[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာ ၂ လနီးပါး ရှိလာပြီဖြစ်ပေမဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်တာတွေကို ပြည်သူအများစုက ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ပါဝင် ပြုလုပ်နေကြတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်း ဒီကနေ့ ပြုလုပ်ကြတဲ့ အသံတိတ် သပိတ်တိုက်ပွဲအခြေအနေတွေအကြောင်း မဆုမွန်က တင်ပြပေးပါမယ်။
စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေး လှှုပ်ရှားမှုတခုဖြစ်တဲ့ အသံတိတ်သပိတ်ကို ဒီကနေ့ မတ် ၂၄ ရက်နေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းက လူတွေ ပြုလုပ်ကြပါတယ်။ လူဦးရေ သိန်းနဲ့ချီပြီး လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြတဲ့ ရန်ကုန်မြို့မှာတော့ ဒီကနေ့ အသံတိတ် သပိတ်ပြုလုပ်တဲ့အတွက် ဈေးဆိုင်တွေပိတ်ထားကြပြီး လမ်းပေါ်မှာ လူအသွားအလာ နည်းပါးသွားတယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့ခံ တဦးက ဗွီအိုအေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“တော်တော်များများတော့ ပိတ်ကြတယ်။ ပိတ်တာမှ တော်တော်ပိတ်တာ။ ရန်ကုန်မြို့အသွားအလာတော့ လုံးဝကို ငြိမ်သက်တယ်။ နေ့ခင်းပိုင်းဆို ပိုတောင်သိသာသွားသေးတယ်။ မနက်ပိုင်း ၉ နာရီခွဲ၊ ၁၀ နာရီ လောက်ကဆိုရင် တချို့လူတွေက မသိကြသေးဘူးပေါ့နော်။ နောက်တဖြေးဖြေး သိတဲ့သူတွေ အကုန်လုံးက ဆိုင်တွေ ပိတ်သွားကြတယ်။ နောက်ရန်ကင်းစင်တာ ပိတ်တယ်။ shopping center တော်တော်များများ ပိတ်တယ်။ မြန်မာ ပလာဇာကတော့ ဖွင့်ထားတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒီမြန်မာ ပလာဇာအထဲမှာ တဆိုင်မှ မဖွင့်ကြဘူး။ ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ လမ်းပေါ်မှာ လူရော၊ ကားရောက မရှိသလောက် သိသိသာသာကြီး လျော့သွားတယ်။ ဒီနေ့အတွက်ကတော့။ မထွက်မနေရ ပုံစံနဲ့ ထွက်နေကြတာတော့ရှိတယ်။ ပုံမှန် သွားလာမှုကတော့ လုံးဝမရှိတော့ဘူး။”
ဒီလို အသံတိတ်သပိတ်ပြုလုပ်ဖို့ ပြည်သူအချင်းချင်း စည်းရုံးခဲ့ကြသလို မနေ့ညပိုင်းက စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့က ပုံမှန်အတိုင်း သွားလာနေထိုင်ကြဖို့ ရပ်ကွက်တချို့မှာ လိုက်လံအသိပေးခဲ့တာတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပေမဲ့ အကုန်လုံး လိုလို ဆိုင်တွေပိတ်ပြီး စစ်ကောင်စီ ဆန့်ကျင်ရေး အသံတိတ် သပိတ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြတာပါ။
မန္တလေးမြို့မှာတော့ အသံတိတ် သပိတ်ပြုလုပ်လို့ ပိတ်ထားတဲ့ ဆိုင်တချို့ကို စစ်တပ်နဲ့ရဲတပ်ဖွဲ့က လာရောက် မေးမြန်းတာတွေ ပြုလုပ်ပြီး ဆိုင်နာမည်စာရင်းတွေကို မှတ်သားသွားတယ်လို့ မန္တလေးမြို့ခံ တဦးကပြောပါတယ်။
