မြန်မာ HIV/AIDS စီမံကိန်း MSF မှ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ လွဲပြောင်း

(Zawgyi/Unicode)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ နှစ်ပေါင်း ၂၆ နှစ်ကြာအောင် ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါ HIV/ AIDS စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက် ခဲ့တဲ့ Médecins Sans Frontières (MSF) အဖွဲ့က ရန်ကုန် HIV စီမံကိန်းကို ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစား ဝန်ကြီးဌာန (MoHS) လက်အောက်ခံအမျိုးသား ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေး စီမံချက် (National AIDS Programme -NAP) ကို အပြည့်အဝ လွှဲပြောင်း ပေးလိုက်ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အစိုးရ မဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်း NGOအဖြစ် ပထမဆုံး ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခဲ့တဲ့(MSF) အဖွဲ့က ၁၉၉၂ ခုနှစ် ကတည်းက မြန်မာမှာ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်ကစလို့ရန်ကုန်မှာ HIV/ AIDS ကူညီစောင့်ရှောက်မှုတွေနဲ့ ကျန်းမာရေး ပညာပေးလုပ်ငန်း တွေကို ပြုလုပ်ပေးနေတာဖြစ်သလို လိင်ကနေတဆင့်ကူးစက်တဲ့ ရောဂါတွေရှာဖွေစမ်းသပ်ရေးနဲ့ ကုသရေးကို လည်း လုပ်ဆောင်ပေးနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၀၂ ခုနှစ်မှာ MSF ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါ ကုထုံး (ARV) ကိုပထမဆုံး မိတ်ဆက် အသုံးပြု ခဲ့ပြီး HIV ကုသရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တဲ့ အဖွဲ့အစည်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ MSF အင်းစိန်နဲ့သာကေတဆေးခန်းတွေမှာ လူနာပေါင်း ၁၇,၀၀၀ ကိုကုသပေးခဲ့ပြီး နိုင်ငံတွင်းတခြားနေရာတွေကိုလည်းသွားရောက် ကုသဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့တာပါ။

အခု ဒီစီမံကိန်းကို ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနကို လွှဲပြောင်းပေးမယ့် အစီအစဉ် တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် MSF အင်းစိန်ဆေးခန်း ကို ၂၀၁၉ ဇွန်လနဲ့ သာကေတ ဆေးခန်း ကို ၂၀၂၀ ဇွန်လကုန်ပိုင်းကစပြီး ပိတ်ခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသား ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက် ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေး စီမံချက်(NAP) က အခု HIV ရောဂါရှိလူနာတွေကို (ARV) ကုထုံးနဲ့ ကုသနိုင်တဲ့ အနေအထားမှာရှိနေပြီဖြစ် တဲ့အတွက် MSF က အခုလို ဒီစီမံကိန်းကို လွှဲပြောင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာ HIV/AIDS စီမံကိန်း MSF မှ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ လွဲပြောင်း

...............

မွနျမာ HIV/AIDS စီမံကိနျး MSF မှ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနသို့ လှဲပွောငျး

(Unicode)

မွနျမာနိုငျငံမှာ နှဈပေါငျး ၂၆ နှဈကွာအောငျ ခုခံအားကဆြငျးမှုရောဂါ HIV/ AIDS စီမံကိနျးကို အကောငျအထညျဖောျ ဆောငျရှကျ ခဲ့တဲ့ Médecins Sans Frontières (MSF) အဖှဲ့က ရနျကုနျ HIV စီမံကိနျးကို ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစား ဝနျကွီးဌာန (MoHS) လကျအောကျခံအမြိုးသား ခုခံအားကဆြငျးမှု ကူးစကျရောဂါ တိုကျဖကြျရေး စီမံခကြျ (National AIDS Programme -NAP) ကို အပွည့ျအဝ လှှဲပွောငျး ပေးလိုကျပွီ ဖွဈပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံအတှငျး အစိုးရ မဟုတျတဲ့ အဖှဲ့အစညျး NGOအဖွဈ ပထမဆုံး ဝငျရောကျလုပျကိုငျခဲ့တဲ့(MSF) အဖှဲ့က ၁၉၉၂ ခုနှဈ ကတညျးက မွနျမာမှာ ရှိနတော ဖွဈပါတယျ။ ၁၉၉၄ ခုနှဈကစလို့ရနျကုနျမှာ HIV/ AIDS ကူညီစောင့ျရှောကျမှုတှနေဲ့ ကနြျးမာရေး ပညာပေးလုပျငနျး တှကေို ပွုလုပျပေးနတောဖွဈသလို လိငျကနတေဆင့ျကူးစကျတဲ့ ရောဂါတှရှောဖှစေမျးသပျရေးနဲ့ ကုသရေးကို လညျး လုပျဆောငျပေးနတောလညျး ဖွဈပါတယျ။

၂၀၀၂ ခုနှဈမှာ MSF ခုခံအားကဆြငျးမှုရောဂါ ကုထုံး (ARV) ကိုပထမဆုံး မိတျဆကျ အသုံးပွု ခဲ့ပွီး HIV ကုသရေးနဲ့ ပတျသကျလို့ ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျဆောငျရှကျပေးခဲ့တဲ့ အဖှဲ့အစညျးလညျး ဖွဈပါတယျ။ MSF အငျးစိနျနဲ့သာကတေဆေးခနျးတှမှော လူနာပေါငျး ၁၇,၀၀၀ ကိုကုသပေးခဲ့ပွီး နိုငျငံတှငျးတခွားနရောတှကေိုလညျးသှားရောကျ ကုသဝနျဆောငျမှုပေးခဲ့တာပါ။

အခု ဒီစီမံကိနျးကို ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနကို လှှဲပွောငျးပေးမယ့ျ အစီအစဉျ တစိတျတပိုငျးအဖွဈ MSF အငျးစိနျဆေးခနျး ကို ၂၀၁၉ ဇှနျလနဲ့ သာကတေ ဆေးခနျး ကို ၂၀၂၀ ဇှနျလကုနျပိုငျးကစပွီး ပိတျခဲ့ပါတယျ။ အမြိုးသား ခုခံအားကဆြငျးမှု ကူးစကျ ရောဂါ တိုကျဖကြျရေး စီမံခကြျ(NAP) က အခု HIV ရောဂါရှိလူနာတှကေို (ARV) ကုထုံးနဲ့ ကုသနိုငျတဲ့ အနအေထားမှာရှိနပွေီဖွဈ တဲ့အတှကျ MSF က အခုလို ဒီစီမံကိနျးကို လှှဲပွောငျးပေးတာ ဖွဈပါတယျ။