[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာနေရသူတွေ တိုးလာနေတဲ့ ပြဿနာကြီးထွားလာနေတဲ့ အခြေအနေကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ရှာင်ဦးရေ အခုဆိုရင် ၂၀၀,၀၀၀ နီးပါးရှိနေတယ်လို့ စစ်ရှောင်တွေကို စာရင်းကောက်ယူနေတဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုများ အစည်းအရုံး REC က သတင်းထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ နေရပ်စွန့်ခွာသူတွေ တိုးလာတာနဲ့အမျှ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် စခန်းတွေမှာလည်း အကျပ်အတည်းတွေ ကြီးထွားလာနေတယ်လို့ အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ထုမေ ကပြောပါတယ်။
"အခုနောက်ပိုင်းအခြေအနေ သုံးသပ်ရသလောက်ကတော့ တိုက်ပွဲတွေက ပိုမိုပြင်းထန်လာတယ်။ ပြည်သူတွေ ပိုပြီးတော့ အထိနာလာတယ်။ နောက်တစ်ခုကနေပြီးတော့ ပြည်သူတွေကို ကြောက်လန့် တကြားဖြစ်အောင် အစုလိုက် အပြုံလိုက်ထွက်ပြေးအောင်နေပြီးတော့ နေမြေရှင်းလင်းရေး လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စာတွေ၊ နှုတ်တွေ ကျမ မဲဆန္ဒနယ် အမ်းမှာဆိုလို့ရှိရင် နှုတ်နဲ့ အဲလိုမျိုး သက်ဆိုင်ရာကနေပြီးတော့ သတင်းပေးချက်တွေ ရှိတယ်။ နှုတ်နဲ့ ပေးတော့ ရွာတွေ ၄ ရွာလောက်ထွက်ပြေးတာတို့ ပြည်သူတွေကနေ ကျမဆီကို ဖုန်းဆက်တာရှိသလို သတင်းတွေမှာလည်း ဖော်ပြကြတယ်ရှင့်။"
မကြာသေးခင်တုန်းက နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်မယ့် ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပေမဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်ဘက်မှာလည်း ထောင်သောင်းချီတဲ့ ဒေသခံတွေ ဘေးလွတ်ရာ တိမ်းရှောင်နေကြရတာပါ။
ဒုက္ခသည်တွေ တိုးလာတာနဲ့အမျှ ရသေ့တောင်မြို့ပေါ်မှာ ခိုလှုံစရာနေရာ အခက်အခဲတွေနဲ့ ကြုံနေရတဲ့အတွက် စစ်တွေမြို့ပေါ်အထိ တိမ်းရှောင်နေကြရတယ်လို့လည်း ဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီနေတဲ့ ဒေသခံ ကိုကျော်မင်းခိုင်က ပြောပါတယ်။
"အစိုးရဆီက နေမြေရှင်းလင်းရေး စာထုတ်ပြန်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ဒုက္ခသည်တွေက ပိုတိုးလာတယ်ဗျာ။ ပိုတိုးလာတော့ ကျနော်တို့ဆီမှာ ဒုက္ခသည်မဆန့်တဲ့ အထိကိုဖြစ်သွားတယ်။ နေစရာ၊ စားစရာကအစ တော်တော်လေးကို အခက်အခဲရှိတယ်။ အခုဒီမိုးရာသီ ပိုင်းမှာကျတော့ မိုးထန်တာရယ်၊ နောက်ဒီရာသီဥတု ကြမ်းတမ်းမှုဒဏ်တွေကြောင့် အခုဒီတုတ်ကွေးဖြစ်တဲ့ လူတော်တော်များနေတယ်။ စခန်းတိုင်းလိုလိုမှာ ဖြစ်နေတယ်။ လက်ရှိက ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွေ အနေနဲ့ဆိုလို့ရှိရင်လည်း ကန့်သတ်ထားတဲ့ အခါကျတော့ အစိုးရဆီကပေးတဲ့ဟာနဲ့ ICRC က ပေးတဲ့ဟာလောက်ပဲ ရှိတယ်။ သူတို့ဆီကပေးတဲ့ဟာလည်း လုံလောက်တဲ့ အနေအထားမှာမရှိဘူး။ တခြား ကူညီရေးအဖွဲ့တွေလည်း သွားလို့မရဘူး စစ်ဆင်ရေးနယ်မြေထဲမှာ ပါနေတော့ တော်တော်လည်း အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်ဗျာ။"
