(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်ကတည်းက ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ဟာ ပျက်ပြယ်သွားပြီလို့ ယူဆလို့ ရနိုင်တဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ ကြေညာချက်ဟာ အံ့အားသင့်စရာမရှိဘူးလို့ မြန်မာ့အရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်နေတဲ့ နိုင်ငံတကာသုတေသီတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ မဲစာရင်းမသမာမှုတွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာလမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပယ်ဖျက်လိုက်ကြောင်း အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ ခန့်အပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က မနေ့ ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့အပေါ် အခုလို တုန့်ပြန် ပြောဆိုကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေ အယ်ဒီတာ Steve Miller က ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် သုတေသီ နှစ်ဦးနဲ့ ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားတာကို ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်က တင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့တည်ဆဲ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥပဒေပုဒ်မတွေနဲ့အညီ မြို့နယ်ပေါင်း ၃၁၅ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ မဲစာရင်းတွေကို စစ်ဆေးခဲ့တာမှာ မဲမသမာမှု ၁၁ သန်းကျော် တွေ့ရှိခဲ့ရသလို အရင် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ဟာလည်း တရားဝင်အပ်နှံထားတဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို အလွဲသုံးစားပြုပြီး ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေတွေကို ကျော်လွန် ဖောက်ဖျက် ဆောင်ရွက်ခဲ့တာကို တွေ့ရှိရတဲ့အတွက် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပယ်ဖျက်လိုက်ကြောင်း စစ်ကောင်စီက ခန့်ထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းစိုးက လက်မှတ်ထိုးပြီး မနေ့ ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။
ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် အရှေ့တောင်အာရှဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာနဲ့ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဌာနက သုတေသီ Greg Poling နဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ် August တက္ကသိုလ်က နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ပါမောက္ခလည်းဖြစ်၊ အာရှဒေသဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူလည်းဖြစ်တဲ့ Andrew Goss တို့ကို ဗွီအိုအေ သတင်းဌာနက နိုင်ငံတကာရေးရာအယ်ဒီတာ Steve Miller က ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားတာပါ။
ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် အရှေ့တောင်အာရှဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာနဲ့ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဌာနက သုတေသီ Greg Poling က ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် (UEC) ရဲ့ ကြေညာချက်ဟာ အံ့အားသင့်စရာ မရှိဘူးလို့ ဦးစွာ စပြောပါတယ်။
“ဒီကြေညာချက်ဟာ အံ့အားသင့်စရာမကောင်းသလို ဘယ်သူမှ မယုံကြည်တဲ့အကြောင်းအရာတခုကို ထပ်လောင်း ပြောဆိုနေခြင်းသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ NLD ပါတီက မရိုးသားတဲ့နည်းနဲ့ အနိုင်ရအောင် လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ဖေဖော်ဝါရီလမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်ကတည်းက ပြောထားပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းကလည်း ဘယ်သူမှ မယုံခဲ့သလို သန်း ၅၀ လောက်ရှိတဲ့ တိုင်းပြည်ထဲမှာ မဲမသမာမှု ၁၁ သန်းတွေ့ခဲ့တယ်လို့ သူတို့ရဲ့ အခုပြောဆိုမှုကိုလည်း ဘယ်သူမှ ယုံမှာမဟုတ်ပါဘူး။”
