(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကြောင့် သေဆုံးသူတွေ တိုးလာနေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက စစ်ရှောင်စခန်းတချို့မှာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေရှိနေတာပါ။ လူဦးရေ တထောင်ကျော်လောက် ရှိတဲ့ ဘူးသီး တောင်မြို့နယ် လမ်းမကျောင်းစစ်ရှောင်စခန်းမှာ မွေးခါနီးကိုယ်ဝန် ဆောင်အမျိုး သမီးတဦး ကိုဗစ်ကူးစက်ခံထားရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်း စစ်ဘေး ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာရှိတဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေကို ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုး ပေးစေချင်တယ်လို့ စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးပါမယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်အတွင်းက လူဦးရေ တထောင်ကျော်လောက်ရှိတဲ့ လမ်းမကျောင်း စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ မွေးခါနီးကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦး ကိုဗစ်ကူး-၁၉ ကူးစက်ခံရတာကြောင့် စစ်ရှောင်တွေ စိုးရိမ်နေကြတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ဦးကျော်ဝင်းက ပြောပါတယ်။
“ သူက ကျနော်တို့ Camp ထဲက တရားဝင် ဒုက္ခသည်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီ နယ်ကလာတဲ့ သူက ဆေးရုံမှာ ကလေးမွေးဖို့ လာတဲ့ သူဖြစ်တယ်။ ဧည့်သည်အဖြစ်လာတာပါ။ သူက ကိုယ်ဝန် ဆောင် အမျိုးသမီးပေါ့။ သူ့ကိုကျတော့ မြို့နယ် ပြည်သူ့ဆေးရုံကနေပြီးတော့ သူ့ကို ဆေးရုံ မှာပဲ ထိန်းထားပါတယ်။ သူနေခဲ့တဲ့ အိမ်ကိုတော့ ဆေးဖြန်းပြီးတော့ Lockdown ချထားပါ တယ်။ စိုးတော့ စိုးရိမ်တာပေါ့ ဒါပေမယ့် မကူးစက်ရအောင်တော့ ကျနော်တို့ အမြဲတမ်း ကျန်းမာရေး သတိနဲ့ နေကြပါတယ်။”
စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအနေနဲ့ စခန်းတွင်း ကိုဗစ် ကူးစက်ခံရမှာကို စိုးနေရိမ်နေရတဲ့ အပြင် ကိုဗစ်ကာလ အပြင်ထွက်ပြီး အလုပ်မလုပ်ရတာကြောင့် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေနဲ့ ပါရင်ဆိုင်နေကြရတယ်လို့ ဦးကျော်ဝင်းက ဆက်ပြောပါတယ်။
“ စားဝတ်နေရေးတော့ အခက်အခဲရှိတယ်။ ကျနော်တို့အခု အစိုးရက တ နေ့က လူတစ်ယောက် ဆန်နို့ဆီဗူးနဲ့မနက်တလုံး ညတလုံးဆိုတော့ အဲတာလောက်နဲ့ မလုံလောက်ဘူး။ ဆန်အပြင် တစ်ခြား မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းတွေ ငွေရေးကြေးရေး အခက်အခဲတွေ အများ ကြီးရှိတာပေါ့။ ကိုဗစ်ကာလမှာ အပြင်ထွက်ပြီးတော့လည်း အလုပ်လုပ်လို့မရဘူးဆိုတော့ စားဝတ်နေရေးက ပိုပြီးတော့ ခက်ခဲတာပေါ့။”
စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ အများဆုံးရှိတဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ကျောက်တော်မြို့နယ် အတွင်းမှာရှိတဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာတော့ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရမှာကို စိုးရိမ်တာကြောင့် စခန်းတွင်း ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေကို တင်းကြပ်ထားတယ်လို့လည်း ကျောက်တော်မြို့နယ် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်း ကော်မတီဝင် ဦးမောင်ထွန်းခင်ကပြောပါတယ်။
