မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအာသိမ်းယူလိုက်တဲ့အပေါ် ဝန်ထမ်းတွေ အာဏာဖီဆန်ရေးလုပ်တာ၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်တွေ လမ်းပေါ်ထွက် ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြတာတွေဟာ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး အပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီးတွေမှာ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ သိပ်မတွေ့ရသလို၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အင်အားစုတချို့လည်း နှုတ်ဆိတ်နေကြပါတယ်။ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူ ဦးမောင်မောင်စိုးနဲ့ ဦးကျော်ဇံသာတို့ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။
မေး ။ ။ အခုမြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်နေကြတာ အထူးသဖြင့် ပြည်မက မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းက မြို့ ကြီးတွေ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ မုံရွာစတဲ့ မြို့ကြီးတွေမှာ ဖြစ်သလောက် တိုင်းရင်းသားဒေသတချို့မှာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် အဲဒီလို ဆန့်ကျင်တာ မတွေ့ရဘူး။ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တချို့က အားမလိုအားမရ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ပထမဦးဆုံး ဘာကြောင့်ဘာညာဆိုတာကို မပြောခင်မှာ ဒီအခြေအနေကို လွှမ်းခြုံပြီး သုံးသပ်ပါအုံး။ ဆရာ့အနေနဲ့ ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ကျနော်မြင်တာကတော့ ပြည်မလူထုရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ရေစီးကြောင်းနဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ဖယ်ဒရယ်ရေစီးကြောင်းတွေက ပြိုင်စီးနေတဲ့ မဆုံနိုင်တဲ့အရာ တစ်ခုဖြစ်နေတယ်။ ဗမာပြည်မှာ။ အဲဒါကို ကျနော်တို့က အပြန်အလှန် နားလည်နိုင်မှု ဝေးနေကြတယ်။ အခြေအနေက ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီမိုကရေစီ ရေစီလှိုင်းထန်တဲ့အချိန်ရယ်၊ ဖယ်ဒရယ် ရေစီးလှိုင်းထန်တဲ့အချိန်ရယ်က မပေါင်းစည်းနိုင်ဘူးလို့ပဲ ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ တကယ်တော့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဆိုတာ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခွဲခြားလို့ ရနိုင်ပါရဲ့လား။ တစ်ခုမရှိဘဲ တစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါလား။ အဲဒီတော့ တိုင်းရင်းသားတွေက ဖယ်ဒရယ်မရဘဲနဲ့ သူတို့လိုချင်တာကို မရရင် ငြိမ်းချမ်းရေး သူတို့ဒေသမှာ ဖြစ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီတော့ ပြည်ထောင်စုတစ်ခုလုံးအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ဖို့ ရနိုင်ပါ့မလား။ ထိုနည်းလည်းကောင်းပဲ ဒီမိုကရေစီ မရှိဘဲနဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက်မှာ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား။ ဒီနှစ်ခုက။
ဖြေ ။ ။ ဒီနေရာမှာ မတူညီတဲ့ အမြင်တွေတော့ ရှိတယ်။ လောလောဆယ်မှာ ပြည်မဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစုတွေမှာ လွှမ်းနေတဲ့ အယူအဆကတော့ ဒီမိုကရေစီ အရင်ရဖို့လိုတယ်။ ဒီမိုကရေစီရမှသာ ဖယ်ဒရယ် ရမယ်ဆိုတာမျို ရှိကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ ဗမာပြည်သမိုင်းမှာ တိုင်းရင်းသားတွေတောင်းတဲ့ ဖယ်ဒရယ်က ဒီမိုကရေစီနဲ့ ထပ်တူမကျတဲ့ အချိန်တွေလည်း ရှိတယ်။ ဥပမာဆိုရင် ကျနော်တို့ - ခေတ်တုန်းကလည်း ဖယ်ဒရယ်ဆိုတာ ရှိတယ်ပဲ။ ဆိုလိုတာကတော့ ရှမ်းပြည်နယ် စော်ဘွားတွေက သူ့ဒေသမှာသူ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကာလတွေ ရှိခဲ့တယ်။ ကိုလိုနီခေတ်မှာလည်း ဖယ်ဒရယ်ရတဲ့ ကာလတွေ ရှိတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်စော်ဘွားတွေက သူတို့ကိုယ်ပိုင် နယ်မြေတွေကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတဲ့ ဒေသတွေ ရှိတယ်။ တခါ ၈၉ ခုနှစ် နဝတခေတ်မှာ မိုင်းလားလို ဒေသတွေက နဝတစစ်တပ်နဲ့ အပစ်ခတ်ရပ်ပြီး အချိန်ကာလမှာ သူတို့ပြည်နယ်၊ သူတို့ဒေသတွေကို အုပ်စိုးလာတာ ဒီနေ့အထိ။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဆိုတာကို ဆက်စပ်ပြီး စဉ်းစားလို့လည်း ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ တဘက်သတ် ကြည့်မယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားတွေ လိုလားတဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဆိုတာက သူတို့အခြေအနေ အချိန်အခါအောက်မှာ သူတို့ ထူထောင်ကြခြင်း ဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုလည်း နားလည်ဖို့ လိုမယ်လို့ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ နောက်တစ်ခုက အခုမြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စကို တိုင်းရင်းသားတချို့က ဒါသည် စစ်တပ်နဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် အစိုးရကြားမှာ ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာသာ ဖြစ်တယ်လို့များ တွက်နေပြီး သူတို့မပါဘူးလို့များ စဉ်းစားနေကြသလား။
ဖြေ ။ ။ တချို့ကတော့ အဲဒီလိုမျိုး စဉ်းစားကောင်း စဉ်းစားပါလိမ့်မယ်။ တချို့ကတော့ အားလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ပြဿနာလို့ မြင်တဲ့လူလည်း ရှိသလို၊ ကိုယ်နဲ့မဆိုင်ဘူးဆိုပြီး မြင်တဲ့လူလည်း ရှိပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ အခုနစောစောက ပြောခဲ့သလိုပဲ ဖယ်ဒရယ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး စဉ်းစားချက်ရယ်၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စဉ်းစားချက်ရယ်။ ဒီရေစီးကြောင်းနှစ်ခုက ဗမာပြည်မှာ မဆုံနိုင်တဲ့ ပြဿနာလို့ပဲ ကျနော် ပြောရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
မေး ။ ။ နောက်တစ်ခုက အခုဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စမှာ အထူးသဖြင့် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့တွေဆီက ပိုပြီးတော့ နှုတ်ဆိတ်နေတဲ့သဘော တွေ့ရတယ်လို့ဆိုရင် မှားမယ်မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီကိစ္စမှာ သူတို့က တရုတ်နဲ့ နီးစပ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တရုတ်ရဲ့ အချက်ပြမှုကို ငဲ့ကွက်နေရတယ်လို့များ စဉ်းစားရင် မှားသလား။
ဖြေ ။ ။ ဒီဥစ္စာလဲ မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေ ဒီတစ်ခေါက်မပါဘူးဆိုတာ ပြဿနာက မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေက ထူးခြားချက်တွေ ရှိတယ်။ တစ်ခုကတော့ ဝနဲ့မိုင်းလားတို့သည် သူ့ဒေသနဲ့သူ အုပ်ချုပ်လာတာက အနှစ် (၃၀) ကျော်သွားပြီ။ ဆိုတာက နဝတနဲ့ ၈၉ ခုနှစ် အပစ်ခတ်ရပ်စဲပြီး ဒီနေ့အထိ ဘာတိုက်ပွဲမှ မရှိဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ ပဋိပက္ခ မရှိတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒီ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ မှာ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲပြီးတော့ နယ်ခြားစောင့်တပ် ဖွဲ့စည်းရေးလုပ်တဲ့အချိန်တုန်းက သူတို့လက်မခံတဲ့အတွက် စစ်ရေးအရ တင်းတင်းမာမာ ဖြစ်ကြတယ်။ စစ်ပြင်ကြတယ်။ နောက်တစ်ခါ ၂၀၁၅ မှာ NCA မထိုးတဲ့အတွက် တင်းတင်းမာမာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဝဒေသတို့ကို ရိက္ခာ ဆန်၊ ဒီဇယ် အစရှိသဖြင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေ ပိတ်ထားခဲ့တာ ဒီနေ့အထိကာလ။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုတင်းမာနေတဲ့ အခြေအနေမှာ ပြည်မတုံ့ပြန်မှုကတော့ ဘာမှမရှိခဲ့ဘူး။ တဆက်တည်းမှာလဲ ဝတို့ မိုင်းလားတို့ ဆိုတာကလဲ သူ့ဒေသကို လာတိုက်ရင်တော့ ပြန်တိုက်မှာပဲ။ သူ့ဒေသကို လာမတိုက်ရင် မတိုက်ဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုး ရှိတယ်။ ဒါ့အပြင် ကျန်တဲ့အဖွဲ့တွေကို ယေဘုယျပြောရရင် ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကစတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အတွက် တွန်းအားပေးတာ ဖြစ်တာက လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ တွန်းအားပေးလာတဲ့အခါကြတော့ ၂၀၁၈ လောက်ကစပြီး KIA နဲ့ တိုက်ပွဲတွေ မရှိသလောက် ဖြစ်သွားတယ်။ ၂၀၁၉ လောက်ဆိုရင် KNLA, ကိုးကန့်တို့နဲ့ တိုက်ပွဲတွေ လျော့ကျသွားတယ်။ ၂၀၂၀ နှစ်ကုန်ဆိုရင် AA နဲ့ လျော့ကျတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်လမ်းကို ပြောင်းဖို့အတွက် ပြင်ဆင်လာကြတယ်။ နိုင်ငံရေးစကားဝိုင်းအတွက်။ ဒါက NLD အစိုးရလက်ထက်မှာ။ ဒါပေမဲ့ ရုတ်ချည်း ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီ အုပ်ချုပ်ရေး ပြောင်းသွားတဲ့အခါကြတော့ ဒါကိုချက်ချည်းလွှဲပြောင်းဖို့၊ ချက်ချည်းငြိမ်းချမ်းရေး မလုပ်တော့ဘူး၊ စစ်တိုက်ဖို့ဆိုတာမျိုးက မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဆိုတာက သူ့အင်အားတွေကို ထိန်းသိမ်းတာ၊ စစ်တိုက်ဖို့ ပြင်ဆင်တာပဲဖြစ်စေ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတစ်ခုကို ပြင်ဆင်တာပဲဖြစ်စေ အချိန်ယူပါတယ်။
နောက်တစ်ခုက တရုတ်ရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှုကတော့ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကတော့ ရှိကောင်းရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကို ကျနော်တို့ သေချာမပြောနိုင်ပါဘူး။
မေး ။ ။ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်တွေရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ပြောဖို့ စောသေးတယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်စဉ်းစားတာက ဝတို့၊ မိုင်းလားတို့ကိုပေးတဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဆိုကြပါစို့။ ဖယ်ဒရယ်ထက်တောင် သာနေသေးတယ်။ ကိုယ်ပိုင်စစ်တပ်တွေ ဘာတွေ ရှိနေတဲ့ဟာ။ အဲဒီလို အခွင့်အရေးမျိုး ကျန်တဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေကို စစ်တပ်က ပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့များ မျှော်လင့်နိုင်စရာ အကြောင်းရှိလား။
ဖြေ ။ ။ စစ်တပ်ကတော့ ဒီထက် ဘယ်သူကိုမှ အသားလွှတ် မပေးဘူး။ လက်နက်ကိုင်အင်အား တည်ဆောက်ပြီး ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ လူတွေကိုပဲ အဲဒီအခွင့်အရေး ရနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ စစ်တပ်ကတော့ အသားလွှတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး ပေးတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဒီမိုကရေစီ ပေးတာပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်ကတော့ ပေးမယ်မထင်ပါဘူး။ ဒါကို လက်နက်ကိုင် အန်တုနိုင်တယ်၊ ဒါမှမဟုတ် တခြားနည်းနဲ့ အန်တုနိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ သူရဲ့ အင်အားတည်ဆောက်မှုပေါ်မှာပဲ ရနိုင်ပါလိမ့်မယ်။
