(Zawgyi/Unicode)
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ ကျောင်းတွေပိတ်ထားရတဲ့ အချိန်မှာ ပညာသင်ကြားရေး အဆက်မပြတ်အောင် အင်တာနက် အွန်လိုင်း၊ ရုပ်မြင်သံကြားနဲ့ ရေဒီယိုတွေကနေ သင်ခန်းစာတွေ သင်ကြားပို့ချပေးမယ့် အစီအစဉ်ကို နိုဝင်ဘာလအစောပိုင်းမှာ စတင်ဖို့ရှိကြောင်း ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန ထိပ်ပိုင်း တာဝန်ရှိသူတဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ အခြေခံပညာဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဒေါက်တာတင်မောင်ဝင်း ကိုဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအိမ့်သန္တာထွန်းက အကြောင်းစုံကို ပြောပြမှာပါ။
ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တကျော့ပြန်များလာရာက ကြောငျးတှပေိတ်ထားရတာကြောင့် စာမသင်နိုင်ပဲ ဖြစ်နေရတဲ့ အခြေခံပညာ ကျောင်းသားတွေ အိမ်မှာနေရင်း စာသင်နိုင်အောင် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက စီစဉ်နေတာပါ။ အင်တာနက်အွန်လိုင်း ရုပ်မြင်သံကြားနဲ့ ရေဒီယိုတို့ကနေတဆင့် သင်ကြားပို့ချပေးမယ့် အစီအစဉ်ကို နိုဝင်ဘာလမှာ စတင်နိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်ထားကြောင်းလည်း အခြေခံပညာဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဒေါက်တာတင်မောင်ဝင်းက ပြောပါတယ်။
သင်ကြားရေးကာလ နောက်ကျတာကြောင့် သင်ခန်းစာတွေကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ လျှော့ချထားပြီး အဓိကထားသင်ကြားရမယ့် သင်ခန်းစာတွေကို ဦးစားပေးပြင်ဆင်ထားတယ်လို့လည်း ဒေါက်တာတင်မောင်ဝင်းကပြောပါတယ်။
“ဒီကာလမှာတော့ ဆရာတို့ကတော့ ကလေးတိုင်းဟာ သိသင့်သိထိုက်တဲ့၊ သင်ယူသင့်သင်ယူထိုက်တဲ့ အရေးကြီးဆုံးသင်ခန်းစာတွေကို ခုကာလမှာ ဆရာတို့က Curriculum Adjustment Conservation အနေနဲ့ ဆရာတို့ လုပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဘာသာရပ်အားလုံးတော့ပါမယ်၊ သင်ခန်း စာတွေအားလုံးတော့ ဆရာတို့လုပ်နိုင်ဖို့ လတ်တလောမဖြစ်နိုင်သေးဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ နံပတ် ၁ ကတော့ အခြေခံအနေနဲ့ သိသင့် သိထိုက်တဲ့ သင်ခန်းစာတွေပါမယ်။ နောက်တစ်ဆင့်ကိုကူးပြီးတော့မှ သင်ယူရတော့မယ်ဆိုရင် အဆင်သင့်ဖြစ်ဖို့အတွက် ပေါင်းကူးနိုင်တဲ့ သင်ခန်းစာတွေ ဆရာတို့ ထည့် ထားတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အဲ့ဒီအစွန်းနှစ်ခုပေါ့၊ တတ်ကိုတတ်ရမယ် သိကိုသိရမယ့်ဟာရယ်၊ ရှေ့ဆက်ပြီး တော့ သင်ယူဖို့ရာအတွက် အချိတ်အဆက်ဖြစ်နိုင်တဲ့သင်ခန်းစာတွေကို ဆရာတို့ထည့်ထားတာဖြစ်ပါ တယ်။ (သင်ခန်းစာ) လျှော့ချထားပါတယ်။ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်လျှော့ချတယ်။ ဆရာတို့လည်း အခုထုတ်လွင့်ဖို့ကြိုးစားတယ်။ လေ့လာခြင်းမလေ့လာခြင်းက မသေချာဘူး။ အသေချာပေမယ့် ဆရာတို့ လုပ်သင့်တာတော့ လုပ်နေရမယ်။ အဲ့ဒီလူ၁၀ သန်းလောက်က လူတစ်သိန်းလောက် လေ့လာနိုင်တယ် ဆိုရင်တောင်မှ ဒါအမြတ်ရှိတယ်လို့ ယူဆပြီးတော့ ဆက်လုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။”
