(Zawgyi / Unicode)
ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်အဖြေတွေ ဒီကနေ့ အပြီးသတ် ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် မဲဆန္ဒနယ်ပေါင်း ၁,၁၀၀ ကျော်မှာ မဲဆန္ဒနယ်နေရာအများဆုံး ၉၀၀ ကျော် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံခဲ့ရတဲ့ လက်ရှိအာဏာရပါတီ NLD ဆက်အုပ်ချုပ်မယ့် ရှေ့အစိုးရသက်တမ်းအပေါ် အကြံပြုချက် အမြင်သဘောထားတွေ ဘယ်လိုရှိသလဲဆိုတာ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မဆုမွန်က စုစည်းတင်ပြပေးထားပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ မဲအနိုင်ရမှု ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်။ (ဓာတ်ပုံ - UEC)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့က ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးရဲ့ ရလဒ်အဖြေ အကုန်လုံးကို ဒီကနေ့ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့မှာ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ဘက်က အပြီးသတ် ထုတ်ပြန်ပေးလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ကျင်းပပြုလုပ်ခွင့်ရှိတဲ့ လွှတ်တော်အလိုက် မဲဆန္ဒနယ်တွေကတော့ ပြည်သူ့လွှတ်တော်မှာ မဲဆန္ဒနယ် ၃၁၅ နယ်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်မှာ မဲဆန္ဒနယ် ၁၆၁ နယ်၊ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်ပေါင်းက ၆၁၂ နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်အတွက် တိုင်းရင်းသားလူမျိုး မဲဆန္ဒနယ် ၂၉ နယ် စုစုပေါင်း မဲဆန္ဒနယ် ၁,၁၁၇ နယ် ကျင်းပခဲ့တာမှာတော့ လက်ရှိအာဏာရပါတီ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) က လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် မဲဆန္ဒနယ်အားလုံး အရေအတွက် စုစုပေါင်း ၉၂၀ လွှတ်တော်အလိုက် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ မဲအနိုင်ရမှု ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်။ (ဓာတ်ပုံ - UEC)
အတိုက်အခံပါတီ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) ကတော့ လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် မဲဆန္ဒနယ်ပေါင်း ၇၁ နေရာနဲ့ ဒုတိယအများဆုံး အနိုင်ရခဲ့ပါတယ်။ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) က လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် ၄၂ နေရာနဲ့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) က လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် ၁၅ နေရာ၊ တအာင်း(ပလောင်) အမျိုးသားပါတီနဲ့ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီက ၁၂ နေရာစီ အသီးသီးနဲ့ ပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်ပါတီက ၁၁ နေရာ စသဖြင့် ကျန်တဲ့ ကယား၊ ကချင်၊ ဝ၊ လားဟူ၊ ဇိုမီး၊ လီဆူး၊ ကယန်း၊ ကရင်၊ ချင်း စတဲ့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေနဲ့ တသီးပုဂ္ဂလပါတီတွေရဲ့ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် အမည်စာရင်းတွေကိုလည်း ကော်မရှင်ဘက်က အသီးသီး ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အခုလိုမျိုး အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ (NLD) ဘက်က လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် မဲဆန္ဒနယ်အများဆုံး အနိုင်ရခဲ့တဲ့အပေါ် လာမယ့်အစိုးရသစ်ရဲ့ အစိုးရအဖွဲ့မှာ ‘လူသစ် မူသစ်တွေနဲ့ နိုင်ငံကိုမောင်းနှင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်’ လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာရန်မျိုးသိမ်းက အကြံပြုပါတယ်။
