၇၄ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှာ မြန်မာ့အရေး အထူးသဖြင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်သွားသူတွေအရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်တွေက အကြံပြုဆွေးနွေးတာ၊ ဝေဖန် ပြစ်တင်တာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်ကတော့ ဒီနေရပ်စွန့်ခွာသူတွေ ပြန်လက်ခံရေးကို ဦးစားပေးလုပ်နေကြောင်း ရှင်းလင်းပြောခဲ့တာပါ။ ဒီညီလာခံအတွင်း မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာရောက် မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်သူတွေရဲ့ အမြင်ကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
စက်တင်ဘာ ၂၄ ကနေ ၃၀ ရက်နေ့ထိ နယူးယောက်မြို့ ကုလသမဂ္ဂ ဌာနချုပ်မှာ ကျင်းပနေတဲ့ ၇၄ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှာ မြန်မာ့အရေး အထူးသဖြင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်သွားသူတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မြန်မာအစိုးရက ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်နေကြောင်း နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံရုံးဝန်ကြီး ဦးကျော်တင့်ဆွေက စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက် ကုလသမဂ္ဂမိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်း ပြောကြားသွားပါတယ်။
“ကျနော်တို့ရဲ့ လက်ရှိ ဦးစားပေးလုပ်ငန်းက နေရပ်စွန့်ခွာသွားသူတွေကို စိစစ်ပြီး ပြန်လည်လက်ခံရေးနဲ့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသူတွေအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် ဖန်တီးပေးရေး လုပ်ဆောင်နေတယ်” လို့ ဝန်ကြီး ဦးကျော်တင့်ဆွေ ပြောသွားတာပါ။
နိုင်ငံသားဥပဒေနဲ့ ကိုက်ညီသူတွေကို နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြားတွေ ထုတ်ပေးမှာဖြစ်သလို ကျန်တဲ့သူတွေကိုတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံက “Green Card” နဲ့ ဆင်တူတဲ့ NVC ကတ်ပြားတွေ ထုတ်ပေးမှာဖြစ်တယ်လို့ ဦးကျော်တင့်ဆွေက ပြောသွားပါတယ်။
ညီလာခံအတွင်း အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် Sheikh Hasina က ရိုဟင်ဂျာတွေ ဌာနေပြန်ပို့ရေးမှာ ရေရှည်ဖြေရှင်းဖို့ အချက် ၄ ချက်ပါတဲ့ အဆိုပြုချက်ကို ပြောသွားပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေ မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းကြား ရေရှည် အတူယှဉ်တွဲနေနိုင်ရေးအတွက် မြန်မာအစိုးရက နိုင်ငံရေးဆန္ဒရှိတယ်ဆိုတာ အခိုင်အမာ ပြသဖို့လိုကြောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာတွေကြား ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ပေးဖို့အတွက် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု မလုပ်ဖို့နဲ့ ခွဲခြားတဲ့ ဥပဒေတွေ ဖျက်သိမ်းပေးရေး အပါအဝင် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းဒေသကို ရိုဟင်ဂျာ ကိုယ်စားလှယ်တွေ သွားရောက်ကြည့်ရှု စစ်ဆေးခွင့်ပေးဖို့ စတဲ့အချက်တွေ ပါဝင်တာပါ။
