(Zawgyi/Unicode)
ခွင့်ပြုချက် မရှိဘဲ ဆန္ဒပြမှုကြောင့် ဆိုပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်၊ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့် ဆိုင်ရာ ဥပဒေနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့က အမှုဖွင့်ဖို့ လိုက်လံ ဖမ်းဆီးမှုကြောင့် ဆန္ဒပြ ကျောင်းသား တချို့ တိမ်းရှောင်နေကြပါတယ်။
ကျောင်းသား တချို့ကို ရဲက ဖမ်းဆီးခဲ့ပေမယ့်လည်း နောက်ပိုင်းမှာတော့ လူမစုံသေးတဲ့ အတွက်ဆိုပြီး ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်တယ်လို့လည်း တိမ်းရှောင်နေသူတွေက ပြောပါတယ်။ ရခိုင်မှာ အင်တာနက် ပြန်ဖွင့်ရေး၊ လွတ်လပ်စွာ သတင်းရယူခွင့်ပေးရေးတွေ တောင်းဆိုခဲ့ကြတဲ့ ကျောင်းသားတွေ အမှုဖွင့်ခံရမယ့် အရေး စိုးရိမ်နေကြတဲ့ အခြေအနေကိုတော့ မသိင်္ဂ ီထိုက် တင်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်မှာ အင်တာနက်ဖြတ်တာ ဘာအကျိုးရှိသလဲ … တိုက်ရိုက်လေလှိုင်း အစီအစဉ် နားဆင်နိုင်ပါတယ်။
ရခိုင်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်မှာ အင်တာနက် ပြန်ဖွင့်ပေးဖို့၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်က မူလတန်းလွန်ကျောင်းပေါ် လက်နက်ကြီးကျည် ထိမှန်ခဲ့မှု အတွက် တာဝန်ရှိသူတွေ ဖြေရှင်းပေးဖို့၊ အငြင်းပွားဖွယ် ဖြစ်ရပ်တွေ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိရေးနဲ့ သတင်းလွတ်လပ်စွာ တင်ပြခွင့် အတွက် လွတ်လပ်တဲ့ နိုင်ငံတကာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကော်မရှင်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်း စစ်ဆေးဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ကျောင်းသား သမဂ္ဂ သုံးခုပေါင်းပြီး ရန်ကုန်မှာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီလို ဆန္ဒပြပြီးနောက် တနေ့ တနလာၤနေ့မှာတော့ ကမာရွတ် ရဲစခန်းက အမှုဖွင့်မယ်ဆိုပြီး ဖုန်းဆက်အကြောင်းကြားလာကြောင်း ကိုကျော်လင်းက ပြောပါတယ်။
“ ရဲစခန်းက ဖုန်းဆက်လာတာကတော့ သူတို့ ပုဒ်မ ၁၉ နဲ့ အမူဖွင့်ထားတယ်ပေါ့နော်။ ရဲစခန်းကို လာခဲ့ပါဆိုပြီးတော့ ပြောပါတယ်။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ စုစုပေါင်း ၉ ယောက်ကို အမှုဖွင့်တယ်ပေါ့နော်။ ၉ ယောက်မှာ ပထမ ၂ ယောက်က ဖမ်းသွားတယ် နောက်ဆက်ပြီးတော့ ၃ ယောက်ဖမ်းတယ် ။ နောက်ကျန်တဲ့လူတွေကို ဖမ်းတယ်ဆိုတော့ စုစုပေါင်း ၉ ယောက်မှာ ၆ ယောက်လောက်က ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတယ်ပေါ့။ နောက် ကျနော်အပါအဝင် ၃ ယောက် ရက္ခိုင်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ က တယောက်ရယ် ဗကသ အဖွဲ့ချုပ်က တယောက်ရယ် က အပြင်မှာ ရှိနေသေးတယ်ပေါ့။ ထောက်ခံတဲ့လူတွေကို အခုလောလောဆယ် လူမစုံသေးဘူးပေါ့ လူစုံမှပဲ ထပ်ပြီးတော့ လုပ်မယ်ပေါ့ အဲလိုပုံစံပြောတယ်။”
ခွင့်ပြုချက် မရှိဘဲ ဆန္ဒပြမှုကြောင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်၊ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့် ဆိုင်ရာ ဥပဒေနဲ့ အမှုဖွင့်မယ်လို့ ရဲက အကြောင်းကြားလာတဲ့ အကြောင်း ပြောလာတဲ့ ကိုကျော်လင်းကတော့ ရက္ခိုင်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ (တက္ကသိုလ်များ - ရန်ကုန်) ရဲ့ မူဝါဒရေးရာ တာဝန်ခံ၊ နောက် နိုင်ငံရေး သိပ္ပံ မဟာဘွဲ့ ကျောင်းသား တဦး ဖြစ်ပါတယ်။ ဆန္ဒပြပွဲတွေ အတွက် ခွင့်ပြုချက်တောင်းရမယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေ ရှိပေမယ့် ဘာကြောင့် ခွင့်ပြုချက် မတောင်းဘဲ ဆန္ဒပြခဲ့တာလဲ ဆိုတာကိုလည်း သူက အခုလို ပြောပါတယ်။