"လာမယ့်အစိုးရသစ်ဟာ လူလည်းသစ်ဖို့ လိုအပ်သလို မူဝါဒပိုင်း လုပ်နည်း လုပ်ဟန်ပိုင်းတွေမှာလည်းပဲ အရင်အစိုးရနဲ့ မတူဘဲနဲ့ ပြောင်းလဲနိုင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ အစိုးရအဖွဲ့အတွင်းမှာ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မြင့်မားနေတာကို လျှော့ချပြီးတော့ ဒီဝန်ကြီးတွေကို သူတို့ရဲ့တာဝန်နဲ့ ညီမျှတဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့် အပြည့်အဝပေးနိုင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီအစိုးရအဖွဲ့ထဲမှာ မိတ်ဘက်တိုင်းရင်းသားပါတီတွေက ကိုယ်စားလှယ်တွေကိုလည်း ထည့်သွင်းပြီးတော့ ဖွဲ့စည်းနိုင်မယ်ဆိုရင် ဒီအစိုးရအဖွဲ့ဟာ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ရေးအတွက်ကို အထောက်အကူဖြစ်မယ့် အစိုးရတရပ် ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
“အာဏာရပါတီအနေနဲ့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးတဲ့နေရာမှာ တန်းတူရည်တူ သဘောဆောင်တဲ့ အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှု နားလည်မှုကို တည်ဆောက်နိုင်တဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုတွေကနေပြီးတော့ ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ လာမယ့်သက်တမ်းအတွင်းမှာ လွှတ်တော်တွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာလည်းပဲ လက်ရှိသက်တမ်းထက် ပိုပြီးတော့ လုပ်ရည်ကိုင်ရည် မြင့်မားလာဖို့ လိုအပ်သလို လွှတ်တော်တွေရဲ့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရ အပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ပြည်နယ်အစိုးရတွေကို အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းနိုင်မှုကို ချဲ့ထွင်နိုင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။"
လက်ရှိအာဏာရပါတီအနေနဲ့ ရှေ့အစိုးရသက်တမ်းမှာ စီးပွားရေး ပြန်နာလံထူလာနိုင်ဖို့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်ရေးနဲ့ မတူကွဲပြားသူတွေကြား လူမှုသဟဇာတဖြစ်မှု အပါအဝင် အရေးကြီး လုပ်သင့်တာတွေကို လက်တွေ့ကျကျ ဆောင်ရွက်ပါလို့ ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဟောင်း ကိုမြအေးက တိုက်တွန်းပါတယ်။
"ဒီ လာမယ့်ငါးနှစ်သက်တမ်းက ပြီးခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်သက်တမ်းလိုတော့ သွားလို့မရတော့ဘူးလို့ ကျနော်မြင်တယ်ဗျ။ အထူးသဖြင့် နံပါတ်တစ်ကတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးပဲ။ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးကို ပြန်ဦးမော့လာနိုင်အောင် တော်တော်ကို ကြိုးစားရမယ့်အချိန်လို့ မြင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးကလည်း ဒီ COVID-19 ကြောင့် ရိုက်ခတ်မှုကလည်း အကြီးအကျယ် ဖြစ်နေတယ်ဆိုတော့။ အဲ့ဒါကိုတော့ နံပါတ်တစ်အနေနဲ့ ကျနော်မြင်တယ်။ နောက် ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရမယ့် ပြဿနာတွေကတော့ နိုင်ငံရေးခေါင်းစဉ်အောက်မှာ အများကြီးရှိနေတာပေါ့ဗျာ။ အဲဒီအများကြီးတွေထဲကမှ အဓိကကတော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အကျပ်အတည်းပဲ။ အဲဒီအကျပ်အတည်းရဲ့ ပင်ရင်း အစစ်အမှန်ကတော့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး။ အဲ့တော့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးက ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တိုက်ရိုက်အချိုးကျတယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့လည်း တိုက်ရိုက်အချိုးကျတယ်။
“ဆိုတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ကို သေသေချာချာ တည်ဆောက်ဖို့ လိုလာတယ်လို့ ကျနော်မြင်တယ်။ ဒီငါးနှစ်အတွင်းမှာ ဒီမိုကရေစီရှင်သန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ထွန်းကားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတရပ် ပေါ်ပေါက်ရေးကိုတော့ အပြင်းအထန် ကြိုးစားရလိမ့်မယ်လို့ မြင်တယ်။ နံပါတ် ၃ အချက်ကတော့ လူမှုသဟဇာတ ဖြစ်မှုပေါ့။ ကျနော်တို့ ရခိုင်မှာရှိနေတဲ့ ပြဿနာရပ်တွေ အပါအဝင် ကျနော်တို့ ဘာသာရေးကြောင့် လူမျိုးရေးကြောင့် ပဋိပက္ခတွေကို ပိုမိုလျော့နည်းလာစေပြီး တဖက်နဲ့တဖက် သဟဇာတဖြစ်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်တွေကို ဖန်တီးရမှာဖြစ်တယ်။ ဒါမှ ICJ, ICC မှာ တရားရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာတွေကို ပြေလည်ဖို့ဆိုရင် ဒီဟာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့လိုလိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။"
SEE ALSO: မြန်မာရွေးကောက်ပွဲအပေါ် Carter Center သုံးသပ်ချက်ကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ပါတီ (KSPP) ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ-၁ ဒေါ်ဒွဲဘူက အစိုးရသစ်အနေနဲ့ တိုင်းရင်းဒေသက ငြိမ်းချမ်းရေးတွေ ဦးစားပေးဖော်ဆောင်ပေးဖို့၊ တိုင်းရင်းဒေသတွေက စစ်ပြေးစစ်ရှောင် ဒုက္ခသည်တွေ အပါအဝင် ဒေသခံ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ လူမှုဘဝတွေ တိုးတက်မြှင့်တင်နိုင်ရေး အဓိကဆောင်ရွက်ပေးပါလို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။
"အရင်ကတည်းက ငါးနှစ်တာ လုပ်လာခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေကို ဆက်ပြီး လုပ်စေချင်ပါတယ်။ အဲဒီ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ အောင်မြင်မှပဲ ကျမတို့အနာဂတ်မှာ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ထောင်ဖို့ ဘယ်လိုသွားမယ်ဆိုတဲ့ မူတွေကိုသိမှပဲ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးကို သွားလို့ရမှာပေါ့။ အဲဒါက တချက်၊ နောက်တချက်ကတော့ ကျမတို့ရဲ့ လူထုနဲ့ လက်တွဲဆောင်ရွက်ဖို့ပေါ့နော်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်တာကာလမှာ ‘အစိုးရနဲ့ လူထု’ ပြီးရင် ‘အစိုးရနဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ’၊ နောက် ‘အစိုးရနဲ့ သတင်းမီဒီယာ’ ဆက်ဆံမှုတွေက အင်မတန်ကို အားနည်းခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီကဏ္ဍတွေကို