မြန်မာနိုင်ငံဟာ စစ်တပ်က ရာနှုန်းပြည့်အုပ်ချုပ်တဲ့ တိုင်းပြည်အဖြစ်နဲ့ တည်ရှိသွားမလား၊ ဒါမှမဟုတ် အနာဂတ်မှာ ပြိုကျ ပျက်ဆီးသွားတဲ့ တိုင်းပြည်တခုဖြစ်သွားမလားလို့ မေးတာမှာတော့ Greg Poling ကဘဲ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေဟာ စစ်တပ်အနေနဲ့ ထိရောက်စွာ အုပ်ချုပ်နိုင်တဲ့အခြေအနေမရှိကြောင်း၊ စစ်တပ်ဟာ အထိန်းအကွပ်မရှိတဲ့ တိုင်းပြည်အတွင်းက နေရာဒေသတချို့မှာ ဘယ်သူမှ မနှစ်သက်တဲ့ အဓမ္မအုပ်စိုးသူသဖွယ် ဖြစ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ဒေသတွင်း အာဆီယံအဖွဲ့ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် လက်ရှိ ရပ်တည်ချက်နဲ့ပတ်သက်လို့ မေးတဲ့အခါမှာတော့ Greg Poling က အခုလို ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။
“အာဆီယံအဖွဲ့ဟာ အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုကို အပြည့်အ၀ ထောက်ခံခြင်းမရှိသလို စစ်တပ်နဲ့ မဖြစ်မနေ ဆက်ဆံဖို့လိုအပ်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကြောင့် ပြောင်ကန့်ကွက်တာလည်း မလုပ်တဲ့အတွက် သူတို့ဟာ ဘေးကျပ်နံကျပ် အနေအထားမှာ ရှိနေပါတယ်။ အာဆီယံက အတိုက်အခံအင်အားစုကို မထောက်ခံတဲ့အတွက် အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံတွေက NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကို ထောက်ခံမှု ပိုပေးဖို့ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တိုင်းပြည်ကို ဘယ်သူကမှ ထိရောက်စွာ မအုပ်ချုပ်နိုင်တဲ့အတွက် NUG ကို ထောက်ခံတာဟာ သူပုန်အဖွဲ့ကို ထောက်ခံတာမဟုတ်ဘူးလို့ အမေရိကန်နဲ့ အီးယူဘက်က ပြောလို့ ရနိုင်လို့ပါ။”
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ် August တက္ကသိုလ်က နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ပါမောက္ခလည်းဖြစ်၊ အာရှဒေသဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူလည်းဖြစ်တဲ့ Andrew Goss ကတော့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေက အသိအမှတ်ပြုထားပြီး ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအတွင်း လေ့လာစောင့်ကြည့်ခဲ့ကြတဲ့ (အမေရိကန်အခြေစိုက်) ကာတာအဖွဲ့ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာက လေ့လာသူတွေအားလုံးက ရွေးကောက်ပွဲဟာ တရားမျှတမှုရှိတယ်၊ မဲရုံဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ အရာရှိတွေဟာလည်း သမာသမတ်ကျကျ လုပ်ခဲ့ကြတယ်ဆိုတာ တွေ့ရတယ်ဆိုတာကို ပြောထားပြီးသားပါ။ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းလိုက်ကတည်းက ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ဟာ ပျက်ပြယ်သွားပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။”
လက်ရှိအနေအထားရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းကို စစ်တပ်ဘက်က စိတ်ဝင်စားမှု မပြတဲ့အတွက် NUG အနေနဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေအားလုံး သူတို့နဲ့ ပူးပေါင်း ပါဝင်လာအောင် စည်းရုံးနိုင်ရေးက အရေးကြီးတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေကို အဆုံးအဖြတ်ပေးဖို့ လာမယ့် ၆ လက အရေးကြီးတယ်လို့ သုံးသပ် ပြောဆိုကြပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲမသာမာမှုကိုအကြောင်းပြပြီး မြန်မာစစ်တပ်က နိုင်ငံတော်အာဏာသိမ်းယူခဲ့ပြီး တနှစ်အတွင်း နောက်တကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမယ်လို့ ကြေညာထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့် နောက်တကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပနိုင်ဖို့ နှစ်နှစ်အထိ ကြာသွားနိုင်တယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။
....................
