(Zawgyi / Unicode)
COVID-19 ကပ်ရောဂါလှိုင်း ကြီးမားနေတဲ့ ရန်ကုန်မှာ ကူးစက်မှု ထိန်းချုပ်ရေး အစိုးရဘက်က စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း ထုတ်ပြန်တာကို နားလည်ပေမယ့် အမိန့် ကြေညာချက်မှာ လိုက်နာဖို့ မရှင်းမလင်းဖြစ်နေတဲ့ အချက်တွေ ရှိနေတယ်လို့ ရန်ကုန် ဒေသခံတချို့က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
ရန်ကုန်မှာ တနင်္လာနေ့ကစပြီး နေအိမ်မှာပဲနေကြဖို့ အစိုးရအမိန့် ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့အပေါ် ဒေသခံတွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တချို့ရဲ့ အမြင်တွေကို မအင်ကြင်းနိုင်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ရန်ကုန်တိုင်း ၄၅ မြို့နယ်ထဲက ကိုကိုးကျွန်းကလွဲပြီး တနင်္လာနေ့မနက် ၈ နာရီကစလို့ ပြည်သူတွေ နေအိမ်မှာပဲ နေကြဖို့ အမိန့်ကို မနေ့ညက မြန်မာအစိုးရက ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ COVID-19 ကူးစက်မှု ဗဟိုအချက်အချာဖြစ်နေတဲ့ လူနေထူထပ်တဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ အချိန်တိုအတွင်း ကူးစက်မှုနှုန်း အရှိန်မြင့်လာနေတာကြောင့် အခုလို နေအိမ်မှာနေကြဖို့ အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ရတာဖြစ်တယ်လို့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
လိုက်နာရမယ့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းပေါင်း ၈ ချက်ရှိရာမှာ အများပြည်သူအတွက် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိတာတွေ ပါဝင်နေတယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့ ဒေသခံ အမျိုးသမီးတဦးက ဗွီအိုအေကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့အနေနဲ့ ဖတ်ကြည့်လိုက်ရင် တချို့အမိန့်ကြော်ငြာစာထဲမှာ ထုတ်ထားတဲ့ စကားလုံး အသုံးအနှုန်းတွေပေါ်မှာ သာမန်ပြည်သူတယောက်အနေနဲ့ နားလည်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ စကားလုံးလေးတွေ ရှိတာပေါ့။ ဥပမာ အပိုဒ် ဂ မှာပါတဲ့ ကုန်ကြမ်းယူ ကုန်ချောပေး ဆောင်ရွက်သော လက်ခစားလုပ်ငန်း CMP ဆိုရင် ကျမတို့က လုပ်ငန်းပိုင်းလည်း လုပ်တဲ့သူ မဟုတ်တော့ အဲဒါ ဘာလုပ်ငန်းတွေကို ပြောလဲဆိုတာတော့ နားမလည်ဘူးရှင့်။ နောက်တခုက ကျမအနေနဲ့ဆိုရင် အပိုဒ် ဃ နဲ့ ဇ ပေါ့။ မဖြစ်မနေ ဈေးဝယ်လို့ရှိရင် အိမ်ကနေ တဦးပဲထွက်ရန်ပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ဇ ကွဲကျရင် ရပ်ကွက်အတွင်း ဈေးဝယ်ထွက်ခြင်းအတွက် ယာဉ်မောင်းအပြင် ယာဉ်ပေါ်တွင် တဦးဆိုတော့ ဈေးဝယ်ထွက်တာကို နှစ်ယောက် ခွင့်ပြုတယ်ဆိုတော့ အဲဒီနှစ်ခုက နည်းနည်း Contradict ဖြစ်နေသလိုပဲပေါ့။