ရခိုင်ပြည်နယ်က တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နောက်ထပ်ထွက်ပြေးလာရသူတွေ အပါအဝင် သိန်းနဲ့ချီတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် တာဝန်ရှိသူတွေဘက်က ကူညီပံ့ပိုးမှုတွေ အားနည်းနေတယ်လို့လည်း အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ထုမေက ပြောပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မြို့နယ်တချို့နဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်တွေမှာ အင်တာနက်လိုင်းတွေဖြတ် တောက်ထားတာကြောင့် ဒေသခံတွေ ဒုက္ခရောက်နေကြတာကို သိနိုင်ဖို့ခက်ခဲနေသလို စစ်ရှောင်တွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အစိုးရရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေဟာလည်း လုံလောက်မှုမရှိဘူးလို့ သူထောက်ပြပါတယ်။
"ကျမတို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ရပ်တန့်ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးအရ စကားပြောဖို့ ဒီငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေမက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေ မရှိဖို့ အမတန်အရေးပါတဲ့ အချက်ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်က ဘာလဲဆိုတော့ မလွဲသာ မရှောင်သာလို့ ထိတွေ့ကြပြီဆိုလို့ရှိရင် ကျမတို့ ပြည်သူလူထုကို ဦးစားပေးကာကွယ်ရမှာပါ။"
COVID-19 ကပ်ရောဂါနဲ့ ကြုံနေရချိန် အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြဖို့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က တိုက်တွန်းထားသလို မြန်မာနိုင်ငံ အခြေစိုက် သံတမန်တွေနဲ့ အကူအညီပေးရေး အဖွဲ့တွေကလည်း ဒေသခံလူထု ဒုက္ခရောက်နေရတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ရပ်စဲဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ ၂၀ ကလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေ ကြီးထွား လာနေတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုနဲ့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာရတဲ့ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမ်ကြောင်းလည်း မကြာသေးခင်ကပဲ သတိပေးထားပါတယ်ခင်ဗျာ။
[Unicode Version]
ရခိုငျစဈဒုက်ခသညျ နှဈသိနျးနီးပါး တိုးလာ
ရခိုငျပွညျနယျမှာ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာနရေသူတှေ တိုးလာနတေဲ့ ပွူနာကွီးထှားလာနတေဲ့ အခွအေနကေို ပွောပွပေးခငြျပါတယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့ စဈရှာငျဦးရေ အခုဆိုရငျ ၂၀၀,၀၀၀ နီးပါးရှိနတေယျလို့ စဈရှောငျတှကေို စာရငျးကောကျယူနတေဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျစုမြား အစညျးအရုံး REC က သတငျးထုတျပွနျလိုကျပါတယျ။ နရေပျစှန့ျခှာသူတှေ တိုးလာတာနဲ့အမြှ စဈရှောငျဒုက်ခသညျ စခနျးတှမှောလညျး အကပြျအတညျးတှေ ကွီးထှားလာနတေယျလို့ အမြိုးသားလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ဒေါျထုမေ ကပွောပါတယျ။
"အခုနောကျပိုငျးအခွအေနေ သုံးသပျရသလောကျကတော့ တိုကျပှဲတှကေ ပိုမိုပွငျးထနျလာတယျ။ ပွညျသူတှေ ပိုပွီးတော့ အထိနာလာတယျ။ နောကျတဈခုကနပွေီးတော့ ပွညျသူတှကေို ကွောကျလန့ျ တကွားဖွဈအောငျ အစုလိုကျ အပွုံလိုကျထှကျပွေးအောငျနပွေီးတော့ နမွေရှေငျးလငျးရေး လုပျမယျဆိုတဲ့ စာတှေ၊ နှုတျတှေ ကမြ မဲဆန်ဒနယျ အမျးမှာဆိုလို့ရှိရငျ နှုတျနဲ့ အဲလိုမြိုး သကျဆိုငျရာကနပွေီးတော့ သတငျးပေးခကြျတှေ ရှိတယျ။ နှုတျနဲ့ ပေးတော့ ရှာတှေ ၄ ရှာလောကျထှကျပွေးတာတို့ ပွညျသူတှကေနေ ကမြဆီကို ဖုနျးဆကျတာရှိသလို သတငျးတှမှောလညျး ဖောျပွကွတယျရှင့ျ။"