“နိုင်ငံသားတယောက်အနေနဲ့ ကျောင်းသူကျောင်းသားတယောက်အမြင်အနေနဲ့ ကျနော်တို့ မြင်တာကို ဖော်ထုတ်တယ်။ ကျနော်တို့ ထင်မြင်ချက်တွေကို လမ်းပေါ်ထွက်ပြီးပြောတယ်။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဒါက လူသားတယောက်အနေနဲ့ ရပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးတယ်လို့ ယူဆတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒါကို ပုဒ်မအမျိုးမျိုးတပ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ကို အခုလိုမျိုး ခြိမ်းခြောက်တယ် ၊ ဖမ်းဆီးဖို့ လုပ်တယ်ဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့ ဒါက လုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စပေါ့။”
ရန်ကုန်တိုင်း ကမာရွတ်မြို့နယ် ရဲစခန်းက ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်၊ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့် ဆိုင်ရာ ဥပဒေနဲ့ အမှုဖွင့်ဖို့ ဆိုတဲ့ ကျောင်းသား ၉ ဦးထဲမှာ ၂ ဦးက ရက္ခိုင်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ (တက္ကသိုလ်များ - ရန်ကုန်) က ၂ ဦးပါပြီး ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသား သမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်၊ ရန်ကုန်စီးပွားရေး တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ (ရွာသာကြီး နယ်မြေ) တို့က ကျောင်းသား ၇ ဦးထဲမှာ အမျိုးသမီး ၂ ဦးနဲ့ အမျိုးသား ၇ ဦး ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ တနလာၤနေ့မှာ ရဲစခန်းမှာ ခေတ္တ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသူ ၆ ဦးရှိပြီး ၃ ဦးကတော့ တိမ်းရှောင်နေကြောင်း၊ တိမ်းရှောင်နေရတဲ့ အကြောင်းရင်းကိုလည်း ကိုကျော်လင်းက အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်သံသယရှိတာက ဘာကြောင့် ရှေ့ကလူတွေကို ဖမ်းပြီးတော့ ဆက်ပြီးတော့ မလုပ်လဲပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့ ကျနော်တို့ကို ဆက်ပြီးတော့ စောင့်နေသလဲပေါ့။ အဲဒါ ကျနော်သံသယရှိတယ်။ နောက်တခုကတော့ ကျနော်တို့စဉ်းစားမိတာ ကျနော်တို့ ရက္ခိုင်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံရေးအရ ပိုပြီးတော့ sensitive ဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ကို ပိုပြီးတော့ ကြီးတဲ့ ပုဒ်မတွေနဲ့ Target ထားတာလားလို့ ကျနော်တို့ စိုးရိမ်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါ ကျနော်တို့လည်း အာမ မခံနိုင်ဘူး ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့လည်း ဆက်ပြီးတော့ အကြံအ ဉာဏ်တွေ တောင်းနေတယ်ပေါ့ ။ ကျနော်တို့လည်း ဒီတရားရေးစနစ်ကို သိပ်ပြီးတော့ အယုံအကြည်မရှိဘူးဆိုတော့ ဘယ်လိုလုပ်ရမယ်ဆိုတာ ဆက်ပြီးတော့ စဉ်းစားနေပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းမှာ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့နဲ့ မြန်မာ တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲတွေက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက စခဲ့တာပါ။ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲတွေ ရှိသလိုဘဲ အရပ်သား ပစ်မှတ်တွေ အပေါ်ကို လက်နက်ကြီးကျည် ထိမှန်တာကြောင့် အရပ်သား ထိခိုက်သေဆုံးမှုလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီတိုက်ခိုက်မှုတွေ အပေါ် ဘယ်ဘက်ကမှ တာဝန်မယူပါဘူး။
..............
