(Zawgyi / Unicode)
အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ဟာ ရှေ့သီတင်းပတ်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံကိုသွားပြီး ဝန်ကြီးချုပ် Narendra Modi နဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ရှိပါတယ်။ ဒီခရီးစဉ်အတွင်း ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကြီးမားတဲ့ သဘောတူညီချက် တခုခုကို လက်မှတ်ထိုးဖို့ မရှိဘူးလို့ နှစ်ဖက်လုံးက ပြောထားပါတယ်။ သမ္မတ Trump ကတော့ သူ့ကို လူအများအပြားက ကြိုဆိုကြလိမ့်မယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေထဲမှာ လူဦးရေအများဆုံး နိုင်ငံကြီးနှစ်ခုက ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကနေ ဘာတွေမျှော်လင့်နိုင်ပါမလဲ၊ သမ္မတအိမ်ဖြူတော်ဆိုင်ရာ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် Patsy Widakuswara ရဲ့သတင်းလွှာကို ကိုကျော်ကျော်သိန်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
သမ္မတ Trump ရဲ့ ခရီးစဉ်အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်တဲ့အနေနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ လမ်းတွေကို သန့်ရှင်း၊ အထင်ကရ အဆောက်အဦတွေကို ဆေးကျောနေတဲ့အပြင် မြို့တော်ထဲက ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်တွေကို ကာထားဖို့ တံတိုင်းကြီးတခုကိုတောင် ဆောက်နေပါတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ရက်မှာစမယ့် သမ္မတ Trump ရဲ့ နှစ်ရက်ကြာ ခရီးစဉ်ဟာ ပထမဆုံး အိန္ဒိယခရီးစဉ်ဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ သဘောထား ကွဲပြားမှုတွေကြောင့် သိပ်အဆင်မပြေလှတဲ့ ဆက်ဆံရေးကို အားကောင်းလာစေဖို့ ရည်ရွယ်တာပါ။
“သဘောတူညီချက်ကြီး အကြောင်းတော့ နောက်မှပဲပြောပါမယ်။ အိန္ဒိယနဲ့ သိပ်ကြီးမားတဲ့ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ရဖို့ လုပ်နေပါတယ်။ ရလာမှာပါ။ ရွေးကောက်ပွဲမပြီးခင် ရမလားဆိုတာတော့ ကျနော်မသိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သိပ်ကြီးမားတဲ့ သဘောတူညီချက်တခု အိန္ဒိယနဲ့ ရလာမှာပါ။”
ဒေါ်လာဘီလီယံ အများအပြား တန်ဖိုးရှိတဲ့ အမေရိကန်လုပ် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ ရောင်းမယ့်အစီအစဉ်ကို သမ္မတ Trump က ကြေညာဖွယ်ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အချက်အလက် လုံခြုံရေးနဲ့ အွန်လိုင်း ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ထိန်းချုပ်မှုလို ကိစ္စရပ်တွေကြောင့် ပိုကြီးမားတဲ့ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲတွေက ရှုပ်ထွေးနေပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရ Raveesh Kumar က အခုလိုပြောပါတယ်။
