(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေ တလကျော်ကြာ ဆက်တိုက်လို ဖြစ်နေတာကြောင့် ဒေသခံတွေ ပိုပြီး ဘေးဒုက္ခရောက် နေကြရပါတယ်။ တချို့ဒေသတွေမှာ စားနပ်ရိက္ခာသယ်ယူခွင့် ပိတ်ပင်တားမြစ်ထားတာကြောင့် ရိက္ခာပြတ်တဲ့ အခြေအနေရောက်နေပါပြီ။ စစ်ဒဏ်သင့် ဒေသခံတွေရဲ့ အခြေအနေနဲ့ သူတို့ ရင်ဆိုင်နေကြရတာတွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က ဆက်ပြောပြပါမယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းက တလကျော်ကြာ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့ ကျောက်တော်မြို့နယ်က ကျေးရွာ တချို့ဟာ ဘေးလွတ်ရာ ကျေးရွာတွေကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရသလို စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်လို့ ကျော်ကတော်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးထွန်းဝင်းက ပြောပါတယ်။
“လေယာဉ်တွေ နေ့ရော၊ ညပါ ရောက်တယ်။ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်တာတွေလည်း ရှိတယ်။ ဆိုတော့ ရွာသားတွေက မနေရဲကြတော့ဘူး အဲဒီဘက်က လေး၊ ငါး၊ ခြောက်ရွာလောက်က ဒေသခံတွေဟာ ကလားတန်ဖြစ်ကိုဖြတ်ပြီး ပီးချောင်း ဒေသဘက်ကို ပြေးကြရတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့နဲ့နီးစပ်ရာ မိသားစုဝင်တွေ ရှိတဲ့နေရာတွေကိုပါ ရှောင်နေကြရတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း မြို့ပေါ်ကို ရောက်လာကြတာပေါ့။ အခုက မြို့ပေါ်မှာ ဆယ်တန်းလာဖြေကြတဲ့ ကျောင်းသူ ကျောင်းသားတွေ ကျောင်းသားမိဘတွေနဲ့ ဆိုတော့ အရင်ကတည်း စစ်ရောင်တွေနဲ့ အခုထပ်ရောက်လာတဲ့ သူတွေနဲ့ ဆိုတော့ မြို့ပေါ်မှာ လူ ၆,၀၀၀ လောက်ရှိတယ်။ နေရေး ထိုင်ရေးလည်း တော်တော်အခက်အခဲရှိမှာပေါ့။ ကျနော်ကြားရသလောက်ကတော့ အဝတ်တစ်ထည် ကိုယ်တစ်ခုနဲ့ ပြေးလာကြတဲ့ သူတွေ များတယ်လို့ကြားတယ်။ ပစ္စည်းတွေကို စွန့်ပြီး အသက်လုပြီးတော့ ပြေးကြရတာပေါ့။”
လက်ရှိအချိန်ထိ ကျောက်တော်မြို့နယ် အတွင်းက ကလားတန်မြစ်တစ်လျောက်မှာ အစိုးရတပ်နဲ့ AA အဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတာကြောင့် နေ့စဉ်နဲ့ အမျှ စစ်ရှောင်သူတွေ ရောက်ရှိနေတယ်လို့ ကျောက်တော်မြို့ ပရဟိတအသင်းက တာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။
“ကျောက်တော်ကို လက်ရှိ ထွက်ပြေးလာကြတာ ၂၀၀ ကျော်လောက်ရှိတယ်။ သူတို့ကို နေပူခံကျေးရွာမှာ အစိုးရ က ဆောက်ပေးထားတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ထားပေးထားတယ်။ အခုလက်မှာတော့ နေရာအဆင် မပြေဘူး ဘာဖြစ်လို့လည်း ဆိုတော့ နယ်တွေကနေ ဆယ်တန်းစားမေးပွဲ လာဖြေကြတဲ့ သူတွေကိုလည်း အဲဒီမှာ ထား တော့ ဒုက္ခသည်တွေကတော့ နေရာအခက်အခဲရှိတယ်။ သောက်သုံးရေတွေ ကလည်း လုံလောက် မှုမရှိဘူး။ ရသလောက်နဲ့ပဲ သူတို့ကို အဆင်ပြေအောင် လုပ်ပေးနေရပါတယ်။”