“ဘာလို့မဖွင့်တာလဲ.. ဖွင့်လို့ရတယ်ပေါ့။ ဘာလို့မဖွင့်ကြတာတုန်းပေါ့။ သူတို့က ဆန္ဒပြတဲ့ထဲကို ပါတာလား သိချင်တာ။ အဲ့ဒီလိုထင်တာပဲ။ ဟိုဘက်က ဆေးခန်းတခုဆိုရင် အတွင်းထဲမှာ လူရှိတဲ့အတွက် တံခါးပေါက်ဖွင့်ထားပါဆိုပြီး ဖွင့်ခိုင်းသွားတယ်။ သူတို့အနောက်က လိုက်မှတ်တဲ့ ယူနီဖောင်းဝတ်မဟုတ်တဲ့ ၂ ယောက်က ပိတ်တဲ့ ဆိုင်တွေကို စာရင်းရေးသွားတာ တွေ့လိုက်တယ်။ လမ်းပေါ်တက်ပြီး ဓာတ်ပုံတွေ ရိုက်ပြီး မှတ်သွားတာပဲ ရှိတာပါ။ ကျန်တာတော့မရှိပါဘူး။”
မော်လမြိုင်မြို့တချို့နေရာတွေမှာ အင်တာနက် ကွန်ယက်မရရှိတဲ့အတွက် အသံတိတ် သပိတ်ပြုလုပ်တာကို မသိရှိဘဲ မနက်ပိုင်းမှာ ဈေးဆိုင်တချို့ဖွင့်ခဲ့ပြီး အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နေကြတာတွေရှိသလို နောက်ပိုင်းမှာ ဈေးဆိုင်တွေ အားလုံး ပြန်ပိတ်သွားကြတယ်လို့ မော်လမြိုင်မြို့ အမှတ် (၁) ဈေးက ဆိုင်ရှင်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ဈေးဝယ်လာတဲ့ ကားတွေရှိတယ်။ အဲ့ဒီကားတွေကျတော့မသိဘူး။ မသိဘူးဆိုတာ တချို့ရွာတွေက ဆန္ဒပြပွဲတွေတောင်မရှိဘူး။ နေ့စဉ်က ဈေးဝယ်ကားတွေကရှိတယ်။ ဈေးဝယ်ကားတွေရှိတော့ အမှတ် (၁) အောက်ဈေးက ကားတွေအမြဲ ရှိတဲ့နေရာပေါ့။ နယ်ဖောက်သည်တွေက မသိဘူး။ မသိတော့ ဈေးဝယ်လာတာပေါ့။ မထွက်တဲ့ဆိုင်တွေက မထွက်ဘူး ထွက်တဲ့ဆိုင်တွေက ထွက်ကြတယ်။ ထွက်ကြတော့ ၁၁ နာရီ လောက်ကြတော့ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ တင်ကြတော့ ထွက်တဲ့ဆိုင်တွေက သိသွားတာပေါ့။ တချို့လည်း သိသွားလို့ ပိတ်တယ်။ ၁၁ နာရီနောက်ပိုင်းမှာ ဆိုင်တွေ အားလုံး ပိတ်သွားကြတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းမှာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်သူတွေကို စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့က အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းတာတွေ ပြုလုပ်ပြီး လူသေဆုံးတာတွေရှိလာတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ လူ သိန်းချီ ဆန္ဒပြတာတွေ မပြုလုပ်တော့ပေမဲ့ လူမဲ့သပိတ်၊ အရုဏ်ဦးသပိတ်၊ ဆိုင်ကယ် သပိတ်၊ ကားသပိတ် အပြင် အခုလို ဆိုင်တွေအကုန်ပိတ်ပြီး လူတွေ လမ်းအပြင်မထွက်ဘဲ အသံတိတ်သပိတ် စတဲ့ အမျိုးမျိုးသော သပိတ်ပုံစံတွေပြုလုပ်ပြီး စစ်ကောင်စီ ဆန့်ကျင် ရေးဆန္ဒပြပွဲတွေ ပြုလုပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့က အကြမ်းဖက်ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်း လူပေါင်း ၂၅၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့ပြီး သေဆုံးသူတွေထဲမှာ လူငယ်တွေအပြင် အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကလေးငယ်တွေ ပါဝင်လာသလို မနေ့က မန္တလေးမြို့မှာ စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ပစ်ခတ်တာကြောင့် အသက် ၇ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ် တဦး သေဆုံးခဲ့ပါသေးတယ်။
