ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi က ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့ သိန္းနဲ႔ ခ်ီတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရး ႏိုင္ငံတကာက ဝိုင္းဝန္းေဆာင္ရြက္ေပးၾကဖို႔ အဂၤါေန႔ ဘာလီမွာ က်င္းပတဲ့ ၇ ႀကိမ္ေျမာက္ ဘာလီလုပ္ငန္းစဥ္ရဲ့ ဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္လာတဲ့ အာရွပစိဖိတ္ ေဒသတြင္းအစိုးရေတြနဲ႔ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြကို ပန္ၾကားလိုက္ပါတယ္။အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ေျပာျပေပးမွာပါ။
မႏွစ္က ၾသဂုတ္လ ကတည္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးခိုလႈံၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္း ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ဝိုင္းဝန္းကူညီၾကဖုိ႔ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံ ဘာလီကၽြန္းမွာ ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္ေန႔က က်င္းပတဲ့ ၇ ႀကိမ္ေျမာက္ ဘာလီလုပ္ငန္းစဥ္ရဲ့ ဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္လာတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၇ ႏုိင္ငံက ဝန္ႀကီးေတြကို UNHCR မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi က ပန္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း UNHCR အာရွေဒသဆိုင္ရာ ေျပာခြင့္ရ Charlie Yaxley က VOA ကိုေျပာပါတယ္။
"ဘာလီမွာ ဒီကေန႔ UNHCR ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Filippo Grandi အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ စီးပြါးေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေထာက္ခံပံ့ပိုးေပးဖို႔ ပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ အေျခေနက သူတုိ႔ ျပန္ဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ သူတုိ႔ ျပန္ႏုိင္မယ့္ အေျခေနေတြျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးေပးဖို႔ စိတ္ဆႏၵရွိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ မ်ားျပားတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး ဆိုင္ရာ အာမခံခ်က္ေတြပါဝင္ၿပီး တျခားလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြကိုပါ တြဲလုပ္ေနတာမို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္ကို ထြက္ေျပးတဲ့ သိန္းနဲ႔ ခ်ီတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ သူတုိ႔ ဆႏၵအေလွ်ာက္ ေနရပ္ရင္း ျပန္ဖုိ႔ လုပ္ေပးႏိုင္မွာပါ။"
ထြက္ေျပးရတဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ အားလံုးကို ျပန္လက္ခံမယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက ေျပာဆိုထားေပမယ့္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ႔ အသံုးအႏႈန္းကိုေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ ဒုကၡသည္ေတြက သူတို႔ကို ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အပါအ၀င္ ေဘးကင္းလံုျခံဳမႈကို အာမခံခ်က္ေပးမွသာ ဌာေနျပန္ႏုိင္မယ္လို႔ ေျပာဆိုေနတာပါ။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ဖို႔ မလုပ္ေပးႏုိင္ခင္မွာ သိန္းနဲ႔ ခ်ီတဲ့ဒုကၡသည္ေတြကို လက္ခံေပးထားတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရကို ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းနဲ႔ အစည္းေဝးတက္ေရာက္လာတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဘက္ကလည္း ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ေဆးရံုေတြ ေဆာက္ေပးတာ၊ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ အစိုးရအေပၚ အခြန္အခေလွ်ာ့ခ်ေပးတာ၊ ကုန္သြယ္စီးပြါးတိုးတက္လာေအာင္ အကူညီေပးတာမ်ိဳးလို လုိအပ္တဲ့ က႑ေတြမွာ ဝိုင္းဝန္း ပံ့ပိုးေပးဖုိ႔လည္း UNHCR မဟာမင္းႀကီးက ပန္ၾကားခဲ့တာပါ။ UNHCR ဘက္ကလည္း UNDP နဲ႔ အတူ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ MoU လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဒီ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာကေန ရလဒ္ေကာင္းေတြ ေပၚထြက္လာဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။
