(Zawgyi / Unicode)
အစိုးရတပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AAအဖွဲ့တို့မင်းပြား အမ်း နဲ့ မြေပုံ မြို့နယ်တို့မှာ မနေ့က အထိ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတာပါ။ မြောက်ပိုင်းညီနှောင် မဟာမိတ် သုံးဖွဲ့ကတော့ ၂၀၂၀ နှစ်ဆန်းပိုင်း ကတည်း အပစ်ရဖို့ အတွက် ထုတ်ပြန်ထား ပေမယ့် တပ်မတော် ဘက်က ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ကို အင်အားအလုံးအရင်းနဲ့ ထိုးစစ်ဆင်နေတာကြောင့် တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေရတာ ဖြစ်တယ်လို့ AAပြောခွင့် ခိုင်သုခက ပြောပါတယ်။
သတင်းအပြည့်အစုံကိုတော့ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မြို့နယ်လေးခုလောက်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလ တစ်ရက်နေ့ကနေ ဒီနေ့အထိ အစိုးရတပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AAအဖွဲ့တို့ အကြိမ် ၄၀နီးပါးတိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ထိတွေ့မှု အများဆုံးကတော့ ရန်ကုန်စစ်တွေ ကားလမ်း တစ်လျောက်ဖြစ်တယ်လို့ AAပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက ပြောပါတယ်။
“ရန်ကုန် စစ်တွေ ကားလမ်းတစ်လျောက်မှာ ဆိုလို့ရှိရင် တော့ ၁၀ရက် ၁၁ရက် အဲဒီရက်ပိုင်းတွေက မင်းပြားမြို့နယ်ထဲမှာ ၁၁ရက်နေ့ တစ်ရက်တည်းမှာကို ၄ ကြိမ်လောက်ဖြစ်တယ်။ ဒီရက်ပိုင်းမှာတော့ စစ်တွေ-ရန်ကုန် ကားလမ်းတစ်လျောက်မှာ အမ်းနဲ့ မြေပုံ ကြားနောက်ပြီးတော့ မင်းပြားနဲ့ မြေပုံကြား အဲဒီနေရာတွေမှာ တိုက်ပွဲ တော်တော်များများ ဖြစ်တာကို တွေ့ရတယ်။ ဗမာစစ်တပ်ဘက်ကတော့ ဇွန်နဝါရီလ ၁ရက်နေ့ကနေ ၁၁ရက်နေ့အထိ သူတို့ဘက်က ကျဆုံးမှုက ၇၅ ဦးရှိပြီးတော့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာကတော့ ၂၅ဦးရှိတယ်။ တိုက်ပွဲပေါင်းကတော့ ၁၁ရက်နေ့ထိ ၃၈ကြိမ် ဖြစ်ခဲ့တယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလ တစ်ရက်နေ့ကတည်းက စတင်ပြီးတော့ မြောက်ပိုင်းညီနှောင် မဟာမတ်သုံးဖွဲ့အနေနဲ့ နှစ်လသက်တမ်း အပစ်ရပ်ဖို့ထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် တပ်မတော်ဘက် အင်အားအလုံးအရင်းနဲ့ ထိုးစစ်ဆင်လာတာကြောင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်လာရတာဖြစ်တယ်လို့လည်း သူကဆက် ပြောပါတယ်။
“ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်းကတည်းက စပြီးတော့ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ခုခံကာကွယ်ရေး ပုံစံနဲ့ပဲ သွားနေတာဖြစ်တယ်။ နောက် ပြသာနာတွေကို ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းနိုင်အောင် ကျနော်တို့ဘက်က ကြေညာချက် ထုတ်ထားတာလည်းရှိတယ်။ ဒီနှစ်ဆန်းမှာ ထိုးစစ်မလုပ်ဘူးဆိုပြီးတော့လည်း ကျနော်ဘက် သတ်တမ်းနှစ်လ တိုးထားတာရှိတယ်။ အဲတာကြောင့် ကျနော်တို့ ထိုးစစ်မလုပ်ဘူး။ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်ကတော့ အင်အားအလွန်အကျွန်သုံးပြီးတော့ ထိုးစစ်ဆင်နေတာကို ကျနော်တို့ဘက်က ခုခံ ကာကွယ်နေရတာဖြစ်တယ်။”
အခုလို ရန်ကုန်-စစ်တွေ ကားလမ်းမ ပေါ်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် ရန်ကုန်ကို ပြေးဆွဲနေတဲ့ ကားတွေဟာ လမ်းပိတ်ဆို့မှုတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ရပြီး သွားရေးလာရေး အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ကားသမားတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“သူတို့ စစ်ဆေးတဲ့အချိန် သွားလို့မရရင်တော့လမ်းမှာ ညအိပ်ရတာပေါ့ဗျာ။ တိုက်ပွဲဖြစ်နေလို့ သွားလို့မရရင် ရပ်ထားရတယ်။”