မကွာသေးခငျတုနျးက နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျမယ့ျ ညှှနျကွားခကြျ ထုတျပွနျပွီးနောကျ ပွနျလညျရုပျသိမျးခဲ့ပမေဲ့ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတေဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျဘကျမှာလညျး ထောငျသောငျးခြီတဲ့ ဒသေခံတှေ ဘေးလှတျရာ တိမျးရှောငျနကွေရတာပါ။
ဒုက်ခသညျတှေ တိုးလာတာနဲ့အမြှ ရသေ့တောငျမွို့ပေါျမှာ ခိုလှုံစရာနရော အခကျအခဲတှနေဲ့ ကွုံနရေတဲ့အတှကျ စဈတှမွေို့ပေါျအထိ တိမျးရှောငျနကွေရတယျလို့လညျး ဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီနတေဲ့ ဒသေခံ ကိုကြောျမငျးခိုငျက ပွောပါတယျ။
"အစိုးရဆီက နမွေရှေငျးလငျးရေး စာထုတျပွနျပွီးနောကျပိုငျးမှာ ဒုက်ခသညျတှကေ ပိုတိုးလာတယျဗြာ။ ပိုတိုးလာတော့ ကနြောျတို့ဆီမှာ ဒုက်ခသညျမဆန့ျတဲ့ အထိကိုဖွဈသှားတယျ။ နစေရာ၊ စားစရာကအစ တောျတောျလေးကို အခကျအခဲရှိတယျ။ အခုဒီမိုးရာသီ ပိုငျးမှာကတြော့ မိုးထနျတာရယျ၊ နောကျဒီရာသီဥတု ကွမျးတမျးမှုဒဏျတှကွေောင့ျ အခုဒီတုတျကှေးဖွဈတဲ့ လူတောျတောျမြားနတေယျ။ စခနျးတိုငျးလိုလိုမှာ ဖွဈနတေယျ။ လကျရှိက ကူညီကယျဆယျရေးတှေ အနနေဲ့ဆိုလို့ရှိရငျလညျး ကန့ျသတျထားတဲ့ အခါကတြော့ အစိုးရဆီကပေးတဲ့ဟာနဲ့ ICRC က ပေးတဲ့ဟာလောကျပဲ ရှိတယျ။ သူတို့ဆီကပေးတဲ့ဟာလညျး လုံလောကျတဲ့ အနအေထားမှာမရှိဘူး။ တခွား ကူညီရေးအဖှဲ့တှလေညျး သှားလို့မရဘူး စဈဆငျရေးနယျမွထေဲမှာ ပါနတေော့ တောျတောျလညျး အခကျအခဲဖွဈနတေယျဗြာ။"
ရခိုငျပွညျနယျက တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ နောကျထပျထှကျပွေးလာရသူတှေ အပါအဝငျ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ စဈဘေးရှောငျတှအေတှကျ တာဝနျရှိသူတှဘေကျက ကူညီပံ့ပိုးမှုတှေ အားနညျးနတေယျလို့လညျး အမြိုးသားလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဒေါျထုမကေ ပွောပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးက မွို့နယျတခြို့နဲ့ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့နယျတှမှော အငျတာနကျလိုငျးတှဖွေတျ တောကျထားတာကွောင့ျ ဒသေခံတှေ ဒုက်ခရောကျနကွေတာကို သိနိုငျဖို့ခကျခဲနသေလို စဈရှောငျတှနေဲ့ ပတျသတျပွီး အစိုးရရဲ့ ဆောငျရှကျခကြျတှဟောလညျး လုံလောကျမှုမရှိဘူးလို့ သူထောကျပွပါတယျ။
"ကမြတို့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲတှေ ရပျတန့ျပွီးတော့ နိုငျငံရေးအရ စကားပွောဖို့ ဒီငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျတှမေက စဈဘေးရှောငျပွညျသူတှေ မရှိဖို့ အမတနျအရေးပါတဲ့ အခကြျဖွဈပါတယျ။ နောကျတဈခကြျက ဘာလဲဆိုတော့ မလှဲသာ မရှောငျသာလို့ ထိတှေ့ကွပွီဆိုလို့ရှိရငျ ကမြတို့ ပွညျသူလူထုကို ဦးစားပေးကာကှယျရမှာပါ။"
COVID-19 ကပျရောဂါနဲ့ ကွုံနရေခြိနျ အပဈအခတျရပျစဲကွဖို့ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက တိုကျတှနျးထားသလို မွနျမာနိုငျငံ အခွစေိုကျ သံတမနျတှနေဲ့ အကူအညီပေးရေး အဖှဲ့တှကေလညျး ဒသေခံလူထု ဒုက်ခရောကျနရေတဲ့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ရပျစဲဖို့ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
နိုငျငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖှဲ့ ၂၀ ကလညျး ရခိုငျပွညျနယျမှာ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှေ ကွီးထှား လာနတောကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလပျမှုနဲ့ အိုးအိမျစှန့ျခှာရတဲ့ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမျကွောငျးလညျး မကွာသေးခငျကပဲ သတိပေးထားပါတယျခငျဗြာ။
