(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီက အရေးယူနိုင်ဖို့ အခက်အခဲရှိတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးအထူးကိုယ်စားလှယ် Tom Andrews က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ အရေးယူမှုတွေ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ရင်လဲ မြန်မာပြည်သူတွေကို မထိခိုက်စေဖို့ လိုတယ် လို့လည်းသူကပြောပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
အင်ကြင်းနိုင်။ ။ အခု လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ မြန်မာ့အရေး တံခါးပိတ်ဆွေးနွေးနေကြပါတယ်။ ဒီဆွေးနွေးပွဲရလာဒ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အခု Tom Andrews ကိုဆက်သွယ်မေးမြန်းချိန်အထိ မသိရသေးပေမယ့် ဒီဆွေးနွေးပွဲအပေါ်မှာ ဘယ်လောက်ထိမျှော်လင့်ထားသလဲရှင့်။
Tom Andrews။ ။ အခု လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေတွေကို အစီရင်ခံတင်ပြဆွေးနွေးတာလောက်ပဲ လုပ်တာမဟုတ်ဘူးလို့ ကျနော်မျှော်လင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် နောက်ဆုံးအကြိမ် လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ဆွေးနွေးပြီးကတည်းကနိုင်ငံတွင်းဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတဲ့ သတင်း အချက်အလက်တွေကိုကြည့်ရင် တကယ့်ကို ကြောက်မက်ဖွယ်၊ကြေကွဲဖွယ်ရာ ပြောမပြနိုင်လောက်အောင်းကိုဖြစ်ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီသီတင်းတွေကို သူတို့အစည်းအဝေးမှာ တင်ပြပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီအနေနဲ့ အရေးယူဖို့ ဆွေးနွေးကြမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ကျနော့်မျှော်လင့်တာကတော့ ဒီကနေ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာတော့ အရေးယူဆောင်ရွက်တာမျိုး လုပ်ဖို့ရှိမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုရင် အဲဒီလို အရေးယူဖို့ဆိုရင် လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် အားလုံး သိသိသာသာ စည်းလုံးမှုတွေရှိရပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီလိုမျိုးဖြစ်ဖို့ဆိုတာကလည်း အလွန်ခက်ခဲပါတယ်။
ဒါပေမဲ့လည်း အရေးယူဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ ကုလသမဂ္ဂအနေနဲ့ အခြေခံအားဖြင့် တာဝန်ရှိနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေဟာ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ ညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ ဆုံးဖြတ် အရေးယူဆောင်ရွက်ဖို့လိုအပ်နေတယ်လို့ တောင်းဆိုနေကြောင်း ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ပြောထားပါတယ်။အဲဒီအတိုင်း ဆောင်ရွက်ဖို့ ဆိုရင် အသေချာဆုံးနဲ့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းကတော့ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာပဲရှိနေတာပါ။ ဒါကြောင့် လက်တွေ့အရေးယူဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်နေပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီအနေနဲ့လုပ်ဆောင်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်မျှော်လင့်ပါတယ်။
အင်ကြင်းနိုင်။။ တဖက်မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်မဲ့ပြည်သူတွေကို စစ်ကောင်စီက အပြင်းအထန်ဖိနှိပ်နေတဲ့အခြေအနေကို ရပ်တန့်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂအနေနဲ့ R2P နည်းလမ်းနဲ့ ဝင်လာဖို့ မြန်မာပြည်သူတွေ တောင်းဆိုနေတာတွေ့ရပါတယ်။ မျှော်လင့်ချက်တွေလည်းရှိနေတယ်။ ဒီနည်းလမ်းက ဘယ်လောက်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါသလဲ။
