{{Zawgyi/Unicode}}
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြုံနေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အချိန်မီပြင်ဆင်မထားနိုင်ရင် နောက်ထပ် ကလေး ၂ သန်းလောက် ဆင်းရဲမွဲတေမှုဒဏ် ခံရနိုင်တဲ့ အန္တရာယ် ရှိနေတဲ့အကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ကလေးများ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ UNICEF က သတိပေးလိုက်တဲ့အကြောင်း ကိုဇော်ထက် က တင်ဆက်ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာသေးခင်နှစ်တွေက ဆင်းရဲမွဲတေမှုလျှော့ချရေး အောင်မြင်မှုတွေ ရှိခဲ့ပေမဲ့ ကပ်ရောဂါကြောင့် နောက်ဆက်တွဲ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး အကျိုးဆက်တွေ ပေါ်ပေါက်လာရာက ဒီနှစ်ကုန်လောက်မှာ နောက်ထပ် ကလေးငယ် ၂ သန်းလောက် ဆင်းရဲမွဲတေမှုနဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဗဟိုစာရင်းအင်းအဖွဲ့၊ ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးရေးအစီအစဉ် UNDP တို့နဲ့ ပူးတွဲလေ့လာ ဆန်းစစ်ချက်မှာ တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း UNICEF က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။
ကပ်ရောဂါကာလမတိုင်ခင်မှာကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံက ကလေးအားလုံးရဲ့ ၃ ပုံ ၁ ပုံ၊ လူဦးရေ ၅ သန်းကျော်ဟာ ဝင်ငွေနိမ့်တဲ့ အဆင့်အတန်းမှာ ရှိနေတယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေး အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ Save the Children ရဲ့ ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေးများ စီမံအုပ်ချုပ်မှုဌာန အကြီးတန်း စီမံကိန်းအကြံပေး ဒေါ်ဝင်းပပသန်းကလည်း ကပ်ရောဂါ နောက်ဆက်တွဲ ကလေးတွေ ရင်ဆိုင်ရမယ့် အခက်အခဲတွေ ကြီးကြီးမားမား ရှိနေတယ်လို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ဝင်ငွေနည်းပါးခြင်းက ကလေးတွေကို ကျောင်းထွက်ရတာတို့ အခုဆိုရင် ကျောင်းကမဖွင့်သေးဘူးပေါ့နော်၊ ကျောင်းပြန်ဖွင့်ရင် ကလေးတွေက ကျောင်းပြန်တက်လို့မရဘဲ လုပ်ငန်းခွင်ထဲ ရောက်သွားမယ့် ကလေးတွေ တော်တော်များများ ရှိတယ်၊ အခု ကိုဗစ်ကာလမှာ ပန်းရောင်းတဲ့ ကလေးတွေ ဘာတွေဆိုတာ အများကြီးဖြစ်လာတယ်၊ အဲဒီတော့ ကလေးတွေက အသုံးချခံတွေဖြစ်လာတယ်၊ မိဘရဲ့ ဝင်ငွေ တထောင့်တနေရာအတွက်၊ အဲဒီဟာနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးတွေက ကလေးရဲ့ potential ကို အများကြီး ထိခိုက်တယ်ပေါ့။ ဒီမိသားစုဝင်ငွေနဲ့ poverty ( နွမ်းပါးမှု) ကို ဘယ်လိုတိုက်ထုတ်မလဲ ဒါတွေကလည်း အရမ်းပဲ အရေးကြီးတယ်ပေါ့။”
