[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရပ်သားအစိုးရကို ဖယ်ရှားပြီး စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ လုပ်ရပ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ ဆက်လက် ထွက်ပေါ်လာနေရာမှာ အစိုးရဝန်ထမ်းတွေလည်း ပါဝင်လာနေပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေက စတင်လိုက်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုမှာ တခြားအစိုးရဌာနတွေ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်လာနေကြတာပါ။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအိမ့်သန္တာထွန်းက ပြောပြပါမယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ လုပ်ရပ်ကို ကန့်ကွက်တဲ့ အနေနဲ့ ဝန်ကြီးဌာနအလိုက် အစိုးရဝန်ထမ်းတွေ ရုံးမတက်ဘဲ ဆန္ဒပြတာ၊ ဖဲကြိုးနီဝတ်ဆင်တာစတဲ့ ဆန္ဒပြ လှုပ်ရှားမှုတွေ နေရာတော်တော်များများမှာ ပေါ်ပေါက်လာနေပါတယ်။
ဒီကနေ့မှာပဲ ရန်ကုန်ပညာရေးတက္ကသိုလ်က ဆရာတွေကလည်း စစ်တပ်ရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုကို လက်မခံကြောင်း ဖဲကြိုးနီ ဝတ်ဆင် ဆန္ဒပြခဲ့ကြတဲ့အကြောင်း လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်သူ ဆရာတယောက်က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
SEE ALSO: တနင်္သာရီတိုင်း အစိုးရအဖွဲ့ထဲက အဖမ်းခံထားရသူတချို့ သတင်းအစအနပျောက်နေ“ဒီ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားမဝင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု၊ တစ်နည်းအားဖြင့် စစ်အာဏာသိမ်းမှုနဲ့စာရင် နိုင်ငံတော်ပုန်ကန်မှုလို့တောင် ပြောလို့ရတယ်။ ဒီဟာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အနေနဲ့ ဒီ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားမှာလည်း ကျနော်တို့ ခွေးသွားစိတ်တစ်ခုအနေနဲ့ ကျနော်တို့ ဆရာ၊ ဆရာမတွေက အသုံးတော်ခံမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာလည်း ဒီသဘောထားကို ပြတာပါ။”
အရပ်သားအစိုးရရဲ့ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးပြီး တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အပေါ် ဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြသဖို့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေက စတင်တိုက်တွန်းခဲ့ရာက ဆေးရုံတော်တော်များများက ဆရာဝန်တွေ၊ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်လာနေကြပါတယ်။ ဖဲကြိုးနီ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်လာတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း အလုပ်သမားဆေးရုံက ဒေါက်တာ တင်မင်းထွန်းကတော့ တခြားနိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေပါ ပူးပေါင်းကြဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
နေပြည်တော်က ဆေးရုံတခုရှိ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းများရဲ့ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှု မြင်ကွင်း။ (ဖေဖော်ဝါရီ ၅၊ ၂၀၂၁)
“အလုပ်သမားဆေးရုံမှာ မနေ့က ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှု လုပ်တယ်။ အားလုံးစုစုပေါင်း ဝန်ထမ်းအင်အား ၅၀ လောက်ပါကြတယ်။ ဆရာဝန်ကြီးတွေရော၊ ဟိုးအောက်ခြေကနေ ဆရာဝန်ကြီးတွေအထိပေါ့။ နောက်ပြီး CDC Movement ကို ဒီနေ့စကြတယ်။ စတဲ့ခါမှာ သူနာပြုအငယ်တွေရော လက်ထောက်ဆရာဝန်တွေရော အလုပ်မလာကြတော့ဘူး။ ကျနောတို့ လူကြီးတွေကတော့ ဆေးရုံကို ထိန်းထားပေးတဲ့ အနေနဲ့လောက်ပဲ သွားကြတယ်။ အားလုံးပါဝင်မှလည်း ဒီတိုက်ပွဲက အောင်မြင်မယ်။ ကျန်တဲ့ ဝန်ထမ်းအားလုံးလည်း ပါဝင်ဖို့လိုမယ်ထင်ပါတယ်။”
အာဏာသိမ်းတဲ့ လုပ်ရပ်ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြသဖို့ တိုက်တွန်းမှုတွေနဲ့အတူ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်တွေက ဆရာ၊ ဆရာမတွေနဲ့ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ၊ လျှပ်စစ်နဲ့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန၊ လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အလုပ်သမားလူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပြည်သူအင်အားဝန်ကြီးဌာန စတဲ့ နိုင်ငံအဝန်းက ဝန်ထမ်းတွေလည်း ပါဝင်လာကြပါတယ်။ ဒီကနေ့ ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြတဲ့ နေပြည်တော်က လျှပ်စစ်နဲ့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနက အရာရှိ ဦးအောင်သန့်ကလည်း လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ရတဲ့အကြောင်းကို ရှင်းပြပါတယ်။