“ဆက်စပ်နေတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေက ရှုပ်ထွေးပြီး လူသန်းပေါင်းများစွာရဲ့ ဘဝတွေပေါ် ရိုက်ခတ်မယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်အများအပြား ချမှတ်ရမှာမို့ သဘောတူညီချက်ရဖို့ ကျနော်တို့ အလျင်စလိုလုပ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။”
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီခရီးစဉ်ကတော့ သာမန်လူထုအကြိုက် လုပ်တတ်တဲ့ သမ္မတ Trump နဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် Modi လို ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး အတွက်ကတော့ ပြည်တွင်းမှာရော ပြည်ပမှာပါ အမှတ်ရစေမယ့် အခွင့်အလမ်းတခုပဲလို့ Hudson Institute က Aparna Pande လို လေ့လာသူတွေက မြင်ပါတယ်။
“အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်အတွက်က အမေရိကန်သမ္မတ တယောက် လာလည်တယ်ပေါ့။ တခမ်းတနား ကြိုဆိုပွဲတွေကို နှစ်ခြိုက်တဲ့ အမေရိကန် သမ္မတ တယောက် အတွက်ကလည်း ကမ္ဘာမှာ လူဦးရေအများဆုံး နိုင်ငံတခုက သူ့ကို လှိုက်လှိုက်လှဲလဲှ ကြိုဆိုကြလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ ပြောစရာတခု ရသွားတာပေါ့။”
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် စက်တင်ဘာလက တက္ကဆက်စ်ပြည်နယ်၊ ဟူစတန်မြို့မှာလုပ်တဲ့ အမေရိကန်မှာနေထိုင်သူ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေရဲ့ “Howdy Modi” ဆိုတဲ့ပွဲကို သမ္မတ Trump တက်ခဲ့ပါတယ်။
ဝန်ကြီးချုပ် Modi ကလည်း အပြန်အလှန်အားဖြင့် သူ့ဇာတိ Ahmedabad ပြည်နယ်က ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ခရစ်ကက်ကစားကွင်းကြီးထဲမှာ “Namaste Trump” ဆိုတဲ့ပွဲကို လုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
ဒီတော့လည်း သူ့ကို လူအများအပြားနဲ့ ကြိုဆိုမယ်လို့ သမ္မတ Trump ပြောနေတာ လွန်ပုံမရပါဘူး။
“လေဆိပ်နဲ့ ကြိုဆိုတဲ့နေရာကြားမှာ လူ ၇ သန်း လာကြမယ်လို့ သူ ကျနော့်ကို ပြောပါတယ်။”
ကက်ရှ်မီးယားအရေး အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်ကြား အငြင်းပွားနေတဲ့အပေါ် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ သမ္မတ Trump က ကမ်းလှမ်းခဲ့တာကို ပါကစ္စတန်က ကြိုဆိုပေမယ့် အိန္ဒိယက လက်မခံခဲ့ပါဘူး။ ဒီကိစ္စ အခုပြန်ပါလာမှာ အိန္ဒိယတာဝန်ရှိသူတွေ စိတ်ပူနေကြပါတယ်။
အာဖဂန်နစ္စတန်က တာလီဘန်တွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်ရဖို့ အမေရိကန်က ကြိုးပမ်းနေတဲ့ ကိစ္စဟာလည်း နောက်ထပ် ရှုပ်ထွေးနိုင်ခြေ ကိစ္စတခု ဖြစ်တယ်လို့ လေ့လာသူ Aparna Pande က ပြောပါတယ်။
“တာလီဘန်တွေကို အာဏာပြန်ယူခွင့် ပေးတာမျိုးက အိန္ဒိယအတွက် ဘဝင်မကျစရာ၊ စိတ်မချမ်းမြေ့စရာ ကိစ္စတခုပါ။ ပါကစ္စတန်အနေနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို နောက်ဘက်ကနေ ပြန်ဝင်ခွင့် ရသွားနိုင်ခြေနဲ့ အမေရိကန်နဲ့ တာလီဘန် သဘောတူညီချက်ကနေ ပါကစ္စတန် ပြန်ဝင်ခွင့်ရသွားစေမှာကို အိန္ဒိယက စိုးရိမ်ပါတယ်။”
