(Zawgyi / Unicode)
ကမ္ဘာတလွှား ငတ်မွတ်မှုတိုက်ဖျက်ရေးမှာ ရှုံးနိမ့်နေကြောင်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့မှာပဲ ကုလသမဂ္ဂက သတိပေးလိုက်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်က အကူအညီ အလိုအပ်ဆုံးသူတွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ လုံခြုံရေး တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့လည်း တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ ဂျီနီဗာကနေ Lisa Schlein ပေးပို့တဲ့ သတင်းဆောင်းပါးကို မသိင်္ဂီထိုက် ပြောပြပေးပါမယ်။
ဒေသအလိုက် စားနပ်ရိက္ခာစနစ်တွေ ခိုင်မာအားကောင်းရေးအတွက် ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူ လုပ်ဆောင်ဖို့နဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြဖို့ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့အတွက် ပြောကြားတဲ့ မိန့်ခွန်းမှာ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က တိုက်တွန်းပါတယ်။ ကမ္ဘာတဝန်း လူပေါင်း သန်း ၅၀၀ နီးပါး စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုနဲ့ ကြုံတွေ့နေရချိန်မှာပဲ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ ပြောဆိုချက် ထွက်ပေါ်လာတာပါ။
ကမ္ဘာတဝန်းမှာ ပဋိပက္ခတွေ၊ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရမှု၊ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု၊ COVID-19 ကြောင့် စီးပွားရေးအပေါ် ထိခိုက်မှုတွေကြောင့် ငတ်မွတ်မှုပြဿနာ ကြီးထွားလာနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက သတိပေးပါတယ်။ ထိခိုက်သက်ရောက်နိုင်ခြေ အများဆုံးသူတွေထဲမှာ ဒုက္ခသည်တွေ၊ နောက် နိုင်ငံတွင်းပဋိပက္ခတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့် ထွက်ပြေးရသူတွေလည်း ပါဝင်ကြောင်း ပြောပါတယ်။ ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ် အရောက်မှာ ကမ္ဘာမှာ ငတ်မွတ်မှုပပျောက်ရေး ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ရည်မှန်းချက်ကတော့ ပြည့်မီမယ့်အလားအလာ မရှိဘူး ဆိုတာကိုလည်း ကုလသမဂ္ဂက လက်ခံထားပါတယ်။
ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဖြစ်တဲ့ လူပေါင်း သန်း ၃,၀၀၀ ဟာ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်အောင် မစားနိုင်ဖြစ်နေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Gutteres က ပြောပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ကမ္ဘာတလွှားမှာ အာဟာရချို့တဲ့မှုနဲ့ အဝလွန်မှု ပုံစံမျိုးတွေနဲ့ အာဟာရမပြည့်ဝမှု တဟုန်ထိုး များလာစေကြောင်းလည်း သူက ပြောပါတယ်။
“ကပ်ဘေးရောဂါကြောင့် နောက်ထပ် လူပေါင်း သန်း ၁၄၀ လောက်ဟာ လိုအပ်တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ မရနိုင် ဖြစ်စေပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ကျနော်တို့ရဲ့ အစားအသောက် ထုတ်လုပ်မှု၊ စားသုံးမှုနဲ့ စွန့်ပစ်မှုတွေကြောင့်လည်း ကမ္ဘာကြီးအတွက် ဆုံးရှုံးမှု များစေပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ သဘာဝအရင်းအမြစ်တွေ၊ ရာသီဥတုနဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အပေါ်မှာလည်း ဖိအားပေးမှု ဖြစ်စေပြီး တနှစ်ကို ဒေါ်လာ ထရီလျံနဲ့ချီ ကုန်ကျစေပါတယ်။”