“ဆန္ဒဖော်ထုတ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်ကတော့ ကျနော်တို့ ပြည်သူနဲ့ အတူရှိနေပါတယ်။ လျှပ်စစ်နဲ့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနဆိုတာကလည်း ဝန်ကြီးဌာနတွေထဲမှာ တစ်ခုတည်ရှိနေတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီက ဝန်ထမ်းတွေကလည်း ပြည်သူတွေနဲ့ အတူရှိနေပါတယ်။”
ရွေးကောက်ပွဲမှာ မသမာမှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ပျက်ကွက်တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အပေါ် လက်မခံနိုင်တာကြောင့် ကန့်ကွက်လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်လာသူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်လာတဲ့ နေပြည်တော်က တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနက လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးသက်လွင်ဦးကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ လုပ်ရပ်ကို ကန့်ကွက်ဖို့ ပူးပေါင်းပါဝင်ရတာလို့ ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ မျက်မြင်တွေ့ထားရတဲ့ အမှန်တရားက ရလဒ်တွေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ အလုပ်လုပ်မှာဖြစ်ပါတဲ့အတွက် ဒီဆန္ဒကို ထုတ်ဖော်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်လိုက်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့မှာ Risk တစ်ခုတော့ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေနဲ့ အတူရပ်တည်တယ်၊ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ အတူရပ်တည်တယ်၊ အမှန်တရားဘက်ကနေ ရပ်တည်တယ်ဆိုတာကို အလုပ်တစ်ခုအနေနဲ့ ပြတာဖြစ်ပါတယ်။”
ဒီနေ့မှာပဲ NLD အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းတဲ့နည်းနဲ့ အာဏာဖီဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို အားပေးကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန် ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ အာဏာဖီဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကြောင့် ဖမ်းဆီးအရေးယူခံရတာ၊ ဝန်ထမ်းအဖြစ်က ထုတ်ပယ်ခံရတာတွေ ကြုံရရင်လည်း ပါတီဝင်တွေက ဝိုင်းဝန်းကူညီရမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
စစ်အာဏာသိမ်းမှုပေါ် ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားမှု အစိုးရဝန်ထမ်းအများအပြား ပါလာ
[Unicode Version]
စဈအာဏာသိမျးမှုပေါျ ဆန့ျကငြျလှုပျရှားမှု အစိုးရဝနျထမျးအမြားအပွား ပါလာ
မွနျမာနိုငျငံမှာ အရပျသားအစိုးရကို ဖယျရှားပွီး စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ လုပျရပျကို ဆန့ျကငြျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှေ ဆကျလကျ ထှကျပေါျလာနရောမှာ အစိုးရဝနျထမျးတှလေညျး ပါဝငျလာနပေါတယျ။ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေ စတငျလိုကျတဲ့ လှုပျရှားမှုမှာ တခွားအစိုးရဌာနတှေ၊ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှလေညျး ပူးပေါငျးပါဝငျလာနကွေတာပါ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအိမ့ျသန်တာထှနျးက ပွောပွပါမယျ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ လုပျရပျကို ကန့ျကှကျတဲ့ အနနေဲ့ ဝနျကွီးဌာနအလိုကျ အစိုးရဝနျထမျးတှေ ရုံးမတကျဘဲ ဆန်ဒပွတာ၊ ဖဲကွိုးနီဝတျဆငျတာစတဲ့ ဆန်ဒပွ လှုပျရှားမှုတှေ နရောတောျတောျမြားမြားမှာ ပေါျပေါကျလာနပေါတယျ။
ဒီကနေ့မှာပဲ ရနျကုနျပညာရေးတက်ကသိုလျက ဆရာတှကေလညျး စဈတပျရဲ့ အုပျခြုပျမှုကို လကျမခံကွောငျး ဖဲကွိုးနီ ဝတျဆငျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွတဲ့အကွောငျး လှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျသူ ဆရာတယောကျက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“ဒီ စဈအုပျခြုပျရေး၊ တရားမဝငျ စဈအာဏာသိမျးမှု၊ တဈနညျးအားဖွင့ျ စဈအာဏာသိမျးမှုနဲ့စာရငျ နိုငျငံတောျပုနျကနျမှုလို့တောငျ ပွောလို့ရတယျ။ ဒီဟာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ အနနေဲ့ ဒီ စဈအုပျခြုပျရေး ယန်တရားမှာလညျး ကနြောျတို့ ခှေးသှားစိတျတဈခုအနနေဲ့ ကနြောျတို့ ဆရာ၊ ဆရာမတှကေ အသုံးတောျခံမှာ မဟုတျဘူးဆိုတာလညျး ဒီသဘောထားကို ပွတာပါ။”
