(Zawgyi/Unicode)
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စာသင်ကျောင်းတွေ ပိတ်ထားရတဲ့အချိန် ပညာရေး မထိခိုက်အောင် သင်ကြားမှုစနစ် ပြောင်းလဲလာနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေ တိုက်တွန်းနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် အိမ့်သန္တာထွန်း ပြောပြပါမယ်။
ကပ်ရောဂါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျောင်းတွေကို ပုံမှန်ကျောင်းဖွင့်ချိန်ထက် နောက်ကျပြီး ဇူလိုင်လထဲမှာပဲ ပြန်ဖွင့်ခဲ့ပေမဲ့လည်း ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တကျော့ပြန် တိုးလာရာက ကျောင်းတွေ ပြန်ပိတ်ထားရတာ အခုအချိန်အထိပါ။ လူစုလူဝေးရှောင်ဖို့ နှာခေါင်းစည်းဝတ်ဖို့ အပါအဝင် ကပ်ရောဂါကာကွယ်ရေး စည်းကမ်းချက်တွေနဲ့အညီ ကျောင်းတွေကို ပြန်ဖွင့်ခဲ့ပေမဲ့ ရောဂါကူးစက်မှု အန္တရာယ်ကြောင့် ကျောင်းဖွင့်ပြီး ၁ လအကြာမှာပဲ ပြန်ပိတ်ခဲ့ရပါတယ်။
ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနကတော့ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်တွေနဲ့ အခြေခံပညာ ကျောင်းသူတွေ ကပ်ရောဂါကြောင့် ကျောင်းတွေပိတ်ထားရတဲ့ အချိန်မှာ ပညာရေး အဆက်မပြတ်စေဖို့ အင်တာနက် Online ကနေ သင်ကြားပို့ချဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။
အွန်လိုင်းသင်ကြားမှု အပါအဝင် ကပ်ရောဂါကြောင့် ပြောင်းလဲလာတဲ့ သင်ကြားရေးပုံစံသစ်ကို အမှီလိုက်နိုင်ဖို့ လိုတယ်လို့လည်း Crown Education ပညာရေးလုပ်ငန်းရဲ့ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးအောင်ကျော်ဆန်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ ဂရုထားရမယ့် ရှုထောင့်က ဒီတစ်နှစ်နောက်ကျတာက သာမာန်နောက်ကျတာမဟုတ်ဘူး ဆိုတာကို သတိပြုမိဖို့ လိုတယ်ပေါ့နော်။ နည်းပညာတိုးတက်တဲ့နိုင်ငံတွေက ပညာရေးကို မြန်မြန်ဆန်ဆန်တိုးတက်အောင်လုပ်ကြတယ်။ ကျွန်တော်တို့လို့ မပြည့်စုံသေးတဲ့နိုင်ငံတွေက ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ကို လိုက်တဲ့နေရာမှာ အရင်လိုမဟုတ်ဘူး နည်းပညာနဲ့လိုက်ရမယ်ပေါ့။ အဲ့ဒါကို ကျွန်တော်တို့က ဖားခုန်သလို အမှီလိုက်တယ်ပေါ့။ ဆိုလိုတာက ချင်းတောင်တန်းမှာရှိတဲ့၊ ကချင်တောင်တန်းမှာရှိတဲ့ နယ်စပ်က စစ်ဘေးဒဏ်ခံနေရတဲ့ ကလေးတွေရဲ့ ပညာရေးစနစ်ကို မရပ်အောင် နည်းပညာနဲ့ လုပ်လို့ရတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်တော်တို့က နည်းပညာအပြောင်းအလဲကို ပညာရေးနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး စဉ်းစားနိုင်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။ အဲ့ဒါကို မစဉ်းစားနိုင်ရင် အချိန်တစ်နှစ်နောက်ကျတာထက် ပိုပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပညာရေးစနစ်တွေက နောက်ကျကျန်ရစ်ခဲ့လိမ့်မယ်။”
ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာနကတော့ အွန်လိုင်းသင်ကြားရေး သာမက ဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲရှိတဲ့ ဒေသတွေအတွက် အခမဲ့ရုပ်မြင်သံကြားနဲ့ ရေဒီယိုကနေ သင်ကြားပေးဖို့လည်း ပြင်ဆင်နေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ရုပ်မြင်သံကြားနဲ့ ရေဒီယိုတို့ကနေ ထုတ်လွှင့်သင်ကြားမှုတွေက လက်တွေ့အကျိုးရှိဖို့ လိုတယ်လို့လည်း ဦးအောင်ကျော်ဆန်းက ပြောပါတယ်။
“TV ကနေ သင်ခန်းစာတွေထုတ်လွင့်တာက ကောင်းတယ်၊ အလကားနေရင် ကလေးတွေအတွက် တစ်ခုခုရတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်စိုးရိမ်တာက အဲ့ဒီ TV က ဘယ်လို အစီအစဉ်တွေကိုလွင့်မှာလဲ။ အဲ့ဒါက ကလေးတွေနဲ့ ကိုက်ရဲ့လား။ သူတို့ စိတ်ဝင်စားမှုရှိရဲ့လားဆိုတာ သိပ်အရေးကြီးတယ်။ အဲ့တော့ Contact ပိုင်းမှာ အဲ့ဒီစီစဉ်တဲ့ အစီအစဉ်က ဒီခေတ်ကလေးတွေအတွက် အာရုံစူးစိုက်နိုင်မှု စွမ်းအားကို ဆွဲဆောင်နိုင်တဲ့ Contact တွေဖြစ်ရဲ့လားပေါ့။ TV ကသင်တဲ့အစီအစဉ်ကို အကောင်းဆုံး ကြိုးစားလုပ်ကိုင်တဲ့အတွက် အနုတ်သဘောဆောင်တာနဲ့ မဝေဖန်လိုဘူး၊ ကောင်းတယ်။ ဒါဘယ်မယ့် ဘယ်လောက်ထိရောက်သလဲဆိုတာမှာ သိပ်စဉ်းစားဖို့ကောင်းတဲ့ အချက်တွေရှိတယ်။ ဟိုတုန်းက လည်း ကျွန်တော်တို့ TV တွေကနေ လွင့်တာပဲ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် ခုဏကပြောသလိုပေါ့၊ အဲ့ဒီအစီအစဉ်တွေက ဘယ်လောက်ထိ စိတ်ဝင်စားမှု စွမ်းဆောင်နိုင်မလဲ။ ဒီထက်အရေးကြီးတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိတယ်၊ ခုနောက်ပိုင်း သင်ကြားရေးဘက်မှာ သီအိုရီထဲမှာက Teaching ထက် Assessment လုပ်တာက ပိုအရေးကြီးလာတယ်။ TV တွေကသင်တဲ့ဟာတွေက Assess မလုပ်နိုင်လောက်ဘူး။ စွမ်းရည်အကဲဖြတ်တာ သင်ကြားတတ်မြောက်မှုကို အဲ့ဒါက အရေးကြီးတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ Online Teaching လို့ပြောရင် One Way ကြီးပေါ့၊ ဒါကြီးကို ဒီပေါ်ကနေ ဆရာတွေက ရှင်းပြနေတာမျိုးက အမှန်တော့ နောက်ခေတ်မှာ အလုပ်မဖြစ်တော့ဘူး။”
