(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းနေတာကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည် စခန်းတစ်ချို့မှာ ရေကြီး၊ ရေလ ျှံမှုနဲ့ ကြုံနေကြရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြေပုံမြို့နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်၊ မြောက်ဦးမြို့နယ်တွေက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ရေကြီးလို့ နေရေး ထိုင်ရေး အခက်တွေ့နေတဲ့အကြောင်း ရခိုင်က လာတဲ့သတင်းကို ကိုသားညွန့်ဦး ပြောပြပါမယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းမှုကြောင့် ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ ရသေ့တောင်၊ မြေပုံနဲ့ အမ်းမြို့နယ်တွေမှာ ရှိတဲ့ ပြည်တွင်းဒုက္ခသည်စခန်း တော်တော်များများ ရေဘေးဒုက္ခ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ စစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA တို့ကြား ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေက ဖြစ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခဲ့ရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ ခိုလှုံနေကြတဲ့ ပြည်တွင်းဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ရေဘေးဒုက္ခ ထပ်ကြုံနေရတာနဲ့ပါတ်သက်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်အရေး လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်း သားမျိုးနွယ်စုများ အစည်းအရုံး REC ပြောခွင့်ရ ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ အကြမ်းဖျင်းသိထားတာကတော့ စစ်ရှောင်စခန်းတွေ အများစုမှာ ရေကြီးရေလျံတာတွေ ဖြစ်နေတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ မြေပုံမြို့နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်၊ မြောက်ဦးမြို့နယ်၊ အဲဒီဖက်မှာ ပိုပြီးတော့ များပါတယ်ခင်မျာ။ ရေကနေပြီးတော့ တစ်ချို့နေရာတွေဆိုရင် စစ်ရှောင်စခန်းတွေရဲ့ ကြမ်းခင်းကို ရေမြုပ်တဲ့ အထိကို ရေတက်နေတယ်လို့ ပြောပါ တယ်ခင်မျာ။”
မြေပုံမြို့နယ် ကိုင်းကြီးစစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာဆိုရင် ရေကြီးတာတစ်ခုတည်းမဟုတ်ပဲ လေပြင်းပါတိုက်ခတ်နေတာကြောင့် စခန်းမှာရှိတဲ့ နေအိမ်တွေ ပျက်စီးသွားတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ကိုရွှေစိုးက ပြောပါတယ်။
“စကတည်းက ကျနော်တို့ စခန်းက အစိုးရထောက်ပံ့ကြေးလည်းမရဘူးဆိုတော့ ရိက္ခာပြတ်နေတာ နှစ်လလောက်ရှိနေပါပြီ။ ပြီးတော့ မိုးပြင်းလေပြင်းကျခဲ့တော့ စခန်းက အိမ်တွေလည်း အကုန်လုံးပြိုနေပါတယ်။ ပြန်ဆောက်ဖို့ အတွက်လည်း အခက် အခဲရှိ တယ်ဗျာ။ ပြန်ဆောင်ဖို့ဆိုရင် ပိုက်ဆံလိုတယ်ဗျာ။"
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ရသေ့တောင်မြို့နယ် ဂူတာပြင်ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ဆိုရင်လည်း နေအိမ်တွေ ရေမြုပ်ကုန်တာကြောင့် စခန်းအတွင်းနေထိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေကြတယ်လို့ စစ်ဘေး ဒုက္ခသည် မရီရီသန်းက ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့နေတဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းမှာရေကြီးနေတာကြောင့် နေစရာထိုင်စရာမရှိဘူး။ ကလေးတွေ အဘွားတွေ သွားရလာရ ခက်ခဲတာ ရှိတယ်။”
မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းက ပီပင်ရင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာလည်း ဒီကနေ့အထိ ရက်ဆက် မိုးပြင်းထန်စွာရွာသွန်းနေသလို စခန်းတစ်ခုလုံးရေမြုပ်မယ့် အနေအထားရှိနေ တယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ဦးသိန်းကျော်မြတ်က ပြောပါတယ်။
“ ရေကြီးတာကတော့ နှစ်ရက် သုံးရက်လောက် ရှိပြီ ကျနော်တို့ စစ်ရှောင်စခန်းက မြေနိမ့်ပိုင်းမှာ ကျတယ်။ မိုးကလည်း တအားကြီးနေတာ။ မုတ်သံလေကလည်း တအားတိုက်တော့ ဒီရေက လည်း တက် အထက်က မိုးကလည်းတအားများနေတော့ အခန်းတွေ လမ်းတွေ ရေမြိုပ်နေ တယ်။ နေရထိုင်ရတာကလည်း ဖြစ်သလိုပေါ့ဗျာ အိမ်လည်း မပြန်နိုင်ကြ သေးဘူးဆိုတော့ လေ။ ”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၈ အကုန်ပိုင်းလောက်ကစပြီး တပ်မတော်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားခဲ့တာကြောင့် ရခိုင်ဒေသခံ ၂ သိန်းကျော်လောက် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရတာပါ။ အခုလက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ရပ်ဆိုင်းထားတာကြောင့် ပြည်နယ်ကောင်စီအနေနဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေ တာရှိပေမယ့်လည်း လုံခြုံရေးအာမခံချက် မရှိသေးတာကြောင့်
နေရပ်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲနေတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် တစ်သိန်းကျော်လောက် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ စခန်းတွေမှာ နေထိုင်နေရဆဲဖြစ်ပါတယ်။
........................................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမိုးသည်းထန် ဒုက္ခသည်စခန်းများအခက်တွေ့
ရခိုငျမွောကျပိုငျးမိုးသညျးထနျ ဒုက်ခသညျစခနျးမြားအခကျတှေ့
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျပိုငျးမှာ မိုးသညျးထနျစှာရှာသှနျးနတောကွောင့ျ စဈဘေးဒုက်ခသညျ စခနျးတဈခြို့မှာ ရကွေီး၊ ရလေ ြှံမှုနဲ့ ကွုံနကွေရပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ မွပေုံမွို့နယျ၊ ကြောကျတောျမွို့နယျ၊ မွောကျဦးမွို့နယျတှကေ ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော ရကွေီးလို့ နရေေး ထိုငျရေး အခကျတှေ့နတေဲ့အကွောငျး ရခိုငျက လာတဲ့သတငျးကို ကိုသားညှန့ျဦး ပွောပွပါမယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ အခုရကျပိုငျးအတှငျး မိုးအဆကျမပွတျရှာသှနျးမှုကွောင့ျ ကြောကျတောျ၊ မွောကျဦး၊ ရသေ့တောငျ၊ မွပေုံနဲ့ အမျးမွို့နယျတှမှော ရှိတဲ့ ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျစခနျး တောျတောျမြားမြား ရဘေေးဒုက်ခ ရငျဆိုငျနကွေရပါတယျ။ စဈတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA တို့ကွား ပွီးခဲ့တဲ့နှဈတှကေ ဖွဈခဲ့တဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခဲ့ရတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ ခိုလှုံနကွေတဲ့ ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော ရဘေေးဒုက်ခ ထပျကွုံနရေတာနဲ့ပါတျသကျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျအရေး လုပျကိုငျနတေဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျး သားမြိုးနှယျစုမြား အစညျးအရုံး REC ပွောခှင့ျရ ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“ အကွမျးဖငြျးသိထားတာကတော့ စဈရှောငျစခနျးတှေ အမြားစုမှာ ရကွေီးရလြေံတာတှေ ဖွဈနတေယျ။ အထူးသဖွင့ျတော့ မွပေုံမွို့နယျ၊ ကြောကျတောျမွို့နယျ၊ မွောကျဦးမွို့နယျ၊ အဲဒီဖကျမှာ ပိုပွီးတော့ မြားပါတယျခငျမြာ။ ရကေနပွေီးတော့ တဈခြို့နရောတှဆေိုရငျ စဈရှောငျစခနျးတှရေဲ့ ကွမျးခငျးကို ရမွေုပျတဲ့ အထိကို ရတေကျနတေယျလို့ ပွောပါ တယျခငျမြာ။”
မွပေုံမွို့နယျ ကိုငျးကွီးစဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာဆိုရငျ ရကွေီးတာတဈခုတညျးမဟုတျပဲ လပွေငျးပါတိုကျခတျနတောကွောင့ျ စခနျးမှာရှိတဲ့ နအေိမျတှေ ပကြျစီးသှားတယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ကိုရှှစေိုးက ပွောပါတယျ။
“စကတညျးက ကနြောျတို့ စခနျးက အစိုးရထောကျပံ့ကွေးလညျးမရဘူးဆိုတော့ ရိက်ခာပွတျနတော နှဈလလောကျရှိနပေါပွီ။ ပွီးတော့ မိုးပွငျးလပွေငျးကခြဲ့တော့ စခနျးက အိမျတှလေညျး အကုနျလုံးပွိုနပေါတယျ။ ပွနျဆောကျဖို့ အတှကျလညျး အခကျ အခဲရှိ တယျဗြာ။ ပွနျဆောငျဖို့ဆိုရငျ ပိုကျဆံလိုတယျဗြာ။"
ရခိုငျမွောကျပိုငျးက ရသေ့တောငျမွို့နယျ ဂူတာပွငျဒုက်ခသညျစခနျးမှာ ဆိုရငျလညျး နအေိမျတှေ ရမွေုပျကုနျတာကွောင့ျ စခနျးအတှငျးနထေိုငျဖို့ ခကျခဲနကွေတယျလို့ စဈဘေး ဒုက်ခသညျ မရီရီသနျးက ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့နတေဲ့ စဈရှောငျစခနျးမှာရကွေီးနတောကွောင့ျ နစေရာထိုငျစရာမရှိဘူး။ ကလေးတှေ အဘှားတှေ သှားရလာရ ခကျခဲတာ ရှိတယျ။”
မွောကျဦးမွို့နယျအတှငျးက ပီပငျရငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာလညျး ဒီကနေ့အထိ ရကျဆကျ မိုးပွငျးထနျစှာရှာသှနျးနသေလို စခနျးတဈခုလုံးရမွေုပျမယ့ျ အနအေထားရှိနေ တယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ဦးသိနျးကြောျမွတျက ပွောပါတယျ။
“ ရကွေီးတာကတော့ နှဈရကျ သုံးရကျလောကျ ရှိပွီ ကနြောျတို့ စဈရှောငျစခနျးက မွနေိမ့ျပိုငျးမှာ ကတြယျ။ မိုးကလညျး တအားကွီးနတော။ မုတျသံလကေလညျး တအားတိုကျတော့ ဒီရကေ လညျး တကျ အထကျက မိုးကလညျးတအားမြားနတေော့ အခနျးတှေ လမျးတှေ ရမွေိုပျနေ တယျ။ နရေထိုငျရတာကလညျး ဖွဈသလိုပေါ့ဗြာ အိမျလညျး မပွနျနိုငျကွ သေးဘူးဆိုတော့ လေ။ ”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ၂၀၁၈ အကုနျပိုငျးလောကျကစပွီး တပျမတောျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲ အပွငျးအထနျ ဖွဈပှားခဲ့တာကွောင့ျ ရခိုငျဒသေခံ ၂ သိနျးကြောျလောကျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျခဲ့ကွရတာပါ။ အခုလကျရှိ ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲတှေ ရပျဆိုငျးထားတာကွောင့ျ ပွညျနယျကောငျစီအနနေဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ နရေပျပွနျဖို့ လုပျဆောငျနေ တာရှိပမေယ့ျလညျး လုံခွုံရေးအာမခံခကြျ မရှိသေးတာကွောင့ျ
နရေပျပွနျဖို့ ခကျခဲနတေဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ တဈသိနျးကြောျလောကျ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ စခနျးတှမှော နထေိုငျနရေဆဲဖွဈပါတယျ။