မနေ့ကလည်း မင်းပြားမြို့နယ်နဲ့ ရသေ့တောင် မြို့နယ်ဘက်မှာ အစိုးရ တပ်ဘက်က ထိုးစစ်ဆင် တိုက်လာတာ ကြောင့် နှစ်ဖက်ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာတွေရှိတယ်လို့ ခိုင်သုခက ဆက်ပြောပါတယ်။
“ မနေ့က နေ့လည် ၁နာရီခွဲက စတင်ပြီးတော့ မင်းပြားရွာရဲ့ အရှေ့တောင်ဖက် ၁ကီလိုမီတာလောက် အကွာမှာ ရှိတဲ့ တောင်တန်းကို မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က နေပြီးတော့ တိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်လာတာရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ညနေ ၃နာရီလောက်မှာ ထိုးစစ်ဆင်လာတာရှိတယ်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရတာ တော့ရှိတယ် အသေးစိတ်တော့ မသိရသေးဘူး။ နောက်တစ်ခုက ရသေ့တောင်မြို့နယ်ဖက်မှာလည်း နေ့လယ် တစ်နာရီလောက်က စတင်ပြီးတော့ ညနေ ၆နာရီအထိ လက်နက်ကြီး အကြိမ်ပေါင်း ၁၁၀ ကျော်လောက်ပစ် ခတ်ခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာ ခမရ ၅၃၆ ၊ ၅၃၇ အခြေစိုက်တဲ့ ရသေ့တော် မြို့ပေါ်က ပစ်တာရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ရေဇိုချောင်းဗျူဟာ ကပစ်တာလည်းရှိတယ်။”
အခုလို ရခိုက်လက်နက်ကိုင် AAဘက်က စွပ်စွဲ ပြောဆိုချက် ပတ်သတ်ပြီးတော့ မေးမြန်းဖို့ အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ် ပြောခွင့် ဗိုလ်မှူးကြီး ဝင်းဇော်ဦးနဲ့ တပ်မတော်သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေး ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်း တို့ကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့်လည်း ဖုန်းလက်ခံ မဖြေဆိုခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ အခုလို တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတာကြောင့် အမ်းမြို့နယ်နဲ့ မြေပုံမြို့နယ်တွေဘက်မှာ စစ်ဘေး ရှောင်ဦးရေ အရင်ကတစ်ရာလောက်သာ ရှိပေမယ့် အခုလက်ရှိအချိန်မှာတော့ ၄၀၀ ကျော်အထိ ရှိလာ တယ်လို့အမ်းမြို့နယ် ပြည်နယ်လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးခင်မောင်ဌေးကပြောပါတယ်။
“စစ်ဘေးရှောင်တွေကတော့ တိုးလာတယ် အခုဆိုရင် ၄၀၀ ကျော်သွားပါပြီ၊ ဒလက် ဘက်ကရယ် နောက်ပြီး တော့ အမ်းမြို့နယ် မဲလက်မောင်းအဲဒီဘက်ကနေပြောင်းလာကြတယ်။ နောက်ပြီးတော့ တောင် ပေါ်မှာနေတဲ့ ချင်းတိုင်းရင်းသားတွေ နီးစပ်ရာတွေကို ခိုလုံလာကြတာရှိတယ်။ အမ်းမြို့နယ် တစ်ဝိုက်ကပေါ့။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ မှာလည်း အစိုးရတပ်နဲ့ AAအဖွဲ့တို့ တစ်နှစ်လုံးနီးပါး တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲ အတွင်းမှာ အရပ်သားသေဆုံးသူ ၁၀၀ကျော်အထိရှိပါတယ်။ အဲဒီသေဆုံးသူတွေထဲမှာ ကလေးကငယ် ၁၆ ယောက် ပါဝင်သလို ကလေး ၃၆ ယောက်အထိ ပြင်းထန် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ UNICEF က ထုတ်ပြန် ထား ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရန်ကုန်-စစ်တွေ ကားလမ်းတလျှောက် တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားခဲ့
..................
