[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံထိစပ်နေတဲ့ ရှမ်းနဲ့ ကချင်ပြည်နယ် နယ်စပ်တွေမှာ တရုတ်ဘက်က ခြံစည်းရိုးကာနေတဲ့ ကိစ္စကို နှစ်နိုင်ငံ ဒေသခံ တာဝန်ရှိသူတွေ ဆွေးနွေးနေတဲ့ အကြောင်း တင်ပြပေးမှာပါ။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလကစလို့ မြန်မာနဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ နေရာတွေမှာ တရုတ်ဘက်က ခြံစည်းရိုး အခိုင်အမာကာရံနေပြီး တချို့နေရာတွေမှာ နယ်စပ်အမှတ်အသား ကျောက်တိုင်ကိုကျော်ပြီး ကာရံနေလို့ မြန်မာအုပ်ချုပ်ရေးဘက်က ကန့်ကွက်တဲ့ကိစ္စတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကို ကိုးကန့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ ဦးစီးအဖွဲ့တွေနဲ့ တရုတ်လင်ချန်းခရိုင် ဒုမြို့တော်ဝန်အဆင့် အရာရှိတွေ ဒီနေ့ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက် ချင်းရွှေဟော်မြို့မှာ တွေ့ပြီး တရုတ်ဘက်က ခြံစည်းရိုး ကာရတဲ့ အခြေအနေကို ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံနယ်နိမိတ် ကျောက်တိုင်အနီး မြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - U Ngwe Doe - ဒီဇင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၀)
ဒီနေ့ ဆွေးနွေးပွဲကိစ္စကို ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ လောက်ကိုင်မြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးငွေဒိုးက အခုလိုပြောပြပါတယ်။
“နယ်စပ်မျဉ်းခေါ်တာပေါ့ဗျာ အဲဒါကကျောက်တိုင်ရဲ့ ၁၀ မီတာအတွင်းကို ခြံစည်းရိုးလာကာတယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ၁၀ မီတာအတွင်းဆိုရင် ကန့်ကွက်တယ်။ နောင်ကို အဲဒီလိုမျိုး ခြံစည်းရိုးကာမယ်ဆိုရင် ဒီဘက်ကို အသိပေးဖို့ ဒါကို ကျနော်တို့ ဒီနေ့ ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ် ဒေသဦးစီးအဖွဲ့ကနေ။ ကျနော်လည်းမေးကြည့်တယ်... ဘာလို့ခင်ဗျားတို့ ကာနေရတာလဲဆိုတော့ တရားမဝင် ဝင်ထွက်မှု မရှိအောင်လို့ ကာတာပါတဲ့။ COVID-19 ရောဂါ ကင်းစင် ပပျောက်သွားတဲ့ အချိန်မှာတော့ ဒါတွေ ပြန်ဖြုတ်ပေးမယ်လို့ ပြောပါတယ်ခင်ဗျ။”
တရုတ်နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ ရှမ်းနဲ့ ကချင်နယ်စပ်တလျှောက်မှာလည်း အလားတူအခြေအနေတွေ ဖြစ်နေပြီး ကချင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးမျိုးချစ်ကတော့ ဒါကို မြို့နယ်အဆင့် ကန့်ကွက်ထားကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားရေး ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနကကိုလည်း တင်ပြထားကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“သူတို့ဘက်က တရားမဝင်ကာနေတာဘဲ... ကျနော်တို့ ပြောချင်တာလေ။ နယ်စပ်မှာ တရုတ်ဘက်က ဒီလိုလုပ်တယ်၊ ဒီလိုလုပ်တယ်... ကျနော်တို့က သက်ဆိုင်ရာ အထက်ဌာနကို တင်ပြတယ်။ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက official ဖြစ်တယ်လေ။ ကျနော်တို့က ကျနော်တို့ဆီမှာ လုပ်တဲ့ကိုင်တဲ့ဟာကို မှတ်တမ်းဓာတ်ပုံတွေ အထောက်အထားတွေနဲ့တော့ ဒီလို၊ ဒီလိုလုပ်နေပါတယ်။ ဒီဘက်ကလည် အထိုက်အလျောက် မြို့နယ်အဆင့် ကန့်ကွက်ထားတာ ရှိပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်မှု ပေးနိုင်ပါရန် အထက်ဌာန တင်တယ်လေ။ အထက်ဌာနက G to G (အစိုးရချင်း) ဆက်လုပ်တာပေါ့။”
SEE ALSO: လူကုန်ကူးခံရသူတွေအပါအဝင် တရုတ်ကဖမ်းထားတဲ့ မြန်မာတွေ ပြန်လွှဲပြောင်းပေးနယ်စပ်ခြံစည်းရိုး တလျှောက်မှာလည်း နယ်ခြားစောင့် ရဲကင်းတွေကို တခုနဲ့တခု မြင်နိုင်လောက်တဲ့ အကွာအဝေးမှာထားသလို မောင်းသူမဲ့ လေယာဉ်ငယ်တွေနဲ့လည်း အချိန်ပြည့်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ် ရွှေလီမြစ်တလျှောက် အခြေအနေကို မူဆယ်မြို့က ကိုလောင်ခမ်းက ပြောပြပါတယ်။
“ကျယ်ဂေါင်ထဲကိုရော၊ ရွှေလီထဲကိုရော ဘယ်လိုမှဝင်လို့မရအောင် ဓာတ်လိုက်ကြိုးတွေ တပ်ဆင်ထားတာ။ ခြံစည်းရိုးက နှစ်ထပ်ဗျ၊ ပထမတထပ် ကျတော့ သံဇကာ အမြင့်ကြီးလေ၊ အဲဒီအမြင့်ကြီးပြီးရင် အောက်မှာသံဆူးခွေတွေ ချထားတာ၊ ဥပမာ လှေကားနဲ့ထောင်ပြီး ခုန်ဆင်းလို့ မရအောင်၊ ခုန်ဆင်းရင် အောက်ကသံဆူးခွေတွေနဲ့ ငြိမှာ။ သံဆူးခွေက သုံးခွေချထားတာ။ မိရင်တော်တော်ကို ရိုက်တာ၊ ရင်ဘတ်တွေ တုတ်တွေနဲ့ ဆောင့်ထိုးတာ၊ ရိုက်နှက်တာ၊ ထောင်ထဲမှာလည်း အဲဒီလိုမျိုးသူတို့။ မလာစေချင်ဘူး မြန်မာပြည်ဘက်က လူတွေလေ။”
နှစ်နိုင်ငံ ထိစပ်နယ်စပ်အရှည် ကီလိုမီတာ ၂,၀၀၀ ကျော် (၁,၃၀၀ မိုင်ကျော်) မှာ ၆၅၉ ကီလိုမီတာလောက် ခြံစည်းရိုးကာပြီးပြီလို့ သတင်းတွေထွက်ပေါ်နေတာလည်း ရှိပါတယ်။ အမြင့်ဆယ်ပေကျော်ပြီး “တောင်ပိုင်းမဟာတံတိုင်း” လို့ လူပြောများလာတဲ့ သံဆူးတွေနဲ့ အခိုင်အမာ ခြံစည်းရိုးကာရံမှုဟာ မြန်မာဘက်အခြမ်း ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၁၀၀,၀၀၀ ကျော်၊ အတည်ပြုလူနာ ၂,၀၀၀ ကျော်လာတဲ့ အခြေအနေမှာ လူမှောင်ခိုဝင်တာ တားဆီးဖို့ ယာယီပိတ်တာလို့ ယူနန်တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောနေပါတယ်။
တရုတ်ဘက်ကတော့ ခြံစည်းရိုးကာလို့ မရတဲ့ ချောက်ကမ်းပါးလို နေရာမျိုးက လွဲပြီး ကျန်တဲ့ လူအဝင်အထွက် လုပ်လို့ရတဲ့နေရာတိုင်းမှာ ခြံစည်းရိုးကို ကာနေတာပါ။ ကာလရှည် အငြင်းပွားနေတဲ့ နယ်နမိတ်ကိစ္စတွေ ပြေလည်ဖို့ မြန်မာ- တရုတ် နယ်စပ်ဒေသများ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး သဘောတူစာချုပ် (၁၉၉၇) ကိုလက်မှတ်ရေးထိုး ထားပေမဲ့ အငြင်းပွားမှုတွေက ဒီနေ့အထိ ရှိနေတုန်းဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