ရခိုငျ အငျတာနကျပွနျဖှင့ျရေး ဆန်ဒပွခေါငျးဆောငျတခြို့ တိမျးရှောငျ
(Unicode)
ခှင့ျပွုခကြျ မရှိဘဲ ဆန်ဒပွမှုကွောင့ျ ဆိုပွီး ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျ၊ စီတနျးလှည့ျလညျခှင့ျ ဆိုငျရာ ဥပဒနေဲ့ ရဲတပျဖှဲ့က အမှုဖှင့ျဖို့ လိုကျလံ ဖမျးဆီးမှုကွောင့ျ ဆန်ဒပွ ကြောငျးသား တခြို့ တိမျးရှောငျနကွေပါတယျ။ ကြောငျးသား တခြို့ကို ရဲက ဖမျးဆီးခဲ့ပမေယ့ျလညျး နောကျပိုငျးမှာတော့ လူမစုံသေးတဲ့ အတှကျဆိုပွီး ပွနျလှှတျပေးလိုကျတယျလို့လညျး တိမျးရှောငျနသေူတှကေ ပွောပါတယျ။ ရခိုငျမှာ အငျတာနကျ ပွနျဖှင့ျရေး၊ လှတျလပျစှာ သတငျးရယူခှင့ျပေးရေးတှေ တောငျးဆိုခဲ့ကွတဲ့ ကြောငျးသားတှေ အမှုဖှင့ျခံရမယ့ျ အရေး စိုးရိမျနကွေတဲ့ အခွအေနကေိုတော့ မသိငျ်ဂ ီထိုကျ တငျပွထားပါတယျ။
ရခိုငျမှာ အငျတာနကျဖွတျတာ ဘာအကြိုးရှိသလဲ … တိုကျရိုကျလလှေိုငျး အစီအစဉျ နားဆငျနိုငျပါတယျ။
ရခိုငျနဲ့ ခငြျးပွညျနယျမှာ အငျတာနကျ ပွနျဖှင့ျပေးဖို့၊ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျက မူလတနျးလှနျကြောငျးပေါျ လကျနကျကွီးကညြျ ထိမှနျခဲ့မှု အတှကျ တာဝနျရှိသူတှေ ဖွရှေငျးပေးဖို့၊ အငွငျးပှားဖှယျ ဖွဈရပျတှေ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှု ရှိရေးနဲ့ သတငျးလှတျလပျစှာ တငျပွခှင့ျ အတှကျ လှတျလပျတဲ့ နိုငျငံတကာ စုံစမျးစဈဆေးရေး ကောျမရှငျတှနေဲ့ ဖှဲ့စညျး စဈဆေးဖို့ ပွီးခဲ့တဲ့ တနငျ်ဂနှနေေ့မှာ ကြောငျးသား သမဂ်ဂ သုံးခုပေါငျးပွီး ရနျကုနျမှာ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ ဒီလို ဆန်ဒပွပွီးနောကျ တနေ့ တနလာၤနေ့မှာတော့ ကမာရှတျ ရဲစခနျးက အမှုဖှင့ျမယျဆိုပွီး ဖုနျးဆကျအကွောငျးကွားလာကွောငျး ကိုကြောျလငျးက ပွောပါတယျ။