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ကျောက်တော်၊ မင်းပြား မြေပုံ အမ်းနဲ့ ရသေ့တောင် မြို့နယ်ဘက်တွေမှာ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေသလို သေခံတွေဟာလည်း နေရာအတည်တကျမရှိဘဲ ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးရင်း ထိခိုက် ဒဏ်ရာရသူတွေနဲ့ သေဆုံးသူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
မနေ့ကလည်း ကျောက်တော်မြို့နယ်အတွင်းက ပြိုင်းတိုင်းကျေးရွာကနေ ထွက်ပြေးလာကြတဲ့ မိသာစု တစ်ဟာ လမ်းခရီးမှာ လက်နက်ကြီးကျည်ထိမှန်ခဲ့တာကြောင့် တစ်ဦးသေဆုံးပြီး ၄ ဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။
ဒီကနေ့မှာလည်း ကျောက်တော်မြို့နယ် ပြိုင်းကျေးရွာဘက်တွေမှာ လက်နက်ကြီးကျည်ကျပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေရှိနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အမ်းမြို့နယ်အတွင်းက ကဇုကိုင်းဘက်နဲ့ ဒလက်ချောင်းဖက်မှာ ရှိတဲ့ ကျေးရွာ ၂၀လောက်ကို စားနပ်ရိက္ခာ သယ်ယူခွင့်ပိတ်ထားတာကြောင့် ဒေသခံတွေ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လတ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီပေးနေတဲ့ အမ်းဒေသခံ ကိုမျိုးလွင်ကပြောပါတယ်။
“အမ်းမြို့နယ် အတွင်းမှာ ရှိတဲ့ဒလက် အုပ်စုမှာတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်လပိုင်းလောက်ကတည်းက စားနပ်ရိက္ခာ သည်ယူတာတွေကို တပ်မတော်ကနေပြီးတော့ ဖြတ်ပလိုက်တာပေါ့နော်။ ဒီနေ့အထိ စားနပ်ရိက္ခာတွေ သယ်ယူခွင့်မရသေးဘူး။ ဆန်ရယ် စားဆီရယ် ဓာတ်ဆီရယ် ဆား၊ ငါးပိ အကုန်လုံးကို သယ်ယူခွင့်မရဘူး။ လူစားတဲ့ စားနပ်ရိက္ခာမှန်သမျှကို တပ်မတော်က နေပြီးတော့ သယ်ယူခွင့်မပေးတော့ ဆန်မရှိလို့ သစ်သီး သစ်ရွက်တွေကို စားနေကြတဲ့ ဒေသခံတွေ တော်တော်များနေပါပြီ။”
ပလက်ဝမြို့နယ်ဘက်တွေမှာလည်း တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေသလို ပလက်ဝဒေသခံတွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ တွေကို တင်သွင်းနေတဲ့ ကလားတန် ရေလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ဆို့ထားတာကြောင့် ဒေသခံတွေ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ် လတ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ ဒီကနေ့အထိ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေသလို တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေး နေကြရတဲ့ စစ်ရှောင်ဦးရေ ၁၂၀,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေပြီး စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ တွေရင်ဆိုင်နေကြရတယ်လို့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုများ အစည်းအရုံး REC က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျမွောကျပိုငျး တိုကျပှဲတှကွေား အရပျသားတှေ ပိုဒုက်ခရောကျနေ
ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျပိုငျးမှာ တိုကျပှဲတှေ တလကြောျကွာ ဆကျတိုကျလို ဖွဈနတောကွောင့ျ ဒသေခံတှေ ပိုပွီး ဘေးဒုက်ခရောကျ နကွေရပါတယျ။ တခြို့ဒသေတှမှော စားနပျရိက်ခာသယျယူခှင့ျ ပိတျပငျတားမွဈထားတာကွောင့ျ ရိက်ခာပွတျတဲ့ အခွအေနရေောကျနပေါပွီ။ စဈဒဏျသင့ျ ဒသေခံတှရေဲ့ အခွအေနနေဲ့ သူတို့ ရငျဆိုငျနကွေရတာတှကေို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက ဆကျပွောပွပါမယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျပိုငျးက တလကြောျကွာ တိုကျပှဲပွငျးထနျနတေဲ့ ကြောကျတောျမွို့နယျက ကြေးရှာ တခြို့ဟာ ဘေးလှတျရာ ကြေးရှာတှကေို ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနကွေရသလို စားဝတျနရေေး အခကျအခဲ တှနေဲ့ ရငျဆိုငျနကွေရတယျလို့ ကြောျကတောျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးထှနျးဝငျးက ပွောပါတယျ။
“လယောဉျတှေ နေ့ရော၊ ညပါ ရောကျတယျ။ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈခတျတာတှလေညျး ရှိတယျ။ ဆိုတော့ ရှာသားတှကေ မနရေဲကွတော့ဘူး အဲဒီဘကျက လေး၊ ငါး၊ ခွောကျရှာလောကျက ဒသေခံတှဟော ကလားတနျဖွဈကိုဖွတျပွီး ပီးခြောငျး ဒသေဘကျကို ပွေးကွရတယျ။ ပွီးတော့ သူတို့နဲ့နီးစပျရာ မိသားစုဝငျတှေ ရှိတဲ့နရောတှကေိုပါ ရှောငျနကွေရတယျ။ တခြို့ကတြော့လညျး မွို့ပေါျကို ရောကျလာကွတာပေါ့။ အခုက မွို့ပေါျမှာ ဆယျတနျးလာဖွကွေတဲ့ ကြောငျးသူ ကြောငျးသားတှေ ကြောငျးသားမိဘတှနေဲ့ ဆိုတော့ အရငျကတညျး စဈရောငျတှနေဲ့ အခုထပျရောကျလာတဲ့ သူတှနေဲ့ ဆိုတော့ မွို့ပေါျမှာ လူ ၆,၀၀၀ လောကျရှိတယျ။ နရေေး ထိုငျရေးလညျး တောျတောျအခကျအခဲရှိမှာပေါ့။ ကနြောျကွားရသလောကျကတော့ အဝတျတဈထညျ ကိုယျတဈခုနဲ့ ပွေးလာကွတဲ့ သူတှေ မြားတယျလို့ကွားတယျ။ ပစ်စညျးတှကေို စှန့ျပွီး အသကျလုပွီးတော့ ပွေးကွရတာပေါ့။”
လကျရှိအခြိနျထိ ကြောကျတောျမွို့နယျ အတှငျးက ကလားတနျမွဈတဈလြောကျမှာ အစိုးရတပျနဲ့ AA အဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတောကွောင့ျ နေ့စဉျနဲ့ အမြှ စဈရှောငျသူတှေ ရောကျရှိနတေယျလို့ ကြောကျတောျမွို့ ပရဟိတအသငျးက တာဝနျရှိသူတဦးက ပွောပါတယျ။
“ကြောကျတောျကို လကျရှိ ထှကျပွေးလာကွတာ ၂၀၀ ကြောျလောကျရှိတယျ။ သူတို့ကို နပေူခံကြေးရှာမှာ အစိုးရ က ဆောကျပေးထားတဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးမှာ ထားပေးထားတယျ။ အခုလကျမှာတော့ နရောအဆငျ မပွဘေူး ဘာဖွဈလို့လညျး ဆိုတော့ နယျတှကေနေ ဆယျတနျးစားမေးပှဲ လာဖွကွေတဲ့ သူတှကေိုလညျး အဲဒီမှာ ထား တော့ ဒုက်ခသညျတှကေတော့ နရောအခကျအခဲရှိတယျ။ သောကျသုံးရတှေေ ကလညျး လုံလောကျ မှုမရှိဘူး။ ရသလောကျနဲ့ပဲ သူတို့ကို အဆငျပွအေောငျ လုပျပေးနရေပါတယျ။”