အခုခရီးစဉ်ဟာ အမေရိကန်သမ္မတ လေးဦးမြောက်ဆက်တိုက် အိန္ဒိယခရီးစဉ် ဖြစ်တာနဲ့အမျှ မဟာမိတ် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအစား အိန္ဒိယနဲ့ ပိုနီးစပ်လာတဲ့ အမေရိကန်မူဝါဒ အပြောင်းအလဲ ဆက်ရှိနေတာကို ပြနေပါတယ်။ သမ္မတ Trump အိန္ဒိယခရီးစဉ် အဆုံးသတ်ပြီးတဲ့နောက် သမ္မတဦးဝင်းမြင့်ဟာလည်း ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို သွားရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။
---------------------------
(Unicode)
ကနျသမ်မတ အိန်ဒိယခရီးစဉျကနေ ဘာမြှောျလင့ျနိုငျ
အမရေိကနျသမ်မတ Donald Trump ဟာ ရှေ့သီတငျးပတျမှာ အိန်ဒိယနိုငျငံကိုသှားပွီး ဝနျကွီးခြုပျ Narendra Modi နဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့ ရှိပါတယျ။ ဒီခရီးစဉျအတှငျး ကုနျသှယျရေးဆိုငျရာ ကွီးမားတဲ့ သဘောတူညီခကြျ တခုခုကို လကျမှတျထိုးဖို့ မရှိဘူးလို့ နှဈဖကျလုံးက ပွောထားပါတယျ။ သမ်မတ Trump ကတော့ သူ့ကို လူအမြားအပွားက ကွိုဆိုကွလိမ့ျမယျလို့ ပွောထားပါတယျ။ ကမ်ဘာ့ဒီမိုကရစေီနိုငျငံတှထေဲမှာ လူဦးရအေမြားဆုံး နိုငျငံကွီးနှဈခုက ခေါငျးဆောငျနှဈဦး တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမှုကနေ ဘာတှမြှေောျလင့ျနိုငျပါမလဲ၊ သမ်မတအိမျဖွူတောျဆိုငျရာ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ Patsy Widakuswara ရဲ့သတငျးလှှာကို ကိုကြောျကြောျသိနျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
သမ်မတ Trump ရဲ့ ခရီးစဉျအတှကျ ကွိုတငျပွငျဆငျတဲ့အနနေဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံမှာ လမျးတှကေို သန့ျရှငျး၊ အထငျကရ အဆောကျအဦတှကေို ဆေးကြောနတေဲ့အပွငျ မွို့တောျထဲက ဆငျးရဲသားရပျကှကျတှကေို ကာထားဖို့ တံတိုငျးကွီးတခုကိုတောငျ ဆောကျနပေါတယျ။
ဖဖေောျဝါရီလ ၂၄ ရကျမှာစမယ့ျ သမ်မတ Trump ရဲ့ နှဈရကျကွာ ခရီးစဉျဟာ ပထမဆုံး အိန်ဒိယခရီးစဉျဖွဈပွီး ကုနျသှယျရေးဆိုငျရာ သဘောထား ကှဲပွားမှုတှကွေောင့ျ သိပျအဆငျမပွလှေတဲ့ ဆကျဆံရေးကို အားကောငျးလာစဖေို့ ရညျရှယျတာပါ။
“သဘောတူညီခကြျကွီး အကွောငျးတော့ နောကျမှပဲပွောပါမယျ။ အိန်ဒိယနဲ့ သိပျကွီးမားတဲ့ ကုနျသှယျရေး သဘောတူညီခကြျရဖို့ လုပျနပေါတယျ။ ရလာမှာပါ။ ရှေးကောကျပှဲမပွီးခငျ ရမလားဆိုတာတော့ ကနြောျမသိပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ သိပျကွီးမားတဲ့ သဘောတူညီခကြျတခု အိန်ဒိယနဲ့ ရလာမှာပါ။”
ဒေါျလာဘီလီယံ အမြားအပွား တနျဖိုးရှိတဲ့ အမရေိကနျလုပျ စဈလကျနကျပစ်စညျးတှေ ရောငျးမယ့ျအစီအစဉျကို သမ်မတ Trump က ကွညောဖှယျရှိပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အခကြျအလကျ လုံခွုံရေးနဲ့ အှနျလိုငျး ကူးသနျးရောငျးဝယျရေး ထိနျးခြုပျမှုလို ကိစ်စရပျတှကွေောင့ျ ပိုကွီးမားတဲ့ ကုနျသှယျရေး သဘောတူညီခကြျဆိုငျရာ ဆှေးနှေးပှဲတှကေ ရှုပျထှေးနပေါတယျ။ အိန်ဒိယနိုငျငံခွားရေးဌာန ပွောခှင့ျရ Raveesh Kumar က အခုလိုပွောပါတယျ။
