(Zawgyi / Unicode)
တပ်မတော်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ (AA) တို့အကြား တိုက်ခိုက်နေကြတာကို ချက်ချင်းရပ်ဆိုင်းဖို့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် အများစုက တောင်းဆိုလိုက်ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးသံတမန် Christine Schraner Burgener၊ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ မဟာမင်းကြီး Filippo Grandi၊ ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအစီအစဉ် (UNDP) ရဲ့ အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာ လက်ထောက်အတွင်းရေးမှူးချုပ် Kanni Wignaraja တို့ စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့က လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ မြန်မာ့အရေး တင်ပြပြောဆိုခဲ့ကြပြီးတဲ့နောက် အခုလို တောင်းဆိုလိုက်တာပါ။
ဘယ်လ်ဂျီယံ၊ ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံ၊ အက်စ်တိုးနီးယား၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ တူနီးရှား၊ ဗြိတိန်နဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတို့က စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့စွဲနဲ့ ပူးတွဲတောင်းဆိုချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရခိုင်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်တွေမှာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံလူထု သေဆုံး ဒဏ်ရာရတာတွေ ကြီးမားလွန်းနေပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ COVID-19 ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု ပိုများလာနေချိန်မှာ တိုက်ပွဲတွေရပ်ဖို့ ပိုပြီး အရေးပေါ်အခြေအနေ ဖြစ်လာတယ်လို့ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောထားပါတယ်။
မြန်မာစစ်ဘက်ရဲ့ အင်အားသုံး လုပ်ရပ်တွေကြောင့် လွန်ခဲ့တဲ့သုံးနှစ်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်ကို ရိုဟင်ဂျာမွတ်စလင် ၇၀၀,၀၀၀ ကျော် ထွက်ပြေးသွားခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်ရဲ့ ရေရှည်အကြောင်းရင်းတွေကို ဖြေရှင်းတာမှာ အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်ဖို့လည်း လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ၈ နိုင်ငံက တောင်းဆိုထားပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရကတော့ ရိုဟင်ဂျာလို့ ခေါ်ဆိုတာကို အသိအမှတ် မပြုပါဘူး။
ရခိုင်အရေး အကြံပေးကော်မရှင်နဲ့ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကော်မရှင်တို့ရဲ့ အကြံပြုချက်တွေကို ပွင့်လင်းမြင်သာပြီး ယုံကြည်ရလောက်တဲ့ အစီအစဉ်တွေ ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ဖို့လည်း ဒီ ၈ နိုင်ငံက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာလူထုအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ရပ်တွေ မကျူးလွန်ရေး တားဆီးဖို့ လုပ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းမှန်သမျှနဲ့ လုပ်ဆောင်ရေး နိုင်ငံတကာ တရားခုံရုံး (ICJ) က ဆုံးဖြတ်ထားတဲ့အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ လိုက်နာလုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့လည်း ၈ နိုင်ငံ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်မှာ ထောက်ပြထားပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် မြန်မာအစိုးရရဲ့ ကြိုးပမ်းချက်တွေကို အသိအမှတ်ပြုကြောင်းနဲ့ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံ အသွင်ကူးပြောင်းရေးမှာ အရေးပါတဲ့ မှတ်တိုင်တခုဖြစ်ပြီးတော့ ဒီအတွက် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက ရန်ပုံငွေနဲ့ နည်းပညာပိုင်း အကူအညီတွေ ပေးအပ်ထားတယ်လို့လည်း "မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေး အခိုင်အမာ ထောက်ခံသူများ" လို့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ကင်ပွန်းတပ်ခေါ်ဆိုထားတဲ့ ဒီ ၈ နိုင်ငံက ပြောပါတယ်။
