[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကြောင့် မိုးစပါးမစိုက်ပျိုးနိုင်တဲ့ လယ်ဧကတွေ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က ထက်တိုးလာတဲ့ အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က ပြောပြပါမယ်။
စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းကို အဓိကလုပ်ကိုင်တဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံတွေ နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရတာကြောင့် မိုးစပါးမစိုက်ပျိုးနိုင်တဲ့ လယ်ဧကတွေအများအပြား ရှိနေပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ ဧက ၂၀၀,၀၀၀ ကျော်လောက် စပါးမစိုက်ပျိုးနိုင်သလို တိုက်ပွဲတွေကြောင့် မိုးစပါး မစိုက်ပျိုးနိုင်တဲ့ လယ်ဧကပေါင်း ၅၀,၀၀၀ ဝန်ကျင်လောက်ရှိတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ဇံက ပြောပါတယ်။
"မနှစ်ကတော့ ကျနော်တို့ စစ်တမ်းအရ ဧက ၅၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက် စစ်ဘေးကြောင့် စပါးမစိုက်နိုင်ဘူးပေါ့နော်။ အကုန်လုံးကတော့ ဧက ၂၀၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက် ကျနော်တို့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် စပါးမစိုက်ပျိုးနိုင်ဘူး။ ၁၅၀,၀၀၀ ကတော့ သီးနှံအထွက်လျော့ကျတဲ့အတွက်ကြောင့် နောက်ပြီးတော့ စိုက်ခွင့်မရှိတာတွေ ရှိတယ်။ ဓာတုပစ္စည်းတွေကြောင့် စိုက်ရတာ အဆင်မပြေတော့ဘူး။ စိုက်ရင်လည်း အရှုံးပေါ်တယ်ပေါ့နော် ... အကုန်လုံးကတော့ ဧက ၂၀၀,၀၀၀ ကျော်လောက်ရှိတာပေါ့။"
လက်ရှိအချိန်မှာလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတာကြောင့် စပါးမစိုက်ပျိုးနိုင်တဲ့တာနဲ့ ပတ်သတ်လို့ စစ်တမ်းကောက်ယူနေပြီး ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ အများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ ရသေ့တောင်မြို့နယ် ကျောက်တန်းတိုက်နယ်မှာ ကျေးရွာ ၄၀ လောက်က ဒေသခံတွေ ထွက်ပြေးနေရပြီး လယ်ယာလုပ်ငန်းကို စွန့်ပစ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဦးကျော်ဇံက ပြောပါတယ်။
"ဒီနှစ်ကတော့ ရသေ့တောင်က ပိုဆိုးသွားတယ်။ ရသေ့တောင်မှာဆိုရင် ကျောက်တန်းနယ်မြေတစ်ခုလုံးက ရွာပေါင်း ၄၀ လောက်အကုန်လုံးက လုံးဝကို ထွန်ယက်လို့ မရတဲ့ အနေအထားပေါ့။ ဘူးသီးတောင်၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ မြေပုံ၊ အမ်း တောက်လျှောက်ပေါ့ တိုက်ပွဲနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့နယ်မြေ အကုန်လုံးကတော့ အခွင့်အလမ်းချို့တဲ့ကြတယ်။"
ရသေ့တောင်မြို့နယ် သာစည်ကုန်းကျေးရွာက လယ်သမားတစ်ဦးကတော့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ထွက်ပြေးနေရပြီး လယ်ယာလုပ်ငန်းကို ဒီအတိုင်းထားခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ လယ်မထွန်ရတဲ့ ကျေးရွာတွေက များတယ်။ ထွန်တော့ ထွန်ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ အကုန်လုံးတော့ မထွန်ရဘူးပေါ့။ နည်းနည်းပါးပါးပဲ ထွန်ရတယ်။ ထွန်ထားတဲ့ လယ်တွေမှာလည်း စပါးမစိုက်ခဲ့ရဘူး။ လယ်ထွန်ဖို့သွားရင်လည်း အခက်အခဲတွေ အမျိုးမျိုး ကြုံရတာပေါ့ဗျာ။ အထူးသဖြင့် ဒုက္ခ ပိုခံလိုက်ရတာကတော့ ချိန်ခါလီရယ်၊ ကိုးတန်ကောက်ရယ်၊ ဒုံးပိုက်ရယ်ပေါ့ဗျာ။"
