(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ များလာတဲ့ ကိုဗစ်သံသယတွေကို မြန်မြန်နဲ့ များများစစ်နိုင်တဲ့ Antigen Test တွေကို စသုံးနေရာမှာ၊ ဘယ်လိုအထောက်အကူပြုနိုင်တာနဲ့၊ လစ်ဟာမူရှိနိုင်တာတွေကို၊ NHL အမျိုးသားကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲမူဆိုင်ရာဌာနက ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမူးချုပ် (ဓာတ်ခွဲ) ကို၊ ကိုဝင်းမင်းက မေးရာမှာ၊ အင်္ဂါနေ့ကစဖြန့််ပြီး၊ မနေ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က စစစ်ပုံကို၊ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်က အခုလိုစရှင်းပြပါတယ်။
ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ စတာက ရန်ကုန်က ဆေးရုံ ၉ ရုံမှာ စစစ်ရတာလေ။ မနေ့ကမှပဲ စပြီးသူတို့ စစ်နေပါတယ်။ Positive လည်းတော်တော်များများလည်း တွေ့ပါတယ်။ ရန်ကုန်တိုင်း ပြီးတော့မှ ခရိုင်အဆင့်လောက်၊ မြို့နယ်အဆင့်လောက်ထိ သွားမယ်လို့တော့ မှန်းထားပါတယ်။ ပြီးတော့မှ ဒုတိယအဆင့် ထပ်ပြီးတော့ ဝယ်ထားတဲ့ဟာနဲ့ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းမှာရှိတဲ့ ဆေးရုံတွေအထိစစ်သွားမယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ရန်ကုန်မြို့က အဓိကလူနာက တအားများတာ ။ နောက်တခုက Anosmia လို့ခေါ်တဲ့ အနံ့မရတဲ့ လက္ခဏာရှိတဲ့လူတွေကလည်း များတဲ့အခါကျတော့ အဓိက လိုအပ်ချက် ရှိနေတာပေါ့။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ အခု ပမာဏ ခန့်မှန်းချေပေါ့နော် ဘယ်လောက်လောက် စစ်ပြီးတော့ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းလောက်တွေ့ထားလဲ ဆရာမရေ။
ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ ၁၆၀ လောက်မှာ ၅၀ ကျော်လောက်က positive ဖြစ်တယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ ဒီထွက်တဲ့ ရလဒ်အပေါ်မှာ ဘယ်လိုထင်သလဲဆရာမ သူ့ရဲ့ Reliability ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်မှုပေါ့နော်။
ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ Rapid test ဆိုတာလေ ကျမတို့ PCR ဆိုတာ မော်လီကျူးလား RT-PCRကို အစားထိုးတဲ့ Test မဟုတ်ဘူး။ RT-PCR ကတော့ Gold Standard ပဲ ။ RT-PCR ကို အားဖြည့်တဲ့ Test ပဲ ဖြစ်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ Rapid test မှာက သတ်မှတ်ချက်တွေ အများကြီးရှိတယ်။ အချိန်ကန့်သတ်ချက်ပေါ့။ ရောဂါလက္ခဏာမပြခင် ၂ ရက် ၃ ရက် ၊ ရောဂါလက္ခဏာပြပြီးလည်း ၅ ရက် ၆ ရက်။ အဲဒီလောက်မှ စမ်းမှ သူကအကောင်းဆုံးအဖြေထွက်တယ်။ နောက်တခုက သူက လက္ခဏာလည်း ပြမှ ။ လက္ခဏာ မပြပဲ ရောဂါသယ်ဆောင်နေတဲ့လူက ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိတယ်လေ။ အဲဒီလိုမျိုးနေရာမှာ ရောဂါလက္ခဏာမပြတဲ့သူကို စစ်မယ်ဆိုရင် သူက Negative ထွက်တတ်တယ်။ False Negative ပေါ့။ တကယ်တော့ PCR နဲ့ စစ်ရင် Positive ထွက်နေတယ်။ RT-PCR ဆိုတာက Gene ကိုဖော်ထုတ်တာ RNA Gene ကို ။ သူက ကျတော့ Virus ပေါ်မှာ ရှိနေတဲ့ ပရိုတင်းလေးတခုပဲ Antigen လေးပဲ ပဋိပစ္စည်းထွက်ဖို့အတွက် လှုံ့ဆော်တဲ့ အရာလေးကိုပဲ ထုတ်တာ။ သူက ရှင်းပေးနိုင်တဲ့ ဧရိယာက နည်းတာပေါ့နော်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ အဲဒီတော့ ဒီ Antigen test ရဲ့ နောက်ထပ်ထူးခြားမှုနဲ့ သူ့ရဲ့ အရေးပါ အသုံးဝင်တဲ့ပုံရော ဆရာမရေ။
ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ Singapore တို့ဘာတို့ တခြား West ဘက်မှာ ထွက်တဲ့ paper တွေအရဆိုရင် သူက Positive case က ၉ ရက် ၁၀ ရက်လောက်ကျော်ဆိုရင် သူ့မှာ RT-PCR နဲ့ positive ဖြစ်နေပေမယ့် သူများကို ကူးစေနိုင်တဲ့ ပရိုတင်းက မရှိတော့ဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ ကမ္ဘာကျန်းမာရေးအဖွဲ့က စကတည်းကိုက PCR နဲ့ စခဲ့တာ။ ပြီးတော့မှ Rapid Antigen ဆိုတာ အခု စက်တင်ဘာကျမှ WHO က စက်တင်ဘာ ၂၂ မှာ ဒီ Standard Korean Made Product ကို ကမ္ဘာ့ပထမဦးဆုံး WHO က Qualified ပေးလိုက်တာ။ နောက်တခု US FDA ကဆိုရင် ၄ မျိုးပဲ ပေးထားသေးတာ။ ဆိုတော့ သူက နောက်ဆုံးမှ ပေါ်လာတာ ။ ဘာကြောင့်နောက်ဆုံးမှာ ပေါ်လာသလဲဆိုတော့ခုနက အလုံးစုံ ဖြေရှင်းတဲ့ နည်းပညာမဟုတ်တာတခုရယ် နောက်တခုကတော့ အရမ်းအဖြစ်များလာတယ် PCR နဲ့ လက်လှမ်းဝေးတယ်၊ PCR နဲ့မမီနိုင်တဲ့ PCR နဲ့ မရောက်နိုင်တဲ့ Remote area တွေ ။ နောက်တခုက ရန်ကုန်လိုမျိုးအခြေအနေပေ့ါ၊ နယူးဒေလီတို့၊ မွန်ဘိုင်းတို့လို အများကြီး စုပြုံပြီးဖြစ်နေတဲ့အခြေအနေမှာ သူက Positive တွေကို မြန်မြန်ရှာပြီးတော့ မြန်မြန်ခွဲထုတ်ကုသနိုင်တယ်။ အဲဒီ အတွက် ရည်ရွယ်တာပါ။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမ၊ အခုရန်ကုန်အနေအထားမှာတော့ ပိုးတေ့ွသူများလာတော့ ဒါတစုံတရာ အထောက်အကူပြုတာပေါ့ ဆရာမနော်၊ PCR အနေနဲ့။
