(Zawgyi / Unicode)
ရန်ကုန်တိုင်းထဲက မြို့နယ်တချို့မှာ ကပ်ရောဂါဖြစ်နေချိန် အိမ်တွေထဲမှာပဲ နေကြဖို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID-19 ရောဂါ ကူးစက်သူတွေ တိုးလာနေချိန်မှာပဲ ကူးစက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းက မြို့နယ်တချို့မှာ နေအိမ်မှာပဲနေကြဖို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက အမိန့်ထုတ်လိုက်တာပါ။ ၁၉၉၅ ခုနှစ် ကူးစက်ရောဂါများ ကာကွယ်နှိမ်နင်းရေး ဥပဒေပုဒ်မ ၂၁ ပုဒ်မခွဲ (ခ) ပါ လုပ်ပိုင်ခွင့်အရ ထုတ်ပြန်လိုက်တာဖြစ်ပြီး စနေနေ့မှာ စတင်အသက်ဝင်ခဲ့တဲ့ အမိန့်အရ တာမွေမြို့နယ်၊ ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်နဲ့ မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ် ၃ မြို့နယ်မှာ နေထိုင်သူတွေ မလိုအပ်ဘဲ အပြင်မသွားဖို့ တားမြစ်ထားပါတယ်။ မဖြစ်မနေ ဈေးဝယ်ထွက်ရင် တဦးပဲထွက်ဖို့ ဆေးရုံဆေးခန်းသွားရင် ၂ ဦးထက် မပိုကြဖို့၊ အပြင်ထွက်ရင်လည်း ပါးစပ်/နှာခေါင်းစည်း ဝတ်ကြဖို့လည်း သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
အမိန့်အရတော့ သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက်မြို့နယ်တွေထဲ ခွင့်ပြုချက်ရထားတဲ့ ယာဉ်တွေသာ သွားလာခွင့်ရှိမှာဖြစ်ပြီး အမိန့်ကို မလိုက်နာရင်တော့ အရေးယူမှာပါ။ ရန်ကုန်မြို့က တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးရောဘတ်စန်းအောင်ကတော့ ထောင်ဒဏ်၊ ငွေဒဏ် အပါအဝင် အရေးယူ အပြစ်ပေးခံရနိုင်တဲ့အမိန့် ဖြစ်တဲ့အတွက် အများပြည်သူသိအောင် ရှင်းပြဖို့လိုတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကူးစက်ရောဂါများ ကာကွယ်နှိမ်နင်းရေး ဥပဒေဆိုတာ နဝတလက်ထက်မှာ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီ့ပြဋ္ဌာန်းချက် ပုဒ်မ ၂ (က) မှာဆိုရင် ကူးစက်ရောဂါတွေကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ထားပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ကူးစက်မြန်ရောဂါလို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရောဂါတွေ ပါပါတယ်။ ဒီပြဋ္ဌာန်းချက်ရဲ့ သဘောကတော့ ကူးစက်မြန်ရောဂါတွေကနေ လူ့အဖွဲ့အစည်းတခုလုံးကို ရောဂါဘယတွေ ကူးစက်ပြီး ဒုက္ခရောက်မှုကနေ ကာကွယ်နိုင်အောင် အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုတွေ လုပ်နိုင်အောင်ပါ။