“နောက်တခုက ရန်ကုန်မှာက တိုက်ခန်းအမြင့်တွေမှာ နေရတယ်။ နောက် ဈေးကို တရက်စာဝယ်ရတယ်ဆိုရင် ဆွဲရတာနဲ့၊ တခါတလေကျရင် ကားနဲ့တော့ ဈေးဝယ်ထွက်တာမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် မိသားစုအတွက် ငါးရက်စာလောက် ဈေးဝယ်ရတဲ့သူအတွက်ကျရင် တယောက်တည်း သွားရတာ သိပ်တော့အဆင်မပြေဘူး။ ဒါလေးကို သူတို့ နည်းနည်း ထည့်စဉ်းစားဖို့ကောင်းတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အများအားဖြင့် ဈေးတွေဘာတွေ သွားရင် ရပ်ကွက်ဈေးတွေပဲ သုံးကြတာများတော့လေ။ ဒီလူတန်းစား များတဲ့အတွက် ဒီလူတန်းစားအတွက် အဲဒါလေးက နည်းနည်း အဆင်မပြေဘူး။”
အမိန့်ထုတ်ပြန်ချိန်က တနင်္ဂနွေည ၈ နာရီမှာဖြစ်ပြီး စတင်လိုက်နာရမယ့် အချိန်က တနင်္လာနေ့ မနက် ၈ နာရီဖြစ်နေတဲ့အတွက် လုပ်ငန်းရှင်တွေ ပြင်ဆင်တဲ့နေရာမှာ အခက်အခဲ ရှိနိုင်တယ်လို့လည်း သုံးသပ်ချက်တွေ ရှိပါတယ်။
အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်တဦးကတော့ သူတို့လုပ်ငန်းတွေ ပိတ်ဖို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားတယ် ဆိုပေမယ့် အခုလို ရုတ်တရက် အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်တာကြောင့် နေ့စားအလုပ်သမားတွေအတွက် သွားရေးလာရေးမှာ အခက်အခဲတွေ ရှိလိမ့်မယ်လို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“အမတို့က ဆိုင်တွေရှိတယ်၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းဆိုင်ဆိုတော့ အမတို့က သူတို့ မကြော်ငြာခင် အရမ်းကြီး ဖြစ်နေတဲ့အခါကြတော့ ပိတ်ဖို့ အကုန်လုံး စီစဉ်ပြီးသွားပြီ၊ အင်္ဂါနေ့ကို ပိတ်မယ်။ ဒါပေမယ့် အလုပ်သမားတွေ လစာသမားတွေက ပြဿနာမရှိပေမယ့် ကားကျရင် တခေါက်ကို ဘယ်လောက်ဆိုပြီး ခေါက်ကြေးနဲ့ပေးရတဲ့ ကားသမားတွေ၊ ပစ္စည်းထမ်းတဲ့ နေ့စားတွေအတွက်ကျတော့ သူတို့ အရမ်းအခက်အခဲတွေ ဖြစ်မှာပေါ့၊ ပိတ်လိုက်တဲ့အခါမှာ။”
COVID-19 ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု အရှိန်မြင့်တက်နေတဲ့ ရန်ကုန်မှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ထိခိုက်မှု ကြီးကြီးမားမား ရင်ဆိုင်နေရတာပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း မြန်မာအစိုးရရဲ့ နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ချက်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် အဆိုးဆုံးအခြေအနေကနေ တတ်နိုင်သမျှ ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ပြီး မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ လည်ပတ်နိုင်အောင် ကြိုးစားနေတာ တွေ့ရတယ်လို့ မြန်မာ့အရေးလေ့လာနေသူ ဒေါက်တာတင်မောင်သန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ယေဘုယျအားဖြင့်တော့ ရည်ရွယ်တာ မကူးစက်ဖို့ပေါ့။ မကူးစက်ဖို့ ဆိုတာက လူတွေ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု အတတ်နိုင်ဆုံး နည်းသွားအောင်။ တပြိုင်နက်တည်းပဲ လူတွေရဲ့ ဘဝတွေကလည်း လည်ပတ်နေဖို့ လိုအပ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် မရှိမဖြစ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ လည်ပတ်နေတာကိုတော့ ခွင့်ပြုတယ်။ ဒါပေမယ့် တယောက်နဲ့တယောက် မကူးစက်နိုင်တဲ့ အနေအထားကနေ အတတ်နိုင်ဆုံး စီးပွားရေးလည်ပတ်မှုတွေ လုပ်ကြဖို့ ပြောချင်တဲ့သဘောပဲ။”
မအင်ကြင်းနိုင် - အိမ်မှာပဲနေကြဖို့ဆိုတဲ့ အမိန့်နဲ့ Lockdown ပိတ်ချလိုက်ပြီဆိုတဲ့ အဆင့် ကွာခြားချက်တွေက ဘာတွေပါလဲ။
ဒေါက်တာတင်မောင်သန်း - “ယေဘုယျ ကျနော်နားလည်တာ၊ ကျနော်က ပညာရှင်တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့၊ ဝူဟန်တို့ ဘာတို့မှာဆိုရင်တော့ အသွားအလာတွေ အပြင်ကလည်း မလာရဘူး၊ အထဲလည်း မဝင်ရဘူး၊ အကုန်လုံးကို ပိတ်ချလိုက်တဲ့ သဘောပေါ့။ Stay Home ဆိုတဲ့ သဘောကတော့ အိမ်မှာ အတတ်နိုင်ဆုံး နေကြရမယ်။ မကူးစက်အောင်၊ ကူးစက်မှု ပြန့်ပွားမှုနှုန်းကို လျှော့ချနိုင်ဖို့အတွက် ရည်ရွယ်ပြီးတော့ ပြဋ္ဌာန်းတဲ့သဘောပါပဲ။ အဲတော့ အကုန်လုံးကို ချုပ်ပစ်လိုက်တဲ့အထိ မသွားသေးဘူးပေါ့။”
နေအိမ်မှာပဲ နေကြဖို့ဆိုတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်ကို လိုက်နာခြင်း မရှိဘူးဆိုရင် တည်ဆဲဥပဒေအရ အရေးယူခံရမယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
---------------------------
(Unicode)
နအေိမျမှာပဲ နကွေဖို့ အမိန့ျ ရနျကုနျဒသေခံတှေ ဘယျလိုတုံ့ပွနျကွသလဲ
COVID-19 ကပျရောဂါလှိုငျး ကွီးမားနတေဲ့ ရနျကုနျမှာ ကူးစကျမှု ထိနျးခြုပျရေး အစိုးရဘကျက စညျးမဉြျးစညျးကမျး ထုတျပွနျတာကို နားလညျပမေယ့ျ အမိန့ျ ကွညောခကြျမှာ လိုကျနာဖို့ မရှငျးမလငျးဖွဈနတေဲ့ အခကြျတှေ ရှိနတေယျလို့ ရနျကုနျ ဒသေခံတခြို့က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
ရနျကုနျမှာ တနငျ်လာနေ့ကစပွီး နအေိမျမှာပဲနကွေဖို့ အစိုးရအမိန့ျ ထုတျပွနျလိုကျတဲ့အပေါျ ဒသေခံတှေ၊ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတခြို့ရဲ့ အမွငျတှကေို မအငျကွငျးနိုငျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