ကမ္ဘာတဝန်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေ ရှောင်ရှားပြီး အွန်လိုင်းက သင်ကြားမှုတွေ ရေပမ်းစားလာနေပေမဲ့ နည်းပညာ ကွာဟမှုတွေကြောင့် ပညာရေးမှာ ကွာဟချက်တွေ ကြီးမားနိုင်တဲ့ အန္တရာယ် ရှိနေတာကိုလည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂုတာရပ်စ်က သတိပေးထားဘူးပါတယ်။ ရန်ကုန်အဝေးသင်တက္ကသိုလ် ဆရာများသမဂ္ဂ ဥက္ကဌ ဒေါက်တာ အာကာမိုးသူကတော့ အွန်လိုင်း သင်ကြားမှုပုံစံကြောင့် ဆင်းရဲ ချမ်းသာ ကွာခြားမှုကြီးမားသလို ဖွံ့ဖြိုးမှု အားနည်းတဲ့ ဒေသမှာရှိတဲ့ ကျောင်းသားတွေ လက်လှမ်းမမှီနိုင်တဲ့ ပညာရေးမဖြစ်အောင် ဂရုစိုက်ဖို့လိုတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“လက်လှမ်းမီနိုင်တဲ့ အရာတွေမဖြစ်သေးဘူး။ ကျွန်တော်တို့မှာ နယ်တွေမှာဆိုလို့ရှိရင် ဖုန်းမသုံးနိုင်တဲ့ နေရာတွေအများကြီးရှိသေးတယ် ကျွန်တော်တို့ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင်။ အဲ့ဒါကို Co-operated Learning နဲ့ ဖြေရှင်းရင်တော့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် အဆင်မပြေနိုင်ဘူး၊ ကျွန်တော်တို့မြင်တဲ့အခါမှာ ဒါက ဆင်းရဲ ချမ်းသာမှု ကွာဟတဲ့ အနေအထားမှာ ဆင်းရဲတဲ့သူရဲ့ ပညာသင်ယူမှု အခွင့်အလမ်းကို ပိတ်ပင်လိုက်သလို ဖြစ်သွားစေပြီးတော့မှ ပိုက်ဆံရှိတဲ့သူတွေကတော့ ပညာသင်ယူမှု အခွင့်အလမ်းကို ရနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ Contact မျိုးကို ပုံဖော်သွားစေနိုင်တာမျိုးကိုတော့ ထင်သွင်းစဉ်းစားရမယ်လို့ မြင်တယ်။ Online Education က ဘယ်လောက်ထိ ရင်းနှီးမှုရှိသလဲဆိုတဲ့အခါမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Ideology က အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘူးလို့မြင်တယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာ Contact တွေအဆင်သင့်ရပေမယ့်၊ မိုဘိုင်းဖုန်းသည် ချက်ချင်း လုပ်ကိုင် သုံးနိုင်ပေမယ့် ၎င်းမှာ Quality Contact ပိုင်းတွေက ပြသနာပေါ်နိုင်တယ်။ ကျွန်တော်တို့က အဲ့ဒါကို အဆင်သင့်မဖြစ်ခဲ့ဘူး။”
ကုလသမဂ္ဂ ကလေးငယ်များ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ Unicef ကတော့ ကပ်ရောဂါကြောင့် စာသင်ကျောင်းတွေ ပိတ်ထားရတဲ့အတွက် ကမ္ဘာတဝန်း ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးငယ် ၃ ပုံ ၁ ပုံနီးပါး ရှိနေကြောင်း မကြာသေးခင်က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ စာသင်ကျောင်းနဲ့ ဝေးတဲ့ ကျောင်းသား အရေအတွက်ဟာ သန်းပေါင်း ၁ သောင်းခွဲ လောက်ရှိနေပြီး ဒီအထဲမှာ ၄၆၃ သန်းလောက်ဟာလည်း အင်တာနက်၊ ဒါမှမဟုတ် တီဗွီနဲ့ ရေဒီယိုတွေကနေတဆင့် ပညာဆက်လက် သင်ယူနိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ မရှိဘူးလို့လည်း အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကိုဗစ်ကာလ စာသင်ကြားမှုပုံစံ ပြောင်းလဲဖို့လို
............