“အဲ့ဒီ့လို ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းမှုတွေကို မလိုက်နာဘူးဆိုရင် ဥပဒေအရ အရေးယူလို့ ရပါတယ်။ အဲ့ဒီ့မှာ အဓိက ကူးစက်မြန်ရောဂါတွေ ဖြစ်လာရင် ရောဂါထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ အသွားအလာ ကန့်သတ်တာ တားမြစ်ပိတ်ပင်တာလို တင်းကျပ်တဲ့ ဥပဒေတွေ ထုတ်တာဖြစ်လို့ လူထုလိုက်နာဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ အခုက တာမွေရယ်၊ ဗိုလ်တထောင်ရယ်၊ မင်္ဂလာဒုံရယ် သုံးမြို့နယ်ကို ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ အဲ့ဒီ့မြို့နယ်တွေမှာ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို မလိုက်နာဘူး ပျက်ကွယ်မယ်ဆိုရင် အခု အဲ့ဒီ့ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းချက် ပြင်ဆင်ချက်တွေအရဆိုရင် ပြစ်ဒဏ်တွေကို ထပ်တိုးထားတယ်။ ငွေဒဏ်ကိုလည်း တိုးထားသလို ထောင်ဒဏ်ကိုလည်း တိုးထားတယ်။ အခုအချိန်က COVID-19 ချိန်ကလည်း အင်မတန်ကို အန္တရာယ်ကြီးနေတဲ့ အချိန်မို့ပါ။”
ကျန်းမာရေးပညာပေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ရန်ကုန်မြို့က ဒေါက်တာကိုကိုထွေးကတော့ ကိုယ်တိုင်လည်း ကူးစက်မခံရအောင် တခြားသူတွေကိုလည်း ထပ်ဆင့်မကူးအောင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထပ်ဆင့်ထုတ်ပြန်ချက်ကို လိုက်နာကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
“အစိုးရကတော့ ပြည်သူလူထုကို အိမ်မှာပဲနေပေးကြပါလို့ ပြောတာပါ။ ဒါကြောင့် ပြည်သူလူထု အိမ်တွေထဲမှာပဲနေကြဖို့ အင်မတန် အရေးကြီးတယ်။ တကယ်လို့ နောက်ထပ် တလလောက် Stay At Home နေပေးကြမယ်ဆိုရင် မြို့တိုင်းမြို့တိုင်းသာ အိမ်တွေထဲ နေပေးမယ်ဆိုရင် ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားမှုကနေ တော်တော်လေးကို ကင်းသွားနိုင်တယ်။ တကယ်လို့ အိမ်တွေထဲကနေ မဖြစ်မနေ သွားရမယ့်လူမျိုး ဥပမာ အလုပ်သွားရမယ့် အစိုးရဝန်ထမ်းဆိုရင် တယောက်ထွက်ပေါ့လေ။ တကယ်လို့ ဆေးခန်းသွားရမယ်ဆိုလည်း ၂ ယောက်ထွက်ပေါ့လေ။ အကောင်းဆုံးကတော့လေ အိမ်တွေထဲမှာပဲ နေပေးကြပါ။
“အခုဆိုရင် ဆေးရုံတွေ စင်တာတွေမှာ ဆေးပညာရှင်တွေနဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေဟာ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားချိန် ဆေးကုသမှု ပေးနေကြရချိန် အိမ်ထဲမှာပဲ နေပေးခြင်းနဲ့ ကူညီပေးကြပါလို့ မေတ္တာရပ်ခံတယ်။ အပြင်ထွက်လို့ ရောဂါတွေဖြစ်ကြရင် ကျနော်တို့တွေအတွက်လည်း ဒုက္ခတွေများပါတယ်။ ဒီဘက်မှာ ဆေးရုံတွေမှာလည်း လူနာတွေလည်း အရမ်းများနေတယ်။ စောင့်ကြည့်နေရတဲ့ သူတွေလည်း ရှိနေတာမို့။ ဒါကြောင့် အတတ်နိုင်ဆုံး အိမ်တွေထဲမှာနေပါလို့။”