ရခိုငျမွောကျပိုငျးက ကြောကျတောျ၊ မငျးပွား မွပေုံ အမျးနဲ့ ရသေ့တောငျ မွို့နယျဘကျတှမှော တိုကျပှဲတှေ ဆကျတိုကျဖွဈပှားနသေလို သခေံတှဟောလညျး နရောအတညျတကမြရှိဘဲ ဘေးလှတျရာကို ထှကျပွေးရငျး ထိခိုကျ ဒဏျရာရသူတှနေဲ့ သဆေုံးသူတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။
မနေ့ကလညျး ကြောကျတောျမွို့နယျအတှငျးက ပွိုငျးတိုငျးကြေးရှာကနေ ထှကျပွေးလာကွတဲ့ မိသာစု တဈဟာ လမျးခရီးမှာ လကျနကျကွီးကညြျထိမှနျခဲ့တာကွောင့ျ တဈဦးသဆေုံးပွီး ၄ ဦးဒဏျရာရရှိခဲ့ပါတယျ။
ဒီကနေ့မှာလညျး ကြောကျတောျမွို့နယျ ပွိုငျးကြေးရှာဘကျတှမှော လကျနကျကွီးကညြျကပြွီး ထိခိုကျဒဏျရာရသူတှရှေိနတေယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောကွပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ အမျးမွို့နယျအတှငျးက ကဇုကိုငျးဘကျနဲ့ ဒလကျခြောငျးဖကျမှာ ရှိတဲ့ ကြေးရှာ ၂၀လောကျကို စားနပျရိက်ခာ သယျယူခှင့ျပိတျထားတာကွောင့ျ ဒသေခံတှေ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလတျမှုတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ စဈရှောငျတှကေို ကူညီပေးနတေဲ့ အမျးဒသေခံ ကိုမြိုးလှငျကပွောပါတယျ။
“အမျးမွို့နယျ အတှငျးမှာ ရှိတဲ့ဒလကျ အုပျစုမှာတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈလပိုငျးလောကျကတညျးက စားနပျရိက်ခာ သညျယူတာတှကေို တပျမတောျကနပွေီးတော့ ဖွတျပလိုကျတာပေါ့နောျ။ ဒီနေ့အထိ စားနပျရိက်ခာတှေ သယျယူခှင့ျမရသေးဘူး။ ဆနျရယျ စားဆီရယျ ဓာတျဆီရယျ ဆား၊ ငါးပိ အကုနျလုံးကို သယျယူခှင့ျမရဘူး။ လူစားတဲ့ စားနပျရိက်ခာမှနျသမြှကို တပျမတောျက နပွေီးတော့ သယျယူခှင့ျမပေးတော့ ဆနျမရှိလို့ သဈသီး သဈရှကျတှကေို စားနကွေတဲ့ ဒသေခံတှေ တောျတောျမြားနပေါပွီ။”
ပလကျဝမွို့နယျဘကျတှမှောလညျး တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနသေလို ပလကျဝဒသေခံတှအေတှကျ စားနပျရိက်ခာ တှကေို တငျသှငျးနတေဲ့ ကလားတနျ ရလေမျးကွောငျးကို ပိတျဆို့ထားတာကွောင့ျ ဒသေခံတှေ စားနပျရိက်ခာ ပွတျ လတျမှုတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနကွေရတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောဆိုကွပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ ဒီကနေ့အထိ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနသေလို တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေး နကွေရတဲ့ စဈရှောငျဦးရေ ၁၂၀,၀၀၀ ကြောျအထိ ရှိနပွေီး စားဝတျနရေေး အခကျအခဲ တှရေငျဆိုငျနကွေရတယျလို့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျစုမြား အစညျးအရုံး REC က ထုတျပွနျထားပါတယျ။