ရခိုင်တပြည်နယ်လုံးမှာ မိုးစပါးစိုက် လယ်ဧကပေါင်း ၁,၀၄၀,၀၀၀ အထိရှိနေပြီး တစ်ဧကကို စပါးတင်း ၆၅ တင်းခန့် အထွက်နှုန်းရှိတယ်လို့ အစိုးရစစ်တမ်းတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ စပါးအထွက်နှုန်းတွေလည်း ကျဆင်းနေတယ်လို့ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ဇံက ပြောပါတယ်။
"ရင်က မိုးစပါး အထွက်နှုန်းက တင်းသိန်းပေါင်း ၇၂၀ လောက်ရှိတယ်။ အစိုးရစစ်တမ်းနဲ့ ကျနော်တို့ စစ်တမ်းကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်တဲ့ အခါမှာ တဝက်နီးပါး လျော့ကျသွားတာကို တွေ့ရတယ်။ စပါးတင်း ၃၈၀ ဝန်းကျင်လောက်ပဲ ထွက်တာကိုတွေ့ရတယ်။ တဝက်နီးပါးကို လျော့ကျသွားတာပေါ့။ အဲဒီအကျိုးဆက်ကို တောင်သူတွေ တော်တော်များများ ခံစားရတယ်။ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုဒဏ်ကို ခံရတယ်။ နောက်နှစ်တွေမှာလည်း ဒီထက်မက တိုးလာတဲ့ အနေအထားကို တွေ့နေရတယ်။"
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုတွေနဲ့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရတဲ့ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမ်ကြောင်း ပြီးခဲ့တဲ့လကုန်ပိုင်းမှာပဲ နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ ၂၀ ကလည်း ပူးတွဲကြေညာချက် ထုတ်ပြန် သတိပေးထားပါတယ်။
[Unicode Version]
စဈရေးပဋိပက်ခကွောင့ျ ရခိုငျမိုးစပါးစိုကျကှကျနညျးလာ
ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ မိုးစပါးမစိုကျပြိုးနိုငျတဲ့ လယျဧကတှေ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈက ထကျတိုးလာတဲ့ အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက ပွောပွပါမယျ။
စိုကျပြိုးရေးနဲ့ ငါးဖမျးလုပျငနျးကို အဓိကလုပျကိုငျတဲ့ ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံတှေ နရေပျစှန့ျခှာထှကျပွေးနရေတာကွောင့ျ မိုးစပါးမစိုကျပြိုးနိုငျတဲ့ လယျဧကတှအေမြားအပွား ရှိနပေါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈက ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ ဧက ၂၀၀,၀၀၀ ကြောျလောကျ စပါးမစိုကျပြိုးနိုငျသလို တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ မိုးစပါး မစိုကျပြိုးနိုငျတဲ့ လယျဧကပေါငျး ၅၀,၀၀၀ ဝနျကငြျလောကျရှိတယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ တောငျသူလယျသမားသမဂ်ဂ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးကြောျဇံက ပွောပါတယျ။
"မနှဈကတော့ ကနြောျတို့ စဈတမျးအရ ဧက ၅၀,၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျ စဈဘေးကွောင့ျ စပါးမစိုကျနိုငျဘူးပေါ့နောျ။ အကုနျလုံးကတော့ ဧက ၂၀၀,၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျ ကနြောျတို့ အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ စပါးမစိုကျပြိုးနိုငျဘူး။ ၁၅၀,၀၀၀ ကတော့ သီးနှံအထှကျလြော့ကတြဲ့အတှကျကွောင့ျ နောကျပွီးတော့ စိုကျခှင့ျမရှိတာတှေ ရှိတယျ။ ဓာတုပစ်စညျးတှကွေောင့ျ စိုကျရတာ အဆငျမပွတေော့ဘူး။ စိုကျရငျလညျး အရှုံးပေါျတယျပေါ့နောျ ... အကုနျလုံးကတော့ ဧက ၂၀၀,၀၀၀ ကြောျလောကျရှိတာပေါ့။"