World Food Day - ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့ဟာဆိုရင် ကုလသမဂ္ဂရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (FAO) ကို ၁၉၄၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့က ကနေဒါနိုင်ငံ Quebec မြို့မှာ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ နှစ်ပတ်လည်နေ့ အထိမ်းအမှတ် ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာတဝန်းက နိုင်ငံ ၁၅၀ ကျော်တို့မှာ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့ အထူးအခမ်းအနားတွေ ပြုလုပ်ကြကြောင်း FAO ရဲ့ အစီအစဉ်ဆိုင်ရာ အကြီးတန်းတာဝန်ရှိသူ Patrick Jacqueson က ပြောပါတယ်။ ဒီနှစ်အတွက် အဓိက အကြောင်းအရာကတော့ လူသားတိုင်းအတွက် လက်လှမ်းမီပြီး အာဟာရပြည့်ဝတဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ ရရှိရေးအတွက် စိုက်ပျိုးရေး ရိက္ခာစနစ်တွေကို အသွင်ပြောင်းရေး ဖြစ်တယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။
“စဉ်ဆက်မပြတ် လူဦးရေ တိုးလာနေတာနဲ့အတူ ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ်အရောက်မှာ လူဦးရေ ၁၀ ဘီလျံထိ ရောက်မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပြီး ကျနော်တို့အနေနဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို ကျွေးမွေးဖို့နဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို စောင့်ရှောက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါဟာဆိုရင် အရေးပေါ် အခြေအနေတွေကို တုံ့ပြန်ကိုင်တွယ်မှုတင် မဟုတ်တော့ပါဘူး။ ရေရှည်တည်တံ့ ခိုင်မာရေးအတွက် တည်ဆောက်ဖို့ဖြစ်ပြီး ကျနော်တို့ရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ စားသုံးမှုပုံစံ ပြောင်းလဲရေး ဖြစ်ပါတယ်။”
ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနဲ့ တခြားသော ဒဏ်တွေနဲ့ ပိုပြီး အလိုက်သင့် ပြောင်းလဲနိုင်မယ့် စိုက်ပျိုးရေးစနစ်တွေကို ပြောင်းလဲရေး တိုးတက်အောင် လုပ်ကြဖို့လည်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (FAO) က အကြံပြုထားပါတယ်။
--------------------
(Unicode)
ကမ်ဘာတလှှား ငတျမှတျမှုတိုကျဖကြျရေး ကုလအတှငျးရေးမှူးခြုပျ တိုကျတှနျး
ကမ်ဘာတလှှား ငတျမှတျမှုတိုကျဖကြျရေးမှာ ရှုံးနိမ့ျနကွေောငျး ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာနေ့မှာပဲ ကုလသမဂ်ဂက သတိပေးလိုကျပွီး ကမ်ဘာပေါျက အကူအညီ အလိုအပျဆုံးသူတှအေတှကျ စားနပျရိက်ခာ လုံခွုံရေး တိုးတကျအောငျ ဆောငျရှကျဖို့လညျး တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။ ဂြီနီဗာကနေ Lisa Schlein ပေးပို့တဲ့ သတငျးဆောငျးပါးကို မသိငျ်ဂီထိုကျ ပွောပွပေးပါမယျ။
ဒသေအလိုကျ စားနပျရိက်ခာစနဈတှေ ခိုငျမာအားကောငျးရေးအတှကျ ထိထိရောကျရောကျ အရေးယူ လုပျဆောငျဖို့နဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံကွဖို့ အောကျတိုဘာလ ၁၆ ရကျနေ့ ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာနေ့အတှကျ ပွောကွားတဲ့ မိန့ျခှနျးမှာ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က တိုကျတှနျးပါတယျ။ ကမ်ဘာတဝနျး လူပေါငျး သနျး ၅၀၀ နီးပါး စားနပျရိက်ခာ မလုံလောကျမှုနဲ့ ကွုံတှေ့နရေခြိနျမှာပဲ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ ပွောဆိုခကြျ ထှကျပေါျလာတာပါ။