ရနျကုနျ-စဈတှေ ကားလမျးတလြှောကျ တိုကျပှဲတှဖွေဈပှားခဲ့
(Unicode)
အစိုးရတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AAအဖှဲ့တို့မငျးပွား အမျး နဲ့ မွပေုံ မွို့နယျတို့မှာ မနေ့က အထိ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတောပါ။ မွောကျပိုငျးညီနှောငျ မဟာမိတျ သုံးဖှဲ့ကတော့ ၂၀၂၀ နှဈဆနျးပိုငျး ကတညျး အပဈရဖို့ အတှကျ ထုတျပွနျထား ပမေယ့ျ တပျမတောျ ဘကျက ရခိုငျမွောကျပိုငျး ကို အငျအားအလုံးအရငျးနဲ့ ထိုးစဈဆငျနတောကွောင့ျ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနရေတာ ဖွဈတယျလို့ AAပွောခှင့ျ ခိုငျသုခက ပွောပါတယျ။
သတငျးအပွည့ျအစုံကိုတော့ ဗှီအိုအေ သတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးက မွို့နယျလေးခုလောကျမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ ဇနျနဝါရီလ တဈရကျနေ့ကနေ ဒီနေ့အထိ အစိုးရတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AAအဖှဲ့တို့ အကွိမျ ၄၀နီးပါးတိုကျပှဲ ဖွဈပှားခဲ့ပွီး ထိတှေ့မှု အမြားဆုံးကတော့ ရနျကုနျစဈတှေ ကားလမျး တဈလြောကျဖွဈတယျလို့ AAပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခက ပွောပါတယျ။
“ရနျကုနျ စဈတှေ ကားလမျးတဈလြောကျမှာ ဆိုလို့ရှိရငျ တော့ ၁၀ရကျ ၁၁ရကျ အဲဒီရကျပိုငျးတှကေ မငျးပွားမွို့နယျထဲမှာ ၁၁ရကျနေ့ တဈရကျတညျးမှာကို ၄ ကွိမျလောကျဖွဈတယျ။ ဒီရကျပိုငျးမှာတော့ စဈတှေ-ရနျကုနျ ကားလမျးတဈလြောကျမှာ အမျးနဲ့ မွပေုံ ကွားနောကျပွီးတော့ မငျးပွားနဲ့ မွပေုံကွား အဲဒီနရောတှမှော တိုကျပှဲ တောျတောျမြားမြား ဖွဈတာကို တှေ့ရတယျ။ ဗမာစဈတပျဘကျကတော့ ဇှနျနဝါရီလ ၁ရကျနေ့ကနေ ၁၁ရကျနေ့အထိ သူတို့ဘကျက ကဆြုံးမှုက ၇၅ ဦးရှိပွီးတော့ ထိခိုကျဒဏျရာရတာကတော့ ၂၅ဦးရှိတယျ။ တိုကျပှဲပေါငျးကတော့ ၁၁ရကျနေ့ထိ ၃၈ကွိမျ ဖွဈခဲ့တယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ဇနျနဝါရီလ တဈရကျနေ့ကတညျးက စတငျပွီးတော့ မွောကျပိုငျးညီနှောငျ မဟာမတျသုံးဖှဲ့အနနေဲ့ နှဈလသကျတမျး အပဈရပျဖို့ထုတျပွနျထားပမေယ့ျ တပျမတောျဘကျ အငျအားအလုံးအရငျးနဲ့ ထိုးစဈဆငျလာတာကွောင့ျ ရခိုငျမွောကျပိုငျးတိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျလာရတာဖွဈတယျလို့လညျး သူကဆကျ ပွောပါတယျ။
“ဒီနှဈဆနျးပိုငျးကတညျးက စပွီးတော့ ကနြောျတို့ဘကျကတော့ ကိုယ့ျကိုကိုယျ ခုခံကာကှယျရေး ပုံစံနဲ့ပဲ သှားနတောဖွဈတယျ။ နောကျ ပွသာနာတှကေို ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ ဖွရှေငျးနိုငျအောငျ ကနြောျတို့ဘကျက ကွညောခကြျ ထုတျထားတာလညျးရှိတယျ။ ဒီနှဈဆနျးမှာ ထိုးစဈမလုပျဘူးဆိုပွီးတော့လညျး ကနြောျဘကျ သတျတမျးနှဈလ တိုးထားတာရှိတယျ။ အဲတာကွောင့ျ ကနြောျတို့ ထိုးစဈမလုပျဘူး။ မွနျမာစဈတပျဘကျကတော့ အငျအားအလှနျအကြှနျသုံးပွီးတော့ ထိုးစဈဆငျနတောကို ကနြောျတို့ဘကျက ခုခံ ကာကှယျနရေတာဖွဈတယျ။”