အလားတူ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Retno Marsudi ကလည်း အထွေထွေညီလာခံ ဘေးထွက်အစည်းဝေးအဖြစ် စက်တင်ဘာ ၂၇ မှာကျင်းပတဲ့ ရိုဟင်ဂျာအရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲမှာ သြဂုတ်လက ဒုတိယအကြိမ် ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်ရေး ကြိုးပမ်းမှု မအောင်မမြင် ဖြစ်ခဲ့ရတာကိုကြည့်ရင် ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ ယုံကြည်မှု လျော့ပါးနေတာ တွေ့ရကြောင်း ထောက်ပြပါတယ်။ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာ မဟာသီယာမိုဟာမက်ကလည်း မြန်မာအစိုးရဟာ ပြည်တွင်းထဲ နေသူတွေကို ရက်ရက်စက်စက် မောင်းထုတ်နေတယ်လို့ ပြစ်တင်သွားပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်းယီကတော့ ရိုဟင်ဂျာတွေ ဌာနေပြန်ရေးအတွက် လက်တွေ့ကျတဲ့ အကူအညီတွေ ပေးဖို့ တောင်းဆိုသွားပါတယ်။
တကယ်တော့ မြန်မာအစိုးရရဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု အားနည်းတာ၊ ရေရှည်အာမခံချက်တွေ မမြင်ရသေးတာကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်စခန်းတွေက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ အခုအချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံဘက် ပြန်မလာကြသေးတာ ဖြစ်တယ်လို့ လက်ရှိ အမေရိကန်မှာနေထိုင်တဲ့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက် ဘူးသီးတောင်မဲဆန္ဒနယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးရွှေမောင်က ပြောပါတယ်။
“ရိုဟင်ဂျာတွေ ပြန်မလာဘူးဆိုတာတော့ ယုံကြည်မှု မရှိသေးလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ယုံကြည်မှု ရှိလောက်အောင် မြန်မာအစိုးရဘက်ကနေ ဘာမှပြင်ဆင်ထားတာ မရှိဘူး။ မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်မှာ မီးရှို့ခံလိုက်ရတဲ့ ရွာပေါင်း ၃ ရွာကိုလည်း ပြန်လည် တည်ဆောက်ထားတာ မရှိဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ သူတို့က ပြန်လာရင် လုံခြုံမှုမရှိဘူး၊ မသေချာဘူးဆိုတာကို ထင်နေကြတာ။
“နောက်တချက်က မြန်မာပြည်က ဝန်ကြီး ဦးကျော်တင့်ဆွေ ပြောသွားတဲ့အထဲမှာ NVC နဲ့ Green Card ကိစ္စပေါ့၊ အဲဒီ NVC ဆိုတာက အရင် White Card ကို အရောင်ပြောင်း၊ နာမည်ပြောင်းထားတာ။ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး မပေးချင်လို့ ဒါ လှည့်ဖျားမှုလို့ပဲ ရိုဟင်ဂျာ တမျိုးသားလုံးက ခံယူထားတယ်။ Green Card နဲ့ ကွာတာက Green Card သည် အမေရိကန်မှာ အခြေချတဲ့လူတွေ၊ နိုင်ငံခြားသားတွေကို