ကျမတို့က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်စေချင်ပါတယ်။ နောက် IDP အရေး၊ မူးယစ်ဆေးဝါးအရေးနဲ့ နောက်တခု အရေးကြီးဆုံးက တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးပါ၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးအတွက် ဌာနတိုင်းနဲ့ ကျမတို့ပြည်သူတွေ ညှိနှိုင်းပေါင်းစပ် ဆောင်ရွက်ရမယ့်ကိစ္စရပ် ဖြစ်တယ်။ ဒီလို ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ရမယ့်ကိစ္စတွေ အင်မတန်အားနည်းခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အစိုးရ၊ ပြည်သူ၊ CSO၊ မီဒီယာ စသည်ဖြင့် အားလုံးပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ကျမပြောချင်ပါတယ်။"
အခုလို ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အဖြေတွေ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဘက်က အပြီးသတ် ထုတ်ပြန်နေချိန်နဲ့ တပြိုင်နက်တည်းမှာပဲ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပချိန်တုန်းက တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရန် အခြေအနေမရှိ ဆိုပြီး ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ခဲ့တဲ့ တိုင်းရင်းနယ်မြေတချို့မှာ နောက်ဆက်တွဲ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ပြန်ပြီးကျင်းပပေးဖို့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေဘက်က တောင်းဆိုနေကြဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကနေ့မှာလည်း ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အဖြေကို မကျေနပ်တဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အလိုမရှိ၊ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် အယုံအကြည်မရှိ ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်တွေ ကိုင်ဆောင်ပြီး အတိုက်အခံပါတီ USDP ထောက်ခံသူတွေဟာ နေပြည်တော် ဥတ္တရသီရိမြို့မှာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါသေးတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ကော်မရှင်ထုတ်ပြန်၊ NLD နေရာ ၉၀၀ ကျော် အနိုင်ရ
-------------------------
(Unicode)
ရှေးကောကျပှဲရလဒျ ကောျမရှငျထုတျပွနျ၊ NLD နရော ၉၀၀ ကြောျ အနိုငျရ
ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲ ရလဒျအဖွတှေေ ဒီကနေ့ အပွီးသတျ ထုတျပွနျလိုကျပွီ ဖွဈပါတယျ။ လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ မဲဆန်ဒနယျပေါငျး ၁,၁၀၀ ကြောျမှာ မဲဆန်ဒနယျနရောအမြားဆုံး ၉၀၀ ကြောျ ရှေးခယြျတငျမွှောကျခံခဲ့ရတဲ့ လကျရှိအာဏာရပါတီ NLD ဆကျအုပျခြုပျမယ့ျ ရှေ့အစိုးရသကျတမျးအပေါျ အကွံပွုခကြျ အမွငျသဘောထားတှေ ဘယျလိုရှိသလဲဆိုတာ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မဆုမှနျက စုစညျးတငျပွပေးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့က ကငြျးပပွုလုပျခဲ့တဲ့ လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ ပါတီစုံဒီမိုကရစေီ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲကွီးရဲ့ ရလဒျအဖွေ အကုနျလုံးကို ဒီကနေ့ နိုဝငျဘာလ ၁၅ ရကျနေ့မှာ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျဘကျက အပွီးသတျ ထုတျပွနျပေးလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။
တနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ ကငြျးပပွုလုပျခှင့ျရှိတဲ့ လှှတျတောျအလိုကျ မဲဆန်ဒနယျတှကေတော့ ပွညျသူ့လှှတျတောျမှာ မဲဆန်ဒနယျ ၃၁၅ နယျ၊ အမြိုးသားလှှတျတောျမှာ မဲဆန်ဒနယျ ၁၆၁ နယျ၊ တိုငျးဒသေကွီးနဲ့ ပွညျနယျလှှတျတောျ မဲဆန်ဒနယျပေါငျးက ၆၁၂ နယျနဲ့ တိုငျးဒသေကွီး သို့မဟုတျ ပွညျနယျလှှတျတောျအတှကျ တိုငျးရငျးသားလူမြိုး မဲဆန်ဒနယျ ၂၉ နယျ စုစုပေါငျး မဲဆန်ဒနယျ ၁,၁၁၇ နယျ ကငြျးပခဲ့တာမှာတော့ လကျရှိအာဏာရပါတီ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ (NLD) က လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ မဲဆန်ဒနယျအားလုံး အရအေတှကျ စုစုပေါငျး ၉၂၀ လှှတျတောျအလိုကျ ရှေးခယြျတငျမွှောကျခံခဲ့ရတာ ဖွဈပါတယျ။
အတိုကျအခံပါတီ ပွညျထောငျစုကွံ့ခိုငျရေးနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးရေးပါတီ (USDP) ကတော့ လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ မဲဆန်ဒနယျပေါငျး ၇၁ နရောနဲ့ ဒုတိယအမြားဆုံး အနိုငျရခဲ့ပါတယျ။ ရှမျးတိုငျးရငျးသားမြား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ (SNLD) က လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ ၄၂ နရောနဲ့ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ (ANP) က လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ ၁၅ နရော၊ တအာငျး(ပလောငျ) အမြိုးသားပါတီနဲ့ မှနျညီညှတျရေးပါတီက ၁၂ နရောစီ အသီးသီးနဲ့ ပအိုဝျးအမြိုးသားအဖှဲ့ခြုပျပါတီက ၁၁ နရော စသဖွင့ျ ကနြျတဲ့ ကယား၊ ကခငြျ၊ ဝ၊ လားဟူ၊ ဇိုမီး၊ လီဆူး၊ ကယနျး၊ ကရငျ၊ ခငြျး စတဲ့ တိုငျးရငျးသားပါတီတှနေဲ့ တသီးပုဂ်ဂလပါတီတှရေဲ့ ရှေးခယြျတငျမွှောကျခံ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ အမညျစာရငျးတှကေိုလညျး ကောျမရှငျဘကျက အသီးသီး ထုတျပွနျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
အခုလိုမြိုး အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျပါတီ (NLD) ဘကျက လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ မဲဆန်ဒနယျအမြားဆုံး အနိုငျရခဲ့တဲ့အပေါျ လာမယ့ျအစိုးရသဈရဲ့ အစိုးရအဖှဲ့မှာ ‘လူသဈ မူသဈတှနေဲ့ နိုငျငံကိုမောငျးနှငျဖို့ လိုအပျပါတယျ’ လို့ နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ ဒေါကျတာရနျမြိုးသိမျးက အကွံပွုပါတယျ။
"လာမယ့ျအစိုးရသဈဟာ လူလညျးသဈဖို့ လိုအပျသလို မူဝါဒပိုငျး လုပျနညျး လုပျဟနျပိုငျးတှမှောလညျးပဲ အရငျအစိုးရနဲ့ မတူဘဲနဲ့ ပွောငျးလဲနိုငျဖို့ လိုအပျတယျလို့ မွငျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျတော့ အစိုးရအဖှဲ့အတှငျးမှာ ဗဟိုခြုပျကိုငျမှု မွင့ျမားနတောကို လြှော့ခပြွီးတော့ ဒီဝနျကွီးတှကေို သူတို့ရဲ့တာဝနျနဲ့ ညီမြှတဲ့ လုပျပိုငျခှင့ျ အပွည့ျအဝပေးနိုငျဖို့ လိုအပျတယျလို့ မွငျပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ ဒီအစိုးရအဖှဲ့ထဲမှာ မိတျဘကျတိုငျးရငျးသားပါတီတှကေ ကိုယျစားလှယျတှကေိုလညျး ထည့ျသှငျးပွီးတော့ ဖှဲ့စညျးနိုငျမယျဆိုရငျ ဒီအစိုးရအဖှဲ့ဟာ အမြိုးသားပွနျလညျသင့ျမွတျရေးနဲ့ ယုံကွညျမှု တညျဆောကျရေးအတှကျကို အထောကျအကူဖွဈမယ့ျ အစိုးရတရပျ ဖွဈလာလိမ့ျမယျလို့ မွငျပါတယျ။