ဒေါက်တာဌေးဌေးတင်။ ။ များလာတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ကို၊ ဒီနည်းပညာကို ထည့်ရတာကို။ သူက အများကြီးဖြေရှင်းပေးနိုင်တာပေါ့။ အခုဆို ၁၆၀ လောက်စစ်တာ ၅၀ ဆိုတော့ ၃ ပုံ ၁ ပုံလောက်ဆိုတော့ ။ ဒါအရင်လည်း ကျမတို့ စစ်တာ PCR စစ်တယ်ဆိုရင်လည်း ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက်စစ်တယ်ဆိုရင် ၉၀၀-၁၀၀၀ လောက်တွေ့နေတာပဲ ဆိုတော့ သူကတောင်ပိုပြီးတော့ မြန်မြန်နဲ့ များများစစ်နိုင်တော့ သူ့ကြောင့် Positive rate တွေလည်း ပိုတက်လာမှာ။ နောက်တခုက ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးတို့ဘာတို့မှာ ဖျားတာတို့၊ မောတာတို့ သံသယလူနာတွေက များတာပေ့ါ။ ကျမတို့ PCR ဘက်ကကျတော့ အဖြေက ရက်နည်းနည်းလေး စောင့်ရတာကို ၂ ရက်လောက်။ အဲဒီအခါကျတော့ လူနာတွေ ရောဂါ ရှိတာနဲ့ မရှိတာနဲ့ ကူးသွားနိုင်တဲ့ အနေအထားလေးတွေ စိုးရိမ်ရတာပေါ့ သူတို့ လူနာတွေအတွက်။ Rapid Test ကကျတော့ မြန်မြန်ရှင်းထုတ်၊ Positive ဆိုရင်လည်း ဒီရောဂါအတိမ်အနက်ပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ဆေးရုံတင်ရမယ့်သူက တင် ၊ ဆေးရုံမှာမှ ICU လိုတဲ့လူတွေက လိုမှာပေ့ါဆရာရယ်။ အဲဒါမျိုး မဟုတ်တဲ့သူဆိုရင်လည်း အိမ်မှာပြန်ပြီးတော့ တချို့ တခြားရောဂါတွေလိုက်ရှာဖို့အတွက် တခြားအဆောင်တွေကို ရွေ့နိုင်တာပေ့ါ။ အဲဒီတော့ Rapid test အနေနဲ့ကတော့ အခုလောလောဆည် ရန်ကုန်မြို့အခြေအနေ အတွက်တော့ ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာ အရမ်းအသုံးဝင်တယ်။
................
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ မြားလာတဲ့ ကိုဗဈသံသယတှကေို မွနျမွနျနဲ့ မြားမြားစဈနိုငျတဲ့ Antigen Test တှကေို စသုံးနရောမှာ၊ ဘယျလိုအထောကျအကူပွုနိုငျတာနဲ့၊ လဈဟာမူရှိနိုငျတာတှကေို၊ NHL အမြိုးသားကနြျးမာရေးဓာတျခှဲမူဆိုငျရာဌာနက ဒုတိယညှှနျကွားရေးမူးခြုပျ (ဓာတျခှဲ) ကို၊ ကိုဝငျးမငျးက မေးရာမှာ၊ အငျ်ဂါနေ့ကစဖွနျ့ျပွီး၊ မနေ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က စစဈပုံကို၊ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျက အခုလိုစရှငျးပွပါတယျ။
ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ စတာက ရနျကုနျက ဆေးရုံ ၉ ရုံမှာ စစဈရတာလေ။ မနေ့ကမှပဲ စပွီးသူတို့ စဈနပေါတယျ။ Positive လညျးတောျတောျမြားမြားလညျး တှေ့ပါတယျ။ ရနျကုနျတိုငျး ပွီးတော့မှ ခရိုငျအဆင့ျလောကျ၊ မွို့နယျအဆင့ျလောကျထိ သှားမယျလို့တော့ မှနျးထားပါတယျ။ ပွီးတော့မှ ဒုတိယအဆင့ျ ထပျပွီးတော့ ဝယျထားတဲ့ဟာနဲ့ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျးမှာရှိတဲ့ ဆေးရုံတှအေထိသှားမယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ရနျကုနျမွို့က အဓိကလူနာက တအားမြားတာ ။ နောကျတခုက Anosmia လို့ခေါျတဲ့ အနံ့မရတဲ့ လက်ခဏာရှိတဲ့လူတှကေလညျး မြားတဲ့အခါကတြော့ အဓိကလိုအပျခကြျ ရှိနတောပေါ့။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ အခု ပမာဏ ခန့ျမှနျးခြပေေါ့နောျ ဘယျလောကျလောကျ စဈပွီးတော့ ဘယျလောကျ ရာခိုငျနှုနျးလောကျတှေ့ထားလဲ ဆရာမရေ။
ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ ၁၆၀ ကြောျလောကျမှာ ၅၀ ကြောျလောကျက positive ဖွဈတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ ဒီထှကျတဲ့ ရလဒျအပေါျမှာ ဘယျလိုထငျသလဲဆရာမ သူ့ရဲ့ Reliability ယုံကွညျစိတျခနြိုငျမှုပေါ့နောျ။
ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ Rapid test ဆိုတာလေ ကမြတို့ PCR ဆိုတာ မောျလီကြူးလား RT-PCRကို အစားထိုးတဲ့ Test မဟုတျဘူး။ RT-PCR ကတော့ Gold Standard ပဲ ။ RT-PCR ကို အားဖွည့ျတဲ့ Test ပဲ ဖွဈတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ Rapid test မှာက သတျမှတျခကြျတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ အခြိနျကန့ျသတျခကြျပေါ့။ ရောဂါလက်ခဏာမပွခငျ ၂ ရကျ ၃ ရကျ ၊ ရောဂါလက်ခဏာပွပွီးလညျး ၅ ရကျ ၆ ရကျ။ အဲဒီလောကျမှ စမျးမှ သူကအကောငျးဆုံးအဖွထှေကျတယျ။ နောကျတခုက သူက လက်ခဏာလညျး ပွမှ ။ လက်ခဏာ မပွပဲ ရောဂါသယျဆောငျနတေဲ့လူက ၇၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျရှိတယျလေ။ အဲဒီလိုမြိုးနရောမှာ ရောဂါလက်ခဏာမပွတဲ့သူကို စဈမယျဆိုရငျ သူက Negative ထှကျတတျတယျ။ False Negative ပေါ့။ တကယျတော့ PCR နဲ့ စဈရငျ Positive ထှကျနတေယျ။ RT-PCR ဆိုတာက Gene ကိုဖောျထုတျတာ RNA Gene ကို ။ သူက ကတြော့ Virus ပေါျမှာ ရှိနတေဲ့ ပရိုတငျးလေးတခုပဲ Antigen လေးပဲ ပဋိပစ်စညျးထှကျဖို့အတှကျ လှုံ့ဆောျတဲ့ အရာလေးကိုပဲ ထုတျတာ။ သူက ရှငျးပေးနိုငျတဲ့ ဧရိယာက နညျးတာပေါ့နောျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ အဲဒီတော့ ဒီ Antigen test ရဲ့ နောကျထပျထူးခွားမှုနဲ့ သူ့ရဲ့ အရေးပါ အသုံးဝငျတဲ့ပုံရော ဆရာမရေ။
ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ Singapore တို့ဘာတို့ တခွား West ဘကျမှာ ထှကျတဲ့ paper တှအေရဆိုရငျ သူက Positive case က ၉ ရကျ ၁၀ ရကျလောကျကြောျဆိုရငျ သူ့မှာ RT-PCR နဲ့ positive ဖွဈနပေမေယ့ျ သူမြားကို ကူးစနေိုငျတဲ့ ပရိုတငျးက မရှိတော့ဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ ကမ်ဘာကနြျးမာရေးအဖှဲ့က စကတညျးကိုက PCR နဲ့ စခဲ့တာ။ ပွီးတော့မှ Rapid Antigen ဆိုတာ အခု စကျတငျဘာကမြှ WHO က စကျတငျဘာ ၂၂ မှာ ဒီ Standard Korean Made Product ကို ကမ်ဘာ့ပထမဦးဆုံး WHO က Qualified ပေးလိုကျတာ။ နောကျတခု US FDA ကဆိုရငျ ၄ မြိုးပဲ ပေးထားသေးတာ။ ဆိုတော့ သူက နောကျဆုံးမှ ပေါျလာတာ ။ ဘာကွောင့ျနောကျဆုံးမှာ ပေါျလာသလဲဆိုတော့ခုနက အလုံးစုံ ဖွရှေငျးတဲ့ နညျးပညာမဟုတျတာတခုရယျ နောကျတခုကတော့ အရမျးအဖွဈမြားလာတယျ PCR နဲ့ လကျလှမျးဝေးတယျ၊ PCR နဲ့မမီနိုငျတဲ့ PCR နဲ့ မရောကျနိုငျတဲ့ Remote area တှေ ။ နောကျတခုက ရနျကုနျလိုမြိုးအခွအေနပေေ့ါ၊ နယူးဒလေီတို့၊ မှနျဘိုငျးတို့လို အမြားကွီး စုပွုံပွီးဖွဈနတေဲ့အခွအေနမှော သူက Positive တှကေို မွနျမွနျရှာပွီးတော့ မွနျမွနျခှဲထုတျကုသနိုငျတယျ။ အဲဒီ အတှကျ ရညျရှယျတာပါ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမ၊ အခုရနျကုနျအနအေထားမှာတော့ ပိုးတှေ့သူမြားလာတော့ ဒါတစုံတရာ အထောကျအကူပွုတာပေါ့ ဆရာမနောျ၊ PCR အနနေဲ့။
ဒေါကျတာဌေးဌေးတငျ။ ။ မြားလာတဲ့အတှကျကွောင့ျ သူ့ကို၊ ဒီနညျးပညာကို ထည့ျရတာကို။ သူက အမြားကွီးဖွရှေငျးပေးနိုငျတာပေါ့။ အခုဆို ၁၆၀ လောကျစဈတာ ၅၀ ဆိုတော့ ၃ ပုံ ၁ ပုံလောကျဆိုတော့ ။ ဒါအရငျလညျး ကမြတို့ စဈတာ PCR စဈတယျဆိုရငျလညျး ၅၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျစဈတယျဆိုရငျ ၉၀၀-၁၀၀၀ လောကျတှေ့နတောပဲ ဆိုတော့ သူကတောငျပိုပွီးတော့ မွနျမွနျနဲ့ မြားမြားစဈနိုငျတော့ သူ့ကွောင့ျ Positive rate တှလေညျး ပိုတကျလာမှာ။ နောကျတခုက ရနျကုနျဆေးရုံကွီးတို့ဘာတို့မှာ ဖြားတာတို့၊ မောတာတို့ သံသယလူနာတှကေ မြားတာပေ့ါ။ ကမြတို့ PCR ဘကျကကတြော့ အဖွကေ ရကျနညျးနညျးလေး စောင့ျရတာကို ၂ ရကျလောကျ။ အဲဒီအခါကတြော့ လူနာတှေ ရောဂါ ရှိတာနဲ့ မရှိတာနဲ့ ကူးသှားနိုငျတဲ့ အနအေထားလေးတှေ စိုးရိမျရတာပေါ့ သူတို့ လူနာတှအေတှကျ။ Rapid Test ကကတြော့ မွနျမွနျရှငျးထုတျ၊ Positive ဆိုရငျလညျး ဒီရောဂါအတိမျအနကျပေါျမှာ မူတညျပွီး ဆေးရုံတငျရမယ့ျသူက တငျ ၊ ဆေးရုံမှာမှ ICU လိုတဲ့လူတှကေ လိုမှာပေ့ါဆရာရယျ။ အဲဒါမြိုး မဟုတျတဲ့သူဆိုရငျလညျး အိမျမှာပွနျပွီးတော့ တခြို့ တခွားရောဂါတှလေိုကျရှာဖို့အတှကျ တခွားအဆောငျတှကေို ရှေ့နိုငျတာပေ့ါ။ အဲဒီတော့ Rapid test အနနေဲ့ကတော့ အခုလောလောဆညျ ရနျကုနျမွို့အခွအေနေ အတှကျတော့ ဖွရှေငျးတဲ့နရောမှာ အရမျးအသုံးဝငျတယျ။
