(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့နယ်စပ် တရုတ်နိုင်ငံ ရွှေလီမြို့မှာ လူစုလူဝေးနဲ့ နိုင်ငံရေးမဲဆွယ်လှုပ်ရှားခဲ့တာကြောင့် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေထဲက အားလုံးနီးပါး ပြန်လွတ်လာတဲ့ အကြောင်းကို ကိုထက်အောင်ခန့် ပြောပြပါမယ်။
တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဖြစ်တဲ့ ရွှေလီမြို့မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမား ရာနဲ့ချီဟာ လက်ရှိ အာဏာရ ပါတီဖြစ်တဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီတံဆိပ် တီရှပ် ဦးထုပ်တွေ ဝတ်ဆင်ပြီး ကြာသပတေးနေ့ အစောပိုင်းက ဆိုင်ကယ်တွေနဲ့ လှည့်လည်ပြီး ထောက်ခံပွဲလုပ်ခဲ့လို့ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက ဖမ်းဆီးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ၂ နိုင်ငံ အာဏာပိုင်တွေ ညှိနှိုင်းခဲ့ပြီးနောက် အလုပ်သမား အများစု ပြန်လွှတ်လာပြီး ထောက်ခံပွဲကို ဦးဆောင်တယ်လို့ ယူဆရသူ ၃ ဦးကိုတော့ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားပါတယ်။
ဖမ်းဆီးသွားပြီး နောက်တရက်မှာပဲ အများစုကို ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်တာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ရှမ်းပြည်နယ် စီမံဘဏ္ဍာဝန်ကြီး ဦးစိုးညွန့်လွင်ကပြောပါတယ်။
“လွတ်လာပါပြီ ၉၀၁ ယောက်လွတ်တယ်။ မနက် ၁ နာရီခွဲက လွှတ်လိုက်တယ်။ စီကိုင်ထောင် လို့ခေါ်တာပေါ့။ စီကိုင်ထောင်ကနေ ၉၀၁ ယောက်လွတ်တယ်။ ခေါင်းဆောင်လို့ ယူဆရတဲ့ ၃ ယောက်ကိုတော့ ၁၅ ရက်လောက် ဆက်ထိန်းသိမ်းမယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် လွတ်လာတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေကလဲ သူတို့စက်ရုံ တွေမှာ အလုပ်ပြန်ဝင်ကုန်ပါပြီ။ အဆင်ပြေပါတယ်။ ကိုဗစ် ဥပဒေနဲ့ပဲ သွားမယ်ထင်တယ်။ ယာယီပါပဲ။ လက်မှတ်ထိုးရတာတို့ ဘာတို့တော့ မရှိပါဘူး။”
ပြန်လွတ်လာသူတွေကို တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက နောက်နောင် လူစုလူဝေး မလုပ်ဖို့ မှာကြားလိုက်ပါတယ်။ ရွှေလီမြို့က မြန်မာ အလုပ်သမားများအရေး ဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ရွှေမြန်မာ အွန်လိုင်း အရေးပေါ် ကျန်းမာရေး ကူညီရေးအသင်း ဥက္ကဌ ကိုချမ်းမြေ့ကတော့ ဒီကိစ္စကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေအပေါ် စည်းကမ်းပိုမို တင်းကျပ်လာနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။
“မြန်မာပြည်သူလူထုက လှည့်လည်ချင်တာ ဒီနိုင်ငံက တရားဥပဒေစိုးမိုးတဲ့နိုင်ငံ COVID-19 ကိုပြင်းပြင်း ထန်ထန် ထိန်းချုပ်နေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုအဖြစ်မျိုးတွေ ဖြစ်လာတာပေါ့ဗျာ။ အဲ့လိုဖြစ်တာတော့ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေက ဒီဘက်မှာ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် မြန်မာနိုင်ငံသား တိုင်းရင်းသား ပြည်သူတွေ အကျပ်အတည်းဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ သူတို့တစုတဖွဲ့တည်း ဥပဒေချိုးဖောက်ပြီး လုပ်လိုက်တဲ့အတွက် အများမှာ တင်းကျပ်လာနိုင်တဲ့စည်းကမ်းတွေ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအပေါ် ချမှတ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်ခင်ဗျ။”
ကပ်ရောဂါကာလ ကန့်သတ်ချက်တွေကြောင့် နယ်စပ်ဒေသမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခွင့်ရရေး အခြေအနေဟာလည်း မရေမရာ ဖြစ်နေပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ် စီမံဘဏ္ဍာဝန်ကြီး ဦးစိုးညွန့်လွင်ကတော့ နယ်စပ်မြို့မှာ ရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ မဲပေးခွင့်ရဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ု ပြောပါတယ်။
“ကော်မရှင်က ပြဌာန်းတဲ့ ဥပဒေနဲ့အညီလည်းဖြစ်ရမယ်။ နောက်ပြီး တရုတ်အစိုးရနဲ့လည်း ဆက်ညှိရမယ်။ ရွှေလီအစိုးရနဲ့ တကယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ဘက်မှာ မဲလာပေးပြီပေါ့။ မဲလာပေးပြီပေါ့ဆိုရင် သူတို့ ပြန်ဝင်ဖို့ရာ တော်တော်ခက်သွားမယ်။ ကိုဗစ်စည်းကမ်းတင်းကြပ်တယ် တရုတ်က အဲ့တော့ ရွှေလီအစိုးရနဲ့ နည်းနည်း ညှိရမယ်။ မြန်မာရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥပဒေနဲ့အညီလည်း ဖြစ်ရမယ်။ အဲ့ဒါတွေကတော့ ဆက်လက်ပြီး လုပ်ရအုံးမယ့် အနေအထား ဖြစ်မှာပေါ့နော်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံက နယ်စပ်ဒေသမှာ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ ကန့်သတ်ထားတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာသေးခင် လပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၅၀၀ ကျော်နဲ့ ကူးစက်သူ ၂ သောင်းကျော်အထိ တိုးလာတာကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသာမက အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း ကူးစက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ နယ်စပ်တွေမှာ လုံခြုံရေးတွေ တင်းကြပ်ထားပါတယ်။
.........
ရှှလေီမှာဖမျးခံထားရတဲ့ မွနျမာတှေ တရုတျအစိုးရပွနျလှှတျပေး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံနဲ့နယျစပျ တရုတျနိုငျငံ ရှှလေီမွို့မှာ လူစုလူဝေးနဲ့ နိုငျငံရေးမဲဆှယျလှုပျရှားခဲ့တာကွောင့ျ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှထေဲက အားလုံးနီးပါး ပွနျလှတျလာတဲ့ အကွောငျးကို ကိုထကျအောငျခန့ျ ပွောပွပါမယျ။
တရုတျ-မွနျမာ နယျစပျဖွဈတဲ့ ရှှလေီမွို့မှာ အလုပျလုပျနတေဲ့ မွနျမာအလုပျသမား ရာနဲ့ခြီဟာ လကျရှိ အာဏာရ ပါတီဖွဈတဲ့ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီ အဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီတံဆိပျ တီရှပျ ဦးထုပျတှေ ဝတျဆငျပွီး ကွာသပတေးနေ့ အစောပိုငျးက ဆိုငျကယျတှနေဲ့ လှည့ျလညျပွီး ထောကျခံပှဲလုပျခဲ့လို့ တရုတျအာဏာပိုငျတှကေ ဖမျးဆီးခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
ဖမျးဆီးခံရတဲ့ အလုပျသမားတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ၂ နိုငျငံ အာဏာပိုငျတှေ ညှိနှိုငျးခဲ့ပွီးနောကျ အလုပျသမား အမြားစု ပွနျလှှတျလာပွီး ထောကျခံပှဲကို ဦးဆောငျတယျလို့ ယူဆရသူ ၃ ဦးကိုတော့ တရုတျအာဏာပိုငျတှကေ ဆကျလကျထိနျးသိမျးထားပါတယျ။
ဖမျးဆီးသှားပွီး နောကျတရကျမှာပဲ အမြားစုကို ပွနျလှှတျပေးလိုကျတာ ဖွဈကွောငျးလညျး ရှမျးပွညျနယျ စီမံဘဏ်ဍာဝနျကွီး ဦးစိုးညှန့ျလှငျကပွောပါတယျ။
