[Zawgyi/Unicode]
လွတ်လပ်မျှတဲ့ အခြေအနေမရှိဘူးဆိုပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပချိန်မှာ ချန်ထားခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က နေရာတော်တော်များများမှာ အခုအခါ ပြန်လည်ကျင်းပနိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေပြီလို့ ဒေသခံနိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းက ပြောဆိုနေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က တင်ပြပေးပါမယ်။
ကပ်ဘေးနဲ့ စစ်ဘေးဒဏ်ကြား ကျင်းပခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့က ရွေးကောက်ပွဲမှာ ချန်ထားခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ် ၉ ခုနဲ့ ကျေးရွာအုပ်စု တချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ပြန်ကျင်းပနိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်လို့ ဒေသခံ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေက ပြောနေကြတာပါ။
ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ခဲ့တဲ့ နေရာတွေမှာ ဒီနှစ်မကုန်ခင် ကျင်းပနိုင်မယ့် အခြေအနေတွေ ဖန်တီးဖို့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က တိုက်တွန်းလိုက်တာကို တပ်မတော်က ကြိုဆိုလိုက်ပြီးနောက် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ရေးတင်းမာမှုတွေ လျော့ပါးလာနေရာက ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ မျှော်လင့်ချက်တွေ ထွက်ပေါ်လာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာသူ သောင်းချီရှိနေတဲ့ ကျောက်တော်မြို့နယ်မှာ ဆိုရင်လည်း တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ပျက်စီးသွားတဲ့ ကျေးရွာတချို့ကလွဲရင် အခုအခါ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပလို့ရတဲ့ အခြေအနေရှိတယ်လို့ ကျောက်တော်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးထွန်းဝင်းကပြောပါတယ်။
“နှစ်ဘက်လက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ နှစ်ခုလုံးက statement တွေ ထုတ်ပြီးတော့ တည်ငြိမ်အောင်ထိန်းထားနိုင်တဲ့ အခါကျတော့ အရင်ထက်တော့ လူတွေက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာတွေ ပိုပြီးတော့ လုံခြုံမှုရှိလာတယ်လို့ ခံစားလာရတယ်။ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိလည်း သွားလာလှုပ်ရှားလို့ရတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိနေပြီပေါ့။ ပြည်သူတွေကလည်း ရွေးကောက်ပွဲကို မျော်လင့်နေကြတယ်ပေါ့။ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပရတာကြောင့် တော်တော်စိတ် မကောင်းဖြစ်ရတဲ့ အနေအထားရှိနေတယ်ဆိုတော့ တကယ်တမ်း လုပ်မယ်ဆိုရင် ကျောက်တော်မြို့အနေအထားကတော့ အဆင်သင့်ရှိနေတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။”
မကြာသေးခင် အချိန်အထိ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာဆိုရင်လည်း ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရပ်ဆိုင်းနေတာကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်တွေ ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ ရသေ့တောင်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ခင်စောဝေကတော့ စစ်ရှိန်လျော့နေတာကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပမယ်ဆိုရင် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ကျောက်တန်းတိုက်နယ်ဖြစ်တဲ့ အနီးအနား ကျေးရွာ... ငါးရွာ၊ ခြောက်ရွာလောက်ကပဲ စစ်ဘေးရှောင်အများကြီးဖြစ်နေပါတယ်။ အဲဒီစစ်ဘေးရှောင်တွေကလည်း ရသေ့တောင်မြို့ပေါ်တွေမှာ နေနေကြတာဖြစ်တယ်။ အဲဒီအတွက်ကြောင့်မို့ ကျောက်တန်းတိုက်နယ် တစ်ခုမှာပဲ မရှိတော့တဲ့ လူတွေကလည်း စစ်ဘေးရှောင်အဖြစ်... စေတီပြင်တို့ ရသေ့တောင်မြို့ပေါ်တွေမှာ ရှိနေတဲ့ အတွက် လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ လုပ်လို့ရပါတယ်။ အကုန်လုံးလုပ်မယ်ဆိုရင်လည်း အခုအချိန် မှာ တိုက်ပွဲတွေ ရပ်ထားတဲ့ အတွက် လုပ်လို့ရတဲ့ အခြေအနေကိုတော့ တွေ့နေရပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်က ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပဖြစ်ခဲ့တဲ့နေရာတွေမှာ ပြန်လည်ကျင်းပဖို့ မျှော်လင့်ချက်တွေ ထွက်ပေါ်နေပေမဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်တာဝန်ရှိသူတွေကတော့ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ အခြေအနေရှိတယ်ဆိုတာကို လုံခြုံရေးတာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ အတည်ပြုချက်ရဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်တင်လှိုင်ကတော့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်ရရင် ကျင်းပဖို့ အသင့်ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“အဲဒါကျတော့ ကျမတို့ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကိစ္စဆောင်ရွက်ပေးမယ့် ကော်မရှင်အနေ နဲ့ပဲ ပြောလို့ရမယ်။ တကယ်လို့ ပြည်ထောင်စုရွှေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် ရွှေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးပါလို့ ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ဆီကို ညွှန်ကြားလာရင်တော့ ဆောင်ရွက် ပေးဖို့ အဆင်သင့်ပါ။ ဒီမှာ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာပစ္စည်းတွေက အစောကြီးကတည်းက အဆင်သင့်ရှိပါတယ်။”
လွတ်လပ်မျှတတဲ့ အခြေအနေတွေ မရှိဘူးဆိုပြီး ရခိုင်ပြည်နယ် အပါအဝင် ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း ၆ ခုက မဲဆန္ဒနယ်မြေတချို့ကို ပယ်ဖျက်ခဲ့တဲ့အတွက် မဲဆန္ဒရှင် ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကျော် မဲပေးခွင့်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။
နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့က ရွေးကောက်ပွဲ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ ကျင်းပနိုင်ခဲ့တဲ့အပေါ် ဒေသတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက ချီးကျုးခဲ့ကြပေမဲ့ မဲဆန္ဒနယ်မြေတချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်တွေ ပယ်ဖျက်ခဲ့တာ အပါအဝင် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေတချို့ ရှိနေကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားကြပါတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျမှာ ရှေးကောကျပှဲတှကေငြျးပဖို့ ဒသေခံတှမေေ ြှာျလင့ျနေ
လှတျလပျမြှတဲ့ အခွအေနမေရှိဘူးဆိုပွီးတော့ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပခြိနျမှာ ခနြျထားခဲ့တဲ့ ရခိုငျပွညျနယျက နရောတောျတောျမြားမြားမှာ အခုအခါ ပွနျလညျကငြျးပနိုငျတဲ့ အခွအေနမှော ရှိနပွေီလို့ ဒသေခံနိုငျငံရေး အသိုငျးအဝနျးက ပွောဆိုနတေဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက တငျပွပေးပါမယျ။
ကပျဘေးနဲ့ စဈဘေးဒဏျကွား ကငြျးပခဲ့တဲ့ နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့က ရှေးကောကျပှဲမှာ ခနြျထားခဲ့တဲ့ ရခိုငျပွညျနယျက မွို့နယျ ၉ ခုနဲ့ ကြေးရှာအုပျစု တခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲတှေ ပွနျကငြျးပနိုငျတဲ့ အခွအေနရှေိတယျလို့ ဒသေခံ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှကေ ပွောနကွေတာပါ။
ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျခဲ့တဲ့ နရောတှမှော ဒီနှဈမကုနျခငျ ကငြျးပနိုငျမယ့ျ အခွအေနတှေေ ဖနျတီးဖို့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့က တိုကျတှနျးလိုကျတာကို တပျမတောျက ကွိုဆိုလိုကျပွီးနောကျ ရခိုငျပွညျနယျမှာ စဈရေးတငျးမာမှုတှေ လြော့ပါးလာနရောက ရှေးကောကျပှဲကငြျးပဖို့ မြှောျလင့ျခကြျတှေ ထှကျပေါျလာတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
စဈရေးပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ နရေပျစှန့ျခှာသူ သောငျးခြီရှိနတေဲ့ ကြောကျတောျမွို့နယျမှာ ဆိုရငျလညျး တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ပကြျစီးသှားတဲ့ ကြေးရှာတခြို့ကလှဲရငျ အခုအခါ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပလို့ရတဲ့ အခွအေနရှေိတယျလို့ ကြောကျတောျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ဦးထှနျးဝငျးကပွောပါတယျ။