လကျရှိအခြိနျမှာလညျး ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတောကွောင့ျ စပါးမစိုကျပြိုးနိုငျတဲ့တာနဲ့ ပတျသတျလို့ စဈတမျးကောကျယူနပွေီး ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ အမြားဆုံးဖွဈပါတယျ။ ရသေ့တောငျမွို့နယျ ကြောကျတနျးတိုကျနယျမှာ ကြေးရှာ ၄၀ လောကျက ဒသေခံတှေ ထှကျပွေးနရေပွီး လယျယာလုပျငနျးကို စှန့ျပဈခဲ့ရတယျလို့ ဦးကြောျဇံက ပွောပါတယျ။
"ဒီနှဈကတော့ ရသေ့တောငျက ပိုဆိုးသှားတယျ။ ရသေ့တောငျမှာဆိုရငျ ကြောကျတနျးနယျမွတေဈခုလုံးက ရှာပေါငျး ၄၀ လောကျအကုနျလုံးက လုံးဝကို ထှနျယကျလို့ မရတဲ့ အနအေထားပေါ့။ ဘူးသီးတောငျ၊ ကြောကျတောျ၊ မွောကျဦး၊ မငျးပွား၊ မွပေုံ၊ အမျး တောကျလြှောကျပေါ့ တိုကျပှဲနဲ့ ဆကျစပျတဲ့နယျမွေ အကုနျလုံးကတော့ အခှင့ျအလမျးခြို့တဲ့ကွတယျ။"
ရသေ့တောငျမွို့နယျ သာစညျကုနျးကြေးရှာက လယျသမားတဈဦးကတော့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ထှကျပွေးနရေပွီး လယျယာလုပျငနျးကို ဒီအတိုငျးထားခဲ့ရတယျလို့ ပွောပါတယျ။
"ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ လယျမထှနျရတဲ့ ကြေးရှာတှကေ မြားတယျ။ ထှနျတော့ ထှနျရတယျ။ ဒါပမေဲ့ အကုနျလုံးတော့ မထှနျရဘူးပေါ့။ နညျးနညျးပါးပါးပဲ ထှနျရတယျ။ ထှနျထားတဲ့ လယျတှမှောလညျး စပါးမစိုကျခဲ့ရဘူး။ လယျထှနျဖို့သှားရငျလညျး အခကျအခဲတှေ အမြိုးမြိုး ကွုံရတာပေါ့ဗြာ။ အထူးသဖွင့ျ ဒုက်ခ ပိုခံလိုကျရတာကတော့ ခြိနျခါလီရယျ၊ ကိုးတနျကောကျရယျ၊ ဒုံးပိုကျရယျပေါ့ဗြာ။"
ရခိုငျတပွညျနယျလုံးမှာ မိုးစပါးစိုကျ လယျဧကပေါငျး ၁,၀၄၀,၀၀၀ အထိရှိနပွေီး တဈဧကကို စပါးတငျး ၆၅ တငျးခန့ျ အထှကျနှုနျးရှိတယျလို့ အစိုးရစဈတမျးတှမှော တှေ့ရပါတယျ။ လကျရှိအခြိနျမှာ စပါးအထှကျနှုနျးတှလေညျး ကဆြငျးနတေယျလို့ တောငျသူလယျသမားသမဂ်ဂဥက်ကဋ်ဌ ဦးကြောျဇံက ပွောပါတယျ။
"ရငျက မိုးစပါး အထှကျနှုနျးက တငျးသိနျးပေါငျး ၇၂၀ လောကျရှိတယျ။ အစိုးရစဈတမျးနဲ့ ကနြောျတို့ စဈတမျးကို နှိုငျးယှဉျကွည့ျတဲ့ အခါမှာ တဝကျနီးပါး လြော့ကသြှားတာကို တှေ့ရတယျ။ စပါးတငျး ၃၈၀ ဝနျးကငြျလောကျပဲ ထှကျတာကိုတှေ့ရတယျ။ တဝကျနီးပါးကို လြော့ကသြှားတာပေါ့။ အဲဒီအကြိုးဆကျကို တောငျသူတှေ တောျတောျမြားမြား ခံစားရတယျ။ ဆငျးရဲနှမျးပါးမှုဒဏျကို ခံရတယျ။ နောကျနှဈတှမှောလညျး ဒီထကျမက တိုးလာတဲ့ အနအေထားကို တှေ့နရေတယျ။"
ရခိုငျပွညျနယျမှာ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလပျမှုတှနေဲ့ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးရတဲ့ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမျကွောငျး ပွီးခဲ့တဲ့လကုနျပိုငျးမှာပဲ နိုငျငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖှဲ့ ၂၀ ကလညျး ပူးတှဲကွညောခကြျ ထုတျပွနျ သတိပေးထားပါတယျ။