အရပျသားအစိုးရရဲ့ ထိပျတနျးခေါငျးဆောငျတှကေို ဖမျးဆီးပွီး တပျမတောျက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အပေါျ ဆန့ျကငြျကွောငျး ပွသဖို့ လှုပျရှားမှုတှကေို ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေ စတငျတိုကျတှနျးခဲ့ရာက ဆေးရုံတောျတောျမြားမြားက ဆရာဝနျတှေ၊ ကနြျးမာရေး ဝနျထမျးတှလေညျး ပူးပေါငျးပါဝငျလာနကွေပါတယျ။ ဖဲကွိုးနီ လှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျလာတဲ့ ရနျကုနျတိုငျး အလုပျသမားဆေးရုံက ဒေါကျတာ တငျမငျးထှနျးကတော့ တခွားနိုငျငံ့ဝနျထမျးတှပေါ ပူးပေါငျးကွဖို့လညျး တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
“အလုပ်သမားဆေးရုံမှာ မနေ့က ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှု လုပ်တယ်။ အားလုံးစုစုပေါင်း ဝန်ထမ်းအင်အား ၅၀ လောက်ပါကြတယ်။ ဆရာဝန်ကြီးတွေရော၊ ဟိုးအောက်ခြေကနေ ဆရာဝန်ကြီးတွေအထိပေါ့။ နောက်ပြီး CDC Movement ကို ဒီနေ့စကြတယ်။ စတဲ့ခါမှာ သူနာပြုအငယ်တွေရော လက်ထောက်ဆရာဝန်တွေရော အလုပ်မလာကြတော့ဘူး။ ကျနောတို့ လူကြီးတွေကတော့ ဆေးရုံကို ထိန်းထားပေးတဲ့ အနေနဲ့လောက်ပဲ သွားကြတယ်။ အားလုံးပါဝင်မှလည်း ဒီတိုက်ပွဲက အောင်မြင်မယ်။ ကျန်တဲ့ ဝန်ထမ်းအားလုံးလည်း ပါဝင်ဖို့လိုမယ်ထင်ပါတယ်။”
အာဏာသိမ်းတဲ့ လုပ်ရပ်ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြသဖို့ တိုက်တွန်းမှုတွေနဲ့အတူ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်တွေက ဆရာ၊ ဆရာမတွေနဲ့ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ၊ လျှပ်စစ်နဲ့ စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာန၊ လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အလုပ်သမားလူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပြည်သူအင်အားဝန်ကြီးဌာန စတဲ့ နိုင်ငံအဝန်းက ဝန်ထမ်းတွေလည်း ပါဝင်လာကြပါတယ်။ ဒီကနေ့ ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြတဲ့ နေပြည်တော်က လျှပ်စစ်နဲ့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနက အရာရှိ ဦးအောင်သန့်ကလည်း လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ရတဲ့အကြောင်းကို ရှင်းပြပါတယ်။
SEE ALSO: စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်တဲ့လှုပ်ရှားမှုတွေ ဆက်ဖြစ်နေဆဲ“ဆန်ဒဖောျထုတျရတဲ့ အကွောငျးရငျကတော့ ကနြောျတို့ ပွညျသူနဲ့ အတူရှိနပေါတယျ။ လြှပျစဈနဲ့ စှမျးအငျဝနျကွီးဌာနဆိုတာကလညျး ဝနျကွီးဌာနတှထေဲမှာ တဈခုတညျရှိနတောဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဒီက ဝနျထမျးတှကေလညျး ပွညျသူတှနေဲ့ အတူရှိနပေါတယျ။”
ရှေးကောကျပှဲမှာ မသမာမှုတှကေို ဖွရှေငျးဖို့ ပကြျကှကျတယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ တပျမတောျက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အပေါျ လကျမခံနိုငျတာကွောင့ျ ကန့ျကှကျလှုပျရှားမှုတှမှော ပါဝငျလာသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ဖဲကွိုးနီလှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျလာတဲ့ နပွေညျတောျက တိုငျးရငျးသား လူမြိုးမြားရေးရာ ဝနျကွီးဌာနက လကျထောကျညှှနျကွားရေးမှူး ဦးသကျလှငျဦးကတော့ ရှေးကောကျပှဲ ရလဒျကို ဆန့ျကငြျပွီး တပျမတောျက အာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ လုပျရပျကို ကန့ျကှကျဖို့ ပူးပေါငျးပါဝငျရတာလို့ ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ မကြျမွငျတှေ့ထားရတဲ့ အမှနျတရားက ရလဒျတှပေေါျ မူတညျပွီးတော့ အလုပျလုပျမှာဖွဈပါတဲ့အတှကျ ဒီဆန်ဒကို ထုတျဖောျတာဖွဈပါတယျ။ ဒီလိုလုပျလိုကျတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့မှာ Risk တဈခုတော့ရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ ပွညျသူတှနေဲ့ အတူရပျတညျတယျ၊ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ အတူရပျတညျတယျ၊ အမှနျတရားဘကျကနေ ရပျတညျတယျဆိုတာကို အလုပျတဈခုအနနေဲ့ ပွတာဖွဈပါတယျ။”
ဒီနေ့မှာပဲ NLD အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျကလညျး ငွိမျးခမြျးတဲ့နညျးနဲ့ အာဏာဖီဆနျတဲ့ လုပျရပျတှကေို အားပေးကွောငျး ကွညောခကြျ ထုတျပွနျ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ အာဏာဖီဆနျတဲ့ လုပျရပျတှကွေောင့ျ ဖမျးဆီးအရေးယူခံရတာ၊ ဝနျထမျးအဖွဈက ထုတျပယျခံရတာတှေ ကွုံရရငျလညျး ပါတီဝငျတှကေ ဝိုငျးဝနျးကူညီရမှာ ဖွဈကွောငျးလညျး ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။