“အာဏာရပါတီအနနေဲ့ တိုငျးရငျးသားပါတီတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးတဲ့နရောမှာ တနျးတူရညျတူ သဘောဆောငျတဲ့ အပွနျအလှနျယုံကွညျမှု နားလညျမှုကို တညျဆောကျနိုငျတဲ့ ညှိနှိုငျးဆှေးနှေးမှုတှကေနပွေီးတော့ ဖောျဆောငျနိုငျဖို့ လိုအပျတယျလို့ မွငျပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ လာမယ့ျသကျတမျးအတှငျးမှာ လှှတျတောျတှရေဲ့ အခနျးကဏ်ဍဟာလညျးပဲ လကျရှိသကျတမျးထကျ ပိုပွီးတော့ လုပျရညျကိုငျရညျ မွင့ျမားလာဖို့ လိုအပျသလို လှှတျတောျတှရေဲ့ ပွညျထောငျစုအစိုးရ အပါအဝငျ တိုငျးဒသေကွီးနဲ့ ပွညျနယျအစိုးရတှကေို အပွနျအလှနျ ထိနျးကြောငျးနိုငျမှုကို ခြဲ့ထှငျနိုငျဖို့ လိုအပျတယျလို့ မွငျပါတယျ။"
SEE ALSO: တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အစိုးရ နဲ့ တပ်မတော် သဘောထားပြောင်းလဲလာနိုင်မှု အပေါ် သုံးသပ်ချက်တချို့လကျရှိအာဏာရပါတီအနနေဲ့ ရှေ့အစိုးရသကျတမျးမှာ စီးပှားရေး ပွနျနာလံထူလာနိုငျဖို့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ ပွငျဆငျရေးနဲ့ မတူကှဲပွားသူတှကွေား လူမှုသဟဇာတဖွဈမှု အပါအဝငျ အရေးကွီး လုပျသင့ျတာတှကေို လကျတှေ့ကကြြ ဆောငျရှကျပါလို့ ၈၈ မြိုးဆကျ ကြောငျးသားခေါငျးဆောငျဟောငျး ကိုမွအေးက တိုကျတှနျးပါတယျ။
"ဒီ လာမယ့ျငါးနှဈသကျတမျးက ပွီးခဲ့တဲ့ ငါးနှဈသကျတမျးလိုတော့ သှားလို့မရတော့ဘူးလို့ ကနြောျမွငျတယျဗြ။ အထူးသဖွင့ျ နံပါတျတဈကတော့ တိုငျးပွညျရဲ့ စီးပှားရေးပဲ။ တိုငျးပွညျရဲ့ စီးပှားရေးကို ပွနျဦးမော့လာနိုငျအောငျ တောျတောျကို ကွိုးစားရမယ့ျအခြိနျလို့ မွငျတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ တကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ စီးပှားရေးကလညျး ဒီ COVID-19 ကွောင့ျ ရိုကျခတျမှုကလညျး အကွီးအကယြျ ဖွဈနတေယျဆိုတော့။ အဲ့ဒါကိုတော့ နံပါတျတဈအနနေဲ့ ကနြောျမွငျတယျ။ နောကျ ရငျဆိုငျဖွရှေငျးရမယ့ျ ပွူနာတှကေတော့ နိုငျငံရေးခေါငျးစဉျအောကျမှာ အမြားကွီးရှိနတောပေါ့ဗြာ။ အဲဒီအမြားကွီးတှထေဲကမှ အဓိကကတော့ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ အကပြျအတညျးပဲ။ အဲဒီအကပြျအတညျးရဲ့ ပငျရငျး အစဈအမှနျကတော့ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေး။ အဲ့တော့ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေးက ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ တိုကျရိုကျအခြိုးကတြယျ။ တိုငျးပွညျရဲ့ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံ ပွုပွငျပွောငျးလဲရေးနဲ့လညျး တိုကျရိုကျအခြိုးကတြယျ။
“ဆိုတော့ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျကို သသေခြောခြာ တညျဆောကျဖို့ လိုလာတယျလို့ ကနြောျမွငျတယျ။ ဒီငါးနှဈအတှငျးမှာ ဒီမိုကရစေီရှငျသနျတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ထှနျးကားတဲ့ ဖှဲ့စညျးပုံတရပျ ပေါျပေါကျရေးကိုတော့ အပွငျးအထနျ ကွိုးစားရလိမ့ျမယျလို့ မွငျတယျ။ နံပါတျ ၃ အခကြျကတော့ လူမှုသဟဇာတ ဖွဈမှုပေါ့။ ကနြောျတို့ ရခိုငျမှာရှိနတေဲ့ ပွူနာရပျတှေ အပါအဝငျ ကနြောျတို့ ဘာသာရေးကွောင့ျ လူမြိုးရေးကွောင့ျ ပဋိပက်ခတှကေို ပိုမိုလြော့နညျးလာစပွေီး တဖကျနဲ့တဖကျ သဟဇာတဖွဈတဲ့ ပတျဝနျးကငြျတှကေို ဖနျတီးရမှာဖွဈတယျ။ ဒါမှ ICJ, ICC မှာ တရားရငျဆိုငျနရေတဲ့ ပွူနာတှကေို ပွလေညျဖို့ဆိုရငျ ဒီဟာတှကေို ဖွရှေငျးဖို့လိုလိမ့ျမယျလို့ မွငျပါတယျ။"