ကမ်ဘာတဝနျးမှာ ပဋိပက်ခတှေ၊ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးရမှု၊ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှု၊ COVID-19 ကွောင့ျ စီးပှားရေးအပေါျ ထိခိုကျမှုတှကွေောင့ျ ငတျမှတျမှုပွူနာ ကွီးထှားလာနကွေောငျး ကုလသမဂ်ဂက သတိပေးပါတယျ။ ထိခိုကျသကျရောကျနိုငျခွေ အမြားဆုံးသူတှထေဲမှာ ဒုက်ခသညျတှေ၊ နောကျ နိုငျငံတှငျးပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ အိုးအိမျစှန့ျ ထှကျပွေးရသူတှလေညျး ပါဝငျကွောငျး ပွောပါတယျ။ ၂၀၃၀ ပွည့ျနှဈ အရောကျမှာ ကမ်ဘာမှာ ငတျမှတျမှုပပြောကျရေး ကုလသမဂ်ဂရဲ့ ရညျမှနျးခကြျကတော့ ပွည့ျမီမယ့ျအလားအလာ မရှိဘူး ဆိုတာကိုလညျး ကုလသမဂ်ဂက လကျခံထားပါတယျ။
ကမ်ဘာ့လူဦးရရေဲ့ ၄၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျဖွဈတဲ့ လူပေါငျး သနျး ၃,၀၀၀ ဟာ ကနြျးမာရေးနဲ့ ညီညှတျအောငျ မစားနိုငျဖွဈနကွေောငျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Gutteres က ပွောပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး ကမ်ဘာတလှှားမှာ အာဟာရခြို့တဲ့မှုနဲ့ အဝလှနျမှု ပုံစံမြိုးတှနေဲ့ အာဟာရမပွည့ျဝမှု တဟုနျထိုး မြားလာစကွေောငျးလညျး သူက ပွောပါတယျ။
“ကပျဘေးရောဂါကွောင့ျ နောကျထပျ လူပေါငျး သနျး ၁၄၀ လောကျဟာ လိုအပျတဲ့ စားနပျရိက်ခာ မရနိုငျ ဖွဈစပေါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ ကနြောျတို့ရဲ့ အစားအသောကျ ထုတျလုပျမှု၊ စားသုံးမှုနဲ့ စှန့ျပဈမှုတှကွေောင့ျလညျး ကမ်ဘာကွီးအတှကျ ဆုံးရှုံးမှု မြားစပေါတယျ။ ကနြောျတို့ရဲ့ သဘာဝအရငျးအမွဈတှေ၊ ရာသီဥတုနဲ့ သဘာဝပတျဝနျးကငြျ အပေါျမှာလညျး ဖိအားပေးမှု ဖွဈစပွေီး တနှဈကို ဒေါျလာ ထရီလြံနဲ့ခြီ ကုနျကစြပေါတယျ။”
World Food Day - ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာနေ့ဟာဆိုရငျ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ စားနပျရိက်ခာနဲ့ စိုကျပြိုးရေးအဖှဲ့ (FAO) ကို ၁၉၄၅ ခုနှဈ အောကျတိုဘာလ ၁၆ ရကျနေ့က ကနဒေါနိုငျငံ Quebec မွို့မှာ စတငျဖှဲ့စညျးခဲ့တဲ့ နှဈပတျလညျနေ့ အထိမျးအမှတျ ဖွဈပါတယျ။ ကမ်ဘာတဝနျးက နိုငျငံ ၁၅၀ ကြောျတို့မှာ ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာနေ့ အထူးအခမျးအနားတှေ ပွုလုပျကွကွောငျး FAO ရဲ့ အစီအစဉျဆိုငျရာ အကွီးတနျးတာဝနျရှိသူ Patrick Jacqueson က ပွောပါတယျ။ ဒီနှဈအတှကျ အဓိက အကွောငျးအရာကတော့ လူသားတိုငျးအတှကျ လကျလှမျးမီပွီး အာဟာရပွည့ျဝတဲ့ စားနပျရိက်ခာ ရရှိရေးအတှကျ စိုကျပြိုးရေး ရိက်ခာစနဈတှကေို အသှငျပွောငျးရေး ဖွဈတယျလို့လညျး သူက ပွောပါတယျ။
“စဉျဆကျမပွတျ လူဦးရေ တိုးလာနတောနဲ့အတူ ၂၀၅၀ ပွည့ျနှဈအရောကျမှာ လူဦးရေ ၁၀ ဘီလြံထိ ရောကျမယျလို့ ခန့ျမှနျးထားပွီး ကနြောျတို့အနနေဲ့ ကမ်ဘာကွီးကို ကြှေးမှေးဖို့နဲ့ ကမ်ဘာကွီးကို စောင့ျရှောကျဖို့ လိုအပျပါတယျ။ ဒါဟာဆိုရငျ အရေးပေါျ အခွအေနတှေကေို တုံ့ပွနျကိုငျတှယျမှုတငျ မဟုတျတော့ပါဘူး။ ရရှေညျတညျတံ့ ခိုငျမာရေးအတှကျ တညျဆောကျဖို့ဖွဈပွီး ကနြောျတို့ရဲ့ စားနပျရိက်ခာ ထုတျလုပျမှုနဲ့ စားသုံးမှုပုံစံ ပွောငျးလဲရေး ဖွဈပါတယျ။”
ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုနဲ့ တခွားသော ဒဏျတှနေဲ့ ပိုပွီး အလိုကျသင့ျ ပွောငျးလဲနိုငျမယ့ျ စိုကျပြိုးရေးစနဈတှကေို ပွောငျးလဲရေး တိုးတကျအောငျ လုပျကွဖို့လညျး ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာနဲ့ စိုကျပြိုးရေးအဖှဲ့ (FAO) က အကွံပွုထားပါတယျ။