ရနျကုနျတိုငျး ၄၅ မွို့နယျထဲက ကိုကိုးကြှနျးကလှဲပွီး တနငျ်လာနေ့မနကျ ၈ နာရီကစလို့ ပွညျသူတှေ နအေိမျမှာပဲ နကွေဖို့ အမိန့ျကို မနေ့ညက မွနျမာအစိုးရက ထုတျပွနျလိုကျပါတယျ။ အဓိကကတော့ COVID-19 ကူးစကျမှု ဗဟိုအခကြျအခြာဖွဈနတေဲ့ လူနထေူထပျတဲ့ ရနျကုနျတိုငျးမှာ အခြိနျတိုအတှငျး ကူးစကျမှုနှုနျး အရှိနျမွင့ျလာနတောကွောင့ျ အခုလို နအေိမျမှာနကွေဖို့ အမိန့ျကို ထုတျပွနျရတာဖွဈတယျလို့ ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
လိုကျနာရမယ့ျ စညျးမဉြျးစညျးကမျးပေါငျး ၈ ခကြျရှိရာမှာ အမြားပွညျသူအတှကျ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မရှိတာတှေ ပါဝငျနတေယျလို့ ရနျကုနျမွို့ ဒသေခံ အမြိုးသမီးတဦးက ဗှီအိုအကေို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့အနနေဲ့ ဖတျကွည့ျလိုကျရငျ တခြို့အမိန့ျကွောျငွာစာထဲမှာ ထုတျထားတဲ့ စကားလုံး အသုံးအနှုနျးတှပေေါျမှာ သာမနျပွညျသူတယောကျအနနေဲ့ နားလညျဖို့ ခကျခဲတဲ့ စကားလုံးလေးတှေ ရှိတာပေါ့။ ဥပမာ အပိုဒျ ဂ မှာပါတဲ့ ကုနျကွမျးယူ ကုနျခြောပေး ဆောငျရှကျသော လကျခစားလုပျငနျး CMP ဆိုရငျ ကမြတို့က လုပျငနျးပိုငျးလညျး လုပျတဲ့သူ မဟုတျတော့ အဲဒါ ဘာလုပျငနျးတှကေို ပွောလဲဆိုတာတော့ နားမလညျဘူးရှင့ျ။ နောကျတခုက ကမြအနနေဲ့ဆိုရငျ အပိုဒျ ဃ နဲ့ ဇ ပေါ့။ မဖွဈမနေ ဈေးဝယျလို့ရှိရငျ အိမျကနေ တဦးပဲထှကျရနျပေါ့၊ ဒါပမေယ့ျ ဇ ကှဲကရြငျ ရပျကှကျအတှငျး ဈေးဝယျထှကျခွငျးအတှကျ ယာဉျမောငျးအပွငျ ယာဉျပေါျတှငျ တဦးဆိုတော့ ဈေးဝယျထှကျတာကို နှဈယောကျ ခှင့ျပွုတယျဆိုတော့ အဲဒီနှဈခုက နညျးနညျး Contradict ဖွဈနသေလိုပဲပေါ့။
“နောကျတခုက ရနျကုနျမှာက တိုကျခနျးအမွင့ျတှမှော နရေတယျ။ နောကျ ဈေးကို တရကျစာဝယျရတယျဆိုရငျ ဆှဲရတာနဲ့၊ တခါတလကေရြငျ ကားနဲ့တော့ ဈေးဝယျထှကျတာမရှိဘူး။ ဒါပမေယ့ျ မိသားစုအတှကျ ငါးရကျစာလောကျ ဈေးဝယျရတဲ့သူအတှကျကရြငျ တယောကျတညျး သှားရတာ သိပျတော့အဆငျမပွဘေူး။ ဒါလေးကို သူတို့ နညျးနညျး ထည့ျစဉျးစားဖို့ကောငျးတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အမြားအားဖွင့ျ ဈေးတှဘောတှေ သှားရငျ ရပျကှကျဈေးတှပေဲ သုံးကွတာမြားတော့လေ။ ဒီလူတနျးစား မြားတဲ့အတှကျ ဒီလူတနျးစားအတှကျ အဲဒါလေးက နညျးနညျး အဆငျမပွဘေူး။”
အမိန့ျထုတျပွနျခြိနျက တနငျ်ဂနှညေ ၈ နာရီမှာဖွဈပွီး စတငျလိုကျနာရမယ့ျ အခြိနျက တနငျ်လာနေ့ မနကျ ၈ နာရီဖွဈနတေဲ့အတှကျ လုပျငနျးရှငျတှေ ပွငျဆငျတဲ့နရောမှာ အခကျအခဲ ရှိနိုငျတယျလို့လညျး သုံးသပျခကြျတှေ ရှိပါတယျ။