“ ရဲစခနျးက ဖုနျးဆကျလာတာကတော့ သူတို့ ပုဒျမ ၁၉ နဲ့ အမူဖှင့ျထားတယျပေါ့နောျ။ ရဲစခနျးကို လာခဲ့ပါဆိုပွီးတော့ ပွောပါတယျ။ ဆိုတော့ ကနြောျတို့ စုစုပေါငျး ၉ ယောကျကို အမှုဖှင့ျတယျပေါ့နောျ။ ၉ ယောကျမှာ ပထမ ၂ ယောကျက ဖမျးသှားတယျ နောကျဆကျပွီးတော့ ၃ ယောကျဖမျးတယျ ။ နောကျကနြျတဲ့လူတှကေို ဖမျးတယျဆိုတော့ စုစုပေါငျး ၉ ယောကျမှာ ၆ ယောကျလောကျက ဖမျးဆီးခံလိုကျရတယျပေါ့။ နောကျ ကနြောျအပါအဝငျ ၃ ယောကျ ရက်ခိုငျကြောငျးသားမြား သမဂ်ဂ က တယောကျရယျ ဗကသ အဖှဲ့ခြုပျက တယောကျရယျ က အပွငျမှာ ရှိနသေေးတယျပေါ့။ ထောကျခံတဲ့လူတှကေို အခုလောလောဆယျ လူမစုံသေးဘူးပေါ့ လူစုံမှပဲ ထပျပွီးတော့ လုပျမယျပေါ့ အဲလိုပုံစံပွောတယျ။”
ခှင့ျပွုခကြျ မရှိဘဲ ဆန်ဒပွမှုကွောင့ျ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျ၊ စီတနျးလှည့ျလညျခှင့ျ ဆိုငျရာ ဥပဒနေဲ့ အမှုဖှင့ျမယျလို့ ရဲက အကွောငျးကွားလာတဲ့ အကွောငျး ပွောလာတဲ့ ကိုကြောျလငျးကတော့ ရက်ခိုငျကြောငျးသားမြား သမဂ်ဂ (တက်ကသိုလျမြား - ရနျကုနျ) ရဲ့ မူဝါဒရေးရာ တာဝနျခံ၊ နောကျ နိုငျငံရေး သိပ်ပံ မဟာဘှဲ့ ကြောငျးသား တဦး ဖွဈပါတယျ။ ဆန်ဒပွပှဲတှေ အတှကျ ခှင့ျပွုခကြျတောငျးရမယျဆိုတဲ့ ဥပဒေ ရှိပမေယ့ျ ဘာကွောင့ျ ခှင့ျပွုခကြျ မတောငျးဘဲ ဆန်ဒပွခဲ့တာလဲ ဆိုတာကိုလညျး သူက အခုလို ပွောပါတယျ။
“နိုငျငံသားတယောကျအနနေဲ့ ကြောငျးသူကြောငျးသားတယောကျအမွငျအနနေဲ့ ကနြောျတို့ မွငျတာကို ဖောျထုတျတယျ။ ကနြောျတို့ ထငျမွငျခကြျတှကေို လမျးပေါျထှကျပွီးပွောတယျ။ ဆိုတော့ ကနြောျတို့ ဒါက လူသားတယောကျအနနေဲ့ ရပိုငျခှင့ျကို ကငြ့ျသုံးတယျလို့ ယူဆတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒါကို ပုဒျမအမြိုးမြိုးတပျပွီးတော့ ကနြောျတို့ကို အခုလိုမြိုး ခွိမျးခွောကျတယျ ၊ ဖမျးဆီးဖို့ လုပျတယျဆိုတာကတော့ ကနြောျတို့ ဒါက လုံးဝမဖွဈသင့ျတဲ့ ကိစ်စပေါ့။”
ရနျကုနျတိုငျး ကမာရှတျမွို့နယျ ရဲစခနျးက ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျ၊ စီတနျးလှည့ျလညျခှင့ျ ဆိုငျရာ ဥပဒနေဲ့ အမှုဖှင့ျဖို့ ဆိုတဲ့ ကြောငျးသား ၉ ဦးထဲမှာ ၂ ဦးက ရက်ခိုငျကြောငျးသားမြား သမဂ်ဂ (တက်ကသိုလျမြား - ရနျကုနျ) က ၂ ဦးပါပွီး ဗမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ ကြောငျးသား သမဂ်ဂမြားအဖှဲ့ခြုပျ၊ ရနျကုနျစီးပှားရေး တက်ကသိုလျ ကြောငျးသားမြား သမဂ်ဂ (ရှာသာကွီး နယျမွေ) တို့က ကြောငျးသား ၇ ဦးထဲမှာ အမြိုးသမီး ၂ ဦးနဲ့ အမြိုးသား ၇ ဦး ဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။ တနလာၤနေ့မှာ ရဲစခနျးမှာ ခတေ်တ ထိနျးသိမျးခံခဲ့ရသူ ၆ ဦးရှိပွီး ၃ ဦးကတော့ တိမျးရှောငျနကွေောငျး၊ တိမျးရှောငျနရေတဲ့ အကွောငျးရငျးကိုလညျး ကိုကြောျလငျးက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျသံသယရှိတာက ဘာကွောင့ျ ရှေ့ကလူတှကေို ဖမျးပွီးတော့ ဆကျပွီးတော့ မလုပျလဲပေါ့။ ဘာဖွဈလို့ ကနြောျတို့ကို ဆကျပွီးတော့ စောင့ျနသေလဲပေါ့။ အဲဒါ ကနြောျသံသယရှိတယျ။ နောကျတခုကတော့ ကနြောျတို့စဉျးစားမိတာ ကနြောျတို့ ရက်ခိုငျကြောငျးသားမြား သမဂ်ဂဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ နိုငျငံရေးအရ ပိုပွီးတော့ sensitive ဖွဈတယျ။ အဲဒါကွောင့ျ ကနြောျတို့ကို ပိုပွီးတော့ ကွီးတဲ့ ပုဒျမတှနေဲ့ Target ထားတာလားလို့ ကနြောျတို့ စိုးရိမျတယျပေါ့နောျ။ အဲဒါ ကနြောျတို့လညျး အာမ မခံနိုငျဘူး ဆိုတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့လညျး ဆကျပွီးတော့ အကွံအ ဉာဏျတှေ တောငျးနတေယျပေါ့ ။ ကနြောျတို့လညျး ဒီတရားရေးစနဈကို သိပျပွီးတော့ အယုံအကွညျမရှိဘူးဆိုတော့ ဘယျလိုလုပျရမယျဆိုတာ ဆကျပွီးတော့ စဉျးစားနပေါတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျတှငျးမှာ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့နဲ့ မွနျမာ တပျမတောျကွား တိုကျပှဲတှကေ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈကတညျးက စခဲ့တာပါ။ နှဈဖကျတိုကျပှဲတှေ ရှိသလိုဘဲ အရပျသား ပဈမှတျတှေ အပေါျကို လကျနကျကွီးကညြျ ထိမှနျတာကွောင့ျ အရပျသား ထိခိုကျသဆေုံးမှုလညျး ရှိပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီတိုကျခိုကျမှုတှေ အပေါျ ဘယျဘကျကမှ တာဝနျမယူပါဘူး။
