ကပ်ရောဂါကြောင့် ဆင်းရဲလွန်းသူ သန်းရာချီတိုးနိုင်ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်ခန့်မှန်း

(Zawgyi/Unicode)

COVID 19 ကပ်ရောဂါကြောင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးလွန်းတဲ့ အခြေအနေထဲကို ရောက်ရှိသွားနိုင်သူ ဦးရေ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း လူ သန်း ၁၅၀ အထိ ရှိနိုင် တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ ဘဏ်က ပြောပါတယ်။ ကပ်ရောဂါ ကာလထဲ စီးပွားရေး အထိနာမှု အနည်းအများပေါ်မူတည်ပြီး ဝင်ငွေ တစ်နေ့ ၁ ဒေါ်လာနဲ့ ဆင့် ၉၀ အောက်သာ ရရှိသူတွေ ဆင်းရဲ နွမ်းပါးလွန်းတဲ့ အခြေအနေကို ကြုံတွေရမှာ ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဗုဒ္ဓဟူး နေ့က အစီ ရင်ခံစာ ထုတ်ပြန် ပြောကြားလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆင်းရဲနွမ်းပါးလွန်းတဲ့ အခြေအနေကို ကြုံတွေ့ရမယ့်သူတွေရဲ့ ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းက အိန္ဒိယ၊ နိုင်ဂျီးရီးယားနဲ့ အင်ဒိုနီးရှားလို နိုင်ငံတို့လို ဝင်ငွေ အလယ်အလတ် ရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူတွေ ဖြစ်လာနိုင်သူတွေဟာ မြို့နေပညာတတ်တွေထဲ ပိုများ လာနိုင်တယ်လို့ လည်း ကမ္ဘာ့ ဘဏ်က အစီရင်ခံထားပါတယ်။ တွေ့ရိုးတွေ့စဉ်ဖြစ်တဲ့ ကျေးလက်ဒေသက ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုတွေကို မြို့တွေမှာ တွေ့လာရမယ့် သဘောလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဆင်းရဲ နွမ်းပါးမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုမှာ ရရှိနေတဲ့ တိုးတက်မှုတွေဟာ ကပ်ရောဂါကြောင့် ရုတ်တရက် ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့ရတဲ့အတွက် အနှစ် ၂၀ အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဆင်းရဲနွမ်းပါးလွန်းသူ အရေအတွက် မြင့်တက်တာကို တွေ့မြင်ရဖို့ ရှိနေတာပါ။

သာတူညီမျှမှုတွေ ရှိဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာတွေကို ထိခိုက်စေသလို နိုင်ငံတွေအကြား ဘက်စုံ တိုးတက်မှုတွေ ပြန်ရဖို့ ပိုပြီး ခက်ခဲသွားစေကြောင်းလည်း ကမ္ဘာ့ ဘဏ် ဥက္ကဌ David Malpass က ပြောပါတယ်။

ဒီနှစ်ထဲ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း စီးပွားရေး ဆုတ်ယုတ်မှု ၅.၂ ရာခိုင်နှုန်း ရှိမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းထားတာပါ။ နှစ်ပေါင်း ၈၀ အတွင်း အကျဆင်းဆုံး နှုန်း ဖြစ်လာမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

နေ့စဉ် ၃ ဒေါ်လာနဲ့ ဆင့် ၂၀ အောက် ဝင်ငွေရှိသူတွေက ကမ္ဘာ့ လူဦးရေရဲ့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးရှိပြီး အဲဒီလူတွေဟာ ရုတ်တရက် စီးပွား ရေး ထိခိုက်မှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည် မရှိနိုင်သူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ကြရတာကြောင့် စုဆောင်းငွေတွေ ကုန်သွား ကြရသလို မိသားစုတွေလည်း အစားအသောက် လျော့နည်းစားသုံးလာရတယ်လို့လည်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က အစီရင်ခံထားပါတယ်။

ဒါကြောင့် ဒီနှစ်ထဲ ဆင်းရဲနွမ်းပါးလွန်းတဲ့အဆင့်ကို ရောက်ရှိသွားနိုင်သူ လူပေါင်း ၈၈ သန်းကနေ ၁၁၅ သန်းအထိရှိမှာ ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာတော့ နောက်ထပ် ၂၃ သန်းကနေ ၃၅ သန်းအထိ ထပ်တိုးဖို့ ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

လောလောဆယ် ကမ္ဘာသူ ကမ္ဘာသားတွေ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ နည်းလမ်းမရှိဘူးလို့ လည်း ကမ္ဘာ့ ဘဏ်က ပြောပါတယ်။ ဒီ အခြေအနေကို ကမ္ဘာကြီး ကျော်လွှားနိုင်သလို လက်လျှော့အရှုံးပေးရနိုင်ခြေလည်းရှိကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ပြောပါတယ်။

ကပ်ရောဂါကြောင့် ဆင်းရဲလွန်းသူ သန်းရာချီတိုးနိုင်ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်ခန့်မှန်း

..............