သုတေသနစစ်တမ်းအရ တနေ့စာလုံလောက်တဲ့ အာဟာရ မရတဲ့ ကလေးတွေ ရှိလာတာ၊ ဆေးရုံဆေးခန်း မသွားနိုင်တဲ့ ကလေးတွေ လက်လှမ်းမီတဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်ခွင့်ရဖို့ ဒါတွေလည်း နောက်ဆက်တွဲ စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း ဒေါ်ဝင်းပပသန်းက ထောက်ပြပါတယ်။ ဒါတွေကို ကဏ္ဍအလိုက်ခွဲပြီး ဖြေရှင်းသွားရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
၂၀၁၇ အချက်အလက်ရဆိုရင် တကမ္ဘာလုံးမှာ ကလေးလုပ်သား ၁၅၂ သန်းရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ကလေးလုပ်သား ၁.၂ သန်းလောက်ဟာ ဈေးဆိုင်၊ အိမ်အကူ၊ သားငါးဈေးတွေနဲ့ စက်မှုဇုံတွေမှာ အများဆုံး လုပ်ကိုင်နေတယ်လို့ ILO ကပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ကြောင့်ပဲ ကလေးသူငယ်တွေဟာ လုပ်ငန်းခွင်တွေဆီ ပိုဦးတည်လာကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်း ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ ကော်မတီဝင် ဦးမြင့်ဌေးက ပြောပါတယ်။
“ အဓိက ဒီသက်ရောက်မှုကြောင့် စာသင်ခန်းဘက်ကို အာရုံမရောက်တော့ဘူး၊ child rights နဲ့ကြည့်ရင် ကလေးတွေက အခုက ဘယ်လိုဖြစ်နေလဲ ဆိုတော့ အရပ်ပြောလေး ပြောရရင် ခေါင်းစဉ်မဲ့နေတယ် ပေါ့ဗျာ၊ expedition ရည်ရွယ်ချက် မဲ့နေကြတဲ့ အချိန်မှာ စာသင်ခန်းဘက်ကို ဦးတည်ဖို့ ဆန္ဒမရှိတော့ဘူး၊ သင့်တော်ရာ လုပ်ငန်းခွင်တွေဘက်ကို ဦးတည်သွားတဲ့အတွက် ဖြစ်နေကြတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံ ဗဟိုစာရင်းအင်းအဖွဲ့၊ UNICEF နဲ့ UNDP တို့ရဲ့ လေ့လာချက်အရ မိသားစုတွေ အစားအသောက်ကို လျှော့စားရတာ၊ စိတ်ဖိစီးမှု များလာတာ၊ အမျိုးသမီးတွေ အလုပ်ဝန်တွေပိုလာတာ၊ ကလေးတွေ ပညာရေးထောက်ပံ့ဖို့ မစွမ်းနိုင်တော့တာ အပါအဝင် ကပ်ရောဂါကာလ အခက်အခဲတွေကို တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
သုတေသန လေ့လာချက်ကိုတော့ ကပ်ရောဂါကြောင့် ရိုက်ခတ်လာမယ့်ဒဏ်နဲ့ ဝင်ငွေမညီမျှမှုတွေကို သက်သာရာရစေဖို့ အစိုးရက မူဝါဒတွေ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ရာမှာ ထိရောက်မှုရှိအောင် အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့ ရည်ရွယ်တယ်လို့လည်း အင်္ဂါနေ့က UNICEF ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ကလေးတွေရဲ့ ဘဝတိုးတက်လာဖို့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကလေးအလုပ်သမားရေးရာအဖွဲ့ ( မြန်မာ) ကလည်း ၂၀၁၃ လောက်ကစလို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၀၀၀၀၀၀ ( ခုနစ်သန်း) ကျော် ကူညီထားပြီး အမေရိကန် နိုင်ငံတကာဖွံ့ဖြိုးရေး အေဂျင်စီ USAID ကလည်း အသက်မွေးဝမ်းအလုပ်နဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ ကူညီတာတွေ ရှိပါတယ်ခင်ဗျာ။
........................................
