[Zawgyi/Unicode]
COVID-19 ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုနှုန်းမြန်ဆန်ပြီး အန္တရာယ်ကြီးလာနေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပြည်သူတွေ အချိန်နဲ့တပြေးညီ ရောဂါကာကွယ်ရေးအ ချက်အလက်တွေသိရရေး ပိတ်ထားတဲ့ အင်တာနက်လိုင်းတွေ ပြန်ဖွင့်ပေးဖို့ အလိုတော်ပြည့်ဆရာတော်ကြီးရဲ့လက်ထောက် ဆရာတော် အသျှင်ကုမာရက အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ လက်ရှိ အခြေအနေဆိုးနေတဲ့ စစ်တွေအပါအဝင် မြို့နယ် ၁၀ မြို့နယ်အတွက် ရောဂါကာကွယ်ရေး ပိုးသတ်ဆေးရည်တွေ၊ လက်ဆေးရည်တွေ၊ နှာခေါင်းစည်းတွေ၊ အပူချိန်တိုင်း ကိရိယာတွေကို ပေးပို့ လှူဒါန်းရာမှာ လမ်းခရီးသွားလာရေး အခက်အခဲ တွေ့ကြုံနေရတယ်လို့လည်း ဆရာတော်က ဗွီအိုအေကို မိန့်ကြားပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က ဆရာတော် အသျှင်ကုမာရကို Skype ကနေ ဆက်သွယ်မေးမြန်းလျှောက်ထားခဲ့ပါတယ်။
ဆရာတော် အသျှင်ကုမာရ ။ ။ ပထမအသုတ်ကတော့ ဦးဇင်းတို့ mask တို့၊ hand gel တို့၊ လက်အိတ်တို့ပေါ့နော်။ အဲ့ဒါတွေကို ဦးဇင်းတို့ Myanmar National Airways နဲ့လည်း ပို့လိုက်ပါတယ်။ လူပေါင်း ၅,၀၀၀ ကျော် သုံးလို့ရတဲ့ဟာ။ ဆိုတော့ မနေ့ကလည်းပဲ ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းတဲ့ စက်တွေကို ကားတွေနဲ့ ပို့ထားပါတယ်။ ဒီနေ့လည်း ကားနဲ့ ပို့ထားတယ်။ တချို့လမ်းတွေမှာကျရင်တော့ Transportation က ရန်ကုန်ကနေ စစ်တွေအထိ၊ နောက်လမ်းမှာကလည်း ရန်ကုန်ကနေ သွားတဲ့အခါကျရင်တော့ ဒီ မင်းပြားတို့၊ မြောက်ဦး၊ ကျောက်တော်တို့ လမ်းမှာလည်း ချရဦးမှာပဲလေ .... ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းတဲ့ စက်ရယ်၊ ပိုးသတ်ဆေး ဘူးတွေရယ်ပေါ့လေ။ အဲ့ဒါလည်း ၅၀၀ ကျော်ပေါ့။ ဆိုတော့ အဲ့မှာ နည်းနည်းတော့ အမ်း တောင်ပေါ်မှာပေါ့နော် ... နည်းနည်းလည်းသွားလို့၊ လာလို့ မရသေးဘူး ဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်။ COVID 19 ကာလဆိုတော့ Quarantine ဝင်နေတဲ့ အပိုင်းတွေ၊ တချို့ သံသယ လူနာတွေလည်း ရှိနေတော့ ဒီရောဂါဖြစ်နေတဲ့ အခါကျတော့။ နိုင်ငံတော်အစိုးရနဲ့ state government နဲ့ federal government တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လှူဒန်းထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေ၊ ကိရိယာတွေ၊ အစားအသောက်တွေ ပစ္စည်းတွေ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ရောက်ဖို့အတွက်ကို ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးဖို့အတွက် အင်မတန်မှ အရေးကြီးနေပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင် ။ ။ အဲ့ဒီတော့ ဒီရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရှိတဲ့ သီတင်းသုံးနေတဲ့ သံဃာတော်တွေအတွက်ကျတော့ရော ဒီလို COVID ကပ်ရောဂါကူးစက်လာတဲ့အခါမှာ ထိခိုက်မှုတွေပေါ့နော်... အဲ့ဒီအခြေအနေကရော ဘယ်လောက်ထိ စိုးရိမ်စရာရှိနေသလဲ။ အဲ့ဒီအခြေအနေလေးကိုလည်း မိန့်ကြားပေးပါဦးဘုရား။
ဆရာတော် အသျှင်ကုမာရ ။ ။ စစ်တွေမြို့တခုတည်းမဟုတ်ဘူး။ ပထမတော့ စစ်တွေတခုတည်း ဖြစ်တယ်လို့ ထင်နေကြတာ။ အခု ရခိုင်ပြည်နယ်က ၁၇ မြို့ရှိတာ၊ ၁၀ မြို့နယ်လောက်က ကူးစက်တဲ့ နေရာပေါ့။ စစ်တွေတို့၊ မြောက်ဦးတို့၊ နောက်ပြီးတော့ မောင်တောတို့၊ နောက်ဒီကျောက်ဖြူတို့၊ ပေါက်တောတို့ အဲ့ဒီမှာ တော်တော်များများ ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေပြီဆိုကတည်းက ဒီသံဃာတော်တွေ အပိုင်းကလည်း ဘာဖြစ်နေလဲဆိုတော့ မိုးတွင်းကာလလည်း ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ဆွမ်း၊ အရုဏ်ဆွမ်း၊ နေ့ဆွမ်း ခက်ခဲတယ်ပေါ့နော်။ တချို့ဆိုရင် stay home လို ဖြစ်နေကြတယ် လှူမယ့် ဒကာ၊ ဒကာမတွေက တအိမ်နဲ့ တအိမ်လည်း သွားလို့မရ၊ တနေရာနဲ့ တနေရာလည်း သွားလို့မရ stay home တွေ ဖြစ်တဲ့ကာလ ဖြစ်တဲ့အခါကျရင် တချို့ဆိုရင် Quarantine ဝင်နေတဲ့ အပိုင်းတွေရှိတယ်။ သံဃာတော်တွေအပိုင်းမှာတော့ နေ့ဆွမ်း၊ အရုဏ်ဆွမ်းနဲ့ အခက်အခဲတွေရှိတယ်။ နောက်တခုက ပိုပြီးတော့ ဆိုးတာက စစ်တွေမြို့ပေါ်မှာတင်မကဘူး၊ မြောက်ဦးတို့၊ ကျောက်တော်တို့မှာ ရှိတဲ့ IDP camp တွေမှာ စစ်ဘေးရှောင် ဒုက္ခသည်တွေရှိတယ်။ ဦးဇင်းတို့ စစ်တွေအလိုတော်ပြည့်ကျောင်းမှာဆိုရင် ၇၀၀ ကျော်ကျော်၊ ၅၀၀ တောင်ရှိတာကို စစ်ပြေးရှောင် ဒုက္ခသည်တွေ။ ဒီအတွက်ဆိုရင် တော်တော်လေး အခက်အခဲတွေရှိတယ်။ စားဝတ်နေရေး၊ ကျန်းမာရေး အခက်အခဲတွေလည်းရှိတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင် ။ ။ အခု ဒါဆိုလို့ရှိရင် ရခိုင်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေ အားလုံးပေါ့နော်။ ဘာတွေများပေါ့နော် ထူးထူးခြားခြား လုပ်ဆောင်ပေးဖို့လိုပါသလဲ ဘုရား။
ဆရာတော် အသျှင်ကုမာရ ။ ။ ဘာတွေလိုလဲဆိုတော့ အဓိကကတော့ အခုလိုမျိုး ဦးဇင်းတို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဖြစ်နေတာက စစ်ဘေးကတမျိုး၊ ရောဂါဘေးကတမျိုးဆိုတော့ ဒီဘေးဒုက္ခတွေ ဖြစ်နေတဲ့ အချိန်အခါမှာ အင်တာနက်ပိတ်ထားတာ information က အရမ်းအရေးကြီးနေတယ်။ အခုလို သတင်းမီဒီယာနဲ့ ပတ်သက်လို့ public ကို ချပြဖို့ communication က ဦးဇင်းတို့ အရမ်း အရေးကြီးနေတယ်။ ဒီလိုမျိုးအချိန်အခါမှာ အင်တာနက်ကိုလည်းပဲ မပိတ်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ဒါတွေကို အစိုးရရော၊ စစ်တပ်ရော ပူးပေါင်းပြီးတော့ ဒါကို အမြန်ဆုံး ဖွင့်ပေးဖို့လိုတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျမှာ အငျတာနကျပွနျဖှင့ျဖို့ အလိုတောျပွည့ျဆရာတောျလကျထောကျ တိုကျတှနျး