“ဆကျစပျနတေဲ့ ကိစ်စရပျတှကေ ရှုပျထှေးပွီး လူသနျးပေါငျးမြားစှာရဲ့ ဘဝတှပေေါျ ရိုကျခတျမယ့ျ ဆုံးဖွတျခကြျအမြားအပွား ခမြှတျရမှာမို့ သဘောတူညီခကြျရဖို့ ကနြောျတို့ အလငြျစလိုလုပျမှာ မဟုတျပါဘူး။”
ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ ဒီခရီးစဉျကတော့ သာမနျလူထုအကွိုကျ လုပျတတျတဲ့ သမ်မတ Trump နဲ့ ဝနျကွီးခြုပျ Modi လို ခေါငျးဆောငျနှဈဦး အတှကျကတော့ ပွညျတှငျးမှာရော ပွညျပမှာပါ အမှတျရစမေယ့ျ အခှင့ျအလမျးတခုပဲလို့ Hudson Institute က Aparna Pande လို လေ့လာသူတှကေ မွငျပါတယျ။
“အိန်ဒိယဝနျကွီးခြုပျအတှကျက အမရေိကနျသမ်မတ တယောကျ လာလညျတယျပေါ့။ တခမျးတနား ကွိုဆိုပှဲတှကေို နှဈခွိုကျတဲ့ အမရေိကနျ သမ်မတ တယောကျ အတှကျကလညျး ကမ်ဘာမှာ လူဦးရအေမြားဆုံး နိုငျငံတခုက သူ့ကို လှိုကျလှိုကျလှဲလဲှ ကွိုဆိုကွလိမ့ျမယျဆိုတဲ့ ပွောစရာတခု ရသှားတာပေါ့။”
ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ စကျတငျဘာလက တက်ကဆကျဈပွညျနယျ၊ ဟူစတနျမွို့မှာလုပျတဲ့ အမရေိကနျမှာနထေိုငျသူ အိန်ဒိယနိုငျငံသားတှရေဲ့ “Howdy Modi” ဆိုတဲ့ပှဲကို သမ်မတ Trump တကျခဲ့ပါတယျ။
ဝနျကွီးခြုပျ Modi ကလညျး အပွနျအလှနျအားဖွင့ျ သူ့ဇာတိ Ahmedabad ပွညျနယျက ကမ်ဘာ့အကွီးဆုံး ခရဈကကျကစားကှငျးကွီးထဲမှာ “Namaste Trump” ဆိုတဲ့ပှဲကို လုပျပေးခဲ့ပါတယျ။
ဒီတော့လညျး သူ့ကို လူအမြားအပွားနဲ့ ကွိုဆိုမယျလို့ သမ်မတ Trump ပွောနတော လှနျပုံမရပါဘူး။
“လဆေိပျနဲ့ ကွိုဆိုတဲ့နရောကွားမှာ လူ ၇ သနျး လာကွမယျလို့ သူ ကနြော့ျကို ပွောပါတယျ။”
ကကျရျှမီးယားအရေး အိန်ဒိယနဲ့ ပါကစ်စတနျကွား အငွငျးပှားနတေဲ့အပေါျ ကွားဝငျစေ့စပျပေးမယျလို့ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈမှာ သမ်မတ Trump က ကမျးလှမျးခဲ့တာကို ပါကစ်စတနျက ကွိုဆိုပမေယ့ျ အိန်ဒိယက လကျမခံခဲ့ပါဘူး။ ဒီကိစ်စ အခုပွနျပါလာမှာ အိန်ဒိယတာဝနျရှိသူတှေ စိတျပူနကွေပါတယျ။
အာဖဂနျနစ်စတနျက တာလီဘနျတှနေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး သဘောတူညီခကြျရဖို့ အမရေိကနျက ကွိုးပမျးနတေဲ့ ကိစ်စဟာလညျး နောကျထပျ ရှုပျထှေးနိုငျခွေ ကိစ်စတခု ဖွဈတယျလို့ လေ့လာသူ Aparna Pande က ပွောပါတယျ။
“တာလီဘနျတှကေို အာဏာပွနျယူခှင့ျ ပေးတာမြိုးက အိန်ဒိယအတှကျ ဘဝငျမကစြရာ၊ စိတျမခမြျးမွေ့စရာ ကိစ်စတခုပါ။ ပါကစ်စတနျအနနေဲ့ အာဖဂနျနစ်စတနျကို နောကျဘကျကနေ ပွနျဝငျခှင့ျ ရသှားနိုငျခွနေဲ့ အမရေိကနျနဲ့ တာလီဘနျ သဘောတူညီခကြျကနေ ပါကစ်စတနျ ပွနျဝငျခှင့ျရသှားစမှောကို အိန်ဒိယက စိုးရိမျပါတယျ။”
အခုခရီးစဉျဟာ အမရေိကနျသမ်မတ လေးဦးမွောကျဆကျတိုကျ အိန်ဒိယခရီးစဉျ ဖွဈတာနဲ့အမြှ မဟာမိတျ ပါကစ်စတနျနိုငျငံအစား အိန်ဒိယနဲ့ ပိုနီးစပျလာတဲ့ အမရေိကနျမူဝါဒ အပွောငျးအလဲ ဆကျရှိနတောကို ပွနပေါတယျ။ သမ်မတ Trump အိန်ဒိယခရီးစဉျ အဆုံးသတျပွီးတဲ့နောကျ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျဟာလညျး ဖဖေောျဝါရီလ ၂၆ ရကျနေ့မှာ အိန်ဒိယနိုငျငံကို သှားရောကျမှာဖွဈပါတယျ။
