ကိုဗစ်စမ်းသပ်မှုမှာ Antigen Test က ဘယ်လောက် အထောက်အကူပြုစေသလဲ

(Zawgyi/Unicode)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ များလာတဲ့ ကိုဗစ်သံသယတွေကို မြန်မြန်နဲ့ များများစစ်နိုင်တဲ့ Antigen Test တွေကို စသုံးနေရာမှာ၊ ဘယ်လိုအထောက်အကူပြုနိုင်တာနဲ့၊ လစ်ဟာမူရှိနိုင်တာတွေကို၊ NHL အမျိုးသားကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲမူဆိုင်ရာဌာနက ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမူးချုပ် (ဓာတ်ခွဲ) ကို၊ ကိုဝင်းမင်းက မေးရာမှာ၊ အင်္ဂါနေ့ကစဖြန့််ပြီး၊ မနေ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က စစစ်ပုံကို၊ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်က အခုလိုစရှင်းပြပါတယ်။

ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ စတာက ရန်ကုန်က ဆေးရုံ ၉ ရုံမှာ စစစ်ရတာလေ။ မနေ့ကမှပဲ စပြီးသူတို့ စစ်နေပါတယ်။ Positive လည်းတော်တော်များများလည်း တွေ့ပါတယ်။ ရန်ကုန်တိုင်း ပြီးတော့မှ ခရိုင်အဆင့်လောက်၊ မြို့နယ်အဆင့်လောက်ထိ သွားမယ်လို့တော့ မှန်းထားပါတယ်။ ပြီးတော့မှ ဒုတိယအဆင့် ထပ်ပြီးတော့ ဝယ်ထားတဲ့ဟာနဲ့ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းမှာရှိတဲ့ ဆေးရုံတွေအထိစစ်သွားမယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ရန်ကုန်မြို့က အဓိကလူနာက တအားများတာ ။ နောက်တခုက Anosmia လို့ခေါ်တဲ့ အနံ့မရတဲ့ လက္ခဏာရှိတဲ့လူတွေကလည်း များတဲ့အခါကျတော့ အဓိက လိုအပ်ချက် ရှိနေတာပေါ့။

ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ အခု ပမာဏ ခန့်မှန်းချေပေါ့နော် ဘယ်လောက်လောက် စစ်ပြီးတော့ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းလောက်တွေ့ထားလဲ ဆရာမရေ။

ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ ၁၆၀ လောက်မှာ ၅၀ ကျော်လောက်က positive ဖြစ်တယ်။

ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ ဒီထွက်တဲ့ ရလဒ်အပေါ်မှာ ဘယ်လိုထင်သလဲဆရာမ သူ့ရဲ့ Reliability ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်မှုပေါ့နော်။

ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ Rapid test ဆိုတာလေ ကျမတို့ PCR ဆိုတာ မော်လီကျူးလား RT-PCRကို အစားထိုးတဲ့ Test မဟုတ်ဘူး။ RT-PCR ကတော့ Gold Standard ပဲ ။ RT-PCR ကို အားဖြည့်တဲ့ Test ပဲ ဖြစ်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ Rapid test မှာက သတ်မှတ်ချက်တွေ အများကြီးရှိတယ်။ အချိန်ကန့်သတ်ချက်ပေါ့။ ရောဂါလက္ခဏာမပြခင် ၂ ရက် ၃ ရက် ၊ ရောဂါလက္ခဏာပြပြီးလည်း ၅ ရက် ၆ ရက်။ အဲဒီလောက်မှ စမ်းမှ သူကအကောင်းဆုံးအဖြေထွက်တယ်။ နောက်တခုက သူက လက္ခဏာလည်း ပြမှ ။ လက္ခဏာ မပြပဲ ရောဂါသယ်ဆောင်နေတဲ့လူက ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိတယ်လေ။ အဲဒီလိုမျိုးနေရာမှာ ရောဂါလက္ခဏာမပြတဲ့သူကို စစ်မယ်ဆိုရင် သူက Negative ထွက်တတ်တယ်။ False Negative ပေါ့။ တကယ်တော့ PCR နဲ့ စစ်ရင် Positive ထွက်နေတယ်။ RT-PCR ဆိုတာက Gene ကိုဖော်ထုတ်တာ RNA Gene ကို ။ သူက ကျတော့ Virus ပေါ်မှာ ရှိနေတဲ့ ပရိုတင်းလေးတခုပဲ Antigen လေးပဲ ပဋိပစ္စည်းထွက်ဖို့အတွက် လှုံ့ဆော်တဲ့ အရာလေးကိုပဲ ထုတ်တာ။ သူက ရှင်းပေးနိုင်တဲ့ ဧရိယာက နည်းတာပေါ့နော်။

ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ အဲဒီတော့ ဒီ Antigen test ရဲ့ နောက်ထပ်ထူးခြားမှုနဲ့ သူ့ရဲ့ အရေးပါ အသုံးဝင်တဲ့ပုံရော ဆရာမရေ။

ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ Singapore တို့ဘာတို့ တခြား West ဘက်မှာ ထွက်တဲ့ paper တွေအရဆိုရင် သူက Positive case က ၉ ရက် ၁၀ ရက်လောက်ကျော်ဆိုရင် သူ့မှာ RT-PCR နဲ့ positive ဖြစ်နေပေမယ့် သူများကို ကူးစေနိုင်တဲ့ ပရိုတင်းက မရှိတော့ဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ ကမ္ဘာကျန်းမာရေးအဖွဲ့က စကတည်းကိုက PCR နဲ့ စခဲ့တာ။ ပြီးတော့မှ Rapid Antigen ဆိုတာ အခု စက်တင်ဘာကျမှ WHO က စက်တင်ဘာ ၂၂ မှာ ဒီ Standard Korean Made Product ကို ကမ္ဘာ့ပထမဦးဆုံး WHO က Qualified ပေးလိုက်တာ။ နောက်တခု US FDA ကဆိုရင် ၄ မျိုးပဲ ပေးထားသေးတာ။ ဆိုတော့ သူက နောက်ဆုံးမှ ပေါ်လာတာ ။ ဘာကြောင့်နောက်ဆုံးမှာ ပေါ်လာသလဲဆိုတော့ခုနက အလုံးစုံ ဖြေရှင်းတဲ့ နည်းပညာမဟုတ်တာတခုရယ် နောက်တခုကတော့ အရမ်းအဖြစ်များလာတယ် PCR နဲ့ လက်လှမ်းဝေးတယ်၊ PCR နဲ့မမီနိုင်တဲ့ PCR နဲ့ မရောက်နိုင်တဲ့ Remote area တွေ ။ နောက်တခုက ရန်ကုန်လိုမျိုးအခြေအနေပေ့ါ၊ နယူးဒေလီတို့၊ မွန်ဘိုင်းတို့လို အများကြီး စုပြုံပြီးဖြစ်နေတဲ့အခြေအနေမှာ သူက Positive တွေကို မြန်မြန်ရှာပြီးတော့ မြန်မြန်ခွဲထုတ်ကုသနိုင်တယ်။ အဲဒီ အတွက် ရည်ရွယ်တာပါ။

ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ အခုရန်ကုန်အနေအထားမှာတော့ ပိုးတေ့ွသူများလာတော့ ဒါတစုံတရာ အထောက်အကူပြုတာပေါ့ ဆရာမနော်၊ PCR အနေနဲ့။

ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ များလာတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ကို၊ ဒီနည်းပညာကို ထည့်ရတာကို။ သူက အများကြီးဖြေရှင်းပေးနိုင်တာပေါ့။ အခုဆို ၁၆၀ လောက်စစ်တာ ၅၀ ဆိုတော့ ၃ ပုံ ၁ ပုံလောက်ဆိုတော့ ။ ဒါအရင်လည်း ကျမတို့ စစ်တာ PCR စစ်တယ်ဆိုရင်လည်း ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက်စစ်တယ်ဆိုရင် ၉၀၀-၁၀၀၀ လောက်တွေ့နေတာပဲ ဆိုတော့ သူကတောင်ပိုပြီးတော့ မြန်မြန်နဲ့ များများစစ်နိုင်တော့ သူ့ကြောင့် Positive rate တွေလည်း ပိုတက်လာမှာ။ နောက်တခုက ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးတို့ဘာတို့မှာ ဖျားတာတို့၊ မောတာတို့ သံသယလူနာတွေက များတာပေ့ါ။ ကျမတို့ PCR ဘက်ကကျတော့ အဖြေက ရက်နည်းနည်းလေး စောင့်ရတာကို ၂ ရက်လောက်။ အဲဒီအခါကျတော့ လူနာတွေ ရောဂါ ရှိတာနဲ့ မရှိတာနဲ့ ကူးသွားနိုင်တဲ့ အနေအထားလေးတွေ စိုးရိမ်ရတာပေါ့ သူတို့ လူနာတွေအတွက်။ Rapid Test ကကျတော့ မြန်မြန်ရှင်းထုတ်၊ Positive ဆိုရင်လည်း ဒီရောဂါအတိမ်အနက်ပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ဆေးရုံတင်ရမယ့်သူက တင် ၊ ဆေးရုံမှာမှ ICU လိုတဲ့လူတွေက လိုမှာပေ့ါဆရာရယ်။ အဲဒါမျိုး မဟုတ်တဲ့သူဆိုရင်လည်း အိမ်မှာပြန်ပြီးတော့ တချို့ တခြားရောဂါတွေလိုက်ရှာဖို့အတွက် တခြားအဆောင်တွေကို ရွေ့နိုင်တာပေ့ါ။ အဲဒီတော့ Rapid test အနေနဲ့ကတော့ အခုလောလောဆည် ရန်ကုန်မြို့အခြေအနေ အတွက်တော့ ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာ အရမ်းအသုံးဝင်တယ်။

ကိုဗစ်စမ်းသပ်မှုမှာ Antigen Test က ဘယ်လောက် အထောက်အကူပြုစေသလဲ

................

(Unicode)

မွနျမာနိုငျငံမှာ မြားလာတဲ့ ကိုဗဈသံသယတှကေို မွနျမွနျနဲ့ မြားမြားစဈနိုငျတဲ့ Antigen Test တှကေို စသုံးနရောမှာ၊ ဘယျလိုအထောကျအကူပွုနိုငျတာနဲ့၊ လဈဟာမူရှိနိုငျတာတှကေို၊ NHL အမြိုးသားကနြျးမာရေးဓာတျခှဲမူဆိုငျရာဌာနက ဒုတိယညှှနျကွားရေးမူးခြုပျ (ဓာတျခှဲ) ကို၊ ကိုဝငျးမငျးက မေးရာမှာ၊ အငျ်ဂါနေ့ကစဖွနျ့ျပွီး၊ မနေ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က စစဈပုံကို၊ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျက အခုလိုစရှငျးပွပါတယျ။

ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ စတာက ရနျကုနျက ဆေးရုံ ၉ ရုံမှာ စစဈရတာလေ။ မနေ့ကမှပဲ စပွီးသူတို့ စဈနပေါတယျ။ Positive လညျးတောျတောျမြားမြားလညျး တှေ့ပါတယျ။ ရနျကုနျတိုငျး ပွီးတော့မှ ခရိုငျအဆင့ျလောကျ၊ မွို့နယျအဆင့ျလောကျထိ သှားမယျလို့တော့ မှနျးထားပါတယျ။ ပွီးတော့မှ ဒုတိယအဆင့ျ ထပျပွီးတော့ ဝယျထားတဲ့ဟာနဲ့ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျးမှာရှိတဲ့ ဆေးရုံတှအေထိသှားမယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ရနျကုနျမွို့က အဓိကလူနာက တအားမြားတာ ။ နောကျတခုက Anosmia လို့ခေါျတဲ့ အနံ့မရတဲ့ လက်ခဏာရှိတဲ့လူတှကေလညျး မြားတဲ့အခါကတြော့ အဓိကလိုအပျခကြျ ရှိနတောပေါ့။

ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ အခု ပမာဏ ခန့ျမှနျးခြပေေါ့နောျ ဘယျလောကျလောကျ စဈပွီးတော့ ဘယျလောကျ ရာခိုငျနှုနျးလောကျတှေ့ထားလဲ ဆရာမရေ။

ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ ၁၆၀ ကြောျလောကျမှာ ၅၀ ကြောျလောကျက positive ဖွဈတယျ။

ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ ဒီထှကျတဲ့ ရလဒျအပေါျမှာ ဘယျလိုထငျသလဲဆရာမ သူ့ရဲ့ Reliability ယုံကွညျစိတျခနြိုငျမှုပေါ့နောျ။

ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ Rapid test ဆိုတာလေ ကမြတို့ PCR ဆိုတာ မောျလီကြူးလား RT-PCRကို အစားထိုးတဲ့ Test မဟုတျဘူး။ RT-PCR ကတော့ Gold Standard ပဲ ။ RT-PCR ကို အားဖွည့ျတဲ့ Test ပဲ ဖွဈတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ Rapid test မှာက သတျမှတျခကြျတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ အခြိနျကန့ျသတျခကြျပေါ့။ ရောဂါလက်ခဏာမပွခငျ ၂ ရကျ ၃ ရကျ ၊ ရောဂါလက်ခဏာပွပွီးလညျး ၅ ရကျ ၆ ရကျ။ အဲဒီလောကျမှ စမျးမှ သူကအကောငျးဆုံးအဖွထှေကျတယျ။ နောကျတခုက သူက လက်ခဏာလညျး ပွမှ ။ လက်ခဏာ မပွပဲ ရောဂါသယျဆောငျနတေဲ့လူက ၇၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျရှိတယျလေ။ အဲဒီလိုမြိုးနရောမှာ ရောဂါလက်ခဏာမပွတဲ့သူကို စဈမယျဆိုရငျ သူက Negative ထှကျတတျတယျ။ False Negative ပေါ့။ တကယျတော့ PCR နဲ့ စဈရငျ Positive ထှကျနတေယျ။ RT-PCR ဆိုတာက Gene ကိုဖောျထုတျတာ RNA Gene ကို ။ သူက ကတြော့ Virus ပေါျမှာ ရှိနတေဲ့ ပရိုတငျးလေးတခုပဲ Antigen လေးပဲ ပဋိပစ်စညျးထှကျဖို့အတှကျ လှုံ့ဆောျတဲ့ အရာလေးကိုပဲ ထုတျတာ။ သူက ရှငျးပေးနိုငျတဲ့ ဧရိယာက နညျးတာပေါ့နောျ။

ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ အဲဒီတော့ ဒီ Antigen test ရဲ့ နောကျထပျထူးခွားမှုနဲ့ သူ့ရဲ့ အရေးပါ အသုံးဝငျတဲ့ပုံရော ဆရာမရေ။

ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ Singapore တို့ဘာတို့ တခွား West ဘကျမှာ ထှကျတဲ့ paper တှအေရဆိုရငျ သူက Positive case က ၉ ရကျ ၁၀ ရကျလောကျကြောျဆိုရငျ သူ့မှာ RT-PCR နဲ့ positive ဖွဈနပေမေယ့ျ သူမြားကို ကူးစနေိုငျတဲ့ ပရိုတငျးက မရှိတော့ဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ ကမ်ဘာကနြျးမာရေးအဖှဲ့က စကတညျးကိုက PCR နဲ့ စခဲ့တာ။ ပွီးတော့မှ Rapid Antigen ဆိုတာ အခု စကျတငျဘာကမြှ WHO က စကျတငျဘာ ၂၂ မှာ ဒီ Standard Korean Made Product ကို ကမ်ဘာ့ပထမဦးဆုံး WHO က Qualified ပေးလိုကျတာ။ နောကျတခု US FDA ကဆိုရငျ ၄ မြိုးပဲ ပေးထားသေးတာ။ ဆိုတော့ သူက နောကျဆုံးမှ ပေါျလာတာ ။ ဘာကွောင့ျနောကျဆုံးမှာ ပေါျလာသလဲဆိုတော့ခုနက အလုံးစုံ ဖွရှေငျးတဲ့ နညျးပညာမဟုတျတာတခုရယျ နောကျတခုကတော့ အရမျးအဖွဈမြားလာတယျ PCR နဲ့ လကျလှမျးဝေးတယျ၊ PCR နဲ့မမီနိုငျတဲ့ PCR နဲ့ မရောကျနိုငျတဲ့ Remote area တှေ ။ နောကျတခုက ရနျကုနျလိုမြိုးအခွအေနပေေ့ါ၊ နယူးဒလေီတို့၊ မှနျဘိုငျးတို့လို အမြားကွီး စုပွုံပွီးဖွဈနတေဲ့အခွအေနမှော သူက Positive တှကေို မွနျမွနျရှာပွီးတော့ မွနျမွနျခှဲထုတျကုသနိုငျတယျ။ အဲဒီ အတှကျ ရညျရှယျတာပါ။

ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ အခုရနျကုနျအနအေထားမှာတော့ ပိုးတှေ့သူမြားလာတော့ ဒါတစုံတရာ အထောကျအကူပွုတာပေါ့ ဆရာမနောျ၊ PCR အနနေဲ့။

ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ မြားလာတဲ့အတှကျကွောင့ျ သူ့ကို၊ ဒီနညျးပညာကို ထည့ျရတာကို။ သူက အမြားကွီးဖွရှေငျးပေးနိုငျတာပေါ့။ အခုဆို ၁၆၀ လောကျစဈတာ ၅၀ ဆိုတော့ ၃ ပုံ ၁ ပုံလောကျဆိုတော့ ။ ဒါအရငျလညျး ကမြတို့ စဈတာ PCR စဈတယျဆိုရငျလညျး ၅၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျစဈတယျဆိုရငျ ၉၀၀-၁၀၀၀ လောကျတှေ့နတောပဲ ဆိုတော့ သူကတောငျပိုပွီးတော့ မွနျမွနျနဲ့ မြားမြားစဈနိုငျတော့ သူ့ကွောင့ျ Positive rate တှလေညျး ပိုတကျလာမှာ။ နောကျတခုက ရနျကုနျဆေးရုံကွီးတို့ဘာတို့မှာ ဖြားတာတို့၊ မောတာတို့ သံသယလူနာတှကေ မြားတာပေ့ါ။ ကမြတို့ PCR ဘကျကကတြော့ အဖွကေ ရကျနညျးနညျးလေး စောင့ျရတာကို ၂ ရကျလောကျ။ အဲဒီအခါကတြော့ လူနာတှေ ရောဂါ ရှိတာနဲ့ မရှိတာနဲ့ ကူးသှားနိုငျတဲ့ အနအေထားလေးတှေ စိုးရိမျရတာပေါ့ သူတို့ လူနာတှအေတှကျ။ Rapid Test ကကတြော့ မွနျမွနျရှငျးထုတျ၊ Positive ဆိုရငျလညျး ဒီရောဂါအတိမျအနကျပေါျမှာ မူတညျပွီး ဆေးရုံတငျရမယ့ျသူက တငျ ၊ ဆေးရုံမှာမှ ICU လိုတဲ့လူတှကေ လိုမှာပေ့ါဆရာရယျ။ အဲဒါမြိုး မဟုတျတဲ့သူဆိုရငျလညျး အိမျမှာပွနျပွီးတော့ တခြို့ တခွားရောဂါတှလေိုကျရှာဖို့အတှကျ တခွားအဆောငျတှကေို ရှေ့နိုငျတာပေ့ါ။ အဲဒီတော့ Rapid test အနနေဲ့ကတော့ အခုလောလောဆညျ ရနျကုနျမွို့အခွအေနေ အတှကျတော့ ဖွရှေငျးတဲ့နရောမှာ အရမျးအသုံးဝငျတယျ။