COVID-19 ကပျရောဂါ ကူးစကျမှုနှုနျးမွနျဆနျပွီး အန်တရာယျကွီးလာနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ပွညျသူတှေ အခြိနျနဲ့တပွေးညီ ရောဂါကာကှယျရေးအ ခကြျအလကျတှသေိရရေး ပိတျထားတဲ့ အငျတာနကျလိုငျးတှေ ပွနျဖှင့ျပေးဖို့ အလိုတောျပွည့ျဆရာတောျကွီးရဲ့လကျထောကျ ဆရာတောျ အသြှငျကုမာရက အစိုးရတာဝနျရှိသူတှကေို တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။ လကျရှိ အခွအေနဆေိုးနတေဲ့ စဈတှအေပါအဝငျ မွို့နယျ ၁၀ မွို့နယျအတှကျ ရောဂါကာကှယျရေး ပိုးသတျဆေးရညျတှေ၊ လကျဆေးရညျတှေ၊ နှာခေါငျးစညျးတှေ၊ အပူခြိနျတိုငျး ကိရိယာတှကေို ပေးပို့ လှူဒါနျးရာမှာ လမျးခရီးသှားလာရေး အခကျအခဲ တှေ့ကွုံနရေတယျလို့လညျး ဆရာတောျက ဗှီအိုအကေို မိန့ျကွားပါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက ဆရာတောျ အသြှငျကုမာရကို Skype ကနေ ဆကျသှယျမေးမွနျးလြှောကျထားခဲ့ပါတယျ။
ဆရာတောျ အသြှငျကုမာရ ။ ။ ပထမအသုတျကတော့ ဦးဇငျးတို့ mask တို့၊ hand gel တို့၊ လကျအိတျတို့ပေါ့နောျ။ အဲ့ဒါတှကေို ဦးဇငျးတို့ Myanmar National Airways နဲ့လညျး ပို့လိုကျပါတယျ။ လူပေါငျး ၅,၀၀၀ ကြောျ သုံးလို့ရတဲ့ဟာ။ ဆိုတော့ မနေ့ကလညျးပဲ ပိုးသတျဆေးဖနြျးတဲ့ စကျတှကေို ကားတှနေဲ့ ပို့ထားပါတယျ။ ဒီနေ့လညျး ကားနဲ့ ပို့ထားတယျ။ တခြို့လမျးတှမှောကရြငျတော့ Transportation က ရနျကုနျကနေ စဈတှအေထိ၊ နောကျလမျးမှာကလညျး ရနျကုနျကနေ သှားတဲ့အခါကရြငျတော့ ဒီ မငျးပွားတို့၊ မွောကျဦး၊ ကြောကျတောျတို့ လမျးမှာလညျး ခရြဦးမှာပဲလေ .... ပိုးသတျဆေးဖနြျးတဲ့ စကျရယျ၊ ပိုးသတျဆေး ဘူးတှရေယျပေါ့လေ။ အဲ့ဒါလညျး ၅၀၀ ကြောျပေါ့။ ဆိုတော့ အဲ့မှာ နညျးနညျးတော့ အမျး တောငျပေါျမှာပေါ့နောျ ... နညျးနညျးလညျးသှားလို့၊ လာလို့ မရသေးဘူး ဖွဈနတေယျပေါ့နောျ။ COVID 19 ကာလဆိုတော့ Quarantine ဝငျနတေဲ့ အပိုငျးတှေ၊ တခြို့ သံသယ လူနာတှလေညျး ရှိနတေော့ ဒီရောဂါဖွဈနတေဲ့ အခါကတြော့။ နိုငျငံတောျအစိုးရနဲ့ state government နဲ့ federal government တှနေဲ့ ပူးပေါငျးပွီးတော့ အရပျဘကျ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှေ၊ လှူဒနျးထားတဲ့ ပစ်စညျးတှေ၊ ကိရိယာတှေ၊ အစားအသောကျတှေ ပစ်စညျးတှေ မွနျမွနျဆနျဆနျ ရောကျဖို့အတှကျကို ဝိုငျးဝနျးကူညီပေးဖို့အတှကျ အငျမတနျမှ အရေးကွီးနပေါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ ။ ။ အဲ့ဒီတော့ ဒီရခိုငျပွညျနယျမှာ ရှိတဲ့ သီတငျးသုံးနတေဲ့ သံဃာတောျတှအေတှကျကတြော့ရော ဒီလို COVID ကပျရောဂါကူးစကျလာတဲ့အခါမှာ ထိခိုကျမှုတှပေေါ့နောျ... အဲ့ဒီအခွအေနကေရော ဘယျလောကျထိ စိုးရိမျစရာရှိနသေလဲ။ အဲ့ဒီအခွအေနလေေးကိုလညျး မိန့ျကွားပေးပါဦးဘုရား။
ဆရာတောျ အသြှငျကုမာရ ။ ။ စဈတှမွေို့တခုတညျးမဟုတျဘူး။ ပထမတော့ စဈတှတေခုတညျး ဖွဈတယျလို့ ထငျနကွေတာ။ အခု ရခိုငျပွညျနယျက ၁၇ မွို့ရှိတာ၊ ၁၀ မွို့နယျလောကျက ကူးစကျတဲ့ နရောပေါ့။ စဈတှတေို့၊ မွောကျဦးတို့၊ နောကျပွီးတော့ မောငျတောတို့၊ နောကျဒီကြောကျဖွူတို့၊ ပေါကျတောတို့ အဲ့ဒီမှာ တောျတောျမြားမြား ကူးစကျပြံ့နှံ့နပွေီဆိုကတညျးက ဒီသံဃာတောျတှေ အပိုငျးကလညျး ဘာဖွဈနလေဲဆိုတော့ မိုးတှငျးကာလလညျး ဖွဈတဲ့အခါကတြော့ ဆှမျး၊ အရုဏျဆှမျး၊ နေ့ဆှမျး ခကျခဲတယျပေါ့နောျ။ တခြို့ဆိုရငျ stay home လို ဖွဈနကွေတယျ လှူမယ့ျ ဒကာ၊ ဒကာမတှကေ တအိမျနဲ့ တအိမျလညျး သှားလို့မရ၊ တနရောနဲ့ တနရောလညျး သှားလို့မရ stay home တှေ ဖွဈတဲ့ကာလ ဖွဈတဲ့အခါကရြငျ တခြို့ဆိုရငျ Quarantine ဝငျနတေဲ့ အပိုငျးတှရှေိတယျ။ သံဃာတောျတှအေပိုငျးမှာတော့ နေ့ဆှမျး၊ အရုဏျဆှမျးနဲ့ အခကျအခဲတှရှေိတယျ။ နောကျတခုက ပိုပွီးတော့ ဆိုးတာက စဈတှမွေို့ပေါျမှာတငျမကဘူး၊ မွောကျဦးတို့၊ ကြောကျတောျတို့မှာ ရှိတဲ့ IDP camp တှမှော စဈဘေးရှောငျ ဒုက်ခသညျတှရှေိတယျ။ ဦးဇငျးတို့ စဈတှအေလိုတောျပွည့ျကြောငျးမှာဆိုရငျ ၇၀၀ ကြောျကြောျ၊ ၅၀၀ တောငျရှိတာကို စဈပွေးရှောငျ ဒုက်ခသညျတှေ။ ဒီအတှကျဆိုရငျ တောျတောျလေး အခကျအခဲတှရှေိတယျ။ စားဝတျနရေေး၊ ကနြျးမာရေး အခကျအခဲတှလေညျးရှိတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ ။ ။ အခု ဒါဆိုလို့ရှိရငျ ရခိုငျမှာ ဖွဈနတေဲ့ အခွအေနတှေေ အားလုံးပေါ့နောျ။ ဘာတှမြေားပေါ့နောျ ထူးထူးခွားခွား လုပျဆောငျပေးဖို့လိုပါသလဲ ဘုရား။
ဆရာတောျ အသြှငျကုမာရ ။ ။ ဘာတှလေိုလဲဆိုတော့ အဓိကကတော့ အခုလိုမြိုး ဦးဇငျးတို့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဖွဈနတောက စဈဘေးကတမြိုး၊ ရောဂါဘေးကတမြိုးဆိုတော့ ဒီဘေးဒုက်ခတှေ ဖွဈနတေဲ့ အခြိနျအခါမှာ အငျတာနကျပိတျထားတာ information က အရမျးအရေးကွီးနတေယျ။ အခုလို သတငျးမီဒီယာနဲ့ ပတျသကျလို့ public ကို ခပြွဖို့ communication က ဦးဇငျးတို့ အရမျး အရေးကွီးနတေယျ။ ဒီလိုမြိုးအခြိနျအခါမှာ အငျတာနကျကိုလညျးပဲ မပိတျဖို့ အရေးကွီးတယျ။ ဒါတှကေို အစိုးရရော၊ စဈတပျရော ပူးပေါငျးပွီးတော့ ဒါကို အမွနျဆုံး ဖှင့ျပေးဖို့လိုတယျ။
