[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ် ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ တပ်မတော်က စစ်ဆင်ရေးတွေ ဆင်နွှဲနေတဲ့အကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ဒီကနေ့အထိ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရသေ့တောင်ကနေ ကျောက်တန်း၊ ဖုန်ညိုလိပ်နဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့တွေကို ဆက်သွယ်ထားတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကို ပိတ်ဆို့ထားတဲ့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို ရှင်းလင်းဖို့ စစ်ဆင်ရေးတွေ ဆင်နွှဲနေကြောင်း တပ်မတော်က သတင်းထုတ်ပြန်ပြီး နောက်တနေ့ဖြစ်တဲ့ ဒီနေ့အထိ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေတာပါ။
ရသေ့တောင်မြို့နယ် ကျောက်တန်းနဲ့ အောင်သာစည်ရွာဘက်မှာ ဒီကနေ့လည်း တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေကြောင်း AA ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက အတည်ပြုပါတယ်။
“ကျောက်တန်းနဲ့ အောင်သာစည်ရွာဘက်မှာ မနေ့က တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့နေရာဘက်ကို မြန်မာစစ်တပ်ကတော့ ဒီနေ့မှာလည်း ထပ်ပြီးတော့ ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေတာ ရှိတယ်ဗျ။ ဒါပေမဲ့ တိုက်ပွဲရဲ့အသေးစိတ်နဲ့ ထိခိုက်ကျဆုံးမှုအခြေအနေတော့ ကျနော်လောလောဆယ်မသိရသေးဘူး။”
ကျောက်တန်းနဲ့ အောင်သာစည်ရွာတွေအနီး ဒီကနေ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အောင်သာစည်ရွာသား တဦးကလည်း အခုလို ပြောပါတယ်။
“တိုက်ပွဲဖြစ်နေတယ်။ ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲဖြစ်နေကြတယ်လို့ တော်တော်ပြင်းထန်တယ်။ ဒီနေ့ ၁၂ နာရီလောက်မှာ ဖြစ်တယ်။ လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်တာက ရသေ့တောင် ၉ နာရီလောက်ကပစ်နေတယ်။ အခုလည်း လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်နေတယ်။”
စစ်ဆင်ရေးအခြေအနေနဲ့ တိုက်ပွဲအခြေအနေကို သိရှိဖို့ တပ်မတော်ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။
တပ်မတော်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ဖို့ ရှိတာကြောင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ် ကျောက်တန်းနဲ့ အနီးဝန်းကျင် ကျေးရွာတွေက ဒေသခံတွေ ဘေးလွတ်ရာ တိမ်းရှောင်ဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရကနေ ပြီးခဲ့တဲ့လထဲ ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပေမဲ့ ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့မှာ ပြန်ရုတ်သိမ်းခဲ့ပေမဲ့လဲ မနေ့က အဲဒီနယ်မြေအတွင်း အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းမှု စစ်ဆင်ရေး လုပ်ဆောင်ဖို့ တပ်မတော်ဘက်က ထပ်မံထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။ တပ်မတော်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက် အပေါ်မှာတော့ AA အဖွဲ့ ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက အခုလိုတုန့်ပြန်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကတော့ ခေါင်းစဉ်ကသူတို့ ဘယ်လိုပဲ ပြောင်းပြောင်းပေါ့နော်။ တကယ့်မြေပြင်မှာ လုပ်နေတဲ့ အနှစ်သာရကတော့ ဘာမှပြောင်းလဲမှု မရှိဘူးဗျ။ သူတို့ အရင်တုန်းကသုံးနေတဲ့ Clear Land Operation ပေါ့နော်။ ဒီဟာကို နိုင်ငံတကာကနေပြီးတော့ အများကြီး ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုတွေ ပိုလာတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ကဒီဟာကို ခေါင်းစဉ်ပြောင်းလိုက်တဲ့ သဘောပါပဲ။”