(Unicode)
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ မွနျမာနိုငျငံမှာ စာသငျကြောငျးတှေ ပိတျထားရတဲ့အခြိနျ ပညာရေး မထိခိုကျအောငျ သငျကွားမှုစနဈ ပွောငျးလဲလာနိုငျဖို့ လိုအပျနတေယျလို့ ကြှမျးကငြျသူတှေ တိုကျတှနျးနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ အိမ့ျသန်တာထှနျး ပွောပွပါမယျ။
ကပျရောဂါကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကြောငျးတှကေို ပုံမှနျကြောငျးဖှင့ျခြိနျထကျ နောကျကပြွီး ဇူလိုငျလထဲမှာပဲ ပွနျဖှင့ျခဲ့ပမေဲ့လညျး ရောဂါကူးစကျမှုတှေ တကြော့ပွနျ တိုးလာရာက ကြောငျးတှေ ပွနျပိတျထားရတာ အခုအခြိနျအထိပါ။ လူစုလူဝေးရှောငျဖို့ နှာခေါငျးစညျးဝတျဖို့ အပါအဝငျ ကပျရောဂါကာကှယျရေး စညျးကမျးခကြျတှနေဲ့အညီ ကြောငျးတှကေို ပွနျဖှင့ျခဲ့ပမေဲ့ ရောဂါကူးစကျမှု အန်တရာယျကွောင့ျ ကြောငျးဖှင့ျပွီး ၁ လအကွာမှာပဲ ပွနျပိတျခဲ့ရပါတယျ။
ပညာရေးဝနျကွီးဌာနကတော့ တက်ကသိုလျ၊ ကောလိပျတှနေဲ့ အခွခေံပညာ ကြောငျးသူတှေ ကပျရောဂါကွောင့ျ ကြောငျးတှပေိတျထားရတဲ့ အခြိနျမှာ ပညာရေး အဆကျမပွတျစဖေို့ အငျတာနကျ Online ကနေ သငျကွားပို့ခဖြို့ စီစဉျနပေါတယျ။
အှနျလိုငျးသငျကွားမှု အပါအဝငျ ကပျရောဂါကွောင့ျ ပွောငျးလဲလာတဲ့ သငျကွားရေးပုံစံသဈကို အမှီလိုကျနိုငျဖို့ လိုတယျလို့လညျး Crown Education ပညာရေးလုပျငနျးရဲ့ အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ ဦးအောငျကြောျဆနျးက သုံးသပျပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့ ဂရုထားရမယ့ျ ရှုထောင့ျက ဒီတဈနှဈနောကျကတြာက သာမာနျနောကျကတြာမဟုတျဘူး ဆိုတာကို သတိပွုမိဖို့ လိုတယျပေါ့နောျ။ နညျးပညာတိုးတကျတဲ့နိုငျငံတှကေ ပညာရေးကို မွနျမွနျဆနျဆနျတိုးတကျအောငျလုပျကွတယျ။ ကြှနျတောျတို့လို့ မပွည့ျစုံသေးတဲ့နိုငျငံတှကေ ပွုပွငျပွောငျးလဲဖို့ကို လိုကျတဲ့နရောမှာ အရငျလိုမဟုတျဘူး နညျးပညာနဲ့လိုကျရမယျပေါ့။ အဲ့ဒါကို ကြှနျတောျတို့က ဖားခုနျသလို အမှီလိုကျတယျပေါ့။ ဆိုလိုတာက ခငြျးတောငျတနျးမှာရှိတဲ့၊ ကခငြျတောငျတနျးမှာရှိတဲ့ နယျစပျက စဈဘေးဒဏျခံနရေတဲ့ ကလေးတှရေဲ့ ပညာရေးစနဈကို မရပျအောငျ နညျးပညာနဲ့ လုပျလို့ရတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ကြှနျတောျတို့က နညျးပညာအပွောငျးအလဲကို ပညာရေးနဲ့ ဆကျစပျပွီး စဉျးစားနိုငျဖို့ အရေးကွီးတယျ။ အဲ့ဒါကို မစဉျးစားနိုငျရငျ အခြိနျတဈနှဈနောကျကတြာထကျ ပိုပွီးတော့ ကြှနျတောျတို့ရဲ့ ပညာရေးစနဈတှကေ နောကျကကြနြျရဈခဲ့လိမ့ျမယျ။”
