(Zawgyi / Unicode)
ပြည်ပနိုင်ငံအသီးသီးမှာ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ တော်လှန်ရေးအတွက် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုနဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ မပြုလုပ်ကြဖို့ တားမြစ်ပြီး ဆက်လုပ်ရင် အကြမ်းဖက်မှုဥပဒေနဲ့ ငြိစွန်းမှုရှိမယ်လို့ ထိုင်းအခြေစိုက် မြန်မာသံရုံးက ဧပြီလထဲမှာ သတိပေး ကြေညာချက်ထုတ်ပါတယ်။ ဒီအပေါ် ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဘက်က မြန်မာပြည် စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်က လွတ်မြောက်ရေး မိမိတို့ရဲ့ လုပ်အား ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးနဲ့ တတ်အားသရွေ့ ဆက်ကူသွားကြမှာဖြစ်တယ်လို့ တုံ့ပြန်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်က ဦးနုလက်ထက်ကစ ခေတ်အဆက်ဆက်က ပြည်ပရောက် အဖွဲ့အစည်းတွေကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့တာမျိုး အစဉ်အဆက်ရှိခဲ့ကြောင်း ပြောပါတယ်။ အသေးစိတ်ကို မဆုမွန် စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့က မြန်မာသံရုံးက ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ လိုက်နာရန်ဆိုပြီး သတိပေးကြေညာချက် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ ပြည်ပနိုင်ငံ အသီးသီးမှာ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို အနှောင့်အယှက်ပေးနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်တာ၊ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကို ထောက်ခံပံ့ပိုးနိုင်ရေး ရန်ပုံငွေရှာဖွေတာတွေကို မပြုလုပ်ကြဖို့နဲ့ တကယ်လို့ ဆက်လုပ်သွားမယ်ဆိုရင် အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ၂၃/၂၀၁၄ အခန်း ၁၂ ပါ အကြမ်းဖက်မှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ ပြစ်မှုများအား တားဆီးနှိမ်နင်းရေး ဥပဒေနဲ့ ငြိစွန်းမယ်ဆိုတာ အသိပေးကြောင်း ဘန်ကောက်သံရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။
အဲဒီလို ဘန်ကောက် မြန်မာသံရုံးက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ပြီး နောက်မှာပဲ ချွန်ဘူရီ၊ မဟာချိုင်နဲ့ ဘန်ကောက်အပါအဝင် ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့က ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့က မြန်မာသံရုံးရှေ့ကို သွားရောက်စုဝေးကြပြီး အဲဒီထုတ်ပြန်ချက်အပေါ် ကန့်ကွက်ကြောင်း ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။ ပြည်ပရောက်တွေ မဲပေးခဲ့တဲ့ ပြည်သူ့အစိုးရဆီကနေ မတရား အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံကြောင်း၊ ခြောက်တိုင်းကြောက်မှာမဟုတ်၊ ဖိနှိပ်မှုကို ဖြိုခွဲကြ စတဲ့ စာတွေရေးထားတဲ့ စာရွက်တွေကို သံရုံးဆိုင်းဘုတ်နဲ့ ဝင်းနံရံတွေပေါ် ကပ်ပြီး ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြတဲ့အကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံက မြန်မာ့အရေးနဲ့ အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားနေသူတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပြပါတယ်။
“၁၀ ရက်နေ့မှာ သံရုံးကို သွားကြပြီးတော့ မနက် ၁၀ နာရီအရောက် မကျေနပ်ကြောင်းပေါ့၊ ဒီအမိန့်ကြေညာချက်အရဆိုရင် ကိုယ့်ဘာသာ အလုပ်လုပ်လို့ရတဲ့ငွေပေါ့၊ ကိုယ့်လုပ်အားနဲ့ကိုယ် ရတဲ့ငွေ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် လှူချင်တဲ့နေရာ လှူမှာပေါ့၊ အလုပ်သမားအများစုက အဲ့လိုပဲတွေးတယ်။ တချို့အလုပ်သမားကျတော့လည်း ဘာမှ မချေပတော့ဘူး။ နင်တို့ဘာသာ ထုတ်ချင်တာထုတ် ငါတို့လည်း လုပ်ချင်တာလုပ်မယ်ပေါ့။ အဲ့လိုမျိုးလည်း ပြောကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ထိုင်းရောက် မြန်မာအင်အားစုတွေ ကျမတို့ ရန်ပုံငွေတွေ စုတဲ့အဖွဲ့ရှိတယ်။ လတိုင်း လတိုင်း လှူနေတဲ့အဖွဲ့ရှိတယ်။ အဲ့အဖွဲ့ကလူတွေက ငြိမ်ခံမနေနဲ့တဲ့၊ ငြိမ်လိုက်ရင် ငြိမ်သွားတယ် ဖြစ်သွားဦးမယ်တဲ့၊ ငါတို့မငြိမ်ဘူး၊ ငါတို့ ဒါကို မခံဘူးဆိုတာကို စာသွားကပ်ကြရင် ကောင်းမယ်ဆိုပြီး သံရုံးမှာ အလုပ်သမားတွေ ကိုယ့်ရင်ထဲမှာ ရှိတဲ့ဟာတွေ ရေးပြီး အဲဒီစာရွက် A4 တွေပေါ်မှာ ကိုယ့်လုပ်အားခနဲ့ ကိုယ်လုပ်ချင်တာလုပ်မယ်၊ လှူချင်တာလှူမယ်၊ စစ်အစိုးရရဲ့ လက်ပါးစေ မြန်မာသံရုံး ကျဆုံးပါစေပေါ့၊ အဲ့လိုမျိုးတွေ သူတို့တွေ စာတွေသွားကပ်ကြတာ။”
အခုလို ပြည်ပရောက် မြန်မာတွေဘက်က တော်လှန်ရေးလုပ်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို ကူညီပံ့ပိုး ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေက ဒီစစ်ကောင်စီလက်ထက်မှာမှ မဟုတ်ဘဲ ဦးနုအစိုးရ လက်ထက်ကတည်းက ရှိခဲ့ကြောင်းနဲ့ ပြည်တွင်းအင်အားက ပြည်တွင်းမှာသာ ရှိပါတယ်လို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ပြည်ပမှာ ရန်ပုံငွေရှာတာ ပြည်ပမှာ ဆောင်ရွက်တာတို့ ဒါတွေရှိနေတာက အခုခေတ်မှ ရှိတာမဟုတ်ဘူး။ ဦးနုလက်ထက်ကတည်းက ရှိခဲ့တာပဲဖြစ်တယ်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုဆီက ၁၉၆၂ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့အခါမှာ ပြည်ပမှာ အဖွဲ့အစည်း တည်ထောင်ခဲ့တာရှိတယ်။ အခုမှဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြည်ပမှာ အဖွဲ့ထောင် ရန်ပုံငွေရှာတာ လက်နက်ထောက်ပံ့မှုတွေလည်း ပြည်ပကနေ ထောက်ပံ့ခဲ့ကြတာပဲ။ သူတို့ရဲ့ တပ်မတော်ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းနဲ့ စင်ပြိုင်အစိုးရတွေ ထောင်ခဲ့တာပဲ။ ဒါ့အပြင် ပြည်ပမှာ တရားဝင်ထောက်ပံ့မှုတွေ ဝင်ငွေထောက်ပံ့မှုတွေ ပြုခဲ့ကြတာပဲ။ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးကျ ကျနော်ပြောချင်တာကတော့ ကျနော်တို့ယူဆတာက ပြည်တွင်းအင်အားသည် ပြည်တွင်းမှာသာ ရှိပါတယ်။ ပြည်တွင်းအင်အားသည် ပြည်တွင်းမှာသာ ရှိတဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ချုပ်ငြိမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကိုသာ ဦးတည်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ လုပ်ဆောင်သွားမှာ ဖြစ်တယ်။ သူတို့လုပ်ရပ်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ကျ ကျနော်တို့အနေနဲ့ သွားပြီးတော့ ဝေဖန်စရာလည်း မရှိဘူး။ ပြည်ဖျက်လုပ်ငန်း လုပ်နေတဲ့ သူတွေကတော့ ပြည်ဖျက်လုပ်ငန်းပဲ လုပ်နေမှာပဲ။ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ကျ ကျနော်တို့အနေနဲ့ သွားပြီးတော့ ပြောနေစရာ အကြောင်းလည်း မရှိဘူး။ ကျနော်တို့သည် ကျနော်တို့ရဲ့ လုပ်ငန်းကိုပဲ ကျနော်တို့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ ဦးတည်ချက်၊ ရည်မှန်းချက်အတိုင်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ပဲ ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်။”
တကယ်တော့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲ သိန်းချီရောက်ရှိ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဟာ ပြည်ပမှာ အလုပ်မျိုးစုံ လုပ်ကိုင်နေကြရပေမဲ့ အမိမြန်မာပြည်အတွက် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုး လုပ်ငန်းကစလို့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကြုံနေရတဲ့ အချိန်တွေမှာတောင် မိမိတို့ရဲ့ ချွေးနည်းစာ လုပ်အားခ လစာတွေထဲကနေ တတ်နိုင်သလောက် ပံ့ပိုးကူညီ လှူဒါန်းပေးခဲ့ကြတယ်လို့ ပြည်ပရောက် မြန်မာတွေက ပြောပါတယ်။ အခုလက်ရှိ စစ်အာဏာသိမ်းခံထားရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ အတိဒုက္ခရောက်နေကြရတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ စားနပ်ရိက္ခာ၊ အဝတ်အစား၊ ဆေးဝါးကအစ လိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ သုံးဖို့ ကူညီပေးကြသလို ခေတ်ပြောင်း စနစ်ပြောင်း တော်လှန်တိုက်ပွဲဝင်ပေးနေကြတဲ့ ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုတွေနဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်သားတွေအတွက်လည်း လိုအပ်တဲ့ အထောက်အပံ့တွေ ရအောင် ဒီအတိုင်း ငြိမ်မနေနိုင်ကြဘဲ ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးနေကြတာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားနေသူတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပြပါတယ်။