တရုတ်ဘက်က နယ်ကျော် ခြံစည်းရိုးကာမှု မြန်မာမေးခွန်းထုတ်
[Unicode Version]
တရုတျဘကျက နယျကြောျ ခွံစညျးရိုးကာမှု မွနျမာမေးခှနျးထုတျ
မွနျမာ-တရုတျ နှဈနိုငျငံထိစပျနတေဲ့ ရှမျးနဲ့ ကခငြျပွညျနယျ နယျစပျတှမှော တရုတျဘကျက ခွံစညျးရိုးကာနတေဲ့ ကိစ်စကို နှဈနိုငျငံ ဒသေခံ တာဝနျရှိသူတှေ ဆှေးနှေးနတေဲ့ အကွောငျး တငျပွပေးမှာပါ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ နိုဝငျဘာလကစလို့ မွနျမာနဲ့ ထိစပျနတေဲ့ နရောတှမှော တရုတျဘကျက ခွံစညျးရိုး အခိုငျအမာကာရံနပွေီး တခြို့နရောတှမှော နယျစပျအမှတျအသား ကြောကျတိုငျကိုကြောျပွီး ကာရံနလေို့ မွနျမာအုပျခြုပျရေးဘကျက ကန့ျကှကျတဲ့ကိစ်စတှေ ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါကို ကိုးကန့ျ ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျရဒသေ ဦးစီးအဖှဲ့တှနေဲ့ တရုတျလငျခနြျးခရိုငျ ဒုမွို့တောျဝနျအဆင့ျ အရာရှိတှေ ဒီနေ့ ဒီဇငျဘာ ၂၂ ရကျ ခငြျးရှှဟေောျမွို့မှာ တှေ့ပွီး တရုတျဘကျက ခွံစညျးရိုး ကာရတဲ့ အခွအေနကေို ဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ။
ဒီနေ့ ဆှေးနှေးပှဲကိစ်စကို ကိုးကန့ျကိုယျပိုငျ အုပျခြုပျခှင့ျရဒသေ၊ လောကျကိုငျမွို့နယျ အုပျခြုပျရေးမှူး ဦးငှဒေိုးက အခုလိုပွောပွပါတယျ။
SEE ALSO: ရွှေလီရောက် အထောက်အထားမဲ့မြန်မာလူမျိုးတွေကို တရုတ်လွဲှပြောင်း“နယျစပျမဉြျးခေါျတာပေါ့ဗြာ အဲဒါကကြောကျတိုငျရဲ့ ၁၀ မီတာအတှငျးကို ခွံစညျးရိုးလာကာတယျဆိုတော့ ကနြောျတို့က ၁၀ မီတာအတှငျးဆိုရငျ ကန့ျကှကျတယျ။ နောငျကို အဲဒီလိုမြိုး ခွံစညျးရိုးကာမယျဆိုရငျ ဒီဘကျကို အသိပေးဖို့ ဒါကို ကနြောျတို့ ဒီနေ့ ဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ ဒသေဦးစီးအဖှဲ့ကနေ။ ကနြောျလညျးမေးကွည့ျတယျ... ဘာလို့ခငျဗြားတို့ ကာနရေတာလဲဆိုတော့ တရားမဝငျ ဝငျထှကျမှု မရှိအောငျလို့ ကာတာပါတဲ့ COVID-19 ရောဂါ ကငျးစငျ ပပြောကျသှားတဲ့။ အခြိနျမှာတော့ ဒါတှေ ပွနျဖွုတျပေးမယျလို့ ပွောပါတယျခငျဗြ။”
တရုတျနဲ့ ထိစပျနတေဲ့ ရှမျးနဲ့ ကခငြျနယျစပျတလြှောကျမှာလညျး အလားတူအခွအေနတှေေ ဖွဈနပွေီး ကခငြျပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးမြိုးခစြျကတော့ ဒါကို မွို့နယျအဆင့ျ ကန့ျကှကျထားကွောငျး၊ နိုငျငံခွားရေး ပွညျထောငျစုဝနျကွီးဌာနကကိုလညျး တငျပွထားကွောငျး ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“သူတို့ဘကျက တရားမဝငျကာနတောဘဲ... ကနြောျတို့ ပွောခငြျတာလေ။ နယျစပျမှာ တရုတျဘကျက ဒီလိုလုပျတယျ၊ ဒီလိုလုပျတယျ... ကနြောျတို့က သကျဆိုငျရာ အထကျဌာနကို တငျပွတယျ။ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနက official ဖွဈတယျလေ။ ကနြောျတို့က ကနြောျတို့ဆီမှာ လုပျတဲ့ကိုငျတဲ့ဟာကို မှတျတမျးဓာတျပုံတှေ အထောကျအထားတှနေဲ့တော့ ဒီလို၊ ဒီလိုလုပျနပေါတယျ။ ဒီဘကျကလညျ အထိုကျအလြောကျ မွို့နယျအဆင့ျ ကန့ျကှကျထားတာ ရှိပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီး လိုအပျသလို ဆောငျရှကျနိုငျမှု ပေးနိုငျပါရနျ အထကျဌာန တငျတယျလေ။ အထကျဌာနက G to G (အစိုးရခငြျး) ဆကျလုပျတာပေါ့။”
နယျစပျခွံစညျးရိုး တလြှောကျမှာလညျး နယျခွားစောင့ျ ရဲကငျးတှကေို တခုနဲ့တခု မွငျနိုငျလောကျတဲ့ အကှာအဝေးမှာထားသလို မောငျးသူမဲ့ လယောဉျငယျတှနေဲ့လညျး အခြိနျပွည့ျစောင့ျကွည့ျနကွေောငျး နှဈနိုငျငံနယျစပျ ရှှလေီမွဈတလြှောကျ အခွအေနကေို မူဆယျမွို့က ကိုလောငျခမျးက ပွောပွပါတယျ။
မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံနယ်နိမိတ် ကျောက်တိုင်အနီး မြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - U Ngwe Doe - ဒီဇင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၀)
“ကယြျဂေါငျထဲကိုရော၊ ရှှလေီထဲကိုရော ဘယျလိုမှဝငျလို့မရအောငျ ဓာတျလိုကျကွိုးတှေ တပျဆငျထားတာ။ ခွံစညျးရိုးက နှဈထပျဗြ၊ ပထမတထပျ ကတြော့ သံဇကာ အမွင့ျကွီးလေ၊ အဲဒီအမွင့ျကွီးပွီးရငျ အောကျမှာသံဆူးခှတှေေ ခထြားတာ၊ ဥပမာ လှကေားနဲ့ထောငျပွီး ခုနျဆငျးလို့ မရအောငျ၊ ခုနျဆငျးရငျ အောကျကသံဆူးခှတှေနေဲ့ ငွိမှာ။ သံဆူးခှကေ သုံးခှခေထြားတာ။ မိရငျတောျတောျကို ရိုကျတာ၊ ရငျဘတျတှေ တုတျတှနေဲ့ ဆောင့ျထိုးတာ၊ ရိုကျနှကျတာ၊ ထောငျထဲမှာလညျး အဲဒီလိုမြိုးသူတို့။ မလာစခေငြျဘူး မွနျမာပွညျဘကျက လူတှလေေ။”
နှဈနိုငျငံ ထိစပျနယျစပျအရှညျ ကီလိုမီတာ ၂,၀၀၀ ကြောျ (၁,၃၀၀ မိုငျကြောျ) မှာ ၆၅၉ ကီလိုမီတာလောကျ ခွံစညျးရိုးကာပွီးပွီလို့ သတငျးတှထှေကျပေါျနတောလညျး ရှိပါတယျ။ အမွင့ျဆယျပကြေောျပွီး “တောငျပိုငျးမဟာတံတိုငျး” လို့ လူပွောမြားလာတဲ့ သံဆူးတှနေဲ့ အခိုငျအမာ ခွံစညျးရိုးကာရံမှုဟာ မွနျမာဘကျအခွမျး ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ ၁၀၀,၀၀၀ ကြောျ၊ အတညျပွုလူနာ ၂,၀၀၀ ကြောျလာတဲ့ အခွအေနမှော လူမှောငျခိုဝငျတာ တားဆီးဖို့ ယာယီပိတျတာလို့ ယူနနျတာဝနျရှိသူတှကေ ပွောနပေါတယျ။
တရုတျဘကျကတော့ ခွံစညျးရိုးကာလို့ မရတဲ့ ခြောကျကမျးပါးလို နရောမြိုးက လှဲပွီး ကနြျတဲ့ လူအဝငျအထှကျ လုပျလို့ရတဲ့နရောတိုငျးမှာ ခွံစညျးရိုးကို ကာနတောပါ။ ကာလရှညျ အငွငျးပှားနတေဲ့ နယျနမိတျကိစ်စတှေ ပွလေညျဖို့ မွနျမာ- တရုတျ နယျစပျဒသေမြား စီမံခန့ျခှဲရေးနှင့ျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေး သဘောတူစာခြုပျ (၁၉၉၇) ကိုလကျမှတျရေးထိုး ထားပမေဲ့ အငွငျးပှားမှုတှကေ ဒီနေ့အထိ ရှိနတေုနျးဖွဈပါတယျ။