“ အဲတာကြောင့် ကျနော်တို့က စစ်ရှောင်စခန်းတွေကို မြို့ပေါ်မှာ နည်းနည်းအခြေ အနေစိုးရိမ် ရတာနဲ့ သူတို့ကို မထွက်ခိုင်းဘူးကျနော်တို့က သူတို့ကို အိမ်မှာနေခိုင်းတယ်။ ဈေးသည်တွေ လာရင်လည်း အထဲကို မဝင်ခိုင်းဘူး အပြင်မှာပဲ နေခိုင်းတယ်။ အဲလိုမျိုးလုပ်ထားတယ်။ ကိုဗစ်အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်နိုင်တာက အဲဒီတနည်းပဲ ရှိတာကို ကတယ်လို့ ဖြစ်သွားရင် လည်း ကျနော်တို့ ဘယ်လို လုပ်ရမလည်း ဆိုတာကို တွေးတောင်မတွေးရဲဘူး။ တကယ်လို့ ဖြစ်လာရင် သူတို့က အိမ်မှာလို နေရတာမဟုတ်ဘူး။ အကုန်လုံးက ကွင်းပြင်တစ်ခုမှာ စုပြီးနေရတာဆိုတော့ စိုးရိမ်လို့ ကြိုပြီး လုပ်ထားတာပါ။ ဌာနဆိုင်ရာတွေလည်း ဘယ်လိုမှ ကျနော်တို့ အားကိုမရဘူး ဖြစ်ရင် ခံရမှာ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ပဲ ကြိုးစားပြီးတော့ ထိန်းသိမ်းနေရတာပေါ့။”
ဒါအပြင့် လက်ရှိတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းတွေနဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေကို ထိုးနှံနေတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးစာရင်းတွေမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာရှိတဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေ တစ်ယောက်မှမပါတာကြောင့် သူတို့ကိုလည်း ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးပေးစေချင်တယ်လို့လည်း ဦးမောင်ထွန်းခင်ကပြောပါတယ်။
“ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးမယ့် ကိစ္စမှာ စစ်ရှောင်စခန်းတွေ မပါဘူးဖြစ်နေတယ်။ ဖြစ်နိုင်မယ် ဆိုရင် စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ ရှိတဲ့ အဘိုးကြီး အဘွားကြီးတွေကိုပါ ထိုးပေးစေချင်တယ်။ ဌာနဆိုင် ရာတွေကိုပြောရင်လည်း သူတို့ကလည်း ဟာ ကျနော်တို့ ကြိုးစားကြည့်ပါမေ အထက်ကိုတင်ပြကြည့်ပါမယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ စစ်ရှောင်စခန်း ကလူတွေ ဘာကြောင့်မပါလည်းတော့ မပြောတတ်ဘူး မြို့ပေါ်က ဌာနဆိုင်ရာတွေ လူမှူ အဖွဲ့အစည်းတွေ ကျန်တဲ့ သူတွေ အကုန်ပါတယ်။ စစ်ရှောင်စခန်းကလူတွေ မပါဘူးဖြစ် နေတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ လက်ရှိအချိန်ထိ နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် တသိန်းကျော်ရှိနေပြီး အဲဒီထဲမှာ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ ကလေးသူငယ်တွေ အများဆုံးဖြစ်တယ်လို့လည်း စစ်ရှောင်တွေကို စာရင်းကောက်ယူနေတဲ့ အဖွဲ့တွေရဲ့ စာရင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေရှိနေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပြည်နယ်ကောင်စီဖက်က Stay at home သတ်မှတ်မထားသေးပေမယ့် ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ဖက်ကတော့ တပြည်နယ်လုံး Stay at home နေထိုင်ဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလှိုင်လ ၂၀ရက်နေ့ကနေ ဒီလ ၄ရက်နေ့အထိထုတ်ပြန်ပြီး အဲဒီထုတ်ပြန်ချက်ကို နောက်ထပ် နှစ်ပတ်ထပ်မံပြီး သက်တမ်းတိုးထားပါတယ်။ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အတိုင်း မလိုက်နာဘဲ နှာခေါင်စည်းမတပ်သူတွေကို အပြစ်ပေးတဲ့ အနေနဲ့ ထိုင်ထလုပ်ခိုင်းတာတွေ၊ ဒိုက်ထိုးခိုင်းတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရခိုင်စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်တွေ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးရေး လိုလား
.....................................................................................................