မေး ။ ။ နောက် တိုင်းရင်းသားတွေအနေနဲ့ သူတို့လိုချင်တဲ့ အခွင့်အရေး သူတို့လိုချင်တဲ့ ဖယ်ဒရယ် ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ကို လိုချင်ရင် စစ်အာဏာရှင်စနစ်နဲ့ လက်နက်ကိုင်လူတွေနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးရတာထက် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေနဲ့ စေ့စပ်ရတာ ပိုပြီးမကောင်းမနေဘူးလား။ စစ်တပ်နဲ့ စေ့စပ်ရရင် လက်လိမ်ချိုးပြီးတော့ အင်အားကြီးတဲ့လူက အင်အားနဲ့ စကားပြောမယ်။ ဆရာ စောစောကပြောသလို သူတို့ကို ပြန်တိုက်နိုင်တဲ့ ဝတို့လို အဖွဲ့မျိုးကြတော့ သူက ကြောက်တယ်၊ အလျှော့ပေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ အားနည်းတဲ့လူတွေကြတော့ လက်လိမ်ချိုးပြီး သူတို့လုပ်မှာပဲ။ ဆိုတော့ ဒါတွေကို တိုင်းရင်းသားတွေက နားလည်တယ်ဆိုရင် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုနဲ့ စေ့စပ်ရတာ ပိုအဆင်မပြေနိုင်ဘူးလား သူတို့အတွက်။
ဖြေ ။ ။ သီအိုရီအရတော့ အဲဒီအတိုင်းပဲ သီအိုရီအရတော့ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေနဲ့ စေ့စပ်ဆွေးနွေးလို့ရှိရင် ပိုပြီးအဆင်ပြေနိုင်တယ်လို့ သီအိုရီအရ ဖြစ်နိုင်တယ်။ သို့သော်လဲ တစ်ချက်က NLD အာဏာရနေတဲ့ ကာလမှာ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ အဆင်မပြေခဲ့တာ အကြောင်းအချက် တစ်ခုရှိတယ်။ ဒါကတော့ နှစ်ဘက်အပြန်အလှန် သုံးသပ်ဖို့ လိုတာပေါ့။ ဒုတိယတစ်ချက်က ဘာလဲဆိုတော့ NLD အစိုးရတက်လာတဲ့ အချိန်အတွင်းမှာ လက်နက်ကိုင်တပ်တွေရဲ့ စစ်ရပ်စဲရေးတို့ ဘာတို့ပြောလာရင် စစ်တပ်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက တော်တော်အရေးကြီးတယ်။ ဒါကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေက ကောင်းကောင်းသိကြတယ်။ ဒါကို ရပ်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ် ဆုံးဖြတ်နိုင်တာ စစ်တပ်က ဖြစ်နေတယ်။ NLD အစိုးရအနေနဲ့ မလွှမ်းမိုးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အချက်ကို သိနေတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ ဒီအချက်ကို လက်တွေ့အသုံးပြုတဲ့ နေရာမှာတော့ သူတို့ချင့်ချင့်ချိန်ချိန် အသုံးပြုကြလိမ့်မယ် ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ အခု စစ်တပ်ကလဲ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ အတော်လေးချင့်ချိန်ပြီးတော့ တနည်းအားဖြင့် ပြောရရင် ပြည်မမှာ အလွှာပေါင်းစုံ မျိုးဆက်ပေါင်းစုံက ဝိုင်းဝန်းဆန့်ကျင်နေကြတော့ သူတို့အတွက် အားကိုးအားထားရ မဟာမိတ်အဖွဲ့က တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေလို့များ တွေးကောင်းတွေးနေမလား။ ကျနော်က ဒါကို ဘာကြောင့်ပြောရသလဲဆိုရင် တိုင်းရင်းသားတွေ လိုချင်နေကြတဲ့ အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုတဲ့စနစ် အဲဒါမျိုးကို အခုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အသစ်၊ သူတို့ဖွဲ့ပေးတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အသစ်က ဒီလိုလုပ်မယ်ဆိုတဲ့ လေသံပစ်လာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီဟာက ဘယ်လောက်အထိ ထိရောက်မှု ရှိနိုင်ပါလဲ။ တိုင်းရင်းသားတွေအပေါ်မှာ သူတို့ကို ဒီကြွေးကြော်သံနဲ့ စစ်တပ်ဘက်က စည်းလုံးသိမ်းသွင်းနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါသလဲ။
ဖြေ ။ ။ လောလောဆယ်တော့ ပြောရခက်တယ်။ လောလောဆယ် ပြောရခက်တယ်ဆိုတာက စစ်ကောင်စီ တရားဝင်မှုနဲ့ ခိုင်မာမှုကိုတော့ ကျနော်ထင်တယ်၊ ပြည်တွင်းပြည်ပက စောင့်ကြည့်နေတုန်းပဲ။ စောင့်ကြည့်နေတဲ့အထဲမှာ တိုင်းရင်းသားတွေလည်း ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေလည်း ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက PR စနစ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြောရရင်တော့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုတွေကတော့ သဘောကျကြမယ် ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ခန့်မှန်းရမယ်ဆိုရင် ဒီပဋိပက္ခက တိုင်းပြည်အတွက် အင်မတန် နစ်နာစေမယ့် ကိစ္စ ဖြစ်တယ်။ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းလည်း နောက်ဆုတ်သွားတာ ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ဒီဟာက ပြေလည်မှု ရရှိနိုင်စရာအကြောင်း တစုံတရာ ရှိနိုင်ပါသလား။ တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေဟာ စစ်တပ်နဲ့ NLD အစိုးရကြားမှာ စေ့စပ်ပေးနိုင်တဲ့ တတိယအင်အားစုများ ဖြစ်လာနိုင်စရာ အကြောင်းရှိပါသလား။ အဲဒါကို မျှော်လင့်တယ်ဆိုရင် စိတ်ကူးယဉ်လွန်ရာ ကြမလား။
ဖြေ ။ ။ လောလောဆယ်အနေအထားမှာတော့ စစ်ကောင်စီကလည်း သူ့အာဏာတည်မြဲမှုကို ဦးစားပေးနေတဲ့ကာလ ဖြစ်တယ်။ ပြည်တွင်းက ဆန့်ကျင်နေတဲ့ ဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစုတွေကလည်း အပြတ်အသတ် တိုက်ခိုက်မယ်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်၊ ပိုင်ဖြတ်ချက်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်နေတဲ့ အချိန်မှာတော့ လောလောဆယ်မှာ စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေး ဖြစ်နိုင်ဖို့က မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေးကာလက တကယ်တော့ ကျော်သွားခဲ့ပါပြီ။ အဲဒီတော့ လောလောဆယ် စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေး မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ နောက်တစ်ခုကတော့ လက်ရှိအခြေအနေမှာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေက ပြည်မအင်အားစုနှစ်ခုကြားမှာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဖို့ကတော့ ကျနော့်အမြင် ဖြစ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ မမြင်ပါဘူး။
==Unicode ==
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကအာသိမျးယူလိုကျတဲ့အပေါျ ဝနျထမျးတှေ အာဏာဖီဆနျရေးလုပျတာ၊ မြိုးဆကျသဈလူငယျတှေ လမျးပေါျထှကျ ကန့ျကှကျဆန်ဒပွတာတှဟော ရနျကုနျ၊ မန်တလေး အပါအဝငျ တိုငျးဒသေကွီးတှမှော အပွငျးအထနျ ဖွဈပေါျနပေါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော သိပျမတှေ့ရသလို၊ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအငျအားစုတခြို့လညျး နှုတျဆိတျနကွေပါတယျ။ ဘာကွောင့ျပါလဲ။ မွနျမာ့နိုငျငံရေးသုံးသပျသူ ဦးမောငျမောငျစိုးနဲ့ ဦးကြောျဇံသာတို့ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။
မေး ။ ။ အခုမွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျနကွေတာ အထူးသဖွင့ျ ပွညျမက မွနျမာပွညျအလယျပိုငျးက မွို့ ကွီးတှေ ရနျကုနျ၊ မန်တလေး၊ မုံရှာစတဲ့ မွို့ကွီးတှမှော ဖွဈသလောကျ တိုငျးရငျးသားဒသေတခြို့မှာ ပွငျးပွငျးထနျထနျ အဲဒီလို ဆန့ျကငြျတာ မတှေ့ရဘူး။ ဒီကိစ်စနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ တခြို့က အားမလိုအားမရ ဖွဈကွပါတယျ။ ပထမဦးဆုံး ဘာကွောင့ျဘာညာဆိုတာကို မပွောခငျမှာ ဒီအခွအေနကေို လှှမျးခွုံပွီး သုံးသပျပါအုံး။ ဆရာ့အနနေဲ့ ဘယျလိုမွငျပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ကနြောျမွငျတာကတော့ ပွညျမလူထုရဲ့ ဒီမိုကရစေီ ရစေီးကွောငျးနဲ့ တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ ဖယျဒရယျရစေီးကွောငျးတှကေ ပွိုငျစီးနတေဲ့ မဆုံနိုငျတဲ့အရာ တဈခုဖွဈနတေယျ။ ဗမာပွညျမှာ။ အဲဒါကို ကနြောျတို့က အပွနျအလှနျ နားလညျနိုငျမှု ဝေးနကွေတယျ။ အခွအေနကေ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ဒီမိုကရစေီ ရစေီလှိုငျးထနျတဲ့အခြိနျရယျ၊ ဖယျဒရယျ ရစေီးလှိုငျးထနျတဲ့အခြိနျရယျက မပေါငျးစညျးနိုငျဘူးလို့ပဲ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ တကယျတော့ ဒီမိုကရစေီနဲ့ ဖယျဒရယျဆိုတာ အထူးသဖွင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ ခှဲခွားလို့ ရနိုငျပါရဲ့လား။ တဈခုမရှိဘဲ တဈခု ဖွဈနိုငျပါလား။ အဲဒီတော့ တိုငျးရငျးသားတှကေ ဖယျဒရယျမရဘဲနဲ့ သူတို့လိုခငြျတာကို မရရငျ ငွိမျးခမြျးရေး သူတို့ဒသေမှာ ဖွဈနိုငျမှာ မဟုတျဘူး။ အဲဒီတော့ ပွညျထောငျစုတဈခုလုံးအနနေဲ့ ဒီမိုကရစေီ တညျဆောကျဖို့ ရနိုငျပါ့မလား။ ထိုနညျးလညျးကောငျးပဲ ဒီမိုကရစေီ မရှိဘဲနဲ့ စဈအာဏာရှငျစနဈအောကျမှာ ဖယျဒရယျပွညျထောငျစုဆိုတာ ဖွဈနိုငျပါ့မလား။ ဒီနှဈခုက။
ဖွေ ။ ။ ဒီနရောမှာ မတူညီတဲ့ အမွငျတှတေော့ ရှိတယျ။ လောလောဆယျမှာ ပွညျမဒီမိုကရကျတဈအငျအားစုတှမှော လှှမျးနတေဲ့ အယူအဆကတော့ ဒီမိုကရစေီ အရငျရဖို့လိုတယျ။ ဒီမိုကရစေီရမှသာ ဖယျဒရယျ ရမယျဆိုတာမြို ရှိကွတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့ ဗမာပွညျသမိုငျးမှာ တိုငျးရငျးသားတှတေောငျးတဲ့ ဖယျဒရယျက ဒီမိုကရစေီနဲ့ ထပျတူမကတြဲ့ အခြိနျတှလေညျး ရှိတယျ။ ဥပမာဆိုရငျ ကနြောျတို့ - ခတျေတုနျးကလညျး ဖယျဒရယျဆိုတာ ရှိတယျပဲ။ ဆိုလိုတာကတော့ ရှမျးပွညျနယျ စောျဘှားတှကေ သူ့ဒသေမှာသူ ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျကာလတှေ ရှိခဲ့တယျ။ ကိုလိုနီခတျေမှာလညျး ဖယျဒရယျရတဲ့ ကာလတှေ ရှိတယျ။ ရှမျးပွညျနယျစောျဘှားတှကေ သူတို့ကိုယျပိုငျ နယျမွတှေကေို ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျရတဲ့ ဒသေတှေ ရှိတယျ။ တခါ ၈၉ ခုနှဈ နဝတခတျေမှာ မိုငျးလားလို ဒသေတှကေ နဝတစဈတပျနဲ့ အပဈခတျရပျပွီး အခြိနျကာလမှာ သူတို့ပွညျနယျ၊ သူတို့ဒသေတှကေို အုပျစိုးလာတာ ဒီနေ့အထိ။ ဆိုတော့ ကနြောျတို့က ဒီမိုကရစေီနဲ့ ဖယျဒရယျဆိုတာကို ဆကျစပျပွီး စဉျးစားလို့လညျး ရတယျ။ ဒါပမေဲ့ တဘကျသတျ ကွည့ျမယျဆိုရငျ တိုငျးရငျးသားတှေ လိုလားတဲ့ ဖယျဒရယျဆိုတာက သူတို့အခွအေနေ အခြိနျအခါအောကျမှာ သူတို့ ထူထောငျကွခွငျး ဖွဈတယျဆိုတာကိုလညျး နားလညျဖို့ လိုမယျလို့ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ နောကျတဈခုက အခုမွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွဈနတေဲ့ကိစ်စကို တိုငျးရငျးသားတခြို့က ဒါသညျ စဈတပျနဲ့ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ အစိုးရကွားမှာ ဖွဈတဲ့ ပွူနာသာ ဖွဈတယျလို့မြား တှကျနပွေီး သူတို့မပါဘူးလို့မြား စဉျးစားနကွေသလား။
ဖွေ ။ ။ တခြို့ကတော့ အဲဒီလိုမြိုး စဉျးစားကောငျး စဉျးစားပါလိမ့ျမယျ။ တခြို့ကတော့ အားလုံးနဲ့ သကျဆိုငျတဲ့ ပွူနာလို့ မွငျတဲ့လူလညျး ရှိသလို၊ ကိုယျနဲ့မဆိုငျဘူးဆိုပွီး မွငျတဲ့လူလညျး ရှိပါတယျ။ အဲဒါကွောင့ျမို့ အခုနစောစောက ပွောခဲ့သလိုပဲ ဖယျဒရယျနဲ့ ပတျသကျပွီး စဉျးစားခကြျရယျ၊ ဒီမိုကရစေီနဲ့ ပတျသကျပွီး စဉျးစားခကြျရယျ။ ဒီရစေီးကွောငျးနှဈခုက ဗမာပွညျမှာ မဆုံနိုငျတဲ့ ပွူနာလို့ပဲ ကနြောျ ပွောရခွငျး ဖွဈပါတယျ။
မေး ။ ။ နောကျတဈခုက အခုဖွဈနတေဲ့ကိစ်စမှာ အထူးသဖွင့ျ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့တှဆေီက ပိုပွီးတော့ နှုတျဆိတျနတေဲ့သဘော တှေ့ရတယျလို့ဆိုရငျ မှားမယျမဟုတျပါဘူး။ ဒီကိစ်စမှာ သူတို့က တရုတျနဲ့ နီးစပျတဲ့အတှကျကွောင့ျ တရုတျရဲ့ အခကြျပွမှုကို ငဲ့ကှကျနရေတယျလို့မြား စဉျးစားရငျ မှားသလား။