ကျောင်းသင်ခန်းစာတွေအတွက် ပြဌာန်းစာအုပ်တွေကို နိုင်ငံအနှံ့က ကျောင်းတွေကို ပေးပို့ထားပေမဲ့ ကပ်ရောဂါကြောင့် ဖြန့်ဝေဖို့ အခက်အခဲ ရှိနေတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ကပ်ရောဂါကြောင့် ပိတ်ထားရချိန်မှာ အွန်လိုင်းစနစ် အပါအဝင် အိမ်ကနေ သင်ယူနိုင်ဖို့ စီစဉ်နေပေမဲ့လည်း အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှု အပါအဝင် နည်းပညာအခက်အခဲနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ဒေါက်တာတင်မောင်ဝင်းကတော့ အွန်လိုင်းသင်ကြားရေးအတွက် အကူအညီပေးနိုင်ဖို့လည်း ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“အွန်လိုင်းမရတဲ့ မြို့နယ်က ခုဆိုရင် ၂၀ ပဲရှိတယ်၊ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာမှ ကျန်တဲ့ မြို့နယ်ပေါင်း ၃၀၀ ကျော်က အွန်လိုင်းရတယ်။ ခုအွန်လိုင်းမရတဲ့ဟာမှာ လတ်တလောတော့ ရခိုင်ဒေသတွေရှိတယ်။ ကချင်ပြည်နယ်က တစ်ချို့ရှိမယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်ကတစ်ချို့ရှိမယ်၊ ဒါတွေကတော့မရဘူးပေါ့။ မရတဲ့ဒေသတွေမှာတော့ TV နဲ့ သွားတာပေါ့လေ။ TV နဲံမရရင်တော့ Radio နဲ့သွားရမှာပေါ့။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ပါ မတူညီမှုတွေကတော့ နေရာတစ်ကာမှာရှိနေမှာပါပဲ။ အခု Operator တွေပေါ့နှော် ၊ MPT တို့ Telenor တို့ Ooredoo တို့ Mytel တို့နဲ့ စကားပြောထားတာ ရှိပါတယ်။ သူတို့ကလည်းပဲ ဒီဟာနဲ့ ပတ်သက်လို့ Zero Charged ပေါ့နှော်၊ အခမဲ့ဒေတာ သုံးခွင့်ရအောင် သူတို့က ကူညီပေးကြမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာတို့လည်း ညှိနှိုင်းနေပါတယ်။ သူတို့လည်းပေးဖို့ရှိပါ တယ်။”
ကပ်ရောဂါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခြေခံပညာကျောင်းတွေကို ပုံမှန်ကျောင်းဖွင့်ချိန်ထက် နောက်ကျပြီး ဇူလိုင်လထဲမှာ ပြန်ဖွင့်ခဲ့ပေမဲ့ တကျော့ပြန် ကူးစက်မှုတွေကြုံခဲ့ရတာကြောင့် ၁ လလောက်အကြာမှာပဲ ပြန်ပိတ်ခဲ့ရတာပါ။
ကုလသမဂ္ဂ ကလေးငယ်များ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ Unicef ကတော့ ကပ်ရောဂါကြောင့် စာသင်ကျောင်းတွေ ပိတ်ထားရတဲ့အတွက် ကမ္ဘာတဝန်း ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးငယ် ၃ ပုံ ၁ ပုံနီးပါး ရှိနေကြောင်း မကြာသေးခင်က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ စာသင်ကျောင်းနဲ့ ဝေးတဲ့ ကျောင်းသား အရေအတွက်ဟာ သန်းပေါင်း ၁ သောင်းခွဲ လောက်ရှိနေပြီး ဒီအထဲမှာ ၄၆၃ သန်းလောက်ဟာလည်း အင်တာနက်၊ ဒါမှမဟုတ် တီဗွီနဲ့ ရေဒီယိုတွေကနေတဆင့် ပညာဆက်လက် သင်ယူနိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ မရှိဘူးလို့လည်း အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
..............
မွနျမာနိုငျငံမှာ အငျတာနကျ အှနျလိုငျးကနေ သငျကွားမယ့ျ အခွခေံပညာရေး နိုဝငျဘာမှာ စမညျ
(Unicode)
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ ကြောငျးတှပေိတျထားရတဲ့ အခြိနျမှာ ပညာသငျကွားရေး အဆကျမပွတျအောငျ အငျတာနကျ အှနျလိုငျး၊ ရုပျမွငျသံကွားနဲ့ ရဒေီယိုတှကေနေ သငျခနျးစာတှေ သငျကွားပို့ခပြေးမယ့ျ အစီအစဉျကို နိုဝငျဘာလအစောပိုငျးမှာ စတငျဖို့ရှိကွောငျး ပညာရေးဝနျကွီးဌာန ထိပျပိုငျး တာဝနျရှိသူတဦးက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။ အခွခေံပညာဦးစီးဌာန ဒုတိယညှှနျကွားရေးမှုးခြုပျ ဒေါကျတာတငျမောငျဝငျး ကိုဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအိမ့ျသန်တာထှနျးက အကွောငျးစုံကို ပွောပွမှာပါ။
ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ တကြော့ပွနျမြားလာရာက ကွောငြးတှပေိတျထားရတာကွောင့ျ စာမသငျနိုငျပဲ ဖွဈနရေတဲ့ အခွခေံပညာ ကြောငျးသားတှေ အိမျမှာနရေငျး စာသငျနိုငျအောငျ ပညာရေးဝနျကွီးဌာနက စီစဉျနတောပါ။ အငျတာနကျအှနျလိုငျး ရုပျမွငျသံကွားနဲ့ ရဒေီယိုတို့ကနတေဆင့ျ သငျကွားပို့ခပြေးမယ့ျ အစီအစဉျကို နိုဝငျဘာလမှာ စတငျနိုငျဖို့ ပွငျဆငျထားကွောငျးလညျး အခွခေံပညာဦးစီးဌာန ဒုတိယညှှနျကွားရေးမှုးခြုပျ ဒေါကျတာတငျမောငျဝငျးက ပွောပါတယျ။
သငျကွားရေးကာလ နောကျကတြာကွောင့ျ သငျခနျးစာတှကေို ၅၀ ရာခိုငျနှုနျးထိ လြှော့ခထြားပွီး အဓိကထားသငျကွားရမယ့ျ သငျခနျးစာတှကေို ဦးစားပေးပွငျဆငျထားတယျလို့လညျး ဒေါကျတာတငျမောငျဝငျးကပွောပါတယျ။
“ဒီကာလမှာတော့ ဆရာတို့ကတော့ ကလေးတိုငျးဟာ သိသင့ျသိထိုကျတဲ့၊ သငျယူသင့ျသငျယူထိုကျတဲ့ အရေးကွီးဆုံးသငျခနျးစာတှကေို ခုကာလမှာ ဆရာတို့က Curriculum Adjustment Conservation အနနေဲ့ ဆရာတို့ လုပျနတောဖွဈပါတယျ။ ဘာသာရပျအားလုံးတော့ပါမယျ၊ သငျခနျး စာတှအေားလုံးတော့ ဆရာတို့လုပျနိုငျဖို့ လတျတလောမဖွဈနိုငျသေးဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ နံပတျ ၁ ကတော့ အခွခေံအနနေဲ့ သိသင့ျ သိထိုကျတဲ့ သငျခနျးစာတှပေါမယျ။ နောကျတဈဆင့ျကိုကူးပွီးတော့မှ သငျယူရတော့မယျဆိုရငျ အဆငျသင့ျဖွဈဖို့အတှကျ ပေါငျးကူးနိုငျတဲ့ သငျခနျးစာတှေ ဆရာတို့ ထည့ျ ထားတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ အဲ့ဒီအစှနျးနှဈခုပေါ့၊ တတျကိုတတျရမယျ သိကိုသိရမယ့ျဟာရယျ၊ ရှေ့ဆကျပွီး တော့ သငျယူဖို့ရာအတှကျ အခြိတျအဆကျဖွဈနိုငျတဲ့သငျခနျးစာတှကေို ဆရာတို့ထည့ျထားတာဖွဈပါ တယျ။ (သငျခနျးစာ) လြှော့ခထြားပါတယျ။ ၅၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျလြှော့ခတြယျ။ ဆရာတို့လညျး အခုထုတျလှင့ျဖို့ကွိုးစားတယျ။ လေ့လာခွငျးမလေ့လာခွငျးက မသခြောဘူး။ အသခြောပမေယ့ျ ဆရာတို့ လုပျသင့ျတာတော့ လုပျနရေမယျ။ အဲ့ဒီလူ၁၀ သနျးလောကျက လူတဈသိနျးလောကျ လေ့လာနိုငျတယျ ဆိုရငျတောငျမှ ဒါအမွတျရှိတယျလို့ ယူဆပွီးတော့ ဆကျလုပျသှားမှာဖွဈပါတယျ။”