ရခိုငျစဈရှောငျဒုက်ခသညျတှေ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးပေးရေး လိုလား
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ လကျရှိဖွဈပေါျနတေဲ့ ကိုဗဈ-၁၉ တတိယလှိုငျးကွောင့ျ သဆေုံးသူတှေ တိုးလာနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက စဈရှောငျစခနျးတခြို့မှာ ကိုဗဈကူးစကျမှုတှရှေိနတောပါ။ လူဦးရေ တထောငျကြောျလောကျ ရှိတဲ့ ဘူးသီး တောငျမွို့နယျ လမျးမကြောငျးစဈရှောငျစခနျးမှာ မှေးခါနီးကိုယျဝနျ ဆောငျအမြိုး သမီးတဦး ကိုဗဈကူးစကျခံထားရပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရခိုငျမွောကျပိုငျး စဈဘေး ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှောရှိတဲ့ သကျကွီးရှယျအိုတှကေို ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုး ပေးစခေငြျတယျလို့ စဈရှောငျစခနျးတာဝနျရှိသူတှကေပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးပါမယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျး ဘူးသီးတောငျမွို့နယျအတှငျးက လူဦးရေ တထောငျကြောျလောကျရှိတဲ့ လမျးမကြောငျး စဈဘေးရှောငျဒုက်ခသညျစခနျးမှာ မှေးခါနီးကိုယျဝနျဆောငျအမြိုးသမီးတဈဦး ကိုဗဈကူး-၁၉ ကူးစကျခံရတာကွောင့ျ စဈရှောငျတှေ စိုးရိမျနကွေတယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ဦးကြောျဝငျးက ပွောပါတယျ။
“ သူက ကနြောျတို့ Camp ထဲက တရားဝငျ ဒုက်ခသညျတော့ မဟုတျပါဘူး။ ဒီ နယျကလာတဲ့ သူက ဆေးရုံမှာ ကလေးမှေးဖို့ လာတဲ့ သူဖွဈတယျ။ ဧည့ျသညျအဖွဈလာတာပါ။ သူက ကိုယျဝနျ ဆောငျ အမြိုးသမီးပေါ့။ သူ့ကိုကတြော့ မွို့နယျ ပွညျသူ့ဆေးရုံကနပွေီးတော့ သူ့ကို ဆေးရုံ မှာပဲ ထိနျးထားပါတယျ။ သူနခေဲ့တဲ့ အိမျကိုတော့ ဆေးဖွနျးပွီးတော့ Lockdown ခထြားပါ တယျ။ စိုးတော့ စိုးရိမျတာပေါ့ ဒါပမေယ့ျ မကူးစကျရအောငျတော့ ကနြောျတို့ အမွဲတမျး ကနြျးမာရေး သတိနဲ့ နကွေပါတယျ။”
စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေနနေဲ့ စခနျးတှငျး ကိုဗဈ ကူးစကျခံရမှာကို စိုးနရေိမျနရေတဲ့ အပွငျ ကိုဗဈကာလ အပွငျထှကျပွီး အလုပျမလုပျရတာကွောင့ျ စားဝတျနရေေး အခကျအခဲတှနေဲ့ ပါရငျဆိုငျနကွေရတယျလို့ ဦးကြောျဝငျးက ဆကျပွောပါတယျ။
“ စားဝတျနရေေးတော့ အခကျအခဲရှိတယျ။ ကနြောျတို့အခု အစိုးရက တ နေ့က လူတဈယောကျ ဆနျနို့ဆီဗူးနဲ့မနကျတလုံး ညတလုံးဆိုတော့ အဲတာလောကျနဲ့ မလုံလောကျဘူး။ ဆနျအပွငျ တဈခွား မီးဖိုခြောငျသုံးပစ်စညျးတှေ ငှရေေးကွေးရေး အခကျအခဲတှေ အမြား ကွီးရှိတာပေါ့။ ကိုဗဈကာလမှာ အပွငျထှကျပွီးတော့လညျး အလုပျလုပျလို့မရဘူးဆိုတော့ စားဝတျနရေေးက ပိုပွီးတော့ ခကျခဲတာပေါ့။”
စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ အမြားဆုံးရှိတဲ့ ရခိုငျမွောကျပိုငျး ကြောကျတောျမွို့နယျ အတှငျးမှာရှိတဲ့ စဈရှောငျစခနျးတှမှောတော့ ကိုဗဈကူးစကျခံရမှာကို စိုးရိမျတာကွောင့ျ စခနျးတှငျး ကိုဗဈစညျးကမျးခကြျတှကေို တငျးကွပျထားတယျလို့လညျး ကြောကျတောျမွို့နယျ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျး ကောျမတီဝငျ ဦးမောငျထှနျးခငျကပွောပါတယျ။