အိမျဆောကျပစ်စညျး ရောငျးဝယျရေး လုပျငနျးရှငျတဦးကတော့ သူတို့လုပျငနျးတှေ ပိတျဖို့ ကွိုတငျပွငျဆငျထားတယျ ဆိုပမေယ့ျ အခုလို ရုတျတရကျ အမိန့ျထုတျပွနျလိုကျတာကွောင့ျ နေ့စားအလုပျသမားတှအေတှကျ သှားရေးလာရေးမှာ အခကျအခဲတှေ ရှိလိမ့ျမယျလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“အမတို့က ဆိုငျတှရှေိတယျ၊ အိမျဆောကျပစ်စညျးဆိုငျဆိုတော့ အမတို့က သူတို့ မကွောျငွာခငျ အရမျးကွီး ဖွဈနတေဲ့အခါကွတော့ ပိတျဖို့ အကုနျလုံး စီစဉျပွီးသှားပွီ၊ အငျ်ဂါနေ့ကို ပိတျမယျ။ ဒါပမေယ့ျ အလုပျသမားတှေ လစာသမားတှကေ ပွူနာမရှိပမေယ့ျ ကားကရြငျ တခေါကျကို ဘယျလောကျဆိုပွီး ခေါကျကွေးနဲ့ပေးရတဲ့ ကားသမားတှေ၊ ပစ်စညျးထမျးတဲ့ နေ့စားတှအေတှကျကတြော့ သူတို့ အရမျးအခကျအခဲတှေ ဖွဈမှာပေါ့၊ ပိတျလိုကျတဲ့အခါမှာ။”
COVID-19 ကပျရောဂါကူးစကျမှု အရှိနျမွင့ျတကျနတေဲ့ ရနျကုနျမှာ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ ထိခိုကျမှု ကွီးကွီးမားမား ရငျဆိုငျနရေတာပါ။ ဒါပမေယ့ျလညျး မွနျမာအစိုးရရဲ့ နောကျဆုံးထုတျပွနျခကြျကို ကွည့ျမယျဆိုရငျ အဆိုးဆုံးအခွအေနကေနေ တတျနိုငျသမြှ ရောဂါကာကှယျထိနျးခြုပျပွီး မရှိမဖွဈလိုအပျတဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ လညျပတျနိုငျအောငျ ကွိုးစားနတော တှေ့ရတယျလို့ မွနျမာ့အရေးလေ့လာနသေူ ဒေါကျတာတငျမောငျသနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ယဘေုယအြားဖွင့ျတော့ ရညျရှယျတာ မကူးစကျဖို့ပေါ့။ မကူးစကျဖို့ ဆိုတာက လူတှေ ထိတှေ့ဆကျဆံမှု အတတျနိုငျဆုံး နညျးသှားအောငျ။ တပွိုငျနကျတညျးပဲ လူတှရေဲ့ ဘဝတှကေလညျး လညျပတျနဖေို့ လိုအပျတယျ။ အဲဒါကွောင့ျ မရှိမဖွဈတဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ လညျပတျနတောကိုတော့ ခှင့ျပွုတယျ။ ဒါပမေယ့ျ တယောကျနဲ့တယောကျ မကူးစကျနိုငျတဲ့ အနအေထားကနေ အတတျနိုငျဆုံး စီးပှားရေးလညျပတျမှုတှေ လုပျကွဖို့ ပွောခငြျတဲ့သဘောပဲ။”
မအငျကွငျးနိုငျ - အိမျမှာပဲနကွေဖို့ဆိုတဲ့ အမိန့ျနဲ့ Lockdown ပိတျခလြိုကျပွီဆိုတဲ့ အဆင့ျ ကှာခွားခကြျတှကေ ဘာတှပေါလဲ။
ဒေါကျတာတငျမောငျသနျး - “ယဘေုယြ ကနြောျနားလညျတာ၊ ကနြောျက ပညာရှငျတော့ မဟုတျဘူးပေါ့၊ ဝူဟနျတို့ ဘာတို့မှာဆိုရငျတော့ အသှားအလာတှေ အပွငျကလညျး မလာရဘူး၊ အထဲလညျး မဝငျရဘူး၊ အကုနျလုံးကို ပိတျခလြိုကျတဲ့ သဘောပေါ့။ Stay Home ဆိုတဲ့ သဘောကတော့ အိမျမှာ အတတျနိုငျဆုံး နကွေရမယျ။ မကူးစကျအောငျ၊ ကူးစကျမှု ပွန့ျပှားမှုနှုနျးကို လြှော့ခနြိုငျဖို့အတှကျ ရညျရှယျပွီးတော့ ပွဋ်ဌာနျးတဲ့သဘောပါပဲ။ အဲတော့ အကုနျလုံးကို ခြုပျပဈလိုကျတဲ့အထိ မသှားသေးဘူးပေါ့။”
နအေိမျမှာပဲ နကွေဖို့ဆိုတဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ အမိန့ျထုတျပွနျခကြျကို လိုကျနာခွငျး မရှိဘူးဆိုရငျ တညျဆဲဥပဒအေရ အရေးယူခံရမယျလို့ ဖောျပွထားပါတယျ။