ကြောငျးသငျခနျးစာတှအေတှကျ ပွဌာနျးစာအုပျတှကေို နိုငျငံအနှံ့က ကြောငျးတှကေို ပေးပို့ထားပမေဲ့ ကပျရောဂါကွောင့ျ ဖွန့ျဝဖေို့ အခကျအခဲ ရှိနတေယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ကပျရောဂါကွောင့ျ ပိတျထားရခြိနျမှာ အှနျလိုငျးစနဈ အပါအဝငျ အိမျကနေ သငျယူနိုငျဖို့ စီစဉျနပေမေဲ့လညျး အငျတာနကျ ဆကျသှယျမှု အပါအဝငျ နညျးပညာအခကျအခဲနဲ့ စိနျခေါျမှုတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ဒေါကျတာတငျမောငျဝငျးကတော့ အှနျလိုငျးသငျကွားရေးအတှကျ အကူအညီပေးနိုငျဖို့လညျး ပွငျဆငျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
“အှနျလိုငျးမရတဲ့ မွို့နယျက ခုဆိုရငျ ၂၀ ပဲရှိတယျ၊ တဈနိုငျငံလုံးမှာမှ ကနြျတဲ့ မွို့နယျပေါငျး ၃၀၀ ကြောျက အှနျလိုငျးရတယျ။ ခုအှနျလိုငျးမရတဲ့ဟာမှာ လတျတလောတော့ ရခိုငျဒသေတှရှေိတယျ။ ကခငြျပွညျနယျက တဈခြို့ရှိမယျ၊ ရှမျးပွညျနယျကတဈခြို့ရှိမယျ၊ ဒါတှကေတော့မရဘူးပေါ့။ မရတဲ့ဒသေတှမှောတော့ TV နဲ့ သှားတာပေါ့လေ။ TV နဲံမရရငျတော့ Radio နဲ့သှားရမှာပေါ့။ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈပါ မတူညီမှုတှကေတော့ နရောတဈကာမှာရှိနမှောပါပဲ။ အခု Operator တှပေေါ့နှောျ ၊ MPT တို့ Telenor တို့ Ooredoo တို့ Mytel တို့နဲ့ စကားပွောထားတာ ရှိပါတယျ။ သူတို့ကလညျးပဲ ဒီဟာနဲ့ ပတျသကျလို့ Zero Charged ပေါ့နှောျ၊ အခမဲ့ဒတော သုံးခှင့ျရအောငျ သူတို့က ကူညီပေးကွမှာဖွဈပါတယျ။ ဆရာတို့လညျး ညှိနှိုငျးနပေါတယျ။ သူတို့လညျးပေးဖို့ရှိပါ တယျ။”
ကပျရောဂါကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ အခွခေံပညာကြောငျးတှကေို ပုံမှနျကြောငျးဖှင့ျခြိနျထကျ နောကျကပြွီး ဇူလိုငျလထဲမှာ ပွနျဖှင့ျခဲ့ပမေဲ့ တကြော့ပွနျ ကူးစကျမှုတှကွေုံခဲ့ရတာကွောင့ျ ၁ လလောကျအကွာမှာပဲ ပွနျပိတျခဲ့ရတာပါ။
ကုလသမဂ်ဂ ကလေးငယျမြား ရနျပုံငှအေဖှဲ့ Unicef ကတော့ ကပျရောဂါကွောင့ျ စာသငျကြောငျးတှေ ပိတျထားရတဲ့အတှကျ ကမ်ဘာတဝနျး ကြောငျးနအေရှယျ ကလေးငယျ ၃ ပုံ ၁ ပုံနီးပါး ရှိနကွေောငျး မကွာသေးခငျက ထုတျပွနျတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ စာသငျကြောငျးနဲ့ ဝေးတဲ့ ကြောငျးသား အရအေတှကျဟာ သနျးပေါငျး ၁ သောငျးခှဲ လောကျရှိနပွေီး ဒီအထဲမှာ ၄၆၃ သနျးလောကျဟာလညျး အငျတာနကျ၊ ဒါမှမဟုတျ တီဗှီနဲ့ ရဒေီယိုတှကေနတေဆင့ျ ပညာဆကျလကျ သငျယူနိုငျတဲ့ အခွအေနမှော မရှိဘူးလို့လညျး အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