(Unicode)
၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲရလဒျ ပယျဖကြျမှုအပေါျ နိုငျငံတကာသုတသေီတခြို့အမွငျ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျကတညျးက ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲရလဒျဟာ ပကြျပွယျသှားပွီလို့ ယူဆလို့ ရနိုငျတဲ့အတှကျ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရဲ့ ကွညောခကြျဟာ အံ့အားသင့ျစရာမရှိဘူးလို့ မွနျမာ့အရေး လေ့လာစောင့ျကွည့ျနတေဲ့ နိုငျငံတကာသုတသေီတှကေ သုံးသပျပါတယျ။ မဲစာရငျးမသမာမှုတှေ ရှိခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ ၂၀၂၀ နိုဝငျဘာလမှာ ကငြျးပခဲ့တဲ့ ရှေးကောကျပှဲရလဒျကို ပယျဖကြျလိုကျကွောငျး အာဏာသိမျးစဈကောငျစီ ခန့ျအပျတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက မနေ့ ဇူလိုငျလ ၂၆ ရကျနေ့ ရကျစှဲနဲ့ ထုတျပွနျလိုကျတဲ့အပေါျ အခုလို တုန့ျပွနျ ပွောဆိုကွတာ ဖွဈပါတယျ။ ဗှီအိုအေ အယျဒီတာ Steve Miller က ဝါရှငျတနျအခွစေိုကျ သုတသေီ နှဈဦးနဲ့ ဆကျသှယျ မေးမွနျးထားတာကို ကိုဇောျဝငျးလှိုငျက တငျပွထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံရဲ့တညျဆဲ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ ဥပဒပေုဒျမတှနေဲ့အညီ မွို့နယျပေါငျး ၃၁၅ မွို့နယျမှာ ကငြျးပခဲ့တဲ့ မဲစာရငျးတှကေို စဈဆေးခဲ့တာမှာ မဲမသမာမှု ၁၁ သနျးကြောျ တှေ့ရှိခဲ့ရသလို အရငျ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျဟာလညျး တရားဝငျအပျနှံထားတဲ့ လုပျပိုငျခှင့ျတှကေို အလှဲသုံးစားပွုပွီး ဥပဒေ၊ နညျးဥပဒတှေကေို ကြောျလှနျ ဖောကျဖကြျ ဆောငျရှကျခဲ့တာကို တှေ့ရှိရတဲ့အတှကျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲရလဒျကို ပယျဖကြျလိုကျကွောငျး စဈကောငျစီက ခန့ျထားတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျဥက်ကဋ်ဌ ဦးသိနျးစိုးက လကျမှတျထိုးပွီး မနေ့ ဇူလိုငျလ ၂၆ ရကျနေ့ရကျစှဲနဲ့ ထုတျပွနျလိုကျပါတယျ။
ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ ဝါရှငျတနျအခွစေိုကျ အရှေ့တောငျအာရှဆိုငျရာ မဟာဗြူဟာနဲ့ နိုငျငံတကာလေ့လာရေးဌာနက သုတသေီ Greg Poling နဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစု၊ ဂြောျဂြီယာပွညျနယျ August တက်ကသိုလျက နိုငျငံရေးသိပ်ပံ ပါမောက်ခလညျးဖွဈ၊ အာရှဒသေဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျသူလညျးဖွဈတဲ့ Andrew Goss တို့ကို ဗှီအိုအေ သတငျးဌာနက နိုငျငံတကာရေးရာအယျဒီတာ Steve Miller က ဆကျသှယျ မေးမွနျးထားတာပါ။
ဝါရှငျတနျအခွစေိုကျ အရှေ့တောငျအာရှဆိုငျရာ မဟာဗြူဟာနဲ့ နိုငျငံတကာလေ့လာရေးဌာနက သုတသေီ Greg Poling က ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ (UEC) ရဲ့ ကွညောခကြျဟာ အံ့အားသင့ျစရာ မရှိဘူးလို့ ဦးစှာ စပွောပါတယျ။
“ဒီကွညောခကြျဟာ အံ့အားသင့ျစရာမကောငျးသလို ဘယျသူမှ မယုံကွညျတဲ့အကွောငျးအရာတခုကို ထပျလောငျး ပွောဆိုနခွေငျးသာ ဖွဈပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲမှာ NLD ပါတီက မရိုးသားတဲ့နညျးနဲ့ အနိုငျရအောငျ လုပျခဲ့တယျဆိုတာကို ဖဖေောျဝါရီလမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျကတညျးက ပွောထားပွီးသားဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတုနျးကလညျး ဘယျသူမှ မယုံခဲ့သလို သနျး ၅၀ လောကျရှိတဲ့ တိုငျးပွညျထဲမှာ မဲမသမာမှု ၁၁ သနျးတှေ့ခဲ့တယျလို့ သူတို့ရဲ့ အခုပွောဆိုမှုကိုလညျး ဘယျသူမှ ယုံမှာမဟုတျပါဘူး။”
