(Zawgyi/Unicode)
ကမ္ဘာတလွှား ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါဒဏ် ခံနေရတာဟာ ဒီနှစ် ၂၀၂၀ ထဲ
ဒုက္ခသည်တွေအတွက် ပြန်လည်နေရာချထားရေး လုပ်ဆောင်မှုကို အနှစ် ၂၀ လောက်အတွင်းမှာ အနည်းဆုံး ဖြစ်သွားစေသလို ဒုက္ခသည်တွေ အတွက် အကာကွယ်ပေးရေးကိုပါ ထိခိုက်စေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ အဖွဲ့ (UNHCR) က ကြာသပတေးနေ့မှာ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
UNHCR က ထုတ်ပြန်တဲ့ အချက်အလက်တွေအရ ဒီနှစ် ဇန်နဝါရီလကနေ စက်တင်ဘာလကုန် အတွင်း ပြန်လည်နေရာချထားပေးတဲ့ ဒုက္ခသည်က တသောင်းခွဲကျော် (၁၅,၄၂၅) ပဲရှိ တာပါ။ မနှစ်က တော့ ၅ သောင်းကျော် ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒုက္ခသည် ပြန်လက်ခံမှု အနည်းဆုံး နှစ်က ၂၀၀၃ ခုနှစ်ကဖြစ်ပြီး အဲဒီအချိန်က ပြန်လည်နေရာချထားပေးခဲ့သူက ၂ သောင်း ၇ ထောင်ကျော် (၂၇,၃၃၈ ) ပဲရှိပြီး အနည်းဆုံး စံချိန်တင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒုက္ခသည် ပြန်လည် နေရာချထားပေးရေး ဟာ ၂၀၀၇ ခုနှစ်ကစပြီး ၅ သောင်းဝန်းကျင်မှာ အမြဲရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒုက္ခသည် နေရာချထားရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်တွေဟာ COVID-19 ကြောင့် နှောင့်နှေး ကြန့်ကြာမှုတွေ နဲ့တချို့ နိုင်ငံတွေက ခဏရပ်ဆိုင်းမှုတွေ ကြုံနေရတယ်လို့ ဒုက္ခသည် အကာကွယ်ပေးရေးဆိုင်ရာ UNHCR လက်ထောက်အကြီးအကဲ Gillian Triggs ကပြောပါတယ်။
ရွေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ IOM နဲ့ အီးယူ ဥရောပသမဂ္ဂ တို့ရဲ့ အွန်လိုင်း အစည်းအဝေးမှာတော့ - ခိုလှုံသူတွေရော အိမ်ရှင် နိုင်ငံအတွက်ပါ လုံခြုံရေးနဲ့ အဆင်ပြေရေးဟာ အရေးကြီးကြောင်း IOM အကြီးအကဲကပြောပါတယ်။
ဥရောပကော်မရှင် အကြီးအကဲ Ursula von der Leyen ကတော့ အီးယူရဲ့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေနဲ့ ခိုလှုံခွင့် တောင်းခံသူတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အရင်နဲ့မတူတဲ့ သဘောတူညီချက် အသစ် ချမှတ်ထားကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ဒေသတွင်းမှာ ကာကွယ်ရေး ဆိုင်ရာ စံနစ်တွေ အလုပ်မလုပ်တော့တဲ့ အတွက် ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူတွေ အရေး ဖြေရှင်းမှုကို အစက ပြန်စရမှာ ဖြစ်ပြီး
သူတို့နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဖြေရှင်းမှုတိုင်းဟာ အားလုံးပြည့်စုံတယ်ဆိုတာ ရှိမှာ မဟုတ်ကြောင်း” ပြောသွားတာပါ။
UNHCR ရဲ့ ဇွန်လမှာ ထုတ်ပြန်တဲ့ ခန့်မှန်း ချက်အရ နိုင်ငံပေါင်း ၆၂ နိုင်ငံမှာ ရောက်နေတဲ့ ဒုက္ခသည် ၁.၄ သန်းကျော်ဟာ လာမယ့်နှစ်ထဲ တတိယနိုင်ငံတွေမှာ ပြောင်းရွှေ့အခြေချပေးဖို့ လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
.........