ပေးတာ။ အခွင့်အရေး အပြည့်အဝရှိတယ်။ သွားရေး၊ လာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် အဲဒီ Green Card မှာ လူမျိုး ဘာသာတွေ မပါဘူး။ NVC မှာကျတော့ လူမျိုးလည်းပါတယ်၊ ဘာသာလည်းပါတယ်၊ သွားရေး လာရေးလည်း ကန့်သတ်ထားတယ်။ နောက် နိုင်ငံသားမဟုတ်ဘူး ဆိုတာကိုလည်း ရေးထားတယ်။ ဘယ်အချိန် ဘယ်ရက်မှာ နိုင်ငံသားပေးမယ် ဆိုတာလည်း တိတိကျကျ မပါတဲ့အတွက် NVC နဲ့ Green Card ဆိုတာ တော်တော်ကွာပါတယ်။”
မြန်မာအစိုးရတော့ ရိုဟင်ဂျာဆိုတာကို အသိအမှတ်ပြုထားခြင်း မရှိပါဘူး။ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းအရေးနဲ့ ပတ်သက်လာရင် မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ အစိုးရအပေါ် နိုင်ငံတကာဖိအား တိုးပေးနေပြီး ပိတ်ဆို့အရေးယူနိုင်ဖို့ကိုလည်း ကြိုးပမ်းလာနေတာ ရှိပါတယ်။ ဒီလို ဖိအားပေးတောင်းဆိုမှုတွေဟာ မျှတမှုမရှိဘူးလို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက မြန်မာ့အရေးသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာတင့်ဆွေက မြင်ပါတယ်။
“ကုလသမဂ္ဂညီလာခံမှာ မြန်မာနိုင်ငံအကြောင်း ပြောသမျှ ခေါင်းဆောင်တွေက ဗုဒ္ဓဘာသာမဟုတ်တဲ့၊ ကိုးကွယ်မှုကိုလုပ်တဲ့ လူမျိုးစုတခုအရေး တခုတည်းကိုပဲ ဇောင်းပေးပြီး အကုန်လုံးက ပြောသွားကြတာဟာ တရားမျှတမှု မရှိဘူးလို့ ကျနော် သုံးသပ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရက လုပ်ချင်စိတ်မရှိဘူး၊ လာစေချင်စိတ် မရှိဘူးဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်ကတော့ မမှန်ကန်ဘူးပေါ့။ နိုင်ငံတကာမှာ အထူးသဖြင့်တော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဝန်ကြီးချုပ် Sheikh Hasina ပြောဆိုသွားတာတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံကြီး တခုလုံးကို မျက်စိမှိတ်၊ နားပိတ်ပြီးတော့ သူ့အရေးတခုတည်းကို လုပ်သွားခြင်းဟာ လွတ်လပ်တဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတခုအနေနဲ့ကျတော့ ဒီလောက်ကြီး လိုက်လျောပေးလိုက်ဖို့ ကျနော် မမြင်ဘူး။ နိုင်ငံတကာဖိအားဟာ ကုလသမဂ္ဂမှာ မျှတမှုမရှိဘူး၊ သတ်မှတ် ခုခံတာတွေကို ကျနော်ကတော့ သဘောတူပါတယ်ခင်ဗျ။”
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်စခန်းထဲက ဒုက္ခသည်တချို့ နေရပ်ပြန်လာကြချင်ပေမယ့်လည်း ဟန့်တားခံရတာတွေ ရှိနေသလို ဒီလို ဒုက္ခသည်တွေကို အမြတ်ထုတ်ဖို့ ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်ရပ်တွေ ရှိနေတယ်လို့လည်း ဝန်ကြီး ဦးကျော်တင့်ဆွေက သူ့ရဲ့ ကုလမိန့်ခွန်းမှာ ထောက်ပြပြီး ပြန်လာလိုသူတွေအတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ကူညီဆောင်ရွက်ဖို့ လိုကြောင်းလည်း တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေအတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း Safe Zone