မွနျမာနိုငျငံဟာ စဈတပျက ရာနှုနျးပွည့ျအုပျခြုပျတဲ့ တိုငျးပွညျအဖွဈနဲ့ တညျရှိသှားမလား၊ ဒါမှမဟုတျ အနာဂတျမှာ ပွိုကြ ပကြျဆီးသှားတဲ့ တိုငျးပွညျတခုဖွဈသှားမလားလို့ မေးတာမှာတော့ Greg Poling ကဘဲ လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခွအေနဟော စဈတပျအနနေဲ့ ထိရောကျစှာ အုပျခြုပျနိုငျတဲ့အခွအေနမေရှိကွောငျး၊ စဈတပျဟာ အထိနျးအကှပျမရှိတဲ့ တိုငျးပွညျအတှငျးက နရောဒသေတခြို့မှာ ဘယျသူမှ မနှဈသကျတဲ့ အဓမ်မအုပျစိုးသူသဖှယျ ဖွဈနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
ဒသေတှငျး အာဆီယံအဖှဲ့ရဲ့ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ လကျရှိ ရပျတညျခကြျနဲ့ပတျသကျလို့ မေးတဲ့အခါမှာတော့ Greg Poling က အခုလို ပွနျလညျ ဖွကွေားခဲ့ပါတယျ။
“အာဆီယံအဖှဲ့ဟာ အာဏာသိမျးစဈအုပျစုကို အပွည့ျအ၀ ထောကျခံခွငျးမရှိသလို စဈတပျနဲ့ မဖွဈမနေ ဆကျဆံဖို့လိုအပျတယျဆိုတဲ့ အယူအဆကွောင့ျ ပွောငျကန့ျကှကျတာလညျး မလုပျတဲ့အတှကျ သူတို့ဟာ ဘေးကပြျနံကပြျ အနအေထားမှာ ရှိနပေါတယျ။ အာဆီယံက အတိုကျအခံအငျအားစုကို မထောကျခံတဲ့အတှကျ အမရေိကနျနဲ့ ဥရောပသမဂ်ဂနိုငျငံတှကေ NUG အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရကို ထောကျခံမှု ပိုပေးဖို့ ဖွဈလာနိုငျပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ တိုငျးပွညျကို ဘယျသူကမှ ထိရောကျစှာ မအုပျခြုပျနိုငျတဲ့အတှကျ NUG ကို ထောကျခံတာဟာ သူပုနျအဖှဲ့ကို ထောကျခံတာမဟုတျဘူးလို့ အမရေိကနျနဲ့ အီးယူဘကျက ပွောလို့ ရနိုငျလို့ပါ။”
အမရေိကနျပွညျထောငျစု၊ ဂြောျဂြီယာပွညျနယျ August တက်ကသိုလျက နိုငျငံရေးသိပ်ပံ ပါမောက်ခလညျးဖွဈ၊ အာရှဒသေဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျသူလညျးဖွဈတဲ့ Andrew Goss ကတော့ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲရလဒျကို နိုငျငံတကာအဖှဲ့အစညျးတှကေ အသိအမှတျပွုထားပွီး ဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအတှငျး လေ့လာစောင့ျကွည့ျခဲ့ကွတဲ့ (အမရေိကနျအခွစေိုကျ) ကာတာအဖှဲ့ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာက လေ့လာသူတှအေားလုံးက ရှေးကောကျပှဲဟာ တရားမြှတမှုရှိတယျ၊ မဲရုံဝနျထမျးတှနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲ အရာရှိတှဟောလညျး သမာသမတျကကြြ လုပျခဲ့ကွတယျဆိုတာ တှေ့ရတယျဆိုတာကို ပွောထားပွီးသားပါ။ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့မှာ အာဏာသိမျးလိုကျကတညျးက ရှေးကောကျပှဲရလဒျဟာ ပကြျပွယျသှားပွီးသား ဖွဈပါတယျ။”
လကျရှိအနအေထားရ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေး လမျးကွောငျးကို စဈတပျဘကျက စိတျဝငျစားမှု မပွတဲ့အတှကျ NUG အနနေဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့အစညျးတှအေားလုံး သူတို့နဲ့ ပူးပေါငျး ပါဝငျလာအောငျ စညျးရုံးနိုငျရေးက အရေးကွီးတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခွအေနကေို အဆုံးအဖွတျပေးဖို့ လာမယ့ျ ၆ လက အရေးကွီးတယျလို့ သုံးသပျ ပွောဆိုကွပါတယျ။
ရှေးကောကျပှဲမသာမာမှုကိုအကွောငျးပွပွီး မွနျမာစဈတပျက နိုငျငံတောျအာဏာသိမျးယူခဲ့ပွီး တနှဈအတှငျး နောကျတကွိမျ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပပေးမယျလို့ ကွညောထားပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ နောကျပိုငျးမှာတော့ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှုတှကွေောင့ျ နောကျတကွိမျ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပနိုငျဖို့ နှဈနှဈအထိ ကွာသှားနိုငျတယျလို့ ပွောထားပါတယျ။
Your browser doesn’t support HTML5
Myanmar UEC reaction