ပညာရေး ဝနျကွီးဌာနကတော့ အှနျလိုငျးသငျကွားရေး သာမက ဆကျသှယျရေး အခကျအခဲရှိတဲ့ ဒသေတှအေတှကျ အခမဲ့ရုပျမွငျသံကွားနဲ့ ရဒေီယိုကနေ သငျကွားပေးဖို့လညျး ပွငျဆငျနကွေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး ရုပျမွငျသံကွားနဲ့ ရဒေီယိုတို့ကနေ ထုတျလှှင့ျသငျကွားမှုတှကေ လကျတှေ့အကြိုးရှိဖို့ လိုတယျလို့လညျး ဦးအောငျကြောျဆနျးက ပွောပါတယျ။
“TV ကနေ သငျခနျးစာတှထေုတျလှင့ျတာက ကောငျးတယျ၊ အလကားနရေငျ ကလေးတှအေတှကျ တဈခုခုရတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ကြှနျတောျစိုးရိမျတာက အဲ့ဒီ TV က ဘယျလို အစီအစဉျတှကေိုလှင့ျမှာလဲ။ အဲ့ဒါက ကလေးတှနေဲ့ ကိုကျရဲ့လား။ သူတို့ စိတျဝငျစားမှုရှိရဲ့လားဆိုတာ သိပျအရေးကွီးတယျ။ အဲ့တော့ Contact ပိုငျးမှာ အဲ့ဒီစီစဉျတဲ့ အစီအစဉျက ဒီခတျေကလေးတှအေတှကျ အာရုံစူးစိုကျနိုငျမှု စှမျးအားကို ဆှဲဆောငျနိုငျတဲ့ Contact တှဖွေဈရဲ့လားပေါ့။ TV ကသငျတဲ့အစီအစဉျကို အကောငျးဆုံး ကွိုးစားလုပျကိုငျတဲ့အတှကျ အနုတျသဘောဆောငျတာနဲ့ မဝဖေနျလိုဘူး၊ ကောငျးတယျ။ ဒါဘယျမဲ့ ဘယျလောကျထိရောကျသလဲဆိုတာမှာ သိပျစဉျးစားဖို့ကောငျးတဲ့ အခကြျတှရှေိတယျ။ ဟိုတုနျးက လညျး ကြှနျတောျတို့ TV တှကေနေ လှင့ျတာပဲ ဒါပမေယ့ျ ကြှနျတောျ ခုဏကပွောသလိုပေါ့၊ အဲ့ဒီအစီအစဉျတှကေ ဘယျလောကျထိ စိတျဝငျစားမှု စှမျးဆောငျနိုငျမလဲ။ ဒီထကျအရေးကွီးတဲ့ အခကြျတဈခုရှိတယျ၊ ခုနောကျပိုငျး သငျကွားရေးဖကျမှာ သီအိုရီထဲမှာက Teaching ထကျ Assessment လုပျတာက ပိုအရေးကွီးလာတယျ။ TV တှကေသငျတဲ့ဟာတှကေ Assess မလုပျနိုငျလောကျဘူး။ စှမျးရညျအကဲဖွတျတာ သငျကွားတတျမွောကျမှုကို အဲ့ဒါက အရေးကွီးတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ Online Teaching လို့ပွောရငျ One Way ကွီးပေါ့၊ ဒါကွီးကို ဒီပေါျကနေ ဆရာတှကေ ရှငျးပွနတောမြိုးက အမှနျတော့ နောကျခတျေမှာ အလုပျမဖွဈတော့ဘူး။”
