(Zawgyi/Unicode)
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ဆန္ဒပြပွဲတွေ နိုင်ငံတဝန်း မြို့တွေမှာ ဆက်ပြီးလုပ်နေကြတာမှာ ဒီနေ့တော့ သပိတ်စုံ သူပုန်ထ ဆိုတဲ့ခေါင်းစီးစာတန်းနဲ့ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ မုံရွာစတဲ့ မြို့တွေမှာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ မန္တလေးမြို့က တပ်ပေါင်းစု သပိတ်စစ်ကြောင်းကတော့ မနက်ပိုင်းက ဖြိုခွဲခံရပြီး ၆ ယောက်ထက်မနည်း ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဆန္ဒပြပွဲတွေနဲ့ အဖမ်းအဆီးတွေအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို အလိမ္မာ က ပြောပြပါမယ်။
ရန်ကုန်အပါအဝင် မြို့တချို့မှာ သပိတ်စုံ သူပုန်ထ ဆိုတဲ့ခေါင်းစီးစာတန်းကိုင်ဆောင် ဆန္ဒပြမှုတွေကို ဒီနေ့ စုပေါင်းလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ရန်ကုန်မြို့ တာမွေမြို့နယ် ရဲစခန်းအနီး ဒီမနက် အစောပိုင်းကလုပ်ခဲ့တဲ့ ချီတက် ဆန္ဒပြပွဲမှာ အင်အား ၁ ရာထက်မနည်း ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာ့အရေး အာဆီယံရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ စစ်ကောင်စီကိုအထောက်အပံ့ဖြစ်စေတာကြောင့် အာဆီယံကိုဆန့်ကျင်တဲ့အနေနဲ့ အာဆီယံအလံကိုလည်း မီးရှို့ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဆန္ဒပြစဉ်မှာ ဖမ်းဆီးဖြိုခွဲမှုတွေ မရှိခဲ့ပေမယ့် လူစုခွဲပြီးချိန်နောက်ပိုင်းမှာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြတဲ့ နေရာအနီးမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ရှာဖွေဖမ်းဆီးမှုတွေ လုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ ပါဝင်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ သပိတ်စုံ သူပုန်ထ သပိတ်စစ်ကြောင်းထွက်တာပေါ့။ တာမွေသီတာလမ်းထဲကနေပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ တာမွေ စခန်း ၄၀ နားမရောက်တရောက်ပေါ့ ကျွန်တော်တို့ သီတာလမ်းထိပ်ထိ ပေါ့၊ အဲ့နားကို ကျွန်တော်တို့ သပိတ်စစ်ကြောင်းချီတက်လာခဲ့တယ်။ အင်အားအနေနဲ့တော့ ကျွန်တော်တို့ ၆၀၊ ၇၀ ပေါ့။ ရာဂဏန်းနီးပါးလောက်ထိ ကျွန်တော်တို့များတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လုပ်သွားတဲ့ ပုံစံက သူတို့လုံးဝ မထင်ထားတဲ့ ပုံစံပေါ့။ ပြီးတော့ သူတို့စခန်းနဲ့ အနီးဆုံးထိ ကျွန်တော်တို့ သပိတ်ကြောင်းတက်လာတာဆိုတော့ သူတို့လည်းတကယ် အံသြသွားလိမ့်မယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ လုပ်တဲ့ အချိန်က သူတို့ မထင်မှတ်ထားတဲ့ အာရုံချိန်မျိုးပေါ့။ မနက် အာရုံချိန် လင်းရုံလောက်လေးမှာ ကျွန်တော်တို့လုပ်သွားတာဆိုတော့ သူတို့လည်း ဘာမှ မသိလိုက်ဘူး။ တကယ်လည်း ဖြစ်ရော သူတို့ထွက်လာတယ်။ ထွက်လာတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့ လူစုခွဲလိုက်တယ်ဗျ။ သူတို့ မလာခင် အချိန်လေးမှာပဲ လူစုခွဲလိုက်တယ်။ အဖမ်းအဆီးတွေတော့ မကြားလိုက်ရဘူးပေ့ါနှော်။ ပြီးမှ တစ်ခု ပြန်ကြားလိုက်ရတာက သပိတ်ခွဲပြီးမှ အဲ့အနီးအနားမှာ ရှိနေတဲ့သူတွေကို ထွက်ဆွဲတဲ့ အချိန်မှာ ၂ ယောက်တော့ပါသွားတယ်လို့ ကြားတယ်။ သတင်းအတိအကျတော့ မကြားရသေးဘူး။”
မန္တလေးမြို့မှာတော့ ဒီနေ့ မနက်ပိုင်းက ထွက်တဲ့ တပ်ပေါင်းစု သပိတ်စစ်ကြောင်းကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ကားနဲ့ ဝင်တိုက်၊ သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်ဖမ်းဆီးတာတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့အတွက် ၆ ဦးဖမ်းဆီးခံရတယ်လို့ ဆန္ဒပြစစ်ကြောင်းမှာ ပါဝင်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“မနက်က အထွေထွေသပိတ်တပ်ပေါင်းစုက ၆ နာရီ ၁၅ ထွက်ဖို့လုပ်ထားတာပေါ့။ အဲ့နေရာမှာကို အရပ်ဝတ်တွေနဲ့ နေရာပေါက်ကြားမှုဖြစ်ပြီးတော့ လာဆွဲတာပေါ့။ ပစ်ခတ်မှုတွေရှိတယ်၊ ကားတွေနဲ့ ဝင်တိုက်တယ်၊ အရပ်ဝတ်တွေနဲ့ပေါ့။ ပြီးတော့ လိုက်ဆွဲတယ်ပေါ့။ တစ်ချို့ဆို ဒရွတ်တိုက်ဆွဲသွား တယ်။ ပြီးတော့ ဆိုင်ကယ်ကိုလည်း ကားတွေနဲ့ပစ်တိုက်တယ်ပေါ့။ ၆ ယောက်ပါသွားတယ်ရှင့်။ ဆရာတစ်ယောက်ရယ်၊ လူငယ်ပိုင်း ၅ ယောက်ရယ်ပေါ့။”
ခုလို မန္တလေးမြို့က တပ်ပေါင်းစုသပိတ်စစ်ကြောင်း မနက်ပိုင်းမှာ ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပေမဲ့ နေ့လယ်ပိုင်းမှာလည်း ပုံမှန်အတိုင်း ဆန္ဒပြစစ်ကြောင်းတွေ ထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း မုံရွာမြို့မှာလည်း ဒီကနေ့မှာ သပိတ်စုံ သူပုန်ထ ခေါင်းစီးစာတန်းနဲ့ ချီတက် ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ အာဏာရှင် စစ်ခေါင်းဆောင်ကို နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ တိုက်ထုတ်ကြမှသာ ရနိုင်မယ်လို့ သတင်းစကားပေးချင်တဲ့အတွက် ဒီလို ခေါင်းစဉ်ကို ရွေးရတာဖြစ်တယ်လို့ မုံရွာဆန္ဒပြပွဲမှာ ပါဝင်သူတစ်ဦးက VOA ကို ရှင်းပြပါတယ်။
“မုံရွာမှာ မနက်ပိုင်းမှာ မုံရွာရဲ့ အဓိက လမ်းမကြီးဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်လမ်းမှာ အင်အားရာချီပြီးတော့ ရန်ကုန်တို့ မန္တလေးတို့ရဲ့ ခေါင်းစဉ်အတိုင်းပဲပေါ့နှော် သပိတ်စုံ သူပုန်ထ ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ပဲ အဲ့ခေါင်းစဉ်ကို ကိုင်စွဲပြီးတော့ ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့တယ်။ အဲ့ဒါက ကျွန်တော်တို့ ဒီနေ့က တော်လှန်ရေး သမိုင်းမှာ ထင်ရှားတဲ့ ခေါင်းဆောင် ချီဂွေဗားရားရဲ့ မွေးနေ့လည်းဖြစ်တဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့က အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်ဖို့ ဖြုတ်ချဖို့က နည်းနာပေါင်းစုံကို သုံးမှပဲ ပြုတ်ကျမယ်ပေါ့နှော်။ အဲ့ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့က ပြည်သူတွေကို တပ်လှန့်တဲ့အနေနဲ့ သပိတ်စုံ သူပုန်ထ ဆိုပြီးတော့ ညီတူညာတူနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံး အနှံ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ မြို့တိုင်းမှာ အဲ့ခေါင်းစဉ်ကို ကိုင်ပြီးတော့ ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာဗျ။ ကျွန်တော်တို့က လမ်းမပေါ်က သပိတ်တိုက်ပွဲတွေရယ်၊ နောက်တစ်ခုက ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှု သပိတ်၊ နောက် ကျောင်းသားလူငယ်တွေရဲ့ ကျောင်းမတက်ဘူးဆိုတဲ့သပိတ်၊ နောက်တစ်ခုက အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီဆီကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ငွေတွေ လုံးဝ မရောက်ရဘူးဆိုတဲ့ ဘူးသပိတ်ပေါ့၊ အဲ့လို နည်းနာပေါင်းစုံအကုန်စုံမှပဲ ဒီအကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီ ပြုတ်ကျနိုင်မယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ယုံတယ်ပေါ့နှော်။ အဲ့ဒါကြောင့် နည်းနာပေါင်းစုံသုံးပြီး တော်လှန်ကြဖို့ တပ်လှန့်တဲ့ သဘောပါဗျ။”
ဒီကနေ့ သပိတ်စုံ သူပုန်ထ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ထားဝယ်၊ ဆားလင်းကြီး၊ ယင်းမာပင်၊ ကလေး စတဲ့မြို့တွေမှာလည်း လမ်းမတွေပေါ် ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဖားကန့်၊ ပဲခူး၊ မတ္တရာ၊ မြိုင်၊ ဘုတလင်၊ ရေဖြူ၊ ဒိုက်ဦး စတဲ့ မြို့တွေမှာလည်း လျှပ်တပြတ် ပျောက်ကြားသပိတ်၊ ရွာတွင်းသပိတ်တွေ ပြုလုပ်ပြီး စစ်အာဏာသိမ်းမှုအပေါ် ကန့်ကွက်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
................................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
ရနျကုနျ၊မန်တလေး၊မုံရှာက “သပိတျစုံသူပုနျထ” ဆန်ဒပွပှဲမြား
(Unicode)
စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျတဲ့ဆန်ဒပွပှဲတှေ နိုငျငံတဝနျး မွို့တှမှော ဆကျပွီးလုပျနကွေတာမှာ ဒီနေ့တော့ သပိတျစုံ သူပုနျထ ဆိုတဲ့ခေါငျးစီးစာတနျးနဲ့ ရနျကုနျ၊ မန်တလေး၊ မုံရှာစတဲ့ မွို့တှမှော ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ မန်တလေးမွို့က တပျပေါငျးစု သပိတျစဈကွောငျးကတော့ မနကျပိုငျးက ဖွိုခှဲခံရပွီး ၆ ယောကျထကျမနညျး ဖမျးဆီးခံရပါတယျ။ နိုငျငံတဈဝနျး ဆန်ဒပွပှဲတှနေဲ့ အဖမျးအဆီးတှအေကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို အလိမ်မာ က ပွောပွပါမယျ။