ဖွေ ။ ။ ဒီဥစ်စာလဲ မွောကျပိုငျးအဖှဲ့တှေ ဒီတဈခေါကျမပါဘူးဆိုတာ ပွူနာက မွောကျပိုငျးအဖှဲ့တှကေ ထူးခွားခကြျတှေ ရှိတယျ။ တဈခုကတော့ ဝနဲ့မိုငျးလားတို့သညျ သူ့ဒသေနဲ့သူ အုပျခြုပျလာတာက အနှဈ (၃၀) ကြောျသှားပွီ။ ဆိုတာက နဝတနဲ့ ၈၉ ခုနှဈ အပဈခတျရပျစဲပွီး ဒီနေ့အထိ ဘာတိုကျပှဲမှ မရှိဘူး။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ ပဋိပက်ခ မရှိတာတော့ မဟုတျဘူး။ ဒီ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ မှာ ၂၀၀၈ အခွခေံဥပဒေ ရေးဆှဲပွီးတော့ နယျခွားစောင့ျတပျ ဖှဲ့စညျးရေးလုပျတဲ့အခြိနျတုနျးက သူတို့လကျမခံတဲ့အတှကျ စဈရေးအရ တငျးတငျးမာမာ ဖွဈကွတယျ။ စဈပွငျကွတယျ။ နောကျတဈခါ ၂၀၁၅ မှာ NCA မထိုးတဲ့အတှကျ တငျးတငျးမာမာ ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ဝဒသေတို့ကို ရိက်ခာ ဆနျ၊ ဒီဇယျ အစရှိသဖွင့ျ သယျယူပို့ဆောငျရေးတှေ ပိတျထားခဲ့တာ ဒီနေ့အထိကာလ။ ဒါပမေဲ့ ဒီလိုတငျးမာနတေဲ့ အခွအေနမှော ပွညျမတုံ့ပွနျမှုကတော့ ဘာမှမရှိခဲ့ဘူး။ တဆကျတညျးမှာလဲ ဝတို့ မိုငျးလားတို့ ဆိုတာကလဲ သူ့ဒသေကို လာတိုကျရငျတော့ ပွနျတိုကျမှာပဲ။ သူ့ဒသေကို လာမတိုကျရငျ မတိုကျဘူးဆိုတဲ့ အနအေထားမြိုး ရှိတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကနြျတဲ့အဖှဲ့တှကေို ယဘေုယပြွောရရငျ ၂၀၁၁ ခုနှဈကစတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျအတှကျ တှနျးအားပေးတာ ဖွဈတာက လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ။ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ တှနျးအားပေးလာတဲ့အခါကွတော့ ၂၀၁၈ လောကျကစပွီး KIA နဲ့ တိုကျပှဲတှေ မရှိသလောကျ ဖွဈသှားတယျ။ ၂၀၁၉ လောကျဆိုရငျ KNLA, ကိုးကန့ျတို့နဲ့ တိုကျပှဲတှေ လြော့ကသြှားတယျ။ ၂၀၂၀ နှဈကုနျဆိုရငျ AA နဲ့ လြော့ကတြယျ။ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျလမျးကို ပွောငျးဖို့အတှကျ ပွငျဆငျလာကွတယျ။ နိုငျငံရေးစကားဝိုငျးအတှကျ။ ဒါက NLD အစိုးရလကျထကျမှာ။ ဒါပမေဲ့ ရုတျခညြျး ဖဖေေါျဝါရီလ (၁) ရကျနေ့မှာ စဈကောငျစီ အုပျခြုပျရေး ပွောငျးသှားတဲ့အခါကွတော့ ဒါကိုခကြျခညြျးလှှဲပွောငျးဖို့၊ ခကြျခညြျးငွိမျးခမြျးရေး မလုပျတော့ဘူး၊ စဈတိုကျဖို့ဆိုတာမြိုးက မဖွဈနိုငျဘူး။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးတဈခုဆိုတာက သူ့အငျအားတှကေို ထိနျးသိမျးတာ၊ စဈတိုကျဖို့ ပွငျဆငျတာပဲဖွဈစေ၊ ငွိမျးခမြျးရေးတဈခုကို ပွငျဆငျတာပဲဖွဈစေ အခြိနျယူပါတယျ။
နောကျတဈခုက တရုတျရဲ့ ပါဝငျပတျသကျမှုကတော့ သွဇာလှှမျးမိုးမှုကတော့ ရှိကောငျးရှိနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒါကို ကနြောျတို့ သခြောမပွောနိုငျပါဘူး။
မေး ။ ။ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျတှရေဲ့ ရပျတညျခကြျကို ပွောဖို့ စောသေးတယျဆိုတဲ့ သဘောမြိုးပေါ့။ ဒါပမေဲ့ ကနြောျစဉျးစားတာက ဝတို့၊ မိုငျးလားတို့ကိုပေးတဲ့ ဖယျဒရယျဆိုကွပါစို့။ ဖယျဒရယျထကျတောငျ သာနသေေးတယျ။ ကိုယျပိုငျစဈတပျတှေ ဘာတှေ ရှိနတေဲ့ဟာ။ အဲဒီလို အခှင့ျအရေးမြိုး ကနြျတဲ့ တိုငျးရငျးသားဒသေတှကေို စဈတပျက ပေးနိုငျလိမ့ျမယျလို့မြား မြှောျလင့ျနိုငျစရာ အကွောငျးရှိလား။
ဖွေ ။ ။ စဈတပျကတော့ ဒီထကျ ဘယျသူကိုမှ အသားလှှတျ မပေးဘူး။ လကျနကျကိုငျအငျအား တညျဆောကျပွီး ထိနျးခြုပျနိုငျတဲ့ လူတှကေိုပဲ အဲဒီအခှင့ျအရေး ရနိုငျလိမ့ျမယျလို့ ထငျပါတယျ။ စဈတပျကတော့ အသားလှှတျ ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျရေး ပေးတာပဲဖွဈဖွဈ၊ ဒီမိုကရစေီ ပေးတာပဲဖွဈဖွဈ ကနြောျကတော့ ပေးမယျမထငျပါဘူး။ ဒါကို လကျနကျကိုငျ အနျတုနိုငျတယျ၊ ဒါမှမဟုတျ တခွားနညျးနဲ့ အနျတုနိုငျတယျဆိုရငျတော့ သူရဲ့ အငျအားတညျဆောကျမှုပေါျမှာပဲ ရနိုငျပါလိမ့ျမယျ။