ကပျရောဂါကွောင့ျ ဆငျးရဲလှနျးသူ သနျးရာခြီတိုးနိုငျဟု ကမ်ဘာ့ဘဏျခန့ျမှနျး

(Unicode)

COVID 19 ကပျရောဂါကွောင့ျ ဆငျးရဲနှမျးပါးလှနျးတဲ့ အခွအေနထေဲကို ရောကျရှိသှားနိုငျသူ ဦးရေ ကမ်ဘာတဈဝှမျး လူ သနျး ၁၅၀ အထိ ရှိနိုငျ တယျလို့ ကမ်ဘာ့ ဘဏျက ပွောပါတယျ။ ကပျရောဂါ ကာလထဲ စီးပှားရေး အထိနာမှု အနညျးအမြားပေါျမူတညျပွီး ဝငျငှေ တဈနေ့ ၁ ဒေါျလာနဲ့ ဆင့ျ ၉၀ အောကျသာ ရရှိသူတှေ ဆငျးရဲ နှမျးပါးလှနျးတဲ့ အခွအေနကေို ကွုံတှရေမှာ ဖွဈကွောငျး ကမ်ဘာ့ဘဏျက ဗုဒ်ဓဟူး နေ့က အစီ ရငျခံစာ ထုတျပွနျ ပွောကွားလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။

ဆငျးရဲနှမျးပါးလှနျးတဲ့ အခွအေနကေို ကွုံတှေ့ရမယ့ျသူတှရေဲ့ ၈၂ ရာခိုငျနှုနျးက အိန်ဒိယ၊ နိုငျဂြီးရီးယားနဲ့ အငျဒိုနီးရှားလို နိုငျငံတို့လို ဝငျငှေ အလယျအလတျ ရှိတဲ့ နိုငျငံတှေ ဖွဈကွောငျးနဲ့ ဆငျးရဲနှမျးပါးသူတှေ ဖွဈလာနိုငျသူတှဟော မွို့နပေညာတတျတှထေဲ ပိုမြား လာနိုငျတယျလို့ လညျး ကမ်ဘာ့ ဘဏျက အစီရငျခံထားပါတယျ။ တှေ့ရိုးတှေ့စဉျဖွဈတဲ့ ကြေးလကျဒသေက ဆငျးရဲနှမျးပါးမှုတှကေို မွို့တှမှော တှေ့လာရမယ့ျ သဘောလညျး ဖွဈပါတယျ။

ကမ်ဘာတဈဝှမျး ဆငျးရဲ နှမျးပါးမှု တိုကျဖကြျရေး ကွိုးပမျးမှုမှာ ရရှိနတေဲ့ တိုးတကျမှုတှဟော ကပျရောဂါကွောင့ျ ရုတျတရကျ ရပျဆိုငျးသှားခဲ့ရတဲ့အတှကျ အနှဈ ၂၀ အတှငျး ပထမဆုံးအကွိမျ ဆငျးရဲနှမျးပါးလှနျးသူ အရအေတှကျ မွင့ျတကျတာကို တှေ့မွငျရဖို့ ရှိနတောပါ။

သာတူညီမြှမှုတှေ ရှိဖို့ ကွိုးပမျးနတောတှကေို ထိခိုကျစသေလို နိုငျငံတှအေကွား ဘကျစုံ တိုးတကျမှုတှေ ပွနျရဖို့ ပိုပွီး ခကျခဲသှားစကွေောငျးလညျး ကမ်ဘာ့ ဘဏျ ဥက်ကဌ David Malpass က ပွောပါတယျ။

ဒီနှဈထဲ ကမ်ဘာတဈဝှမျး စီးပှားရေး ဆုတျယုတျမှု ၅.၂ ရာခိုငျနှုနျး ရှိမယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ခန့ျမှနျးထားတာပါ။ နှဈပေါငျး ၈၀ အတှငျး အကဆြငျးဆုံး နှုနျး ဖွဈလာမယျလို့ ခန့ျမှနျးထားတာလညျး ဖွဈပါတယျ။

နေ့စဉျ ၃ ဒေါျလာနဲ့ ဆင့ျ ၂၀ အောကျ ဝငျငှရှေိသူတှကေ ကမ်ဘာ့ လူဦးရရေဲ့ ၂၅ ရာခိုငျနှုနျး နီးပါးရှိပွီး အဲဒီလူတှဟော ရုတျတရကျ စီးပှား ရေး ထိခိုကျမှုဒဏျကို ခံနိုငျရညျ မရှိနိုငျသူတှေ ဖွဈပါတယျ။ အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈကွရတာကွောင့ျ စုဆောငျးငှတှေေ ကုနျသှား ကွရသလို မိသားစုတှလေညျး အစားအသောကျ လြော့နညျးစားသုံးလာရတယျလို့လညျး ကမ်ဘာ့ဘဏျက အစီရငျခံထားပါတယျ။

ဒါကွောင့ျ ဒီနှဈထဲ ဆငျးရဲနှမျးပါးလှနျးတဲ့အဆင့ျကို ရောကျရှိသှားနိုငျသူ လူပေါငျး ၈၈ သနျးကနေ ၁၁၅ သနျးအထိရှိမှာ ဖွဈပွီး ၂၀၂၁ ခုနှဈမှာတော့ နောကျထပျ ၂၃ သနျးကနေ ၃၅ သနျးအထိ ထပျတိုးဖို့ ရှိတယျလို့ ပွောပါတယျ။

လောလောဆယျ ကမ်ဘာသူ ကမ်ဘာသားတှေ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ စိနျခေါျမှုတှကေို ကြောျလှှားနိုငျဖို့ နညျးလမျးမရှိဘူးလို့ လညျး ကမ်ဘာ့ ဘဏျက ပွောပါတယျ။ ဒီ အခွအေနကေို ကမ်ဘာကွီး ကြောျလှှားနိုငျသလို လကျလြှော့အရှုံးပေးရနိုငျခွလေညျးရှိကွောငျး ကမ်ဘာ့ဘဏျက ပွောပါတယျ။