ရနျကုနျအပါအဝငျ မွို့တခြို့မှာ သပိတျစုံ သူပုနျထ ဆိုတဲ့ခေါငျးစီးစာတနျးကိုငျဆောငျ ဆန်ဒပွမှုတှကေို ဒီနေ့ စုပေါငျးလုပျခဲ့ကွပါတယျ။
ရနျကုနျမွို့ တာမှမွေို့နယျ ရဲစခနျးအနီး ဒီမနကျ အစောပိုငျးကလုပျခဲ့တဲ့ ခြီတကျ ဆန်ဒပွပှဲမှာ အငျအား ၁ ရာထကျမနညျး ပါဝငျခဲ့ကွပါတယျ။
မွနျမာ့အရေး အာဆီယံရဲ့ လုပျဆောငျခကြျတှဟော စဈကောငျစီကိုအထောကျအပံ့ဖွဈစတောကွောင့ျ အာဆီယံကိုဆန့ျကငြျတဲ့အနနေဲ့ အာဆီယံအလံကိုလညျး မီးရှို့ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ ဆန်ဒပွစဉျမှာ ဖမျးဆီးဖွိုခှဲမှုတှေ မရှိခဲ့ပမေယ့ျ လူစုခှဲပွီးခြိနျနောကျပိုငျးမှာ ဆန်ဒပွခဲ့ကွတဲ့ နရောအနီးမှာ စဈကောငျစီတပျတှကေ ရှာဖှဖေမျးဆီးမှုတှေ လုပျခဲ့တယျလို့ ဆန်ဒပွပှဲမှာ ပါဝငျသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့ သပိတျစုံ သူပုနျထ သပိတျစဈကွောငျးထှကျတာပေါ့။ တာမှသေီတာလမျးထဲကနပွေီးတော့ ကြှနျတောျတို့ တာမှေ စခနျး ၄၀ နားမရောကျတရောကျပေါ့ ကြှနျတောျတို့ သီတာလမျးထိပျထိ ပေါ့၊ အဲ့နားကို ကြှနျတောျတို့ သပိတျစဈကွောငျးခြီတကျလာခဲ့တယျ။ အငျအားအနနေဲ့တော့ ကြှနျတောျတို့ ၆၀၊ ၇၀ ပေါ့။ ရာဂဏနျးနီးပါးလောကျထိ ကြှနျတောျတို့မြားတယျ။ ကြှနျတောျတို့ လုပျသှားတဲ့ ပုံစံက သူတို့လုံးဝ မထငျထားတဲ့ ပုံစံပေါ့။ ပွီးတော့ သူတို့စခနျးနဲ့ အနီးဆုံးထိ ကြှနျတောျတို့ သပိတျကွောငျးတကျလာတာဆိုတော့ သူတို့လညျးတကယျ အံသွသှားလိမ့ျမယျ။ ပွီးတော့ ကြှနျတောျတို့ လုပျတဲ့ အခြိနျက သူတို့ မထငျမှတျထားတဲ့ အာရုံခြိနျမြိုးပေါ့။ မနကျ အာရုံခြိနျ လငျးရုံလောကျလေးမှာ ကြှနျတောျတို့လုပျသှားတာဆိုတော့ သူတို့လညျး ဘာမှ မသိလိုကျဘူး။ တကယျလညျး ဖွဈရော သူတို့ထှကျလာတယျ။ ထှကျလာတဲ့အခြိနျမှာ ကြှနျတောျတို့ လူစုခှဲလိုကျတယျဗြ။ သူတို့ မလာခငျ အခြိနျလေးမှာပဲ လူစုခှဲလိုကျတယျ။ အဖမျးအဆီးတှတေော့ မကွားလိုကျရဘူးပေ့ါနှောျ။ ပွီးမှ တဈခု ပွနျကွားလိုကျရတာက သပိတျခှဲပွီးမှ အဲ့အနီးအနားမှာ ရှိနတေဲ့သူတှကေို ထှကျဆှဲတဲ့ အခြိနျမှာ ၂ ယောကျတော့ပါသှားတယျလို့ ကွားတယျ။ သတငျးအတိအကတြော့ မကွားရသေးဘူး။”
မန်တလေးမွို့မှာတော့ ဒီနေ့ မနကျပိုငျးက ထှကျတဲ့ တပျပေါငျးစု သပိတျစဈကွောငျးကို စဈကောငျစီတပျတှကေ ကားနဲ့ ဝငျတိုကျ၊ သနေတျနဲ့ ပဈခတျဖမျးဆီးတာတှေ လုပျခဲ့တဲ့အတှကျ ၆ ဦးဖမျးဆီးခံရတယျလို့ ဆန်ဒပွစဈကွောငျးမှာ ပါဝငျသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“မနကျက အထှထှေသေပိတျတပျပေါငျးစုက ၆ နာရီ ၁၅ ထှကျဖို့လုပျထားတာပေါ့။ အဲ့နရောမှာကို အရပျဝတျတှနေဲ့ နရောပေါကျကွားမှုဖွဈပွီးတော့ လာဆှဲတာပေါ့။ ပဈခတျမှုတှရှေိတယျ၊ ကားတှနေဲ့ ဝငျတိုကျတယျ၊ အရပျဝတျတှနေဲ့ပေါ့။ ပွီးတော့ လိုကျဆှဲတယျပေါ့။ တဈခြို့ဆို ဒရှတျတိုကျဆှဲသှား တယျ။ ပွီးတော့ ဆိုငျကယျကိုလညျး ကားတှနေဲ့ပဈတိုကျတယျပေါ့။ ၆ ယောကျပါသှားတယျရှင့ျ။ ဆရာတဈယောကျရယျ၊ လူငယျပိုငျး ၅ ယောကျရယျပေါ့။”