တည်ထောင်ပေးဖို့နဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခမှာ တာဝန်ရှိသူတွေကို အရေးယူနိုင်ရေး ICC ကို ကနဦး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု လုပ်ခွင့်ပေးဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေနဲ့အတူ ဖိအားပေးမှုတွေကို လက်မခံဘူးလို့ မြန်မာအစိုးရ ကိုယ်စားလှယ်က ပြောခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
----------------------------------
(Unicode)
မွနျမာ့အရေး ကုလဆှေးနှေးမှုအပေါျ အမွငျတခြို့
၇၄ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံမှာ မွနျမာ့အရေး အထူးသဖွင့ျ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျသှားသူတှအေရေးနဲ့ ပတျသကျလို့ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံ ခေါငျးဆောငျတှကေ အကွံပွုဆှေးနှေးတာ၊ ဝဖေနျ ပွဈတငျတာတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။ မွနျမာအစိုးရ ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ ခေါငျးဆောငျကတော့ ဒီနရေပျစှန့ျခှာသူတှေ ပွနျလကျခံရေးကို ဦးစားပေးလုပျနကွေောငျး ရှငျးလငျးပွောခဲ့တာပါ။ ဒီညီလာခံအတှငျး မွနျမာ့အရေး ဆှေးနှေးမှုတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ နိုငျငံတကာရောကျ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျသူတှရေဲ့ အမွငျကို ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
စကျတငျဘာ ၂၄ ကနေ ၃၀ ရကျနေ့ထိ နယူးယောကျမွို့ ကုလသမဂ်ဂ ဌာနခြုပျမှာ ကငြျးပနတေဲ့ ၇၄ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံမှာ မွနျမာ့အရေး အထူးသဖွင့ျ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျသှားသူတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ မွနျမာအစိုးရက ဦးစားပေး လုပျဆောငျနကွေောငျး နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံရုံးဝနျကွီး ဦးကြောျတင့ျဆှကေ စကျတငျဘာ ၂၈ ရကျ ကုလသမဂ်ဂမိန့ျခှနျးမှာ ထည့ျသှငျး ပွောကွားသှားပါတယျ။
“ကနြောျတို့ရဲ့ လကျရှိ ဦးစားပေးလုပျငနျးက နရေပျစှန့ျခှာသှားသူတှကေို စိစဈပွီး ပွနျလညျလကျခံရေးနဲ့ ပွနျလညျရောကျရှိလာသူတှအေတှကျ ကောငျးမှနျတဲ့ ပတျဝနျးကငြျ ဖနျတီးပေးရေး လုပျဆောငျနတေယျ” လို့ ဝနျကွီး ဦးကြောျတင့ျဆှေ ပွောသှားတာပါ။
နိုငျငံသားဥပဒနေဲ့ ကိုကျညီသူတှကေို နိုငျငံသားစိစဈရေးကတျပွားတှေ ထုတျပေးမှာဖွဈသလို ကနြျတဲ့သူတှကေိုတော့ အမရေိကနျနိုငျငံက “Green Card” နဲ့ ဆငျတူတဲ့ NVC ကတျပွားတှေ ထုတျပေးမှာဖွဈတယျလို့ ဦးကြောျတင့ျဆှကေ ပွောသှားပါတယျ။