{{Unicode}}
ကိုဗဈကပျရောဂါကွုံနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ အခြိနျမီပွငျဆငျမထားနိုငျရငျ နောကျထပျ ကလေး ၂ သနျးလောကျ ဆငျးရဲမှဲတမှေုဒဏျ ခံရနိုငျတဲ့ အန်တရာယျ ရှိနတေဲ့အကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ ကလေးမြား ရနျပုံငှအေဖှဲ့ UNICEF က သတိပေးလိုကျတဲ့အကွောငျး ကိုဇောျထကျ က တငျဆကျထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ မကွာသေးခငျနှဈတှကေ ဆငျးရဲမှဲတမှေုလြှော့ခရြေး အောငျမွငျမှုတှေ ရှိခဲ့ပမေဲ့ ကပျရောဂါကွောင့ျ နောကျဆကျတှဲ လူမှုရေး၊ စီးပှားရေး အကြိုးဆကျတှေ ပေါျပေါကျလာရာက ဒီနှဈကုနျလောကျမှာ နောကျထပျ ကလေးငယျ ၂ သနျးလောကျ ဆငျးရဲမှဲတမှေုနဲ့ ရငျဆိုငျရနိုငျတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံ ဗဟိုစာရငျးအငျးအဖှဲ့၊ ကုလသမဂ်ဂ ဖှံ့ဖွိုးရေးအစီအစဉျ UNDP တို့နဲ့ ပူးတှဲလေ့လာ ဆနျးစဈခကြျမှာ တှေ့ရှိခဲ့ကွောငျး UNICEF က သတငျးထုတျပွနျခဲ့တာပါ။
ကပျရောဂါကာလမတိုငျခငျမှာကတညျးက မွနျမာနိုငျငံက ကလေးအားလုံးရဲ့ ၃ ပုံ ၁ ပုံ၊ လူဦးရေ ၅ သနျးကြောျဟာ ဝငျငှနေိမ့ျတဲ့ အဆင့ျအတနျးမှာ ရှိနတေယျလို့လညျး ဖောျပွထားပါတယျ။ နိုငျငံတကာ အကူအညီပေးရေး အဖှဲ့တခုဖွဈတဲ့ Save the Children ရဲ့ ကလေးသူငယျအခှင့ျအရေးမြား စီမံအုပျခြုပျမှုဌာန အကွီးတနျး စီမံကိနျးအကွံပေး ဒေါျဝငျးပပသနျးကလညျး ကပျရောဂါ နောကျဆကျတှဲ ကလေးတှေ ရငျဆိုငျရမယ့ျ အခကျအခဲတှေ ကွီးကွီးမားမား ရှိနတေယျလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ဝငျငှနေညျးပါးခွငျးက ကလေးတှကေို ကြောငျးထှကျရတာတို့ အခုဆိုရငျ ကြောငျးကမဖှင့ျသေးဘူးပေါ့နောျ၊ ကြောငျးပွနျဖှင့ျရငျ ကလေးတှကေ ကြောငျးပွနျတကျလို့မရဘဲ လုပျငနျးခှငျထဲ ရောကျသှားမယ့ျ ကလေးတှေ တောျတောျမြားမြား ရှိတယျ၊ အခု ကိုဗဈကာလမှာ ပနျးရောငျးတဲ့ ကလေးတှေ ဘာတှဆေိုတာ အမြားကွီးဖွဈလာတယျ၊ အဲဒီတော့ ကလေးတှကေ အသုံးခခြံတှဖွေဈလာတယျ၊ မိဘရဲ့ ဝငျငှေ တထောင့ျတနရောအတှကျ၊ အဲဒီဟာနဲ့ နောကျဆကျတှဲ ဆိုးကြိုးတှကေ ကလေးရဲ့ potential ကို အမြားကွီး ထိခိုကျတယျပေါ့။ ဒီမိသားစုဝငျငှနေဲ့ poverty ( နှမျးပါးမှု) ကို ဘယျလိုတိုကျထုတျမလဲ ဒါတှကေလညျး အရမျးပဲ အရေးကွီးတယျပေါ့။”