ကိုဗဈကွောင့ျ ဒုက်ခသညျတှရှေှေ့ပွောငျးအခွခေမြှုအစီအစဉျ နှဈပေါငျး ၂၀ အတှငျး အနညျးဆုံးဖွဈ
(Unicode)
ကမ်ဘာတလှှား ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကပျရောဂါဒဏျ ခံနရေတာဟာဒီနှဈ ၂၀၂၀ ထဲ
ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ ပွနျလညျနရောခထြားရေး လုပျဆောငျမှုကို အနှဈ ၂၀ လောကျအတှငျးမှာ အနညျးဆုံး ဖွဈသှားစသေလို ဒုက်ခသညျတှေ အတှကျ အကာကှယျပေးရေးကိုပါ ထိခိုကျစတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ အဖှဲ့ (UNHCR) က ကွာသပတေးနေ့မှာ သတိပေးလိုကျပါတယျ။
UNHCR က ထုတျပွနျတဲ့ အခကြျအလကျတှအေရ ဒီနှဈ ဇနျနဝါရီလကနေ စကျတငျဘာလကုနျ အတှငျး ပွနျလညျနရောခထြားပေးတဲ့ ဒုက်ခသညျက တသောငျးခှဲကြောျ (၁၅,၄၂၅) ပဲရှိ တာပါ။ မနှဈက တော့ ၅ သောငျးကြောျ ရှိခဲ့ပါတယျ။ ဒုက်ခသညျ ပွနျလကျခံမှု အနညျးဆုံး နှဈက ၂၀၀၃ ခုနှဈကဖွဈပွီး အဲဒီအခြိနျက ပွနျလညျနရောခထြားပေးခဲ့သူက၂ သောငျး ၇ ထောငျကြောျ (၂၇,၃၃၈ ) ပဲရှိပွီး အနညျးဆုံး စံခြိနျတငျထားတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒုက်ခသညျ ပွနျလညျ နရောခထြားပေးရေး ဟာ ၂၀၀၇ ခုနှဈကစပွီး ၅ သောငျးဝနျးကငြျမှာ အမွဲရှိခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
ဒုက်ခသညျ နရောခထြားရေးဆိုငျရာ အစီအစဉျတှဟော COVID-19 ကွောင့ျ နှောင့ျနှေး ကွန့ျကွာမှုတှေ နဲ့တခြို့ နိုငျငံတှကေ ခဏရပျဆိုငျးမှုတှေ ကွုံနရေတယျလို့ ဒုက်ခသညျ အကာကှယျပေးရေးဆိုငျရာ UNHCR လကျထောကျအကွီးအကဲ Gillian Triggs ကပွောပါတယျ။
ရှေ့ပွောငျးနထေိုငျသူမြားဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂအဖှဲ့ IOM နဲ့ အီးယူ ဥရောပသမဂ်ဂ တို့ရဲ့ အှနျလိုငျး အစညျးအဝေးမှာတော့- ခိုလှုံသူတှရေော အိမျရှငျ နိုငျငံအတှကျပါ လုံခွုံရေးနဲ့ အဆငျပွရေေးဟာ အရေးကွီးကွောငျး IOMအကွီးအကဲကပွောပါတယျ။
ဥရောပကောျမရှငျ အကွီးအကဲ Ursula von der Leyen ကတော့ အီးယူရဲ့ ရှှေ့ပွောငျးနထေိုငျသူတှနေဲ့ ခိုလှုံခှင့ျ တောငျးခံသူတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး အရငျနဲ့မတူတဲ့သဘောတူညီခကြျ အသဈ ခမြှတျထားကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ဒသေတှငျးမှာ ကာကှယျရေး ဆိုငျရာ စံနဈတှေ အလုပျမလုပျတော့တဲ့ အတှကျ ရှှေ့ပွောငျး နထေိုငျသူတှေ အရေး ဖွရှေငျးမှုကို အစက ပွနျစရမှာ ဖွဈပွီး
သူတို့နဲ့ ပတျသကျတဲ့ ဖွရှေငျးမှုတိုငျးဟာ အားလုံးပွည့ျစုံတယျဆိုတာ ရှိမှာ မဟုတျကွောငျး” ပွောသှားတာပါ။
UNHCR ရဲ့ ဇှနျလမှာ ထုတျပွနျတဲ့ ခန့ျမှနျး ခကြျအရ နိုငျငံပေါငျး ၆၂ နိုငျငံမှာ ရောကျနတေဲ့ ဒုက်ခသညျ ၁.၄ သနျးကြောျဟာ လာမယ့ျနှဈထဲ တတိယနိုငျငံတှမှော ပွောငျးရှှေ့အခွခေပြေးဖို့ လိုအပျနတော ဖွဈပါတယျ။