ညီလာခံအတှငျး အိမျနီးခငြျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ ဝနျကွီးခြုပျ Sheikh Hasina က ရိုဟငျဂြာတှေ ဌာနပွေနျပို့ရေးမှာ ရရှေညျဖွရှေငျးဖို့ အခကြျ ၄ ခကြျပါတဲ့ အဆိုပွုခကြျကို ပွောသှားပါတယျ။ အဲဒီထဲမှာ ရိုဟငျဂြာတှေ မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျးကွား ရရှေညျ အတူယှဉျတှဲနနေိုငျရေးအတှကျ မွနျမာအစိုးရက နိုငျငံရေးဆန်ဒရှိတယျဆိုတာ အခိုငျအမာ ပွသဖို့လိုကွောငျး၊ ရိုဟငျဂြာတှကွေား ယုံကွညျမှု တညျဆောကျပေးဖို့အတှကျ ခှဲခွားဆကျဆံမှု မလုပျဖို့နဲ့ ခှဲခွားတဲ့ ဥပဒတှေေ ဖကြျသိမျးပေးရေး အပါအဝငျ ရခိုငျမွောကျပိုငျးဒသေကို ရိုဟငျဂြာ ကိုယျစားလှယျတှေ သှားရောကျကွည့ျရှု စဈဆေးခှင့ျပေးဖို့ စတဲ့အခကြျတှေ ပါဝငျတာပါ။
အလားတူ အငျဒိုနီးရှား နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Retno Marsudi ကလညျး အထှထှေညေီလာခံ ဘေးထှကျအစညျးဝေးအဖွဈ စကျတငျဘာ ၂၇ မှာကငြျးပတဲ့ ရိုဟငျဂြာအရေးဆိုငျရာ ဆှေးနှေးပှဲမှာ သွဂုတျလက ဒုတိယအကွိမျ ရိုဟငျဂြာတှေ နရေပျပွနျရေး ကွိုးပမျးမှု မအောငျမမွငျ ဖွဈခဲ့ရတာကိုကွည့ျရငျ ဒုက်ခသညျတှရေဲ့ ယုံကွညျမှု လြော့ပါးနတော တှေ့ရကွောငျး ထောကျပွပါတယျ။ မလေးရှားဝနျကွီးခြုပျ ဒေါကျတာ မဟာသီယာမိုဟာမကျကလညျး မွနျမာအစိုးရဟာ ပွညျတှငျးထဲ နသေူတှကေို ရကျရကျစကျစကျ မောငျးထုတျနတေယျလို့ ပွဈတငျသှားပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ဝမျးယီကတော့ ရိုဟငျဂြာတှေ ဌာနပွေနျရေးအတှကျ လကျတှေ့ကတြဲ့ အကူအညီတှေ ပေးဖို့ တောငျးဆိုသှားပါတယျ။
တကယျတော့ မွနျမာအစိုးရရဲ့ ကွိုတငျပွငျဆငျမှု အားနညျးတာ၊ ရရှေညျအာမခံခကြျတှေ မမွငျရသေးတာကွောင့ျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ နယျစပျစခနျးတှကေ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ အခုအခြိနျထိ မွနျမာနိုငျငံဘကျ ပွနျမလာကွသေးတာ ဖွဈတယျလို့ လကျရှိ အမရေိကနျမှာနထေိုငျတဲ့ ဦးသိနျးစိနျအစိုးရလကျထကျ ဘူးသီးတောငျမဲဆန်ဒနယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျဟောငျး ဦးရှှမေောငျက ပွောပါတယျ။
“ရိုဟငျဂြာတှေ ပွနျမလာဘူးဆိုတာတော့ ယုံကွညျမှု မရှိသေးလို့ ဖွဈပါတယျ။ ယုံကွညျမှု ရှိလောကျအောငျ မွနျမာအစိုးရဘကျကနေ ဘာမှပွငျဆငျထားတာ မရှိဘူး။ မောငျတော၊ ဘူးသီးတောငျ၊ ရသေ့တောငျမှာ မီးရှို့ခံလိုကျရတဲ့ ရှာပေါငျး ၃ ရှာကိုလညျး ပွနျလညျ တညျဆောကျထားတာ မရှိဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ သူတို့က ပွနျလာရငျ လုံခွုံမှုမရှိဘူး၊ မသခြောဘူးဆိုတာကို ထငျနကွေတာ။
“နောကျတခကြျက မွနျမာပွညျက ဝနျကွီး ဦးကြောျတင့ျဆှေ ပွောသှားတဲ့အထဲမှာ NVC နဲ့ Green Card ကိစ်စပေါ့၊ အဲဒီ NVC ဆိုတာက အရငျ White Card ကို အရောငျပွောငျး၊ နာမညျပွောငျးထားတာ။ နိုငျငံသားအခှင့ျအရေး မပေးခငြျလို့ ဒါ လှည့ျဖြားမှုလို့ပဲ ရိုဟငျဂြာ တမြိုးသားလုံးက ခံယူထားတယျ။ Green Card နဲ့ ကှာတာက Green Card သညျ အမရေိကနျမှာ အခွခေတြဲ့လူတှေ၊ နိုငျငံခွားသားတှကေို ပေးတာ။ အခှင့ျအရေး အပွည့ျအဝရှိတယျ။ သှားရေး၊ လာရေး၊ ကနြျးမာရေး၊ ပညာရေး၊ အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျ အဲဒီ Green Card မှာ လူမြိုး ဘာသာတှေ မပါဘူး။ NVC မှာကတြော့ လူမြိုးလညျးပါတယျ၊ ဘာသာလညျးပါတယျ၊ သှားရေး လာရေးလညျး ကန့ျသတျထားတယျ။ နောကျ နိုငျငံသားမဟုတျဘူး ဆိုတာကိုလညျး ရေးထားတယျ။ ဘယျအခြိနျ ဘယျရကျမှာ နိုငျငံသားပေးမယျ ဆိုတာလညျး တိတိကကြြ မပါတဲ့အတှကျ NVC နဲ့ Green Card ဆိုတာ တောျတောျကှာပါတယျ။”