"ရိုဟင်ဂျာတွေ အပါအဝင် လူမှုအဝန်းအဝိုင်းအားလုံး အနေနဲ့ ယုံကြည်ရပြီး အားလုံးပါဝင်နိုင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ ဘေးကင်းလုံခြုံစွာနဲ့ အပြည့်အဝ တန်းတူရည်တူ ပါဝင်ခွင့်ရဖို့ အရေးကြီးတယ်ဆိုတာ မိမိတို့ အလေးထား ပြောလိုပါတယ်" လို့ ၈ နိုင်ငံ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
-------------------------
(Unicode)
ရခိုငျနဲ့ ခငြျးမှာ တိုကျပှဲတှရေပျဖို့ လုံခွုံရေးကောငျစီ အဖှဲ့ဝငျအမြားစု တောငျးဆို
တပျမတောျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ (AA) တို့အကွား တိုကျခိုကျနကွေတာကို ခကြျခငြျးရပျဆိုငျးဖို့ ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီအဖှဲ့ဝငျ အမြားစုက တောငျးဆိုလိုကျကွပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ အထူးသံတမနျ Christine Schraner Burgener၊ လူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ မဟာမငျးကွီး Filippo Grandi၊ ကုလသမဂ်ဂ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးအစီအစဉျ (UNDP) ရဲ့ အာရှနဲ့ ပစိဖိတျဒသေဆိုငျရာ လကျထောကျအတှငျးရေးမှူးခြုပျ Kanni Wignaraja တို့ စကျတငျဘာလ ၁၁ ရကျနေ့က လုံခွုံရေးကောငျစီမှာ မွနျမာ့အရေး တငျပွပွောဆိုခဲ့ကွပွီးတဲ့နောကျ အခုလို တောငျးဆိုလိုကျတာပါ။
ဘယျလျဂြီယံ၊ ဒိုမီနီကနျသမ်မတနိုငျငံ၊ အကျဈတိုးနီးယား၊ ပွငျသဈ၊ ဂြာမနီ၊ တူနီးရှား၊ ဗွိတိနျနဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုတို့က စကျတငျဘာလ ၁၁ ရကျနေ့စှဲနဲ့ ပူးတှဲတောငျးဆိုခကြျ ထုတျပွနျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
ရခိုငျနဲ့ ခငြျးပွညျနယျတှမှော တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံလူထု သဆေုံး ဒဏျရာရတာတှေ ကွီးမားလှနျးနပွေီး ရခိုငျပွညျနယျမှာ COVID-19 ရောဂါ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှု ပိုမြားလာနခြေိနျမှာ တိုကျပှဲတှရေပျဖို့ ပိုပွီး အရေးပေါျအခွအေနေ ဖွဈလာတယျလို့ ပူးတှဲထုတျပွနျခကြျမှာ ပွောထားပါတယျ။
မွနျမာစဈဘကျရဲ့ အငျအားသုံး လုပျရပျတှကွေောင့ျ လှနျခဲ့တဲ့သုံးနှဈက ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံဘကျကို ရိုဟငျဂြာမှတျစလငျ ၇၀၀,၀၀၀ ကြောျ ထှကျပွေးသှားခဲ့ရတဲ့ ဖွဈရပျရဲ့ ရရှေညျအကွောငျးရငျးတှကေို ဖွရှေငျးတာမှာ အရှိနျမွှင့ျ လုပျဆောငျဖို့လညျး လုံခွုံရေးကောငျစီအဖှဲ့ဝငျ ၈ နိုငျငံက တောငျးဆိုထားပါတယျ။ မွနျမာအစိုးရကတော့ ရိုဟငျဂြာလို့ ခေါျဆိုတာကို အသိအမှတျ မပွုပါဘူး။
ရခိုငျအရေး အကွံပေးကောျမရှငျနဲ့ သီးခွားလှတျလပျတဲ့ စုံစမျးစဈဆေးရေး ကောျမရှငျတို့ရဲ့ အကွံပွုခကြျတှကေို ပှင့ျလငျးမွငျသာပွီး ယုံကွညျရလောကျတဲ့ အစီအစဉျတှေ ခမြှတျအကောငျအထညျဖောျဖို့လညျး ဒီ ၈ နိုငျငံက တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာလူထုအပေါျ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုဆိုငျရာ လုပျရပျတှေ မကြူးလှနျရေး တားဆီးဖို့ လုပျနိုငျတဲ့ နညျးလမျးမှနျသမြှနဲ့ လုပျဆောငျရေး နိုငျငံတကာ တရားခုံရုံး (ICJ) က ဆုံးဖွတျထားတဲ့အတိုငျး မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ လိုကျနာလုပျဆောငျဖို့ လိုအပျတယျလို့လညျး ၈ နိုငျငံ ပူးတှဲထုတျပွနျခကြျမှာ ထောကျပွထားပါတယျ။
ဒီမိုကရစေီ ပွုပွငျပွောငျးလဲရေးအတှကျ မွနျမာအစိုးရရဲ့ ကွိုးပမျးခကြျတှကေို အသိအမှတျပွုကွောငျးနဲ့ နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲတှဟော မွနျမာနိုငျငံ အသှငျကူးပွောငျးရေးမှာ အရေးပါတဲ့ မှတျတိုငျတခုဖွဈပွီးတော့ ဒီအတှကျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးက ရနျပုံငှနေဲ့ နညျးပညာပိုငျး အကူအညီတှေ ပေးအပျထားတယျလို့လညျး "မွနျမာနိုငျငံ ဒီမိုကရစေီ အသှငျကူးပွောငျးရေး အခိုငျအမာ ထောကျခံသူမြား" လို့ သူတို့ကိုယျသူတို့ ကငျပှနျးတပျခေါျဆိုထားတဲ့ ဒီ ၈ နိုငျငံက ပွောပါတယျ။
"ရိုဟငျဂြာတှေ အပါအဝငျ လူမှုအဝနျးအဝိုငျးအားလုံး အနနေဲ့ ယုံကွညျရပွီး အားလုံးပါဝငျနိုငျတဲ့ ရှေးကောကျပှဲတှမှော ဘေးကငျးလုံခွုံစှာနဲ့ အပွည့ျအဝ တနျးတူရညျတူ ပါဝငျခှင့ျရဖို့ အရေးကွီးတယျဆိုတာ မိမိတို့ အလေးထား ပွောလိုပါတယျ" လို့ ၈ နိုငျငံ ပူးတှဲထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