Tom Andrews။ ။ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ ကာကွယ်ဖို့ တာဝန်ရှိတယ်ဆိုတာကတော့ ရှင်းပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကော်မရှင်နာမင်းကြီးအနေနဲ့လည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်း ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ထားတဲ့အထဲမှာ တာဝန်ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့အချက်ကို ထည့်သွင်းထားပါတယ်။ R2P ပြဌာန်းချက်ရဲ့အောက်မှာ နိုင်ငံတနိုင်ငံဟာ မိမိရဲ့ ပြည်သူတွေကို အကာအကွယ်မပေးနိုင်ပါက၊ ဒါမှမဟုတ် ပြည်သူတွေကို ရက်ရက်စက်စက် ဖိနှိပ်မှုတွေကနေ ကာကွယ်မပေးနိုင်ပါက နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ဝင်ရောက် ဆောင်ရွက်ဖို့ တာဝန်ရှိပါတယ်။ ဒီတော့ ဒီအခြေအနေတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ ရှင်းပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ မေးစရာမေးခွန်းက ဘယ်လိုလုပ်မှာလဲ။ ကျနော်ယုံကြည်တာကတော့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ စစ်အုပ်စုအပေါ်မှာ အကြီးမားဆုံး အထိရောက်ဆုံးရှိစေမယ့် နည်းလမ်းနဲ့ရှင်းရှင်းလင်းလင်းပြတ်ပြတ်သာသား အရေးယူဆောင်ရွက်သင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေရပ်တန့်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ အခြားတဖက်မှာတော့ ဒီလိုအရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေဟာ မြန်မာပြည်သူတွေကို မထိခိုက်ဖို့လိုပါတယ်။
ဒါကြောင့် စစ်အုပ်စုကို အပြင်းထန်ဆုံးထိရောက်မှုရှိစေပြီး မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် အနည်းဆုံးသက်ရောက်မှုရှိစေတဲ့ နည်းလမ်းဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီရည်မှန်းချက်နှစ်ခုလုံးကိုရနိုင်မယ့် အဆိုပြုချက်တွေ၊ ရွေးချယ်စရာနည်းလမ်းတွေကို ကျနော်တို့ စဉ်းစားသင့်ပါတယ်။ ဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ခံထားရတဲ့ ပြည်သူတွေကို ကာကွယ်ဖို့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းမှာ တာဝန်ရှိပြီး အခြေခံကျတဲ့ တာဝန်တခုအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်ဖို့လိုတယ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။
...........
ပွညျသူကို မထိခိုကျစတေဲ့နညျးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံကို အရေးယူသင့ျ (ကုလကိုယျစားလှယျ Toms Andrews)
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ လကျရှိအခွအေနေ နဲ့ ပတျသကျပွီး လုံခွုံရေးကောငျစီက အရေးယူနိုငျဖို့ အခကျအခဲရှိတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေးအထူးကိုယျစားလှယျ Tom Andrews က ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။ အရေးယူမှုတှေ ခမြှတျဆောငျရှကျရငျလဲ မွနျမာပွညျသူတှကေို မထိခိုကျစဖေို့ လိုတယျ လို့လညျးသူကပွောပါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
အငျကွငျးနိုငျ။ ။ အခု လုံခွုံရေးကောငျစီမှာ မွနျမာ့အရေး တံခါးပိတျဆှေးနှေးနကွေပါတယျ။ ဒီဆှေးနှေးပှဲရလာဒျနဲ့ ပတျသကျလို့ အခု Tom Andrews ကိုဆကျသှယျမေးမွနျးခြိနျအထိ မသိရသေးပမေယ့ျ ဒီဆှေးနှေးပှဲအပေါျမှာ ဘယျလောကျထိမြှောျလင့ျထားသလဲရှင့ျ။
Tom Andrews။ ။ အခု လုံခွုံရေးကောငျစီအစညျးအဝေးမှာ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နောကျဆုံးအခွအေနတှေကေို အစီရငျခံတငျပွဆှေးနှေးတာလောကျပဲ လုပျတာမဟုတျဘူးလို့ ကနြောျမြှောျလင့ျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ နောကျဆုံးအကွိမျ လုံခွုံရေးကောငျစီမှာ ဆှေးနှေးပွီးကတညျးကနိုငျငံတှငျးဘာတှဖွေဈနလေဲဆိုတဲ့ သတငျး အခကြျအလကျတှကေိုကွည့ျရငျ တကယ့ျကို ကွောကျမကျဖှယျ၊ကွကှေဲဖှယျရာ ပွောမပွနိုငျလောကျအောငျးကိုဖွဈရပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီသီတငျးတှကေို သူတို့အစညျးအဝေးမှာ တငျပွပွီး လုံခွုံရေးကောငျစီအနနေဲ့ အရေးယူဖို့ ဆှေးနှေးကွမယျလို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။ ကနြော့ျမြှောျလင့ျတာကတော့ ဒီကနေ့ ဆှေးနှေးပှဲမှာတော့ အရေးယူဆောငျရှကျတာမြိုး လုပျဖို့ရှိမှာတော့ မဟုတျပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုရငျ အဲဒီလို အရေးယူဖို့ဆိုရငျ လုံခွုံရေးကောငျစီအဖှဲ့ဝငျ အားလုံး သိသိသာသာ စညျးလုံးမှုတှရှေိရပါလိမ့ျမယျ။ အဲဒီလိုမြိုးဖွဈဖို့ဆိုတာကလညျး အလှနျခကျခဲပါတယျ။
ဒါပမေဲ့လညျး အရေးယူဖို့ လိုအပျနတောပါ။ ကုလသမဂ်ဂအနနေဲ့ အခွခေံအားဖွင့ျ တာဝနျရှိနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ လကျရှိအခွအေနဟော နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ ညီညီညှတျညှတျနဲ့ ဆုံးဖွတျ အရေးယူဆောငျရှကျဖို့လိုအပျနတေယျလို့ တောငျးဆိုနကွေောငျး ကုလအတှငျးရေးမှူးခြုပျက ပွောထားပါတယျ။အဲဒီအတိုငျး ဆောငျရှကျဖို့ ဆိုရငျ အသခြောဆုံးနဲ့ အကောငျးဆုံးနညျးလမျးကတော့ လုံခွုံရေးကောငျစီမှာပဲရှိနတောပါ။ ဒါကွောင့ျ လကျတှေ့အရေးယူဆောငျရှကျဖို့ လိုအပျနပွေီး လုံခွုံရေးကောငျစီအနနေဲ့လုပျဆောငျလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျမြှောျလင့ျပါတယျ။
အငျကွငျးနိုငျ။။ တဖကျမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ လကျနကျမဲ့ပွညျသူတှကေို စဈကောငျစီက အပွငျးအထနျဖိနှိပျနတေဲ့အခွအေနကေို ရပျတန့ျဖို့ ကုလသမဂ်ဂအနနေဲ့ R2P နညျးလမျးနဲ့ ဝငျလာဖို့ မွနျမာပွညျသူတှေ တောငျးဆိုနတောတှေ့ရပါတယျ။ မြှောျလင့ျခကြျတှလေညျးရှိနတေယျ။ ဒီနညျးလမျးက ဘယျလောကျဖွဈနိုငျခွရှေိပါသလဲ။
Tom Andrews။ ။ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ ကာကှယျဖို့ တာဝနျရှိတယျဆိုတာကတော့ ရှငျးပါတယျ။ လူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ ကောျမရှငျနာမငျးကွီးအနနေဲ့လညျး ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးအတှငျး ကွညောခကြျထုတျပွနျထားတဲ့အထဲမှာ တာဝနျရှိနတေယျဆိုတဲ့အခကြျကို ထည့ျသှငျးထားပါတယျ။ R2P ပွဌာနျးခကြျရဲ့အောကျမှာ နိုငျငံတနိုငျငံဟာ မိမိရဲ့ ပွညျသူတှကေို အကာအကှယျမပေးနိုငျပါက၊ ဒါမှမဟုတျ ပွညျသူတှကေို ရကျရကျစကျစကျ ဖိနှိပျမှုတှကေနေ ကာကှယျမပေးနိုငျပါက နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ဝငျရောကျ ဆောငျရှကျဖို့ တာဝနျရှိပါတယျ။ ဒီတော့ ဒီအခွအေနတှေဟော မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွဈနတေယျဆိုတာ ရှငျးပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ မေးစရာမေးခှနျးက ဘယျလိုလုပျမှာလဲ။ ကနြောျယုံကွညျတာကတော့ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ စဈအုပျစုအပေါျမှာ အကွီးမားဆုံး အထိရောကျဆုံးရှိစမေယ့ျ နညျးလမျးနဲ့ရှငျးရှငျးလငျးလငျးပွတျပွတျသာသား အရေးယူဆောငျရှကျသင့ျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဆကျလကျဖွဈပေါျနတေဲ့ ရကျစကျကွမျးကွုတျမှုတှရေပျတန့ျဖို့ဖွဈပါတယျ။ အခွားတဖကျမှာတော့ ဒီလိုအရေးယူဆောငျရှကျမှုတှဟော မွနျမာပွညျသူတှကေို မထိခိုကျဖို့လိုပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ စဈအုပျစုကို အပွငျးထနျဆုံးထိရောကျမှုရှိစပွေီး မွနျမာပွညျသူတှအေပေါျ အနညျးဆုံးသကျရောကျမှုရှိစတေဲ့ နညျးလမျးဖွဈဖို့လိုပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီရညျမှနျးခကြျနှဈခုလုံးကိုရနိုငျမယ့ျ အဆိုပွုခကြျတှေ၊ ရှေးခယြျစရာနညျးလမျးတှကေို ကနြောျတို့ စဉျးစားသင့ျပါတယျ။ ဝိုငျးရံပိတျဆို့ခံထားရတဲ့ ပွညျသူတှကေို ကာကှယျဖို့ ကနြောျတို့ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးမှာ တာဝနျရှိပွီး အခွခေံကတြဲ့ တာဝနျတခုအနနေဲ့ ဆောငျရှကျဖို့လိုတယျလို့ ကနြောျမွငျပါတယျ။