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက တတ်နိုင်သမျှ အပြင်မထွက်ဘဲ အိမ်မှာနေကြဖို့ ပြောထားပေမယ့် ကျန်းမာရေးကိစ္စ အပါအဝင် အရေးပေါ် လိုအပ်ချက်အရ သွားလာမယ်ဆိုရင်တော့ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ သွားလာခွင့် ပြုထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါနဲ့ ကြုံနေရတဲ့ အရေးပေါ် အခြေအနေမျိုးမှာ လိုအပ်ချက်အရ ထုတ်ပြန်တဲ့ အမိန့်ကိုတော့ လိုက်နာဖို့ လိုတယ်လို့လည်း ရှေ့နေ ဦးရောဘတ်စန်းအောင်က ပြောပါတယ်။
“သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများကလည်း အမိန့် ညွှန်ကြားချက်များကို အချိန်မီ တပြေးညီ ထုတ်ပေးဖို့လိုပါတယ်။ အဲ့သလို ထုတ်ပေးတဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကိုလည်း ပြည်သူလူထုက မိမိအပါအဝင် အများပြည်သူရဲ့ အကျိုးအတွက် လိုက်နာပေးကြပါ။ အတွန့်တက်တာမျိုးတွေ မလုပ်ပါနဲ့။ တချို့ ကျနော်တို့ တွေ့နေရတာ အတွန့်တွေတက်ပြီး ပြဿနာရှာတယ်။ ဒါတွေ မကောင်းပါဘူး။ ဒါတွေ မလုပ်ပါနဲ့။ အများအတွက် ညွှန်ကြားချက်တွေကို လေးစားလိုက်နာပေးကြပါလို့လည်း ကျနော်ကတော့ လေးလေးစားစား မေတ္တာရပ်ခံ တောင်းပန်ချင်ပါတယ်။”
----------------------------------
(Unicode)
ရနျကုနျတိုငျး ၃ မွို့နယျမှာ Stay at Home အမိန့ျ စတငျအသကျဝငျ
ရနျကုနျတိုငျးထဲက မွို့နယျတခြို့မှာ ကပျရောဂါဖွဈနခြေိနျ အိမျတှထေဲမှာပဲ နကွေဖို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက အမိန့ျထုတျပွနျလိုကျပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို မဆုမှနျက ဆကျသှယျမေးမွနျးပွီး တငျပွပေးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ COVID-19 ရောဂါ ကူးစကျသူတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာပဲ ကူးစကျမှုတှကေို ထိနျးခြုပျနိုငျဖို့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျးက မွို့နယျတခြို့မှာ နအေိမျမှာပဲနကွေဖို့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက အမိန့ျထုတျလိုကျတာပါ။ ၁၉၉၅ ခုနှဈ ကူးစကျရောဂါမြား ကာကှယျနှိမျနငျးရေး ဥပဒပေုဒျမ ၂၁ ပုဒျမခှဲ (ခ) ပါ လုပျပိုငျခှင့ျအရ ထုတျပွနျလိုကျတာဖွဈပွီး စနနေေ့မှာ စတငျအသကျဝငျခဲ့တဲ့ အမိန့ျအရ တာမှမွေို့နယျ၊ ဗိုလျတထောငျမွို့နယျနဲ့ မငျ်ဂလာဒုံမွို့နယျ ၃ မွို့နယျမှာ နထေိုငျသူတှေ မလိုအပျဘဲ အပွငျမသှားဖို့ တားမွဈထားပါတယျ။ မဖွဈမနေ ဈေးဝယျထှကျရငျ တဦးပဲထှကျဖို့ ဆေးရုံဆေးခနျးသှားရငျ ၂ ဦးထကျ မပိုကွဖို့၊ အပွငျထှကျရငျလညျး ပါးစပျ/နှာခေါငျးစညျး ဝတျကွဖို့လညျး သတျမှတျထားပါတယျ။