မွနျမာအစိုးရတော့ ရိုဟငျဂြာဆိုတာကို အသိအမှတျပွုထားခွငျး မရှိပါဘူး။ ရခိုငျမွောကျပိုငျးအရေးနဲ့ ပတျသကျလာရငျ မွနျမာ့တပျမတောျနဲ့ အစိုးရအပေါျ နိုငျငံတကာဖိအား တိုးပေးနပွေီး ပိတျဆို့အရေးယူနိုငျဖို့ကိုလညျး ကွိုးပမျးလာနတော ရှိပါတယျ။ ဒီလို ဖိအားပေးတောငျးဆိုမှုတှဟော မြှတမှုမရှိဘူးလို့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုက မွနျမာ့အရေးသုံးသပျသူ ဒေါကျတာတင့ျဆှကေ မွငျပါတယျ။
“ကုလသမဂ်ဂညီလာခံမှာ မွနျမာနိုငျငံအကွောငျး ပွောသမြှ ခေါငျးဆောငျတှကေ ဗုဒ်ဓဘာသာမဟုတျတဲ့၊ ကိုးကှယျမှုကိုလုပျတဲ့ လူမြိုးစုတခုအရေး တခုတညျးကိုပဲ ဇောငျးပေးပွီး အကုနျလုံးက ပွောသှားကွတာဟာ တရားမြှတမှု မရှိဘူးလို့ ကနြောျ သုံးသပျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံအစိုးရက လုပျခငြျစိတျမရှိဘူး၊ လာစခေငြျစိတျ မရှိဘူးဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျကတော့ မမှနျကနျဘူးပေါ့။ နိုငျငံတကာမှာ အထူးသဖွင့ျတော့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ ဝနျကွီးခြုပျ Sheikh Hasina ပွောဆိုသှားတာတှဟော မွနျမာနိုငျငံကွီး တခုလုံးကို မကြျစိမှိတျ၊ နားပိတျပွီးတော့ သူ့အရေးတခုတညျးကို လုပျသှားခွငျးဟာ လှတျလပျတဲ့ အခြုပျအခွာအာဏာပိုငျ နိုငျငံတခုအနနေဲ့ကတြော့ ဒီလောကျကွီး လိုကျလြောပေးလိုကျဖို့ ကနြောျ မမွငျဘူး။ နိုငျငံတကာဖိအားဟာ ကုလသမဂ်ဂမှာ မြှတမှုမရှိဘူး၊ သတျမှတျ ခုခံတာတှကေို ကနြောျကတော့ သဘောတူပါတယျခငျဗြ။”
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ နယျစပျစခနျးထဲက ဒုက်ခသညျတခြို့ နရေပျပွနျလာကွခငြျပမေယ့ျလညျး ဟန့ျတားခံရတာတှေ ရှိနသေလို ဒီလို ဒုက်ခသညျတှကေို အမွတျထုတျဖို့ ဖကြျလိုဖကြျဆီးလုပျရပျတှေ ရှိနတေယျလို့လညျး ဝနျကွီး ဦးကြောျတင့ျဆှကေ သူ့ရဲ့ ကုလမိန့ျခှနျးမှာ ထောကျပွပွီး ပွနျလာလိုသူတှအေတှကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှက ကူညီဆောငျရှကျဖို့ လိုကွောငျးလညျး တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာတှအေတှကျ မွနျမာနိုငျငံတှငျး Safe Zone တညျထောငျပေးဖို့နဲ့ ရခိုငျမွောကျပိုငျး ပဋိပက်ခမှာ တာဝနျရှိသူတှကေို အရေးယူနိုငျရေး ICC ကို ကနဦး စုံစမျးစဈဆေးမှု လုပျခှင့ျပေးဖို့ တောငျးဆိုမှုတှနေဲ့အတူ ဖိအားပေးမှုတှကေို လကျမခံဘူးလို့ မွနျမာအစိုးရ ကိုယျစားလှယျက ပွောခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