“စစ်အာဏာသိမ်းလိုက်ချိန်မှာ ထိုင်းမှာ ကိုယ့်အလုပ်သမားတွေအတွက် မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ပေးမယ့် အလုပ်သမား သံအရာရှိတွေကအစ ကိုယ့်အခက်အခဲ သွားပြောချင်တယ်။ ထိတွေ့မှုမရှိတော့ဘဲ လက်ခံပါ့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စိတ်တွေလည်း သူတို့မှာ ဖြစ်လာနေရတော့ ဟယ် ဒီလိုဆို မဖြစ်တော့ဘူး၊ ဒီအတိုင်းနေလို့တော့ မရတော့ဘူး၊ အခုဆို အစစအရာရာ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာလည်း ချို့ယွင်းတယ်၊ ငါတို့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာလည်း အလုပ်သမားရေးတွေမှာ ချို့ယွင်းချက်တွေ ရှိလာနေတယ်ဆိုတော့ ကောင်းတဲ့အစိုးရ ငါတို့အတွက် အစိုးရပဲ ဖြစ်လိုက်ရင် ကောင်းမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်တွေနဲ့ အရင်တုန်းက ငါတို့ ပါးစပ်တွေကနေ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောခွင့်ဆိုခွင့်တွေ ရှိခဲ့တယ်။ အခုဆိုရင် လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောခွင့်ဆိုခွင့်တွေလည်း မရှိတော့ဘူးဆိုတော့ သူတို့က အဲ့ဒါကြီးကို မလိုချင်တော့ဘူး။ အဲ့ဒါကြောင့် စစ်မှန်တဲ့ အစိုးရမျိုးကိုပဲ လိုချင်တယ်။ ဒါကြောင့် အလုပ်သမားတွေက လစဉ်ကို တလ ၃၀၀ ဘတ်ဆိုလည်း လှူကြတာပဲ။ ဟင်းတွေ ဗာလချောင်ကြော်၊ ငါးပိကြော်တို့ ကြော်တဲ့အဖွဲ့ဆိုလည်း အဲ့ဘက်ကိုလည်း သူတို့ ဝိုင်းလှူကြတယ်။ တလ ၃၀၀ တရက် ၁၀ ဘတ်နှုန်းနဲ့ လှူပါဆိုလည်း သူတို့ မပျက်မကွက်ကို ပုံမှန်ထည့်ပေးကြတယ်။ ဘွန်းရောင်းနေတယ်၊ လှူကြပါဆိုလည်း ဒေါ်လာ ၁၀၀၊ ဘတ် ၃,၀၀၀ ကျော်လည်း ဝယ်ပြီးတော့ကို ထည့်နေကြတာပါပဲ။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကစလို့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးမှာ ရှိနေကြတဲ့ ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေက စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ကြောင်း မကြာခဏ စုဝေး ဆန္ဒထုတ်ဖော်ကြသလို အခက်အခဲ ဒုက္ခမျိုးစုံနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေးရေး အပါအဝင် အာဏာသိမ်းဆန့်ကျင် တော်လှန်ရေးအတွက် ရန်ပုံငွေ ရှာဖွေပေးကြတာ၊ ကူညီထောက်ပံ့ပေးကြတာတွေကို အင်တိုက်အားတိုက် လုပ်ဆောင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