[Unicode Version]
ရနျကုနျမွို့ရဲ့ အသံတိတျသပိတျ
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးတာ ၂ လနီးပါး ရှိလာပွီဖွဈပမေဲ့ အာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျကန့ျကှကျတာတှကေို ပွညျသူအမြားစုက ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ ပါဝငျ ပွုလုပျနကွေတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံတဝှမျး ဒီကနေ့ ပွုလုပျကွတဲ့ အသံတိတျ သပိတျတိုကျပှဲအခွအေနတှေအေကွောငျး မဆုမှနျက တငျပွပေးပါမယျ။
စဈကောငျစီဆန့ျကငြျရေး လှှုပျရှားမှုတခုဖွဈတဲ့ အသံတိတျသပိတျကို ဒီကနေ့ မတျ ၂၄ ရကျနေ့မှာ မွနျမာနိုငျငံတဝှမျး ပွုလုပျကွပါတယျ။ လူဦးရေ သိနျးနဲ့ခြီပွီး လမျးပေါျထှကျ ဆန်ဒထုတျဖောျခဲ့ကွတဲ့ ရနျကုနျမွို့မှာတော့ ဒီကနေ့ အသံတိတျ သပိတျပွုလုပျတဲ့အတှကျ ဈေးဆိုငျတှပေိတျထားကွပွီး လမျးပေါျမှာ လူအသှားအလာ နညျးပါးသှားတယျလို့ ရနျကုနျမွို့ခံ တဦးက ဗှီအိုအကေို အခုလိုပွောပါတယျ။
“တောျတောျမြားမြားတော့ ပိတျကွတယျ။ ပိတျတာမှ တောျတောျပိတျတာ။ ရနျကုနျမွို့အသှားအလာတော့ လုံးဝကို ငွိမျသကျတယျ။ နေ့ခငျးပိုငျးဆို ပိုတောငျသိသာသှားသေးတယျ။ မနကျပိုငျး ၉ နာရီခှဲ၊ ၁၀ နာရီ လောကျကဆိုရငျ တခြို့လူတှကေ မသိကွသေးဘူးပေါ့နောျ။ နောကျတဖွေးဖွေး သိတဲ့သူတှေ အကုနျလုံးက ဆိုငျတှေ ပိတျသှားကွတယျ။ နောကျရနျကငျးစငျတာ ပိတျတယျ။ shopping center တောျတောျမြားမြား ပိတျတယျ။ မွနျမာ ပလာဇာကတော့ ဖှင့ျထားတယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲ့ဒီမွနျမာ ပလာဇာအထဲမှာ တဆိုငျမှ မဖှင့ျကွဘူး။ ရနျကုနျမွို့ရဲ့ လမျးပေါျမှာ လူရော၊ ကားရောက မရှိသလောကျ သိသိသာသာကွီး လြော့သှားတယျ။ ဒီနေ့အတှကျကတော့။ မထှကျမနရေ ပုံစံနဲ့ ထှကျနကွေတာတော့ရှိတယျ။ ပုံမှနျ သှားလာမှုကတော့ လုံးဝမရှိတော့ဘူး။”
ဒီလို အသံတိတျသပိတျပွုလုပျဖို့ ပွညျသူအခငြျးခငြျး စညျးရုံးခဲ့ကွသလို မနေ့ညပိုငျးက စဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့က ပုံမှနျအတိုငျး သှားလာနထေိုငျကွဖို့ ရပျကှကျတခြို့မှာ လိုကျလံအသိပေးခဲ့တာတှေ ပွုလုပျခဲ့ပမေဲ့ အကုနျလုံး လိုလို ဆိုငျတှပေိတျပွီး စဈကောငျစီ ဆန့ျကငြျရေး အသံတိတျ သပိတျကို ပွုလုပျခဲ့ကွတာပါ။
မန်တလေးမွို့မှာတော့ အသံတိတျ သပိတျပွုလုပျလို့ ပိတျထားတဲ့ ဆိုငျတခြို့ကို စဈတပျနဲ့ရဲတပျဖှဲ့က လာရောကျ မေးမွနျးတာတှေ ပွုလုပျပွီး ဆိုငျနာမညျစာရငျးတှကေို မှတျသားသှားတယျလို့ မန်တလေးမွို့ခံ တဦးကပွောပါတယျ။