အမိန့ျအရတော့ သကျဆိုငျရာ ရပျကှကျမွို့နယျတှထေဲ ခှင့ျပွုခကြျရထားတဲ့ ယာဉျတှသော သှားလာခှင့ျရှိမှာဖွဈပွီး အမိန့ျကို မလိုကျနာရငျတော့ အရေးယူမှာပါ။ ရနျကုနျမွို့က တရားလှှတျတောျရှေ့နေ ဦးရောဘတျစနျးအောငျကတော့ ထောငျဒဏျ၊ ငှဒေဏျ အပါအဝငျ အရေးယူ အပွဈပေးခံရနိုငျတဲ့အမိန့ျ ဖွဈတဲ့အတှကျ အမြားပွညျသူသိအောငျ ရှငျးပွဖို့လိုတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကူးစကျရောဂါမြား ကာကှယျနှိမျနငျးရေးး ဥပဒဆေိုတာ နဝတလကျထကျမှာ ပွဋ်ဌာနျးခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီ့ပွဋ်ဌာနျးခကြျ ပုဒျမ ၂ (က) မှာဆိုရငျ ကူးစကျရောဂါတှကေို အဓိပ်ပာယျဖှင့ျထားပါတယျ။ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ကူးစကျမွနျရောဂါလို့ သတျမှတျထားတဲ့ ရောဂါတှေ ပါပါတယျ။ ဒီပွဋ်ဌာနျးခကြျရဲ့ သဘောကတော့ ကူးစကျမွနျရောဂါတှကေနေ လူ့အဖှဲ့အစညျးတခုလုံးကို ရောဂါဘယတှေ ကူးစကျပွီး ဒုက်ခရောကျမှုကနေ ကာကှယျနိုငျအောငျ အသှားအလာ ကန့ျသတျမှုတှေ လုပျနိုငျအောငျပါ။
“အဲ့ဒီ့လို ဥပဒပွေဋ်ဌာနျးမှုတှကေို မလိုကျနာဘူးဆိုရငျ ဥပဒအေရ အရေးယူလို့ ရပါတယျ။ အဲ့ဒီ့မှာ အဓိက ကူးစကျမွနျရောဂါတှေ ဖွဈလာရငျ ရောဂါထိနျးခြုပျနိုငျဖို့ အသှားအလာ ကန့ျသတျတာ တားမွဈပိတျပငျတာလို တငျးကပြျတဲ့ ဥပဒတှေေ ထုတျတာဖွဈလို့ လူထုလိုကျနာဖို့ အရေးကွီးပါတယျ။ အခုက တာမှရေယျ၊ ဗိုလျတထောငျရယျ၊ မငျ်ဂလာဒုံရယျ သုံးမွို့နယျကို ထုတျပွနျထားတယျ။ အဲ့ဒီ့မွို့နယျတှမှော ပွဋ်ဌာနျးခကြျတှကေို မလိုကျနာဘူး ပကြျကှယျမယျဆိုရငျ အခု အဲ့ဒီ့ဥပဒကေို ပွဋ်ဌာနျးခကြျ ပွငျဆငျခကြျတှအေရဆိုရငျ ပွဈဒဏျတှကေို ထပျတိုးထားတယျ။ ငှဒေဏျကိုလညျး တိုးထားသလို ထောငျဒဏျကိုလညျး တိုးထားတယျ။ အခုအခြိနျက COVID-19 ခြိနျကလညျး အငျမတနျကို အန်တရာယျကွီးနတေဲ့ အခြိနျမို့ပါ။”
ကနြျးမာရေးပညာပေး လုပျငနျးတှမှော ကူညီဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ ရနျကုနျမွို့က ဒေါကျတာကိုကိုထှေးကတော့ ကိုယျတိုငျလညျး ကူးစကျမခံရအောငျ တခွားသူတှကေိုလညျး ထပျဆင့ျမကူးအောငျ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ထပျဆင့ျထုတျပွနျခကြျကို လိုကျနာကွဖို့ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