ကမ်ဘာတဝနျး ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ ထိတှေ့ဆကျဆံမှုတှေ ရှောငျရှားပွီး အှနျလိုငျးက သငျကွားမှုတှေ ရပေမျးစားလာနပေမေဲ့ နညျးပညာ ကှာဟမှုတှကွေောင့ျ ပညာရေးမှာ ကှာဟခကြျတှေ ကွီးမားနိုငျတဲ့ အန်တရာယျ ရှိနတောကိုလညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ အနျတိုနီယို ဂုတာရပျဈက သတိပေးထားဘူးပါတယျ။ ရနျကုနျအဝေးသငျတက်ကသိုလျ ဆရာမြားသမဂ်ဂ ဥက်ကဌ ဒေါကျတာ အာကာမိုးသူကတော့ အှနျလိုငျး သငျကွားမှုပုံစံကွောင့ျ ဆငျးရဲ ခမြျးသာ ကှာခွားမှုကွီးမားသလို ဖှံ့ဖွိုးမှု အားနညျးတဲ့ ဒသေမှာရှိတဲ့ ကြောငျးသားတှေ လကျလှမျးမမှီနိုငျတဲ့ ပညာရေးမဖွဈအောငျ ဂရုစိုကျဖို့လိုတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“လကျလှမျးမီနိုငျတဲ့ အရာတှမေဖွဈသေးဘူး။ ကြှနျတောျတို့မှာ နယျတှမှောဆိုလို့ရှိရငျ ဖုနျးမသုံးနိုငျတဲ့ နရောတှအေမြားကွီးရှိသေးတယျ ကြှနျတောျတို့ပွောရမယျဆိုလို့ရှိရငျ။ အဲ့ဒါကို Co-operated Learning နဲ့ ဖွရှေငျးရငျတော့ရတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဆငျမပွနေိုငျဘူး၊ ကြှနျတောျတို့မွငျတဲ့အခါမှာ ဒါက ဆငျးရဲ ခမြျးသာမှု ကှာဟတဲ့ အနအေထားမှာ ဆငျးရဲတဲ့သူရဲ့ ပညာသငျယူမှု အခှင့ျအလမျးကို ပိတျပငျလိုကျသလို ဖွဈသှားစပွေီးတော့မှ ပိုကျဆံရှိတဲ့သူတှကေတော့ ပညာသငျယူမှု အခှင့ျအလမျးကို ရနိုငျတယျဆိုတဲ့ Contact မြိုးကို ပုံဖောျသှားစနေိုငျတာမြိုးကိုတော့ ထငျသှငျးစဉျးစားရမယျလို့ မွငျတယျ။ Online Education က ဘယျလောကျထိ ရငျးနှီးမှုရှိသလဲဆိုတဲ့အခါမှာ ကြှနျတောျတို့ရဲ့ Ideology က အဆငျသင့ျမဖွဈသေးဘူးလို့မွငျတယျ။ ကြှနျတောျတို့မှာ Contact တှအေဆငျသင့ျရပမေယ့ျ၊ မိုဘိုငျးဖုနျးသညျ ခကြျခငြျး လုပျကိုငျ သုံးနိုငျပမေယ့ျ ၎င်းငျးမှာ Quality Contact ပိုငျးတှကေ ပွသနာပေါျနိုငျတယျ။ ကြှနျတောျတို့က အဲ့ဒါကို အဆငျသင့ျမဖွဈခဲ့ဘူး။”
ကုလသမဂ်ဂ ကလေးငယျမြား ရနျပုံငှအေဖှဲ့ Unicef ကတော့ ကပျရောဂါကွောင့ျ စာသငျကြောငျးတှေ ပိတျထားရတဲ့အတှကျ ကမ်ဘာတဝနျး ကြောငျးနအေရှယျ ကလေးငယျ ၃ ပုံ ၁ ပုံနီးပါး ရှိနကွေောငျး မကွာသေးခငျက ထုတျပွနျတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ စာသငျကြောငျးနဲ့ ဝေးတဲ့ ကြောငျးသား အရအေတှကျဟာ သနျးပေါငျး ၁ သောငျးခှဲ လောကျရှိနပွေီး ဒီအထဲမှာ ၄၆၃ သနျးလောကျဟာလညျး အငျတာနကျ၊ ဒါမှမဟုတျ တီဗှီနဲ့ ရဒေီယိုတှကေနတေဆင့ျ ပညာဆကျလကျ သငျယူနိုငျတဲ့ အခွအေနမှော မရှိဘူးလို့လညျး အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။