"MoU နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာကို UNHCR – UNDP တို႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့တာဟာ ပထမ ေျခလွမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ သူတို႔သေဘာအေလွ်ာက္ ဌာေနျပန္ႏုိင္ေရး အတြက္ အေျခေနေတြ ဖန္တီးေပးဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ မွာ ခိုလႈံေနၾကရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္အမ်ားစုက သူတုိ႔ရဲ့ ေနအိမ္ေတြ၊ သူတုိ႔ရဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြထံကို မိသားစုေတြနဲ႔ အတူ ျပန္လိုၾကပါတယ္။ ဒီလိုု ျပန္ႏုိင္ဖုိ႔ဟာ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ အာမခံခ်က္ ရရွိဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအရ သူတို႔ တဦးခ်င္းစီရဲ့ အခြင့္အေရးကိုေလးစားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္၊ ႏိုင္ငံသား ခံယူခြင့္ကို ဦးတည္မယ့္ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ေပးေရး၊ ဌာေနျပန္ၾကမယ့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းအမွာ ဝင္ဆန္႔ႏိုင္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း သူတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စိတ္ခ်လက္ခ် ျပန္ႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ UNHCR က MoU စာခၽြန္လႊာပါ လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ႏုိင္ဖို႔ ေစာင့္ဆုိင္းေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ ဒီကိစၥအတြက္ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနေၾကာင္းနဲ႔ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာအတို္င္း လုပ္ေဆာင္မယ္လို႔ ကတိေပးထားတာကို အေကာင္ထည္ေဖၚေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရကို ဝိုင္းဝန္းတိုက္တြန္း ဖို႔လည္း UNHCR က ပန္ၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒီကိစၥ အေကာင္ထည္ ေဖၚေရး အတြက္ ေဒသတြင္း အစိုးရေတြ၊ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဘက္က အေရးပါတဲ့ အကူညီေတြ ေပးႏိုင္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
"ကမာၻတဝွမ္းမွာ ပုဂၢလိက ေတြက ဒုကၡသည္ေတြကို အကူညီေပးရာမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑ကေန လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ ပါတယ္။ သူတုိ႔တေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ့ ဘဝေတြကို ျပန္ထူေထာင္လိုၾကတာပါ။ အဲဒီလို ျဖစ္လာႏုိင္ဖို႔က ေရရွည္ခံမယ့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ရွာေဖြခြင့္ရရွိေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ့ မိသားစုေတြ ဘဝဖူလံုေရး၊ ရပ္ကြက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စသျဖင့္ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီေဒသမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံျခင္း အားျဖင့္ ေဒသခံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းလည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္တဲ့ အျပင္ ဌာေနျပန္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ့ ဘဝေရွ႕ေရးလည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။"
ေဒသတြင္း အစိုးရေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြ တည္ေဆာက္ရာမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ကူညီႏိုင္သလို၊ ႏုိင္ငံမဲ့ေတြရဲ့ ျပႆနာ၊ မတူညီတဲ့ အတူေန လူမႈအသိုင္းဝို္င္းၾကား ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ေစလႊတ္ကူညီတာ လိုမ်ိဳး အကူညီေတြလည္း ေပးၾကဖို႔ UNHCR ကတုိက္တြန္းပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စုစုေပါင္းက ၉ သိန္းေလာက္ ရွိေနၿပီး အခု မုတ္သုန္မိုးဒဏ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ေရႀကီး ေျမၿပိဳမႈဒဏ္ ကိုပါ ခံေနရတာပါ။ ဒီဒုကၡသည္ေတြထဲက တသိန္းေလာက္ကို လူမေနတဲ႔ Bhasan Char ကြ်န္းကို ေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ အစိုးရက စီစဥ္ေနတာျဖစ္ၿပီး ဒါဟာ ဒုကၡသည္ေတြရဲ့ အသက္အႏၱရာယ္ အတြက္စိုးရိမ္ရတာမို႔ ႏိုင္ငံတကာက ဝို္င္းဝန္းကန္႔ကြက္ေနၾကပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီကလည္း အခု ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ရွိပါတယ္။