“နှဈဘကျလကျကိုငျတပျဖှဲ့ နှဈခုလုံးက statement တှေ ထုတျပွီးတော့ တညျငွိမျအောငျထိနျးထားနိုငျတဲ့ အခါကတြော့ အရငျထကျတော့ လူတှကေ စိတျပိုငျးဆိုငျရာ ရုပျပိုငျးဆိုငျရာတှေ ပိုပွီးတော့ လုံခွုံမှုရှိလာတယျလို့ ခံစားလာရတယျ။ အတိုငျးအတာတဈခုအထိလညျး သှားလာလှုပျရှားလို့ရတဲ့ အနအေထားမှာ ရှိနပွေီပေါ့။ ပွညျသူတှကေလညျး ရှေးကောကျပှဲကို မြောျလင့ျနကွေတယျပေါ့။ ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပရတာကွောင့ျ တောျတောျစိတျ မကောငျးဖွဈရတဲ့ အနအေထားရှိနတေယျဆိုတော့ တကယျတမျး လုပျမယျဆိုရငျ ကြောကျတောျမွို့အနအေထားကတော့ အဆငျသင့ျရှိနတေယျလို့ ပွောလို့ရတယျ။”
မကွာသေးခငျ အခြိနျအထိ စဈရေးပဋိပက်ခတှေ ဖွဈပှားခဲ့တဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာဆိုရငျလညျး ပဈခတျတိုကျခိုကျမှုတှေ ရပျဆိုငျးနတောကွောင့ျ ရှေးကောကျပှဲလုပျနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျခကြျတှေ ထှကျပေါျနပေါတယျ။ ရသေ့တောငျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ဒေါျခငျစောဝကေတော့ စဈရှိနျလြော့နတောကွောင့ျ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပမယျဆိုရငျ ဖွဈနိုငျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ ဆိုလို့ရှိရငျတော့ ကြောကျတနျးတိုကျနယျဖွဈတဲ့ အနီးအနား ကြေးရှာ... ငါးရှာ၊ ခွောကျရှာလောကျကပဲ စဈဘေးရှောငျအမြားကွီးဖွဈနပေါတယျ။ အဲဒီစဈဘေးရှောငျတှကေလညျး ရသေ့တောငျမွို့ပေါျတှမှော နနေကွေတာဖွဈတယျ။ အဲဒီအတှကျကွောင့ျမို့ ကြောကျတနျးတိုကျနယျ တဈခုမှာပဲ မရှိတော့တဲ့ လူတှကေလညျး စဈဘေးရှောငျအဖွဈ... စတေီပွငျတို့ ရသေ့တောငျမွို့ပေါျတှမှော ရှိနတေဲ့ အတှကျ လုပျမယျဆိုရငျတော့ လုပျလို့ရပါတယျ။ အကုနျလုံးလုပျမယျဆိုရငျလညျး အခုအခြိနျ မှာ တိုကျပှဲတှေ ရပျထားတဲ့ အတှကျ လုပျလို့ရတဲ့ အခွအေနကေိုတော့ တှေ့နရေပါတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျက ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပဖွဈခဲ့တဲ့နရောတှမှော ပွနျလညျကငြျးပဖို့ မြှောျလင့ျခကြျတှေ ထှကျပေါျနပေမေဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျတာဝနျရှိသူတှကေတော့ လုံခွုံစိတျခရြတဲ့ အခွအေနရှေိတယျဆိုတာကို လုံခွုံရေးတာဝနျရှိသူတှရေဲ့ အတညျပွုခကြျရဖို့ လိုအပျတယျလို့ ပွောဆိုထားပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါျတငျလှိုငျကတော့ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရဲ့ ခှင့ျပွုခကြျရရငျ ကငြျးပဖို့ အသင့ျရှိတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“အဲဒါကတြော့ ကမြတို့ကတော့ ရှေးကောကျပှဲ ကိစ်စဆောငျရှကျပေးမယ့ျ ကောျမရှငျအနေ နဲ့ပဲ ပွောလို့ရမယျ။ တကယျလို့ ပွညျထောငျစုရှှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ ရှှေးကောကျပှဲ ကငြျးပပေးပါလို့ ပွညျနယျရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျဆီကို ညှှနျကွားလာရငျတော့ ဆောငျရှကျ ပေးဖို့ အဆငျသင့ျပါ။ ဒီမှာ ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာပစ်စညျးတှကေ အစောကွီးကတညျးက အဆငျသင့ျရှိပါတယျ။”
လှတျလပျမြှတတဲ့ အခွအေနတှေေ မရှိဘူးဆိုပွီး ရခိုငျပွညျနယျ အပါအဝငျ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျး ၆ ခုက မဲဆန်ဒနယျမွတေခြို့ကို ပယျဖကြျခဲ့တဲ့အတှကျ မဲဆန်ဒရှငျ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကြောျ မဲပေးခှင့ျဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။
နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့က ရှေးကောကျပှဲ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ ကငြျးပနိုငျခဲ့တဲ့အပေါျ ဒသေတှငျးနဲ့ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက ခြီးကြုးခဲ့ကွပမေဲ့ မဲဆန်ဒနယျမွတေခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲ အစီအစဉျတှေ ပယျဖကြျခဲ့တာ အပါအဝငျ စိုးရိမျစရာ အခွအေနတေခြို့ ရှိနကွေောငျးလညျး ပွောဆိုထားကွပါတယျ။