“လှတျလာပါပွီ ၉၀၁ ယောကျလှတျတယျ။ မနကျ ၁ နာရီခှဲက လှှတျလိုကျတယျ။ စီကိုငျထောငျ လို့ခေါျတာပေါ့။ စီကိုငျထောငျကနေ ၉၀၁ ယောကျလှတျတယျ။ ခေါငျးဆောငျလို့ ယူဆရတဲ့ ၃ ယောကျကိုတော့ ၁၅ ရကျလောကျ ဆကျထိနျးသိမျးမယျပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ လှတျလာတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှကေလဲ သူတို့စကျရုံ တှမှော အလုပျပွနျဝငျကုနျပါပွီ။ အဆငျပွပေါတယျ။ ကိုဗဈ ဥပဒနေဲ့ပဲ သှားမယျထငျတယျ။ ယာယီပါပဲ။ လကျမှတျထိုးရတာတို့ ဘာတို့တော့ မရှိပါဘူး။”
ပွနျလှတျလာသူတှကေို တရုတျအာဏာပိုငျတှကေ နောကျနောငျ လူစုလူဝေး မလုပျဖို့ မှာကွားလိုကျပါတယျ။ ရှှလေီမွို့က မွနျမာ အလုပျသမားမြားအရေး ဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ ရှှမွေနျမာ အှနျလိုငျး အရေးပေါျ ကနြျးမာရေး ကူညီရေးအသငျး ဥက်ကဌ ကိုခမြျးမွေ့ကတော့ ဒီကိစ်စကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံအနနေဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှအေပေါျ စညျးကမျးပိုမို တငျးကပြျလာနိုငျတယျလို့ သုံးသပျပါတယျ။
“မွနျမာပွညျသူလူထုက လှည့ျလညျခငြျတာ ဒီနိုငျငံက တရားဥပဒစေိုးမိုးတဲ့နိုငျငံ COVID-19 ကိုပွငျးပွငျး ထနျထနျ ထိနျးခြုပျနတေဲ့ နိုငျငံဖွဈတဲ့အတှကျ ဒီလိုအဖွဈမြိုးတှေ ဖွဈလာတာပေါ့ဗြာ။ အဲ့လိုဖွဈတာတော့ နောကျဆကျတှဲ အကြိုးဆကျတှကေ ဒီဘကျမှာ ကောငျးကောငျးမှနျမှနျ မွနျမာနိုငျငံသား တိုငျးရငျးသား ပွညျသူတှေ အကပြျအတညျးဖွဈကုနျတာပေါ့။ သူတို့တစုတဖှဲ့တညျး ဥပဒခြေိုးဖောကျပွီး လုပျလိုကျတဲ့အတှကျ အမြားမှာ တငျးကပြျလာနိုငျတဲ့စညျးကမျးတှေ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေပေါျ ခမြှတျလာနိုငျဖှယျရှိတယျခငျဗြ။”
ကပျရောဂါကာလ ကန့ျသတျခကြျတှကွေောင့ျ နယျစပျဒသေမှာ အလုပျလုပျနကွေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ရှေးကောကျပှဲမှာ မဲပေးခှင့ျရရေး အခွအေနဟောလညျး မရမေရာ ဖွဈနပေါတယျ။
ရှမျးပွညျနယျ စီမံဘဏ်ဍာဝနျကွီး ဦးစိုးညှန့ျလှငျကတော့ နယျစပျမွို့မှာ ရောကျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ မဲပေးခှင့ျရဖို့ စီစဉျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကောျမရှငျက ပွဌာနျးတဲ့ ဥပဒနေဲ့အညီလညျးဖွဈရမယျ။ နောကျပွီး တရုတျအစိုးရနဲ့လညျး ဆကျညှိရမယျ။ ရှှလေီအစိုးရနဲ့ တကယျလို့ ကြှနျတောျတို့ဘကျမှာ မဲလာပေးပွီပေါ့။ မဲလာပေးပွီပေါ့ဆိုရငျ သူတို့ ပွနျဝငျဖို့ရာ တောျတောျခကျသှားမယျ။ ကိုဗဈစညျးကမျးတငျးကွပျတယျ တရုတျက အဲ့တော့ ရှှလေီအစိုးရနဲ့ နညျးနညျး ညှိရမယျ။ မွနျမာရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ ဥပဒနေဲ့အညီလညျး ဖွဈရမယျ။ အဲ့ဒါတှကေတော့ ဆကျလကျပွီး လုပျရအုံးမယ့ျ အနအေထား ဖွဈမှာပေါ့နောျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံက နယျစပျဒသေမှာ သှားလာလှုပျရှားမှုတှေ ကန့ျသတျထားတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ မကွာသေးခငျ လပိုငျးအတှငျးမှာပဲ ကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၅၀၀ ကြောျနဲ့ ကူးစကျသူ ၂ သောငျးကြောျအထိ တိုးလာတာကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံသာမက အိမျနီးခငြျး ထိုငျးနိုငျငံကလညျး ကူးစကျမှုတှကေို ထိနျးခြုပျဖို့ နယျစပျတှမှော လုံခွုံရေးတှေ တငျးကွပျထားပါတယျ။