တချိန်တည်းမှာပဲ စစ်အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေထဲက CDM သံအမတ်ကြီးတွေ၊ သံရုံးအတွင်းဝန်တွေနဲ့ သံဝန်ထမ်းတချို့နဲ့ ပြည်ပကို တိမ်းရှောင်ပြေးသွားကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့ကို နိုင်ငံသားအဖြစ်က ရပ်စဲတာတွေ၊ နောက် သံရုံးတွေကနေ တဆင့်လည်း ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအပေါ် အရေးယူမှုတွေ ဆောင်ရွက်မယ့်အကြောင်း သတိပေး ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
-----------------------------
(Unicode)
ပွညျပရောကျမွနျမာတှေ တောျလှနျရေးအဖှဲ့အစညျးတှေ မကူညီဖို့ စဈကောငျစီ သတိပေး
ပွညျပနိုငျငံအသီးသီးမှာ နထေိုငျ အလုပျလုပျကိုငျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ တောျလှနျရေးအတှကျ ငှကွေေးထောကျပံ့မှုနဲ့ လှုပျရှားမှုတှေ မပွုလုပျကွဖို့ တားမွဈပွီး ဆကျလုပျရငျ အကွမျးဖကျမှုဥပဒနေဲ့ ငွိစှနျးမှုရှိမယျလို့ ထိုငျးအခွစေိုကျ မွနျမာသံရုံးက ဧပွီလထဲမှာ သတိပေး ကွညောခကြျထုတျပါတယျ။ ဒီအပေါျ ထိုငျးနိုငျငံရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှဘေကျက မွနျမာပွညျ စဈအာဏာရှငျလကျအောကျက လှတျမွောကျရေး မိမိတို့ရဲ့ လုပျအား ကိုယျပိုငျငှကွေေးနဲ့ တတျအားသရှေ့ ဆကျကူသှားကွမှာဖွဈတယျလို့ တုံ့ပွနျပါတယျ။ စဈကောငျစီဘကျက ဦးနုလကျထကျကစ ခတျေအဆကျဆကျက ပွညျပရောကျ အဖှဲ့အစညျးတှကေို ပံ့ပိုးပေးခဲ့တာမြိုး အစဉျအဆကျရှိခဲ့ကွောငျး ပွောပါတယျ။ အသေးစိတျကို မဆုမှနျ စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံ ဘနျကောကျမွို့က မွနျမာသံရုံးက ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ လိုကျနာရနျဆိုပွီး သတိပေးကွညောခကြျ ဧပွီလ ၈ ရကျနေ့က ထုတျပွနျပါတယျ။ အဓိကကတော့ ပွညျပနိုငျငံ အသီးသီးမှာ နထေိုငျ အလုပျလုပျကိုငျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တညျငွိမျအေးခမြျးရေးကို အနှောင့ျအယှကျပေးနတေဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ဆကျသှယျဆောငျရှကျတာ၊ အဲဒီအဖှဲ့အစညျးတှကေို ထောကျခံပံ့ပိုးနိုငျရေး ရနျပုံငှရှောဖှတောတှကေို မပွုလုပျကွဖို့နဲ့ တကယျလို့ ဆကျလုပျသှားမယျဆိုရငျ အကွမျးဖကျမှု တိုကျဖကြျရေးဥပဒေ ၂၃/၂၀၁၄ အခနျး ၁၂ ပါ အကွမျးဖကျမှုကို ငှကွေေးထောကျပံ့မှုဆိုငျရာ ပွဈမှုမြားအား တားဆီးနှိမျနငျးရေး ဥပဒနေဲ့ ငွိစှနျးမယျဆိုတာ အသိပေးကွောငျး ဘနျကောကျသံရုံးက ထုတျပွနျခဲ့တာပါ။