သုတသေနစဈတမျးအရ တနေ့စာလုံလောကျတဲ့ အာဟာရ မရတဲ့ ကလေးတှေ ရှိလာတာ၊ ဆေးရုံဆေးခနျး မသှားနိုငျတဲ့ ကလေးတှေ လကျလှမျးမီတဲ့ ကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျခှင့ျရဖို့ ဒါတှလေညျး နောကျဆကျတှဲ စိုးရိမျစရာ အခွအေနဖွေဈကွောငျး ဒေါျဝငျးပပသနျးက ထောကျပွပါတယျ။ ဒါတှကေို ကဏ်ဍအလိုကျခှဲပွီး ဖွရှေငျးသှားရမယျလို့ ဆိုပါတယျ။
၂၀၁၇ အခကြျအလကျရဆိုရငျ တကမ်ဘာလုံးမှာ ကလေးလုပျသား ၁၅၂ သနျးရှိပွီး မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ ကလေးလုပျသား ၁.၂ သနျးလောကျဟာ ဈေးဆိုငျ၊ အိမျအကူ၊ သားငါးဈေးတှနေဲ့ စကျမှုဇုံတှမှော အမြားဆုံး လုပျကိုငျနတေယျလို့ ILO ကပွောပါတယျ။ ကိုဗဈကွောင့ျပဲ ကလေးသူငယျတှဟော လုပျငနျးခှငျတှဆေီ ပိုဦးတညျလာကွောငျး ဧရာဝတီတိုငျး ကလေးသူငယျအခှင့ျအရေးမြားဆိုငျရာ ကောျမတီဝငျ ဦးမွင့ျဌေးက ပွောပါတယျ။
“ အဓိက ဒီသကျရောကျမှုကွောင့ျ စာသငျခနျးဘကျကို အာရုံမရောကျတော့ဘူး၊ child rights နဲ့ကွည့ျရငျ ကလေးတှကေ အခုက ဘယျလိုဖွဈနလေဲ ဆိုတော့ အရပျပွောလေး ပွောရရငျ ခေါငျးစဉျမဲ့နတေယျ ပေါ့ဗြာ၊ expedition ရညျရှယျခကြျ မဲ့နကွေတဲ့ အခြိနျမှာ စာသငျခနျးဘကျကို ဦးတညျဖို့ ဆန်ဒမရှိတော့ဘူး၊ သင့ျတောျရာ လုပျငနျးခှငျတှဘေကျကို ဦးတညျသှားတဲ့အတှကျ ဖွဈနကွေတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံ ဗဟိုစာရငျးအငျးအဖှဲ့၊ UNICEF နဲ့ UNDP တို့ရဲ့ လေ့လာခကြျအရ မိသားစုတှေ အစားအသောကျကို လြှော့စားရတာ၊ စိတျဖိစီးမှု မြားလာတာ၊ အမြိုးသမီးတှေ အလုပျဝနျတှပေိုလာတာ၊ ကလေးတှေ ပညာရေးထောကျပံ့ဖို့ မစှမျးနိုငျတော့တာ အပါအဝငျ ကပျရောဂါကာလ အခကျအခဲတှကေို တှေ့ရှိခဲ့တာပါ။
သုတသေန လေ့လာခကြျကိုတော့ ကပျရောဂါကွောင့ျ ရိုကျခတျလာမယ့ျဒဏျနဲ့ ဝငျငှမေညီမြှမှုတှကေို သကျသာရာရစဖေို့ အစိုးရက မူဝါဒတှေ ခမြှတျဆောငျရှကျရာမှာ ထိရောကျမှုရှိအောငျ အထောကျအကူဖွဈစဖေို့ ရညျရှယျတယျလို့လညျး အငျ်ဂါနေ့က UNICEF ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ကလေးတှရေဲ့ ဘဝတိုးတကျလာဖို့ အပွညျပွညျဆိုငျရာ ကလေးအလုပျသမားရေးရာအဖှဲ့ ( မွနျမာ) ကလညျး ၂၀၁၃ လောကျကစလို့ အမရေိကနျဒေါျလာ ၇၀၀၀၀၀၀ ( ခုနဈသနျး) ကြောျ ကူညီထားပွီး အမရေိကနျ နိုငျငံတကာဖှံ့ဖွိုးရေး အဂေငြျစီ USAID ကလညျး အသကျမှေးဝမျးအလုပျနဲ့ စားနပျရိက်ခာ ကူညီတာတှေ ရှိပါတယျခငျဗြာ။