“ အဲတာကွောင့ျ ကနြောျတို့က စဈရှောငျစခနျးတှကေို မွို့ပေါျမှာ နညျးနညျးအခွေ အနစေိုးရိမျ ရတာနဲ့ သူတို့ကို မထှကျခိုငျးဘူးကနြောျတို့က သူတို့ကို အိမျမှာနခေိုငျးတယျ။ ဈေးသညျတှေ လာရငျလညျး အထဲကို မဝငျခိုငျးဘူး အပွငျမှာပဲ နခေိုငျးတယျ။ အဲလိုမြိုးလုပျထားတယျ။ ကိုဗဈအန်တရာယျကို ကာကှယျနိုငျတာက အဲဒီတနညျးပဲ ရှိတာကို ကတယျလို့ ဖွဈသှားရငျ လညျး ကနြောျတို့ ဘယျလို လုပျရမလညျး ဆိုတာကို တှေးတောငျမတှေးရဲဘူး။ တကယျလို့ ဖွဈလာရငျ သူတို့က အိမျမှာလို နရေတာမဟုတျဘူး။ အကုနျလုံးက ကှငျးပွငျတဈခုမှာ စုပွီးနရေတာဆိုတော့ စိုးရိမျလို့ ကွိုပွီး လုပျထားတာပါ။ ဌာနဆိုငျရာတှလေညျး ဘယျလိုမှ ကနြောျတို့ အားကိုမရဘူး ဖွဈရငျ ခံရမှာ ဆိုတော့ ကနြောျတို့ပဲ ကွိုးစားပွီးတော့ ထိနျးသိမျးနရေတာပေါ့။”
ဒါအပွင့ျ လကျရှိတဈနိုငျငံလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ ဌာနဆိုငျရာဝနျထမျးတှနေဲ့ သကျကွီးပိုငျးတှကေို ထိုးနှံနတေဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးစာရငျးတှမှော စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာရှိတဲ့ သကျကွီးပိုငျးတှေ တဈယောကျမှမပါတာကွောင့ျ သူတို့ကိုလညျး ကာကှယျဆေးတှေ ထိုးပေးစခေငြျတယျလို့လညျး ဦးမောငျထှနျးခငျကပွောပါတယျ။
“ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးမယ့ျ ကိစ်စမှာ စဈရှောငျစခနျးတှေ မပါဘူးဖွဈနတေယျ။ ဖွဈနိုငျမယျ ဆိုရငျ စဈရှောငျစခနျးတှမှော ရှိတဲ့ အဘိုးကွီး အဘှားကွီးတှကေိုပါ ထိုးပေးစခေငြျတယျ။ ဌာနဆိုငျ ရာတှကေိုပွောရငျလညျး သူတို့ကလညျး ဟာ ကနြောျတို့ ကွိုးစားကွည့ျပါမေ အထကျကိုတငျပွကွည့ျပါမယျဆိုတော့ ကနြောျတို့ဘာမှလုပျလို့မရဘူး။ စဈရှောငျစခနျး ကလူတှေ ဘာကွောင့ျမပါလညျးတော့ မပွောတတျဘူး မွို့ပေါျက ဌာနဆိုငျရာတှေ လူမှူ အဖှဲ့အစညျးတှေ ကနြျတဲ့ သူတှေ အကုနျပါတယျ။ စဈရှောငျစခနျးကလူတှေ မပါဘူးဖွဈ နတေယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ လကျရှိအခြိနျထိ နရေပျမပွနျနိုငျသေးတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ တသိနျးကြောျရှိနပွေီး အဲဒီထဲမှာ သကျကွီးရှယျအိုတှနေဲ့ ကလေးသူငယျတှေ အမြားဆုံးဖွဈတယျလို့လညျး စဈရှောငျတှကေို စာရငျးကောကျယူနတေဲ့ အဖှဲ့တှရေဲ့ စာရငျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ကိုဗဈကူးစကျမှုတှရှေိနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ပွညျနယျကောငျစီဖကျက Stay at home သတျမှတျမထားသေးပမေယ့ျ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ဖကျကတော့ တပွညျနယျလုံး Stay at home နထေိုငျဖို့ ပွီးခဲ့တဲ့ ဇူလှိုငျလ ၂၀ရကျနေ့ကနေ ဒီလ ၄ရကျနေ့အထိထုတျပွနျပွီး အဲဒီထုတျပွနျခကြျကို နောကျထပျ နှဈပတျထပျမံပွီး သကျတမျးတိုးထားပါတယျ။ ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျအတိုငျး မလိုကျနာဘဲ နှာခေါငျစညျးမတပျသူတှကေို အပွဈပေးတဲ့ အနနေဲ့ ထိုငျထလုပျခိုငျးတာတှေ၊ ဒိုကျထိုးခိုငျးတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။