အဲဒီလို ဘနျကောကျ မွနျမာသံရုံးက ကွညောခကြျထုတျပွနျပွီး နောကျမှာပဲ ခြှနျဘူရီ၊ မဟာခြိုငျနဲ့ ဘနျကောကျအပါအဝငျ ထိုငျးနိုငျငံရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့က ထိုငျးနိုငျငံ ဘနျကောကျမွို့က မွနျမာသံရုံးရှေ့ကို သှားရောကျစုဝေးကွပွီး အဲဒီထုတျပွနျခကြျအပေါျ ကန့ျကှကျကွောငျး ဆန်ဒထုတျဖောျခဲ့ကွပါတယျ။ ပွညျပရောကျတှေ မဲပေးခဲ့တဲ့ ပွညျသူ့အစိုးရဆီကနေ မတရား အာဏာသိမျးမှုကို လကျမခံကွောငျး၊ ခွောကျတိုငျးကွောကျမှာမဟုတျ၊ ဖိနှိပျမှုကို ဖွိုခှဲကွ စတဲ့ စာတှရေေးထားတဲ့ စာရှကျတှကေို သံရုံးဆိုငျးဘုတျနဲ့ ဝငျးနံရံတှပေေါျ ကပျပွီး ဆန်ဒထုတျဖောျခဲ့ကွတဲ့အကွောငျး ထိုငျးနိုငျငံက မွနျမာ့အရေးနဲ့ အလုပျသမားရေး လှုပျရှားနသေူတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပွပါတယျ။
“၁၀ ရကျနေ့မှာ သံရုံးကို သှားကွပွီးတော့ မနကျ ၁၀ နာရီအရောကျ မကြနေပျကွောငျးပေါ့၊ ဒီအမိန့ျကွညောခကြျအရဆိုရငျ ကိုယ့ျဘာသာ အလုပျလုပျလို့ရတဲ့ငှပေေါ့၊ ကိုယ့ျလုပျအားနဲ့ကိုယျ ရတဲ့ငှေ ကိုယ့ျဘာသာကိုယျ လှူခငြျတဲ့နရော လှူမှာပေါ့၊ အလုပျသမားအမြားစုက အဲ့လိုပဲတှေးတယျ။ တခြို့အလုပျသမားကတြော့လညျး ဘာမှ မခြပေတော့ဘူး။ နငျတို့ဘာသာ ထုတျခငြျတာထုတျ ငါတို့လညျး လုပျခငြျတာလုပျမယျပေါ့။ အဲ့လိုမြိုးလညျး ပွောကွတယျ။ ဒါပမေဲ့ ထိုငျးရောကျ မွနျမာအငျအားစုတှေ ကမြတို့ ရနျပုံငှတှေေ စုတဲ့အဖှဲ့ရှိတယျ။ လတိုငျး လတိုငျး လှူနတေဲ့အဖှဲ့ရှိတယျ။ အဲ့အဖှဲ့ကလူတှကေ ငွိမျခံမနနေဲ့တဲ့၊ ငွိမျလိုကျရငျ ငွိမျသှားတယျ ဖွဈသှားဦးမယျတဲ့၊ ငါတို့မငွိမျဘူး၊ ငါတို့ ဒါကို မခံဘူးဆိုတာကို စာသှားကပျကွရငျ ကောငျးမယျဆိုပွီး သံရုံးမှာ အလုပျသမားတှေ ကိုယ့ျရငျထဲမှာ ရှိတဲ့ဟာတှေ ရေးပွီး အဲဒီစာရှကျ A4 တှပေေါျမှာ ကိုယ့ျလုပျအားခနဲ့ ကိုယျလုပျခငြျတာလုပျမယျ၊ လှူခငြျတာလှူမယျ၊ စဈအစိုးရရဲ့ လကျပါးစေ မွနျမာသံရုံး ကဆြုံးပါစပေေါ့၊ အဲ့လိုမြိုးတှေ သူတို့တှေ စာတှသှေားကပျကွတာ။”
အခုလို ပွညျပရောကျ မွနျမာတှဘေကျက တောျလှနျရေးလုပျနတေဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှကေို ကူညီပံ့ပိုး ထောကျပံ့ပေးနတေဲ့ လုပျငနျးတှကေ ဒီစဈကောငျစီလကျထကျမှာမှ မဟုတျဘဲ ဦးနုအစိုးရ လကျထကျကတညျးက ရှိခဲ့ကွောငျးနဲ့ ပွညျတှငျးအငျအားက ပွညျတှငျးမှာသာ ရှိပါတယျလို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ ပွညျပမှာ ရနျပုံငှရှောတာ ပွညျပမှာ ဆောငျရှကျတာတို့ ဒါတှရှေိနတောက အခုခတျေမှ ရှိတာမဟုတျဘူး။ ဦးနုလကျထကျကတညျးက ရှိခဲ့တာပဲဖွဈတယျ။ ဝနျကွီးခြုပျဦးနုဆီက ၁၉၆၂ ခုနှဈ စဈအာဏာသိမျးတဲ့အခါမှာ ပွညျပမှာ အဖှဲ့အစညျး တညျထောငျခဲ့တာရှိတယျ။ အခုမှဖွဈတာ မဟုတျပါဘူး။ ပွညျပမှာ အဖှဲ့ထောငျ ရနျပုံငှရှောတာ လကျနကျထောကျပံ့မှုတှလေညျး ပွညျပကနေ ထောကျပံ့ခဲ့ကွတာပဲ။ သူတို့ရဲ့ တပျမတောျဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးနဲ့ စငျပွိုငျအစိုးရတှေ ထောငျခဲ့တာပဲ။ ဒါ့အပွငျ ပွညျပမှာ တရားဝငျထောကျပံ့မှုတှေ ဝငျငှထေောကျပံ့မှုတှေ ပွုခဲ့ကွတာပဲ။ ဒါတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးကြ ကနြောျပွောခငြျတာကတော့ ကနြောျတို့ယူဆတာက ပွညျတှငျးအငျအားသညျ ပွညျတှငျးမှာသာ ရှိပါတယျ။ ပွညျတှငျးအငျအားသညျ ပွညျတှငျးမှာသာ ရှိတဲ့အတှကျ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ပတျသကျတဲ့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ခြုပျငွိမျးရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ လုပျငနျးစဉျတှကေိုသာ ဦးတညျပွီး ၂၀၂၂ ခုနှဈမှာ လုပျဆောငျသှားမှာ ဖွဈတယျ။ သူတို့လုပျရပျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ကြ ကနြောျတို့အနနေဲ့ သှားပွီးတော့ ဝဖေနျစရာလညျး မရှိဘူး။ ပွညျဖကြျလုပျငနျး လုပျနတေဲ့ သူတှကေတော့ ပွညျဖကြျလုပျငနျးပဲ လုပျနမှောပဲ။ ဒါတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ကြ ကနြောျတို့အနနေဲ့ သှားပွီးတော့ ပွောနစေရာ အကွောငျးလညျး မရှိဘူး။ ကနြောျတို့သညျ ကနြောျတို့ရဲ့ လုပျငနျးကိုပဲ ကနြောျတို့ ဆကျလကျလုပျဆောငျသှားမယျ။ ကနြောျတို့ရဲ့ ဦးတညျခကြျ၊ ရညျမှနျးခကြျအတိုငျး ဆကျလကျလုပျဆောငျသှားမှာ ဖွဈတယျလို့ပဲ ကနြောျပွောခငြျပါတယျ။”
တကယျတော့ ထိုငျးနိုငျငံထဲ သိနျးခြီရောကျရှိ အလုပျလုပျကိုငျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှဟော ပွညျပမှာ အလုပျမြိုးစုံ လုပျကိုငျနကွေရပမေဲ့ အမိမွနျမာပွညျအတှကျ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုး လုပျငနျးကစလို့ သဘာဝဘေးအန်တရာယျ ကွုံနရေတဲ့ အခြိနျတှမှောတောငျ မိမိတို့ရဲ့ ခြှေးနညျးစာ လုပျအားခ လစာတှထေဲကနေ တတျနိုငျသလောကျ ပံ့ပိုးကူညီ လှူဒါနျးပေးခဲ့ကွတယျလို့ ပွညျပရောကျ မွနျမာတှကေ ပွောပါတယျ။ အခုလကျရှိ စဈအာဏာသိမျးခံထားရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံထဲမှာ အတိဒုက်ခရောကျနကွေရတဲ့ မွနျမာပွညျသူတှအေတှကျ လူသားခငြျးစာနာမှု အကူအညီ စားနပျရိက်ခာ၊ အဝတျအစား၊ ဆေးဝါးကအစ လိုအပျတဲ့နရောတှမှော သုံးဖို့ ကူညီပေးကွသလို ခတျေပွောငျး စနဈပွောငျး တောျလှနျတိုကျပှဲဝငျပေးနကွေတဲ့ ဒီမိုကရစေီ အငျအားစုတှနေဲ့ ပွညျသူ့ကာကှယျရေး တပျသားတှအေတှကျလညျး လိုအပျတဲ့ အထောကျအပံ့တှေ ရအောငျ ဒီအတိုငျး ငွိမျမနနေိုငျကွဘဲ ဝိုငျးဝနျးကူညီပေးနကွေတာ ဖွဈတယျလို့လညျး အလုပျသမားရေး လှုပျရှားနသေူတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပွပါတယျ။