အခုလို ရနျကုနျ-စဈတှေ ကားလမျးမ ပေါျမှာ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတောကွောင့ျ ရနျကုနျကို ပွေးဆှဲနတေဲ့ ကားတှဟော လမျးပိတျဆို့မှုတှနေဲ့ ကွုံတှေ့ရပွီး သှားရေးလာရေး အခကျအခဲတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ ကားသမားတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“သူတို့ စဈဆေးတဲ့အခြိနျ သှားလို့မရရငျတော့လမျးမှာ ညအိပျရတာပေါ့ဗြာ။ တိုကျပှဲဖွဈနလေို့ သှားလို့မရရငျ ရပျထားရတယျ။”
မနေ့ကလညျး မငျးပွားမွို့နယျနဲ့ ရသေ့တောငျ မွို့နယျဘကျမှာ အစိုးရ တပျဘကျက ထိုးစဈဆငျ တိုကျလာတာ ကွောင့ျ နှဈဖကျထိခိုကျဒဏျရာရတာတှရှေိတယျလို့ ခိုငျသုခက ဆကျပွောပါတယျ။
“ မနေ့က နေ့လညျ ၁နာရီခှဲက စတငျပွီးတော့ မငျးပွားရှာရဲ့ အရှေ့တောငျဖကျ ၁ကီလိုမီတာလောကျ အကှာမှာ ရှိတဲ့ တောငျတနျးကို မွနျမာစဈတပျဘကျက နပွေီးတော့ တိုးစဈဆငျ တိုကျခိုကျလာတာရှိတယျ။ နောကျပွီးတော့ ညနေ ၃နာရီလောကျမှာ ထိုးစဈဆငျလာတာရှိတယျ။ ထိခိုကျဒဏျရာ ရတာ တော့ရှိတယျ အသေးစိတျတော့ မသိရသေးဘူး။ နောကျတဈခုက ရသေ့တောငျမွို့နယျဖကျမှာလညျး နေ့လယျ တဈနာရီလောကျက စတငျပွီးတော့ ညနေ ၆နာရီအထိ လကျနကျကွီး အကွိမျပေါငျး ၁၁၀ ကြောျလောကျပဈ ခတျခဲ့တယျ။ အဲဒီမှာ ခမရ ၅၃၆ ၊ ၅၃၇ အခွစေိုကျတဲ့ ရသေ့တောျ မွို့ပေါျက ပဈတာရှိတယျ။ နောကျပွီးတော့ ရဇေိုခြောငျးဗြူဟာ ကပဈတာလညျးရှိတယျ။”
အခုလို ရခိုကျလကျနကျကိုငျ AAဘကျက စှပျစှဲ ပွောဆိုခကြျ ပတျသတျပွီးတော့ မေးမွနျးဖို့ အနောကျပိုငျးတိုငျး စဈဌာနခြုပျ ပွောခှင့ျ ဗိုလျမှူးကွီး ဝငျးဇောျဦးနဲ့ တပျမတောျသတငျးမှနျ ပွနျကွားရေး ပွောခှင့ျရ ဗိုလျမှူးခြုပျ ဇောျမငျးထှနျး တို့ကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျခဲ့ပမေယ့ျလညျး ဖုနျးလကျခံ မဖွဆေိုခဲ့တာလညျး ဖွဈပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ အခုလို တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတောကွောင့ျ အမျးမွို့နယျနဲ့ မွပေုံမွို့နယျတှဘေကျမှာ စဈဘေး ရှောငျဦးရေ အရငျကတဈရာလောကျသာ ရှိပမေယ့ျ အခုလကျရှိအခြိနျမှာတော့ ၄၀၀ ကြောျအထိ ရှိလာ တယျလို့အမျးမွို့နယျ ပွညျနယျလှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးခငျမောငျဌေးကပွောပါတယျ။
“စဈဘေးရှောငျတှကေတော့ တိုးလာတယျ အခုဆိုရငျ ၄၀၀ ကြောျသှားပါပွီ၊ ဒလကျ ဘကျကရယျ နောကျပွီး တော့ အမျးမွို့နယျ မဲလကျမောငျးအဲဒီဘကျကနပွေောငျးလာကွတယျ။ နောကျပွီးတော့ တောငျ ပေါျမှာနတေဲ့ ခငြျးတိုငျးရငျးသားတှေ နီးစပျရာတှကေို ခိုလုံလာကွတာရှိတယျ။ အမျးမွို့နယျ တဈဝိုကျကပေါ့။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ မှာလညျး အစိုးရတပျနဲ့ AAအဖှဲ့တို့ တဈနှဈလုံးနီးပါး တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျခဲ့ပွီး တိုကျပှဲ အတှငျးမှာ အရပျသားသဆေုံးသူ ၁၀၀ကြောျအထိရှိပါတယျ။ အဲဒီသဆေုံးသူတှထေဲမှာ ကလေးကငယျ ၁၆ ယောကျ ပါဝငျသလို ကလေး ၃၆ ယောကျအထိ ပွငျးထနျ ဒဏျရာရရှိခဲ့တယျလို့ UNICEF က ထုတျပွနျ ထား ပါတယျ။