“အစိုးရကတော့ ပွညျသူလူထုကို အိမျမှာပဲနပေေးကွပါလို့ ပွောတာပါ။ ဒါကွောင့ျ ပွညျသူလူထု အိမျတှထေဲမှာပဲနကွေဖို့ အငျမတနျ အရေးကွီးတယျ။ တကယျလို့ နောကျထပျ တလလောကျ Stay At Home နပေေးကွမယျဆိုရငျ မွို့တိုငျးမွို့တိုငျးသာ အိမျတှထေဲ နပေေးမယျဆိုရငျ ဗိုငျးရပျဈပွန့ျပှားမှုကနေ တောျတောျလေးကို ကငျးသှားနိုငျတယျ။ တကယျလို့ အိမျတှထေဲကနေ မဖွဈမနေ သှားရမယ့ျလူမြိုး ဥပမာ အလုပျသှားရမယ့ျ အစိုးရဝနျထမျးဆိုရငျ တယောကျထှကျပေါ့လေ။ တကယျလို့ ဆေးခနျးသှားရမယျဆိုလညျး ၂ ယောကျထှကျပေါ့လေ။ အကောငျးဆုံးကတော့လေ အိမျတှထေဲမှာပဲ နပေေးကွပါ။
“အခုဆိုရငျ ဆေးရုံတှေ စငျတာတှမှော ဆေးပညာရှငျတှနေဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှဟော ကပျရောဂါဖွဈပှားခြိနျ ဆေးကုသမှု ပေးနကွေရခြိနျ အိမျထဲမှာပဲ နပေေးခွငျးနဲ့ ကူညီပေးကွပါလို့ မတေ်တာရပျခံတယျ။ အပွငျထှကျလို့ ရောဂါတှဖွေဈကွရငျ ကနြောျတို့တှအေတှကျလညျး ဒုက်ခတှမြေားပါတယျ။ ဒီဘကျမှာ ဆေးရုံတှမှောလညျး လူနာတှလေညျး အရမျးမြားနတေယျ။ စောင့ျကွည့ျနရေတဲ့ သူတှလေညျး ရှိနတောမို့။ ဒါကွောင့ျ အတတျနိုငျဆုံး အိမျတှထေဲမှာနပေါလို့။”
ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက တတျနိုငျသမြှ အပွငျမထှကျဘဲ အိမျမှာနကွေဖို့ ပွောထားပမေယ့ျ ကနြျးမာရေးကိစ်စ အပါအဝငျ အရေးပေါျ လိုအပျခကြျအရ သှားလာမယျဆိုရငျတော့ သကျဆိုငျရာ အာဏာပိုငျတှရေဲ့ ခှင့ျပွုခကြျနဲ့ သှားလာခှင့ျ ပွုထားပါတယျ။ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါနဲ့ ကွုံနရေတဲ့ အရေးပေါျ အခွအေနမြေိုးမှာ လိုအပျခကြျအရ ထုတျပွနျတဲ့ အမိန့ျကိုတော့ လိုကျနာဖို့ လိုတယျလို့လညျး ရှေ့နေ ဦးရောဘတျစနျးအောငျက ပွောပါတယျ။
“သကျဆိုငျရာ ဝနျကွီးဌာနမြားကလညျး အမိန့ျ ညှှနျကွားခကြျမြားကို အခြိနျမီ တပွေးညီ ထုတျပေးဖို့လိုပါတယျ။ အဲ့သလို ထုတျပေးတဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှကေိုလညျး ပွညျသူလူထုက မိမိအပါအဝငျ အမြားပွညျသူရဲ့ အကြိုးအတှကျ လိုကျနာပေးကွပါ။ အတှန့ျတကျတာမြိုးတှေ မလုပျပါနဲ့။ တခြို့ ကနြောျတို့ တှေ့နရေတာ အတှန့ျတှတေကျပွီး ပွူနာရှာတယျ။ ဒါတှေ မကောငျးပါဘူး။ ဒါတှေ မလုပျပါနဲ့။ အမြားအတှကျ ညှှနျကွားခကြျတှကေို လေးစားလိုကျနာပေးကွပါလို့လညျး ကနြောျကတော့ လေးလေးစားစား မတေ်တာရပျခံ တောငျးပနျခငြျပါတယျ။”