မနေ့တုန်းက အောင်သာစည်နဲ့ ကျောက်တန်းကျေးရွာဘက် မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ AA အဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်ဖြစ်ပွါးခဲ့ပြီး စစ်တပ်ဘက်က ရဟတ်ယာဉ်တစီးနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့ရာမှာ အမျိုးသမီးတဦးနဲ့ လယ်ထွန်နေတဲ့ကျောက်တန်းရွာသား သုံး ဦးထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဝင် တဦးကတော့ တပ်မတော်က နောက်ထပ်စစ်ဆင်ရေးတွေကြောင့် ဒေသခံတွေ ဒုက္ခရောက်မှာ စိုးရိမ်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
“ဒေသခံတွေအတွက် ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိတာပေါ့နော်။ စစ်ရှောင်တွေကလည်း ပိုများလာမှာပါ။ ပြီးလို့ရှိရင်လူစုလူဝေး ကူးစက်လွယ်မှာ Corona ဗိုင်းရပ်စ်တို့ကလည်း တမျိုး။ မိုးရာသီ လယ်သမားတွေမှာလည်း စပါးတွေဘာတွေလည်း မစိုက်ရ တလုံးမှလည်း မစိုက်ရ ဒီဘက်မှာ ဆိုရင်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့က ရသေ့တောင်မြို့နယ်ချိန်ခါလီကျေးရွာဘက် ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲမှာ အရပ်သား နှစ် ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး သုံး ဦးဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သလို ဒုံးပိုက်နဲ့ ချိန်ခါလီရွာသားထောင်ချီ နေရပ်ကနေ တိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တို့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေအတွင်း အရပ်သားတွေ ဖမ်းဆီးခံရတာ၊ ထိခိုက်သေဆုံးတာတွေ ပိုမိုများ ပြားလာနေပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်လာနေတဲ့အတွက် ဒေသခံတွေ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုတွေနဲ့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရတဲ့ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမ်ကြောင်းလည်း နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ ၂၀ က မကြာသေးခင်ကပဲ သတိပေးထားတာပါ။
ဒါ့အပြင် COVID-19 ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွါးနေဆဲကာလမှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေလျှော့ချဖို့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်း ရေးမှူးချုပ်ကနေ တိုက်တွန်းမှုတွေ ရှိနေပေမဲ့ ရခိုင်ဒေသအတွင်းမှာတော့ စစ်ရေးတင်းမာနေဆဲအခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
ရသေ့တောငျဒသေတဝိုကျ တပျမတောျက စဈဆငျရေး အပွငျးအထနျလုပျနေ
ရခိုငျပွညျနယျ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ တပျမတောျက စဈဆငျရေးတှေ ဆငျနှှဲနတေဲ့အကွောငျး ကွညောခဲ့ပွီးနောကျ ဒီကနေ့အထိ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုနိုငျကှနျးအိနျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရသေ့တောငျကနေ ကြောကျတနျး၊ ဖုနျညိုလိပျနဲ့ ဘူးသီးတောငျမွို့တှကေို ဆကျသှယျထားတဲ့ လမျးကွောငျးတှကေို ပိတျဆို့ထားတဲ့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ကို ရှငျးလငျးဖို့ စဈဆငျရေးတှေ ဆငျနှှဲနကွေောငျး တပျမတောျက သတငျးထုတျပွနျပွီး နောကျတနေ့ဖွဈတဲ့ ဒီနေ့အထိ တိုကျပှဲတှေ ဆကျလကျ ဖွဈပှားနတောပါ။
ရသေ့တောငျမွို့နယျ ကြောကျတနျးနဲ့ အောငျသာစညျရှာဘကျမှာ ဒီကနေ့လညျး တိုကျပှဲတှေ ဆကျဖွဈနကွေောငျး AA ပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခက အတညျပွုပါတယျ။
“ကြောကျတနျးနဲ့ အောငျသာစညျရှာဘကျမှာ မနေ့က တိုကျပှဲဖွဈတဲ့နရောဘကျကို မွနျမာစဈတပျကတော့ ဒီနေ့မှာလညျး ထပျပွီးတော့ ထိုးစဈဆငျတိုကျခိုကျနတော ရှိတယျဗြ။ ဒါပမေဲ့ တိုကျပှဲရဲ့အသေးစိတျနဲ့ ထိခိုကျကဆြုံးမှုအခွအေနတေော့ ကနြောျလောလောဆယျမသိရသေးဘူး။”
ကြောကျတနျးနဲ့ အောငျသာစညျရှာတှအေနီး ဒီကနေ့ တိုကျပှဲဖွဈပှားတဲ့ အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ အောငျသာစညျရှာသား တဦးကလညျး အခုလို ပွောပါတယျ။
“တိုကျပှဲဖွဈနတေယျ။ ရငျဆိုငျတိုကျပှဲဖွဈနကွေတယျလို့ တောျတောျပွငျးထနျတယျ။ ဒီနေ့ ၁၂ နာရီလောကျမှာ ဖွဈတယျ။ လကျနကျကွီးနဲ့ ပဈတာက ရသေ့တောငျ ၉ နာရီလောကျကပဈနတေယျ။ အခုလညျး လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈနတေယျ။”
စဈဆငျရေးအခွအေနနေဲ့ တိုကျပှဲအခွအေနကေို သိရှိဖို့ တပျမတောျပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူကို ဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။
တပျမတောျက နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျဖို့ ရှိတာကွောင့ျ ရသေ့တောငျမွို့နယျ ကြောကျတနျးနဲ့ အနီးဝနျးကငြျ ကြေးရှာတှကေ ဒသေခံတှေ ဘေးလှတျရာ တိမျးရှောငျဖို့ ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရကနေ ပွီးခဲ့တဲ့လထဲ ညှှနျကွားခကြျ ထုတျပွနျခဲ့ပမေဲ့ ဇှနျလ ၂၆ ရကျနေ့မှာ ပွနျရုတျသိမျးခဲ့ပမေဲ့လဲ မနေ့က အဲဒီနယျမွအေတှငျး အကွမျးဖကျနှိမျနငျးမှု စဈဆငျရေး လုပျဆောငျဖို့ တပျမတောျဘကျက ထပျမံထုတျပွနျလိုကျတာပါ။ တပျမတောျရဲ့ ထုတျပွနျခကြျ အပေါျမှာတော့ AA အဖှဲ့ ပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခက အခုလိုတုန့ျပွနျပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
“မွနျမာစဈတပျရဲ့ထုတျပွနျခကြျကတော့ ခေါငျးစဉျကသူတို့ ဘယျလိုပဲ ပွောငျးပွောငျးပေါ့နောျ။ တကယ့ျမွပွေငျမှာ လုပျနတေဲ့ အနှဈသာရကတော့ ဘာမှပွောငျးလဲမှု မရှိဘူးဗြ။ သူတို့ အရငျတုနျးကသုံးနတေဲ့ Clear Land Operation ပေါ့နောျ။ ဒီဟာကို နိုငျငံတကာကနပွေီးတော့ အမြားကွီး ပွဈတငျရှုတျခမြှုတှေ ပိုလာတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ကဒီဟာကို ခေါငျးစဉျပွောငျးလိုကျတဲ့ သဘောပါပဲ။”
မနေ့တုနျးက အောငျသာစညျနဲ့ ကြောကျတနျးကြေးရှာဘကျ မွနျမာစဈတပျနဲ့ AA အဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲပွငျးထနျဖွဈပှါးခဲ့ပွီး စဈတပျဘကျက ရဟတျယာဉျတစီးနဲ့ ပဈခတျခဲ့ရာမှာ အမြိုးသမီးတဦးနဲ့ လယျထှနျနတေဲ့ကြောကျတနျးရှာသား သုံး ဦးထိခိုကျဒဏျရာ ရရှိခဲ့တယျလို့လညျး ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ကြေးရှာအုပျခြုပျရေးအဖှဲ့ဝငျ တဦးကတော့ တပျမတောျက နောကျထပျစဈဆငျရေးတှကွေောင့ျ ဒသေခံတှေ ဒုက်ခရောကျမှာ စိုးရိမျတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
“ဒသေခံတှအေတှကျ ဆိုးကြိုးသကျရောကျမှု ရှိတာပေါ့နောျ။ စဈရှောငျတှကေလညျး ပိုမြားလာမှာပါ။ ပွီးလို့ရှိရငျလူစုလူဝေး ကူးစကျလှယျမှာ Corona ဗိုငျးရပျဈတို့ကလညျး တမြိုး။ မိုးရာသီ လယျသမားတှမှောလညျး စပါးတှဘောတှလေညျး မစိုကျရ တလုံးမှလညျး မစိုကျရ ဒီဘကျမှာ ဆိုရငျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုငျလ ၁၃ ရကျနေ့က ရသေ့တောငျမွို့နယျခြိနျခါလီကြေးရှာဘကျ ဖွဈပှားတဲ့ တိုကျပှဲမှာ အရပျသား နှဈ ဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး သုံး ဦးဒဏျရာ ရရှိခဲ့သလို ဒုံးပိုကျနဲ့ ခြိနျခါလီရှာသားထောငျခြီ နရေပျကနေ တိမျးရှောငျနရေပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တို့ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှအေတှငျး အရပျသားတှေ ဖမျးဆီးခံရတာ၊ ထိခိုကျသဆေုံးတာတှေ ပိုမိုမြား ပွားလာနပေါတယျ။
တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျလာနတေဲ့အတှကျ ဒသေခံတှေ စားနပျရိက်ခာပွတျလပျမှုတှနေဲ့ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးရတဲ့ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမျကွောငျးလညျး နိုငျငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖှဲ့ ၂၀ က မကွာသေးခငျကပဲ သတိပေးထားတာပါ။
ဒါ့အပွငျ COVID-19 ကူးစကျရောဂါဖွဈပှါးနဆေဲကာလမှာ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှလြှေော့ခဖြို့ ကုလသမဂ်ဂအတှငျး ရေးမှူးခြုပျကနေ တိုကျတှနျးမှုတှေ ရှိနပေမေဲ့ ရခိုငျဒသေအတှငျးမှာတော့ စဈရေးတငျးမာနဆေဲအခွအေနမှော ရှိနပေါတယျ။