SEE ALSO: ကျန်နေသေးတဲ့ မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်နိုင်ခြေ အလားအလာကခငြျပွညျနယျပွညျသူ့ပါတီ (KSPP) ဒုတိယဥက်ကဋ်ဌ-၁ ဒေါျဒှဲဘူက အစိုးရသဈအနနေဲ့ တိုငျးရငျးဒသေက ငွိမျးခမြျးရေးတှေ ဦးစားပေးဖောျဆောငျပေးဖို့၊ တိုငျးရငျးဒသေတှကေ စဈပွေးစဈရှောငျ ဒုက်ခသညျတှေ အပါအဝငျ ဒသေခံ တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ လူမှုဘဝတှေ တိုးတကျမွှင့ျတငျနိုငျရေး အဓိကဆောငျရှကျပေးပါလို့ တိုကျတှနျးပါတယျ။
"အရငျကတညျးက ငါးနှဈတာ လုပျလာခဲ့တဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးပှဲတှကေို ဆကျပွီး လုပျစခေငြျပါတယျ။ အဲဒီ ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးပှဲတှေ အောငျမွငျမှပဲ ကမြတို့အနာဂတျမှာ ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီပွညျထောငျစု တညျထောငျဖို့ ဘယျလိုသှားမယျဆိုတဲ့ မူတှကေိုသိမှပဲ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျရေးကို သှားလို့ရမှာပေါ့။ အဲဒါက တခကြျ၊ နောကျတခကြျကတော့ ကမြတို့ရဲ့ လူထုနဲ့ လကျတှဲဆောငျရှကျဖို့ပေါ့နောျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ငါးနှဈတာကာလမှာ ‘အစိုးရနဲ့ လူထု’ ပွီးရငျ ‘အစိုးရနဲ့ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှေ’၊ နောကျ ‘အစိုးရနဲ့ သတငျးမီဒီယာ’ ဆကျဆံမှုတှကေ အငျမတနျကို အားနညျးခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီကဏ်ဍတှကေို ကမြတို့က ပူးပေါငျးဆောငျရှကျစခေငြျပါတယျ။ နောကျ IDP အရေး၊ မူးယဈဆေးဝါးအရေးနဲ့ နောကျတခု အရေးကွီးဆုံးက တရားဥပဒစေိုးမိုးရေးပါ၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးအတှကျ ဌာနတိုငျးနဲ့ ကမြတို့ပွညျသူတှေ ညှိနှိုငျးပေါငျးစပျ ဆောငျရှကျရမယ့ျကိစ်စရပျ ဖွဈတယျ။ ဒီလို ပေါငျးစပျညှိနှိုငျး ဆောငျရှကျရမယ့ျကိစ်စတှေ အငျမတနျအားနညျးခဲ့တယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ အစိုးရ၊ ပွညျသူ၊ CSO၊ မီဒီယာ စသညျဖွင့ျ အားလုံးပေါငျးစပျညှိနှိုငျးဆောငျရှကျဖို့ လိုအပျတယျလို့ ကမြပွောခငြျပါတယျ။"
အခုလို ရှေးကောကျပှဲရလဒျအဖွတှေေ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျဘကျက အပွီးသတျ ထုတျပွနျနခြေိနျနဲ့ တပွိုငျနကျတညျးမှာပဲ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပခြိနျတုနျးက တရားမြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျရနျ အခွအေနမေရှိ ဆိုပွီး ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျခဲ့တဲ့ တိုငျးရငျးနယျမွတေခြို့မှာ နောကျဆကျတှဲ ရှေးကောကျပှဲတှေ ပွနျပွီးကငြျးပပေးဖို့ တိုငျးရငျးသားပါတီတှဘေကျက တောငျးဆိုနကွေဆဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒီကနေ့မှာလညျး ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲရလဒျအဖွကေို မကြနေပျတဲ့အတှကျ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ အလိုမရှိ၊ ရှေးကောကျပှဲရလဒျ အယုံအကွညျမရှိ ဆိုတဲ့ ဆိုငျးဘုတျတှေ ကိုငျဆောငျပွီး အတိုကျအခံပါတီ USDP ထောကျခံသူတှဟော နပွေညျတောျ ဥတ်တရသီရိမွို့မှာ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါသေးတယျ။