(Zawgyi/Unicode)
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကို အကြမ်းမဖက်ဘဲ ဆန့်ကျင်တဲ့ Civil Disobedience လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ကြတဲ့ အစိုးရဝန်ထမ်းတွေ နဲ့ ပြည်သူအားလုံးကို ကျေးဇူးတင်တယ်လို့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင်တဦးက ပြောလိုက်ပါတယ်။ ဒီအကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆက်သွယ်စုံစမ်းထားတဲ့ ကိုရန်နိုင်က ပြောပြပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့က စစ်တပ်က ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီဆီကနေ အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အပေါ် အခုအခါမှာ နိုင်ငံတဝန်း ပြည်သူတွေက လက်မခံဘဲ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှု မျိုးစုံ နဲ့ တုံ့ပြန်လာနေကြပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ အပါအဝင် အစိုးရဌာနအသီးသီးကဝန်ထမ်းတွေ၊ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေ နဲ့ ပြည်သူတွေက အကြမ်းမဖက်ဘဲ ဆန့်ကျင်အံတုတဲ့ Civil Disobedience နည်းအမျိုးမျိုး နဲ့ ပါဝင်ပြီးတော့ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြလာနေကြတာပါ။ အခုလိုမျိုးဝန်ထမ်းတွေအပါအဝင် ပြည်သူတွေက အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရကို အကြမ်းမဖက်တဲ့နည်းနဲ့ ကန့်ကွက်လာနေတဲ့အပေါ်မှာ အထူးပဲအားရပြီး ကျေးဇူးတယ်လို့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင်လည်းဖြစ် ကရင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်လည်းဖြစ်တဲ့ ဒေါ်နန်းခင်ထွေးမြင့်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျမပြောထားပါတယ် ကျမ ကျေးဇူးတင်တယ်လို့ လူထုကိုနော် ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တာဝန်ကျေတယ်လို့ ။ သူ့တို့ရဲ့ သံပုံးတီးတဲ့အသံတွေလည်း ကျမတို့ကို တကယ့်ကို ခွန်အားဖြစ်စေပါတယ်။ ကျမတို့မထွက်ရဘူး မထွက်ရပေမယ့် သူတို့အားပေးတဲ့အသံကိုကြားရတာ တကယ်ပဲ ကျမလေ ကျေးဇူးတင်တယ်။”
Civil Disobedience လှုပ်ရှားမှုအတွင်း ပြည်သူတွေက ညပိုင်းတွေမှာ သံပုံးတီးတာ၊ ကားဟွန်းတီးတာ၊ လက်ခုပ်တီးတာ၊ ကမ္ဘာမကျေဘူး သီချင်းသံပြိုင်သီဆိုတာ၊ ဖယောင်းတိုင်ထွန်းတာတွေ အပါအဝင် လူမှုကွန်ရက်တွေကနေလည်း ပိုစတာတွေ ဓါတ်ပုံတွေနဲ့ ကန့်ကွက်ခဲ့သလို၊ ဒဂုံတက္ကသိုလ် နဲ့ ရတနာပုံတက္ကသိုလ်အပါအဝင် တက္ကသိုလ်တချို့မှာလည်း ကျောင်းသားတွေ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုအပါအဝင် တခြားဌာနဆိုင်ရာတွေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးကလည်း စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ကန့်ကွက်ကြောင်း ကြေညာချက်တွေ ထုတ်ခဲ့ကြသလို၊ တချို့ ဝန်ထမ်းတွေလည်း အလုပ်မဆင်းတာတွေ ၊ နုတ်ထွက်တာတွေအထိပါ ရှိလာနေ ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း တဘက်မှာလည်း ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေအပေါ်မှာ အာဏာပိုင်တွေဘက်က ခြိမ်းခြောက်တာတွေ ဖမ်းဆီးတာတွေအထိ လုပ်လာနေပါတယ်။ အခုလို အာဏာပိုင်တွေဘက်က ဝန်ထမ်းတွေကို ခြိမ်းခြောက်တာတွေ ဖမ်းဆီးအရေးယူတာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဒေါ်နန်းခင်ထွေးမြင့်က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ ကရင်ပြည်နယ်က ကျောင်းအုပ်ကြီးပေါ့နော် စက်မှုလက်မှုကျောင်းအုပ်ကြီး ဒေါက်တာချိုယုမွန် ဒီနေ့ ထွက်သွားပြီ။ ကျမအရင်ကတော့ မပြောဘူး အခုကတော့ မပြောပဲ မနေနိုင်ဘူး။ ဝန်ထမ်းတွေကလေ လုပ်ချင်တယ်၊ ကူညီချင်တယ် သူတို့ စိုးရိမ်ကြတယ်ပေ့ါနော်။ သူတို့ တကယ်လို့ အလုပ်ပြုတ်သွားရင် နောက်အစိုးရ တက်လာတဲ့အခါမှာ သူတို့ အလုပ်တွေ မရမှာ စိုးရိမ်တယ်။ ကျမကလေ ပြောချင်တာ အဲဒီဝန်ထမ်းတွေကို ဘာမှ မစိုးရိမ်ပါနဲ့လို့ ။ ဒါဆောင်ရွက်ခြင်းက ကျမတို့ နိုင်ငံတော်အပေါ် သစ္စာရှိနေတာ။ ဒီအတိုင်းထွက်သွားရင် အမှန်တကယ်ကို ဆောင်ရွက်ပေးမှာ ဒါတွေဟာ အရင်လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တာတွေကို ဦးဆောင်ပြီး ဆောင်ရွက်ပေးမှာ ကျမတို့က နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေပဲ အလုပ်ပြန်ရမှာပဲ။ သူတို့က အလုပ်မရမှာကို စိုးရိမ်နေကြတာပေါ့နော်။”
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နဲ့ သမ္မတဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် NLD ပါတီ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင်တွေ၊ ပြည်နယ်တိုင်းဝန်ကြီးချုပ်တွေ နဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါ်နန်းခင်ထွေးမြင့် အပါအဝင် ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဝန်ကြီးချုပ်တွေကိုတော့ နောက်ပိုင်းမှာ ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်ပြီး၊ နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ချထားတယ်လို့သူက ပြောပါတယ်။
“ ဟုတ်ကဲ့ ကျမတို့က အကျယ်ချုပ်ပါ အခုအထိ မထွက်ရသေးပါဘူး။ ကျမ ဘာသဘောတူညီချက်တွေ ဘာလက်မှတ်ထိုးတာတွေ မလုပ်ခဲ့ရဘူး။ ဒီအတိုင်းပဲ ပြန်လို့ရပြီလို့ ပြောလို့ လိုက်ပြန်လိုက်တာပဲ ဒါပဲ။”
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ စစ်တပ်ရဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို ပြည်သူတွေအနေနဲ့ လက်မခံဘဲ တခဲနက်တုံ့ပြန်ကြဖို့ စာရေးပြီးတော့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ကြာသပတေးနေ့ နဲ့ သောကြာနေ့တွေမှာတော့ အကြမ်းမဖက်တဲ့ လူထုလှုပ်ရှားမှုတွေ ပိုအားကောင်းလာနေပြီး တချို့နေရာတွေမှာ လမ်းပေါ်ထွက်ဆန္ဒပြတာတွေ ရှိလာနေသလို၊ အာဏာပိုင်တွေဘက်ကလည်း Facebook အပါအဝင် လူမှုကွန်ရက်တွေကို ပိတ်ဆု့ိတာတွေ ၊ ဖမ်ဆီးအရေးယူတာတွေလည်းရှိလာနေပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
................
စဈအာဏာသိမျးမှုကို အကွမျးမဖကျတဲ့နညျးနဲ့ ဆန့ျကငြျတဲ့ ပွညျသူတှကေို NLD ကြေးဇူးတငျ
(Unicode)
စဈတပျအာဏာသိမျးမှုကို အကွမျးမဖကျဘဲ ဆန့ျကငြျတဲ့ Civil Disobedience လှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျကွတဲ့ အစိုးရဝနျထမျးတှေ နဲ့ ပွညျသူအားလုံးကို ကြေးဇူးတငျတယျလို့ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျအဖှဲ့ဝငျတဦးက ပွောလိုကျပါတယျ။ ဒီအကွောငျးနဲ့ ပတျသကျပွီး ဆကျသှယျစုံစမျးထားတဲ့ ကိုရနျနိုငျက ပွောပွပေးမှာဖွဈပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့က စဈတပျက ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအနိုငျရ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီဆီကနေ အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အပေါျ အခုအခါမှာ နိုငျငံတဝနျး ပွညျသူတှကေ လကျမခံဘဲ ဆန့ျကငြျကန့ျကှကျမှု မြိုးစုံ နဲ့ တုံ့ပွနျလာနကွေပါတယျ။ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ အပါအဝငျ အစိုးရဌာနအသီးသီးကဝနျထမျးတှေ၊ ကြောငျးသားကြောငျးသူတှေ နဲ့ ပွညျသူတှကေ အကွမျးမဖကျဘဲ ဆန့ျကငြျအံတုတဲ့ Civil Disobedience နညျးအမြိုးမြိုး နဲ့ ပါဝငျပွီးတော့ ကန့ျကှကျဆန်ဒပွလာနကွေတာပါ။ အခုလိုမြိုးဝနျထမျးတှအေပါအဝငျ ပွညျသူတှကေ အာဏာသိမျးစဈအစိုးရကို အကွမျးမဖကျတဲ့နညျးနဲ့ ကန့ျကှကျလာနတေဲ့အပေါျမှာ အထူးပဲအားရပွီး ကြေးဇူးတယျလို့ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ (NLD) ပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျအဖှဲ့ဝငျလညျးဖွဈ ကရငျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျလညျးဖွဈတဲ့ ဒေါျနနျးခငျထှေးမွင့ျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကမြပွောထားပါတယျ ကမြ ကြေးဇူးတငျတယျလို့ လူထုကိုနောျ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ တာဝနျကြတေယျလို့ ။ သူ့တို့ရဲ့ သံပုံးတီးတဲ့အသံတှလေညျး ကမြတို့ကို တကယ့ျကို ခှနျအားဖွဈစပေါတယျ။ ကမြတို့မထှကျရဘူး မထှကျရပမေယ့ျ သူတို့အားပေးတဲ့အသံကိုကွားရတာ တကယျပဲ ကမြလေ ကြေးဇူးတငျတယျ။”
Civil Disobedience လှုပျရှားမှုအတှငျး ပွညျသူတှကေ ညပိုငျးတှမှော သံပုံးတီးတာ၊ ကားဟှနျးတီးတာ၊ လကျခုပျတီးတာ၊ ကမ်ဘာမကြဘေူး သီခငြျးသံပွိုငျသီဆိုတာ၊ ဖယောငျးတိုငျထှနျးတာတှေ အပါအဝငျ လူမှုကှနျရကျတှကေနလေညျး ပိုစတာတှေ ဓါတျပုံတှနေဲ့ ကန့ျကှကျခဲ့သလို၊ ဒဂုံတက်ကသိုလျ နဲ့ ရတနာပုံတက်ကသိုလျအပါအဝငျ တက်ကသိုလျတခြို့မှာလညျး ကြောငျးသားတှေ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှရေဲ့ ဖဲကွိုးနီလှုပျရှားမှုအပါအဝငျ တခွားဌာနဆိုငျရာတှနေဲ့ အဖှဲ့အစညျးအသီးသီးကလညျး စဈအာဏာသိမျးမှုကို ကန့ျကှကျကွောငျး ကွညောခကြျတှေ ထုတျခဲ့ကွသလို၊ တခြို့ ဝနျထမျးတှလေညျး အလုပျမဆငျးတာတှေ ၊ နုတျထှကျတာတှအေထိပါ ရှိလာနေ ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး တဘကျမှာလညျး ဒီလှုပျရှားမှုတှအေပေါျမှာ အာဏာပိုငျတှဘေကျက ခွိမျးခွောကျတာတှေ ဖမျးဆီးတာတှအေထိ လုပျလာနပေါတယျ။ အခုလို အာဏာပိုငျတှဘေကျက ဝနျထမျးတှကေို ခွိမျးခွောကျတာတှေ ဖမျးဆီးအရေးယူတာတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ဒေါျနနျးခငျထှေးမွင့ျက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ ကရငျပွညျနယျက ကြောငျးအုပျကွီးပေါ့နောျ စကျမှုလကျမှုကြောငျးအုပျကွီး ဒေါကျတာခြိုယုမှနျ ဒီနေ့ ထှကျသှားပွီ။ ကမြအရငျကတော့ မပွောဘူး အခုကတော့ မပွောပဲ မနနေိုငျဘူး။ ဝနျထမျးတှကေလေ လုပျခငြျတယျ၊ ကူညီခငြျတယျ သူတို့ စိုးရိမျကွတယျပေ့ါနောျ။ သူတို့ တကယျလို့ အလုပျပွုတျသှားရငျ နောကျအစိုးရ တကျလာတဲ့အခါမှာ သူတို့ အလုပျတှေ မရမှာ စိုးရိမျတယျ။ ကမြကလေ ပွောခငြျတာ အဲဒီဝနျထမျးတှကေို ဘာမှ မစိုးရိမျပါနဲ့လို့ ။ ဒါဆောငျရှကျခွငျးက ကမြတို့ နိုငျငံတောျအပေါျ သစ်စာရှိနတော။ ဒီအတိုငျးထှကျသှားရငျ အမှနျတကယျကို ဆောငျရှကျပေးမှာ ဒါတှဟော အရငျလုပျသင့ျလုပျထိုကျတာတှကေို ဦးဆောငျပွီး ဆောငျရှကျပေးမှာ ကမြတို့က နိုငျငံ့ဝနျထမျးတှပေဲ အလုပျပွနျရမှာပဲ။ သူတို့က အလုပျမရမှာကို စိုးရိမျနကွေတာပေါ့နောျ။”
စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ နဲ့ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျ အပါအဝငျ NLD ပါတီ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျအဖှဲ့ဝငျတှေ၊ ပွညျနယျတိုငျးဝနျကွီးခြုပျတှေ နဲ့ တကျကွှလှုပျရှားသူတှကေို ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒေါျနနျးခငျထှေးမွင့ျ အပါအဝငျ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျးဝနျကွီးခြုပျတှကေိုတော့ နောကျပိုငျးမှာ ပွနျလှှတျပေးလိုကျပွီး၊ နအေိမျအကယြျခြုပျခထြားတယျလို့သူက ပွောပါတယျ။
“ ဟုတျကဲ့ ကမြတို့က အကယြျခြုပျပါ အခုအထိ မထှကျရသေးပါဘူး။ ကမြ ဘာသဘောတူညီခကြျတှေ ဘာလကျမှတျထိုးတာတှေ မလုပျခဲ့ရဘူး။ ဒီအတိုငျးပဲ ပွနျလို့ရပွီလို့ ပွောလို့ လိုကျပွနျလိုကျတာပဲ ဒါပဲ။”
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကတော့ စဈတပျရဲ့ အာဏာသိမျးမှုကို ပွညျသူတှအေနနေဲ့ လကျမခံဘဲ တခဲနကျတုံ့ပွနျကွဖို့ စာရေးပွီးတော့ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ကွာသပတေးနေ့ နဲ့ သောကွာနေ့တှမှောတော့ အကွမျးမဖကျတဲ့ လူထုလှုပျရှားမှုတှေ ပိုအားကောငျးလာနပွေီး တခြို့နရောတှမှော လမျးပေါျထှကျဆန်ဒပွတာတှေ ရှိလာနသေလို၊ အာဏာပိုငျတှဘေကျကလညျး Facebook အပါအဝငျ လူမှုကှနျရကျတှကေို ပိတျဆု့ိတာတှေ ၊ ဖမျဆီးအရေးယူတာတှလေညျးရှိလာနပေါတယျ။