“စဈအာဏာသိမျးလိုကျခြိနျမှာ ထိုငျးမှာ ကိုယ့ျအလုပျသမားတှအေတှကျ မားမားမတျမတျ ရပျတညျပေးမယ့ျ အလုပျသမား သံအရာရှိတှကေအစ ကိုယ့ျအခကျအခဲ သှားပွောခငြျတယျ။ ထိတှေ့မှုမရှိတော့ဘဲ လကျခံပါ့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမျစိတျတှလေညျး သူတို့မှာ ဖွဈလာနရေတော့ ဟယျ ဒီလိုဆို မဖွဈတော့ဘူး၊ ဒီအတိုငျးနလေို့တော့ မရတော့ဘူး၊ အခုဆို အစစအရာရာ မွနျမာနိုငျငံထဲမှာလညျး ခြို့ယှငျးတယျ၊ ငါတို့ ထိုငျးနိုငျငံထဲမှာလညျး အလုပျသမားရေးတှမှော ခြို့ယှငျးခကြျတှေ ရှိလာနတေယျဆိုတော့ ကောငျးတဲ့အစိုးရ ငါတို့အတှကျ အစိုးရပဲ ဖွဈလိုကျရငျ ကောငျးမယျဆိုတဲ့ စိတျတှနေဲ့ အရငျတုနျးက ငါတို့ ပါးစပျတှကေနေ လှတျလှတျလပျလပျ ပွောခှင့ျဆိုခှင့ျတှေ ရှိခဲ့တယျ။ အခုဆိုရငျ လှတျလှတျလပျလပျ ပွောခှင့ျဆိုခှင့ျတှလေညျး မရှိတော့ဘူးဆိုတော့ သူတို့က အဲ့ဒါကွီးကို မလိုခငြျတော့ဘူး။ အဲ့ဒါကွောင့ျ စဈမှနျတဲ့ အစိုးရမြိုးကိုပဲ လိုခငြျတယျ။ ဒါကွောင့ျ အလုပျသမားတှကေ လစဉျကို တလ ၃၀၀ ဘတျဆိုလညျး လှူကွတာပဲ။ ဟငျးတှေ ဗာလခြောငျကွောျ၊ ငါးပိကွောျတို့ ကွောျတဲ့အဖှဲ့ဆိုလညျး အဲ့ဘကျကိုလညျး သူတို့ ဝိုငျးလှူကွတယျ။ တလ ၃၀၀ တရကျ ၁၀ ဘတျနှုနျးနဲ့ လှူပါဆိုလညျး သူတို့ မပကြျမကှကျကို ပုံမှနျထည့ျပေးကွတယျ။ ဘှနျးရောငျးနတေယျ၊ လှူကွပါဆိုလညျး ဒေါျလာ ၁၀၀၊ ဘတျ ၃,၀၀၀ ကြောျလညျး ဝယျပွီးတော့ကို ထည့ျနကွေတာပါပဲ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးခြိနျကစလို့ ကမ်ဘာ့နိုငျငံ အသီးသီးမှာ ရှိနကွေတဲ့ ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေ စဈအာဏာသိမျးမှု ဆန့ျကငြျကွောငျး မကွာခဏ စုဝေး ဆန်ဒထုတျဖောျကွသလို အခကျအခဲ ဒုက်ခမြိုးစုံနဲ့ ရငျဆိုငျနကွေရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေတှကျ လူသားခငြျးစာနာမှု အကူအညီပေးရေး အပါအဝငျ အာဏာသိမျးဆန့ျကငြျ တောျလှနျရေးအတှကျ ရနျပုံငှေ ရှာဖှပေေးကွတာ၊ ကူညီထောကျပံ့ပေးကွတာတှကေို အငျတိုကျအားတိုကျ လုပျဆောငျနကွေတာ ဖွဈပါတယျ။
တခြိနျတညျးမှာပဲ စဈအာဏာသိမျး စဈကောငျစီဘကျကတော့ ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှထေဲက CDM သံအမတျကွီးတှေ၊ သံရုံးအတှငျးဝနျတှနေဲ့ သံဝနျထမျးတခြို့နဲ့ ပွညျပကို တိမျးရှောငျပွေးသှားကွတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့ကို နိုငျငံသားအဖွဈက ရပျစဲတာတှေ၊ နောကျ သံရုံးတှကေနေ တဆင့ျလညျး ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေပေါျ အရေးယူမှုတှေ ဆောငျရှကျမယ့ျအကွောငျး သတိပေး ကွညောခကြျ ထုတျပွနျနတော ဖွဈပါတယျ။
