(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြမှု ၄ ရက်မြောက်နေ့ အင်္ဂါနေ့မှာတော့ ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေကြား ထိပ်တိုက်တွေ့ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပြီး ၂ ဖက်လုံးမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်မှု နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး သွေးထွက်သံယို ဖြစ်ရပ်ပါ။ အာဏာသိမ်း အဖွဲ့က နိုင်ငံတွင်း ဆန္ဒပြမှုတွေကို အင်္ဂါနေ့မှာ ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ပြသခဲ့ပါတယ်။ မြို့တော် နေပြည်တော်မှာတော့ အမျိုးသမီးငယ် တဦး ခေါင်းကို သေနတ်ကျည် ထိမှန်ပါတယ်။ နေပြည်တော် ဆေးရုံကြီးက ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းက VOA ကို အခုလို အတည်ပြုပါတယ်။
“အနေအထားက ရှင်းရှင်းပြောလို့ရှိရင် ဒါက သေပြီလို့ ပြောလို့ရတဲ့ အနေအထားပဲ။”
ဒီအမျိုးသမီးငယ်ရဲ့ ဦးခေါင်းကို ဓာတ်မှန်ရိုက်ထားတာကို ကိုးကားပြီး ကျည်အစစ်နဲ့ ပစ်တာလို့လည်း ပြောဆိုနေကြပါတယ်။ အင်္ဂါနေ့က ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ရဲတပ်ဖွဲ့က လမ်းတွေ ပိတ်ဆို့၊ မီးသတ်ပိုက်နဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကို ထိုးပြီး ဒိုင်းကာ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက နံပတ်တုတ်နဲ့ ရိုက် လူစုခွဲသလို နေပြည်တော်မှာတော့ သေနတ်နဲ့ ပစ်ပါတယ်။ သေနတ် ထိမှန်တဲ့ တခြား သုံးဦးကိုလည်း ကုသပေးနေဆဲပါ။ ရာဘာ ကျည်ဆန်လား ကျည်ဆန် အစစ်လားဆိုတာကတော့ ခွဲခွဲခြားခြား မသိရပါဘူး။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး တို့လို မြို့ကြီးတွေမှာတော့ မီးသတ်ပိုက်နဲ့ ထိုးပြီး ဖြိုခွဲမှု အတွင်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေ ရှိပါတယ်။ မျက်ရည်ယိုဗုံးလည်း သုံးပါတယ်။
တချို့ မြို့တွေမှာတော့ ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ လုံခြုံရေးကြား ညှိနှိုင်း ချီတက်နေကြတာလည်း တွေ့ရပါတယ်။ ပုသိမ်မှာ ဆိုရင် ဆန္ဒပြသူတွေရဲ့ တောင်းဆိုချက် အတိုင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က လမ်းပေါ်က အတားအဆီးတွေကို ဖယ်ရှားပေးခဲ့ပြီး လူထုကလည်း ပြည်သူ့ရဲ ဆိုပြီး ကြွေးကြော်ခဲ့ကြပါတယ်။ မကွေးက ဆန္ဒပြပွဲ တခု အတွင်းမှာတော့ မီးသတ်ပိုက်နဲ့ လူထုကို ဖြိုခွဲနေချိန်မှာ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် တချို့က လူထုဘက်ကို ပြောင်းပြီး မီးသတ်ပိုက်ကို ဒိုင်းနဲ့ ကာပေးခဲ့ကြတာကို တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုမှာ တွေ့ရပါတယ်။
တချိန်တည်းမှာဘဲ အာဏာသိမ်း အဖွဲ့ဘက်ကတော့ နိုင်ငံတဝန်း ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပထမဆုံး အကြိမ် အဖြစ် ရုပ်သံကနေ ပြသခဲ့ပါတယ်။ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် တချို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရတယ်လို့ ပြောပေမယ့် ဆန္ဒပြသူတွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုကိုတော့ မဖော်ပြပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာ ဌာနေကိုယ်စားလှယ် Ola Almgren ကတော့ မြန်မာ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေ လူထုရဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့် လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒပြခွင့် အပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ အခြေခံ လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို လေးစားလိုက်နာဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။
.............