“ဘာလို့မဖှင့ျတာလဲ.. ဖှင့ျလို့ရတယျပေါ့။ ဘာလို့မဖှင့ျကွတာတုနျးပေါ့။ သူတို့က ဆန်ဒပွတဲ့ထဲကို ပါတာလား သိခငြျတာ။ အဲ့ဒီလိုထငျတာပဲ။ ဟိုဘကျက ဆေးခနျးတခုဆိုရငျ အတှငျးထဲမှာ လူရှိတဲ့အတှကျ တံခါးပေါကျဖှင့ျထားပါဆိုပွီး ဖှင့ျခိုငျးသှားတယျ။ သူတို့အနောကျက လိုကျမှတျတဲ့ ယူနီဖောငျးဝတျမဟုတျတဲ့ ၂ ယောကျက ပိတျတဲ့ ဆိုငျတှကေို စာရငျးရေးသှားတာ တှေ့လိုကျတယျ။ လမျးပေါျတကျပွီး ဓာတျပုံတှေ ရိုကျပွီး မှတျသှားတာပဲ ရှိတာပါ။ ကနြျတာတော့မရှိပါဘူး။”
မောျလမွိုငျမွို့တခြို့နရောတှမှော အငျတာနကျ ကှနျယကျမရရှိတဲ့အတှကျ အသံတိတျ သပိတျပွုလုပျတာကို မသိရှိဘဲ မနကျပိုငျးမှာ ဈေးဆိုငျတခြို့ဖှင့ျခဲ့ပွီး အရောငျးအဝယျပွုလုပျနကွေတာတှရှေိသလို နောကျပိုငျးမှာ ဈေးဆိုငျတှေ အားလုံး ပွနျပိတျသှားကွတယျလို့ မောျလမွိုငျမွို့ အမှတျ (၁) ဈေးက ဆိုငျရှငျတဦးက ပွောပါတယျ။
“ဈေးဝယျလာတဲ့ ကားတှရှေိတယျ။ အဲ့ဒီကားတှကေတြော့မသိဘူး။ မသိဘူးဆိုတာ တခြို့ရှာတှကေ ဆန်ဒပွပှဲတှတေောငျမရှိဘူး။ နေ့စဉျက ဈေးဝယျကားတှကေရှိတယျ။ ဈေးဝယျကားတှရှေိတော့ အမှတျ (၁) အောကျဈေးက ကားတှအေမွဲ ရှိတဲ့နရောပေါ့။ နယျဖောကျသညျတှကေ မသိဘူး။ မသိတော့ ဈေးဝယျလာတာပေါ့။ မထှကျတဲ့ဆိုငျတှကေ မထှကျဘူး ထှကျတဲ့ဆိုငျတှကေ ထှကျကွတယျ။ ထှကျကွတော့ ၁၁ နာရီ လောကျကွတော့ အှနျလိုငျးပေါျမှာ တငျကွတော့ ထှကျတဲ့ဆိုငျတှကေ သိသှားတာပေါ့။ တခြို့လညျး သိသှားလို့ ပိတျတယျ။ ၁၁ နာရီနောကျပိုငျးမှာ ဆိုငျတှေ အားလုံး ပိတျသှားကွတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံတဝှမျးမှာ ဆန်ဒထုတျဖောျသူတှကေို စဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့က အကွမျးဖကျ ပဈခတျဖွိုခှငျးတာတှေ ပွုလုပျပွီး လူသဆေုံးတာတှရှေိလာတဲ့ နောကျပိုငျးမှာ လူ သိနျးခြီ ဆန်ဒပွတာတှေ မပွုလုပျတော့ပမေဲ့ လူမဲ့သပိတျ၊ အရုဏျဦးသပိတျ၊ ဆိုငျကယျ သပိတျ၊ ကားသပိတျ အပွငျ အခုလို ဆိုငျတှအေကုနျပိတျပွီး လူတှေ လမျးအပွငျမထှကျဘဲ အသံတိတျသပိတျ စတဲ့ အမြိုးမြိုးသော သပိတျပုံစံတှပွေုလုပျပွီး စဈကောငျစီ ဆန့ျကငြျ ရေးဆန်ဒပွပှဲတှေ ပွုလုပျနတောဖွဈပါတယျ။
စဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့က အကွမျးဖကျပဈခတျနှိမျနငျးတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံတဝှမျး လူပေါငျး ၂၅၀ နီးပါးသဆေုံးခဲ့ပွီး သဆေုံးသူတှထေဲမှာ လူငယျတှအေပွငျ အသကျမပွည့ျသေးတဲ့ ကလေးငယျတှေ ပါဝငျလာသလို မနေ့က မန်တလေးမွို့မှာ စဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ပဈခတျတာကွောင့ျ အသကျ ၇ နှဈအရှယျ ကလေးငယျ တဦး သဆေုံးခဲ့ပါသေးတယျ။