ခုလို မန်တလေးမွို့က တပျပေါငျးစုသပိတျစဈကွောငျး မနကျပိုငျးမှာ ပဈခတျဖွိုခှဲ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပမေဲ့ နေ့လယျပိုငျးမှာလညျး ပုံမှနျအတိုငျး ဆန်ဒပွစဈကွောငျးတှေ ထှကျခဲ့ကွပါတယျ။
စဈကိုငျးတိုငျး မုံရှာမွို့မှာလညျး ဒီကနေ့မှာ သပိတျစုံ သူပုနျထ ခေါငျးစီးစာတနျးနဲ့ ခြီတကျ ဆန်ဒပွကွပါတယျ။ အာဏာရှငျ စဈခေါငျးဆောငျကို နညျးလမျးမြိုးစုံနဲ့ တိုကျထုတျကွမှသာ ရနိုငျမယျလို့ သတငျးစကားပေးခငြျတဲ့အတှကျ ဒီလို ခေါငျးစဉျကို ရှေးရတာဖွဈတယျလို့ မုံရှာဆန်ဒပွပှဲမှာ ပါဝငျသူတဈဦးက VOA ကို ရှငျးပွပါတယျ။
“မုံရှာမှာ မနကျပိုငျးမှာ မုံရှာရဲ့ အဓိက လမျးမကွီးဖွဈတဲ့ ဗိုလျခြုပျလမျးမှာ အငျအားရာခြီပွီးတော့ ရနျကုနျတို့ မန်တလေးတို့ရဲ့ ခေါငျးစဉျအတိုငျးပဲပေါ့နှောျ သပိတျစုံ သူပုနျထ ဆိုတဲ့ ခေါငျးစဉျနဲ့ပဲ အဲ့ခေါငျးစဉျကို ကိုငျစှဲပွီးတော့ ခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့တယျ။ အဲ့ဒါက ကြှနျတောျတို့ ဒီနေ့က တောျလှနျရေး သမိုငျးမှာ ထငျရှားတဲ့ ခေါငျးဆောငျ ခြီဂှဗေားရားရဲ့ မှေးနေ့လညျးဖွဈတဲ့အတှကျ ကြှနျတောျတို့က အကွမျးဖကျ စဈကောငျစီကို ဆန့ျကငြျဖို့ ဖွုတျခဖြို့က နညျးနာပေါငျးစုံကို သုံးမှပဲ ပွုတျကမြယျပေါ့နှောျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ ကြှနျတောျတို့က ပွညျသူတှကေို တပျလှန့ျတဲ့အနနေဲ့ သပိတျစုံ သူပုနျထ ဆိုပွီးတော့ ညီတူညာတူနဲ့ တဈနိုငျငံလုံး အနှံ ခြိတျဆကျထားတဲ့ မွို့တိုငျးမှာ အဲ့ခေါငျးစဉျကို ကိုငျပွီးတော့ ဆန်ဒပွခဲ့ကွတာဗြ။ ကြှနျတောျတို့က လမျးမပေါျက သပိတျတိုကျပှဲတှရေယျ၊ နောကျတဈခုက ပွညျသူ့ဝနျထမျးတှရေဲ့ CDM လှုပျရှားမှု သပိတျ၊ နောကျ ကြောငျးသားလူငယျတှရေဲ့ ကြောငျးမတကျဘူးဆိုတဲ့သပိတျ၊ နောကျတဈခုက အကွမျးဖကျစဈကောငျစီဆီကို ကြှနျတောျတို့ရဲ့ ငှတှေေ လုံးဝ မရောကျရဘူးဆိုတဲ့ ဘူးသပိတျပေါ့၊ အဲ့လို နညျးနာပေါငျးစုံအကုနျစုံမှပဲ ဒီအကွမျးဖကျစဈကောငျစီ ပွုတျကနြိုငျမယျလို့ ကြှနျတောျတို့ယုံတယျပေါ့နှောျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ နညျးနာပေါငျးစုံသုံးပွီး တောျလှနျကွဖို့ တပျလှန့ျတဲ့ သဘောပါဗြ။”
ဒီကနေ့ သပိတျစုံ သူပုနျထ ခေါငျးစဉျနဲ့ ထားဝယျ၊ ဆားလငျးကွီး၊ ယငျးမာပငျ၊ ကလေး စတဲ့မွို့တှမှောလညျး လမျးမတှပေေါျ ခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ ဖားကန့ျ၊ ပဲခူး၊ မတ်တရာ၊ မွိုငျ၊ ဘုတလငျ၊ ရဖွေူ၊ ဒိုကျဦး စတဲ့ မွို့တှမှောလညျး လြှပျတပွတျ ပြောကျကွားသပိတျ၊ ရှာတှငျးသပိတျတှေ ပွုလုပျပွီး စဈအာဏာသိမျးမှုအပေါျ ကန့ျကှကျတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှေ လုပျခဲ့ကွပါတယျ။