ဆန်ဒပွလူအုပျ နဲ့ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့ဝငျတခြို့ ထိပျတိုကျတှေ့ကွပွီ
(Unicode)
မွနျမာ့ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျတဲ့ လမျးပေါျထှကျ ဆန်ဒပွမှု ၄ ရကျမွောကျနေ့ အငျ်ဂါနေ့မှာတော့ ဆန်ဒပွသူတှနေဲ့ လုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှကွေား ထိပျတိုကျတှေ့ ရုနျးရငျးဆနျခတျဖွဈပွီး ၂ ဖကျလုံးမှာ ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့ပါတယျ။
ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ စဈအာဏာသိမျမှု နောကျပိုငျး ပထမဆုံး သှေးထှကျသံယို ဖွဈရပျပါ။ အာဏာသိမျး အဖှဲ့က နိုငျငံတှငျး ဆန်ဒပွမှုတှကေို အငျ်ဂါနေ့မှာ ပထမဆုံး အကွိမျအဖွဈ အသိအမှတျပွု ပွသခဲ့ပါတယျ။ မွို့တောျ နပွေညျတောျမှာတော့ အမြိုးသမီးငယျ တဦး ခေါငျးကို သနေတျကညြျ ထိမှနျပါတယျ။ နပွေညျတောျ ဆေးရုံကွီးက ကနြျးမာရေး ဝနျထမျးက VOA ကို အခုလို အတညျပွုပါတယျ။
“အနအေထားက ရှငျးရှငျးပွောလို့ရှိရငျ ဒါက သပွေီလို့ ပွောလို့ရတဲ့ အနအေထားပဲ။”
ဒီအမြိုးသမီးငယျရဲ့ ဦးခေါငျးကို ဓာတျမှနျရိုကျထားတာကို ကိုးကားပွီး ကညြျအစဈနဲ့ ပဈတာလို့လညျး ပွောဆိုနကွေပါတယျ။ အငျ်ဂါနေ့က ဆန်ဒပွပှဲတှမှော ရဲတပျဖှဲ့က လမျးတှေ ပိတျဆို့၊ မီးသတျပိုကျနဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေို ထိုးပွီး ဒိုငျးကာ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတှကေ နံပတျတုတျနဲ့ ရိုကျ လူစုခှဲသလို နပွေညျတောျမှာတော့ သနေတျနဲ့ ပဈပါတယျ။ သနေတျ ထိမှနျတဲ့ တခွား သုံးဦးကိုလညျး ကုသပေးနဆေဲပါ။ ရာဘာ ကညြျဆနျလား ကညြျဆနျ အစဈလားဆိုတာကတော့ ခှဲခှဲခွားခွား မသိရပါဘူး။ ရနျကုနျ၊ မန်တလေး တို့လို မွို့ကွီးတှမှောတော့ မီးသတျပိုကျနဲ့ ထိုးပွီး ဖွိုခှဲမှု အတှငျး ထိခိုကျဒဏျရာရသူတှေ ရှိပါတယျ။ မကြျရညျယိုဗုံးလညျး သုံးပါတယျ။
တခြို့ မွို့တှမှောတော့ ဆန်ဒပွသူတှနေဲ့ လုံခွုံရေးကွား ညှိနှိုငျး ခြီတကျနကွေတာလညျး တှေ့ရပါတယျ။ ပုသိမျမှာ ဆိုရငျ ဆန်ဒပွသူတှရေဲ့ တောငျးဆိုခကြျ အတိုငျး ရဲတပျဖှဲ့က လမျးပေါျက အတားအဆီးတှကေို ဖယျရှားပေးခဲ့ပွီး လူထုကလညျး ပွညျသူ့ရဲ ဆိုပွီး ကွှေးကွောျခဲ့ကွပါတယျ။ မကှေးက ဆန်ဒပွပှဲ တခု အတှငျးမှာတော့ မီးသတျပိုကျနဲ့ လူထုကို ဖွိုခှဲနခြေိနျမှာ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျ တခြို့က လူထုဘကျကို ပွောငျးပွီး မီးသတျပိုကျကို ဒိုငျးနဲ့ ကာပေးခဲ့ကွတာကို တိုကျရိုကျထုတျလှှင့ျမှုမှာ တှေ့ရပါတယျ။
တခြိနျတညျးမှာဘဲ အာဏာသိမျး အဖှဲ့ဘကျကတော့ နိုငျငံတဝနျး ဆန်ဒပွပှဲတှေ ဖွဈတယျဆိုတာကို ပထမဆုံး အကွိမျ အဖွဈ ရုပျသံကနေ ပွသခဲ့ပါတယျ။ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျ တခြို့ ထိခိုကျဒဏျရာ ရတယျလို့ ပွောပမေယ့ျ ဆန်ဒပွသူတှေ ထိခိုကျဒဏျရာရမှုကိုတော့ မဖောျပွပါဘူး။ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ မွနျမာ ဌာနကေိုယျစားလှယျ Ola Almgren ကတော့ မွနျမာ လုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှေ လူထုရဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျ လှတျလပျစှာ ဆန်ဒပွခှင့ျ အပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ အခွခေံ လှတျလပျခှင့ျတှကေို လေးစားလိုကျနာဖို့ တောငျးဆိုထားပါတယျ။