မေး ။ ။ နောကျ တိုငျးရငျးသားတှအေနနေဲ့ သူတို့လိုခငြျတဲ့ အခှင့ျအရေး သူတို့လိုခငြျတဲ့ ဖယျဒရယျ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျကို လိုခငြျရငျ စဈအာဏာရှငျစနဈနဲ့ လကျနကျကိုငျလူတှနေဲ့ စေ့စပျညှိနှိုငျးပေးရတာထကျ ဒီမိုကရစေီအငျအားစုတှနေဲ့ စေ့စပျရတာ ပိုပွီးမကောငျးမနဘေူးလား။ စဈတပျနဲ့ စေ့စပျရရငျ လကျလိမျခြိုးပွီးတော့ အငျအားကွီးတဲ့လူက အငျအားနဲ့ စကားပွောမယျ။ ဆရာ စောစောကပွောသလို သူတို့ကို ပွနျတိုကျနိုငျတဲ့ ဝတို့လို အဖှဲ့မြိုးကွတော့ သူက ကွောကျတယျ၊ အလြှော့ပေးတယျ။ ဒါပမေဲ့ အားနညျးတဲ့လူတှကွေတော့ လကျလိမျခြိုးပွီး သူတို့လုပျမှာပဲ။ ဆိုတော့ ဒါတှကေို တိုငျးရငျးသားတှကေ နားလညျတယျဆိုရငျ ဒီမိုကရစေီအငျအားစုနဲ့ စေ့စပျရတာ ပိုအဆငျမပွနေိုငျဘူးလား သူတို့အတှကျ။
ဖွေ ။ ။ သီအိုရီအရတော့ အဲဒီအတိုငျးပဲ သီအိုရီအရတော့ ဒီမိုကရစေီအငျအားစုတှနေဲ့ စေ့စပျဆှေးနှေးလို့ရှိရငျ ပိုပွီးအဆငျပွနေိုငျတယျလို့ သီအိုရီအရ ဖွဈနိုငျတယျ။ သို့သောျလဲ တဈခကြျက NLD အာဏာရနတေဲ့ ကာလမှာ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ အဆငျမပွခေဲ့တာ အကွောငျးအခကြျ တဈခုရှိတယျ။ ဒါကတော့ နှဈဘကျအပွနျအလှနျ သုံးသပျဖို့ လိုတာပေါ့။ ဒုတိယတဈခကြျက ဘာလဲဆိုတော့ NLD အစိုးရတကျလာတဲ့ အခြိနျအတှငျးမှာ လကျနကျကိုငျတပျတှရေဲ့ စဈရပျစဲရေးတို့ ဘာတို့ပွောလာရငျ စဈတပျရဲ့ အခနျးကဏ်ဍက တောျတောျအရေးကွီးတယျ။ ဒါကို တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှကေ ကောငျးကောငျးသိကွတယျ။ ဒါကို ရပျတာပဲဖွဈဖွဈ၊ တိုကျတာပဲဖွဈဖွဈ ဆုံးဖွတျနိုငျတာ စဈတပျက ဖွဈနတေယျ။ NLD အစိုးရအနနေဲ့ မလှှမျးမိုးနိုငျဘူးဆိုတဲ့ အခကြျကို သိနတေယျ။ အဲဒီအခြိနျမှာတော့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှနေဲ့ ဒီအခကြျကို လကျတှေ့အသုံးပွုတဲ့ နရောမှာတော့ သူတို့ခငြ့ျခငြ့ျခြိနျခြိနျ အသုံးပွုကွလိမ့ျမယျ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ အခု စဈတပျကလဲ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှေ အတောျလေးခငြ့ျခြိနျပွီးတော့ တနညျးအားဖွင့ျ ပွောရရငျ ပွညျမမှာ အလှှာပေါငျးစုံ မြိုးဆကျပေါငျးစုံက ဝိုငျးဝနျးဆန့ျကငြျနကွေတော့ သူတို့အတှကျ အားကိုးအားထားရ မဟာမိတျအဖှဲ့က တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှလေို့မြား တှေးကောငျးတှေးနမေလား။ ကနြောျက ဒါကို ဘာကွောင့ျပွောရသလဲဆိုရငျ တိုငျးရငျးသားတှေ လိုခငြျနကွေတဲ့ အခြိုးကြ ကိုယျစားပွုတဲ့စနဈ အဲဒါမြိုးကို အခုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျအသဈ၊ သူတို့ဖှဲ့ပေးတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျအသဈက ဒီလိုလုပျမယျဆိုတဲ့ လသေံပဈလာတာကို တှေ့ရပါတယျ။ ဒီဟာက ဘယျလောကျအထိ ထိရောကျမှု ရှိနိုငျပါလဲ။ တိုငျးရငျးသားတှအေပေါျမှာ သူတို့ကို ဒီကွှေးကွောျသံနဲ့ စဈတပျဘကျက စညျးလုံးသိမျးသှငျးနိုငျမယျလို့ ထငျပါသလဲ။
ဖွေ ။ ။ လောလောဆယျတော့ ပွောရခကျတယျ။ လောလောဆယျ ပွောရခကျတယျဆိုတာက စဈကောငျစီ တရားဝငျမှုနဲ့ ခိုငျမာမှုကိုတော့ ကနြောျထငျတယျ၊ ပွညျတှငျးပွညျပက စောင့ျကွည့ျနတေုနျးပဲ။ စောင့ျကွည့ျနတေဲ့အထဲမှာ တိုငျးရငျးသားတှလေညျး ပါတယျ။ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှလေညျး ပါတယျ။ နောကျတဈခုက PR စနဈနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွောရရငျတော့ တိုငျးရငျးသားလူနညျးစုတှကေတော့ သဘောကကြွမယျ ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ နောကျဆုံးအနနေဲ့ ခန့ျမှနျးရမယျဆိုရငျ ဒီပဋိပက်ခက တိုငျးပွညျအတှကျ အငျမတနျ နဈနာစမေယ့ျ ကိစ်စ ဖွဈတယျ။ ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျးလညျး နောကျဆုတျသှားတာ ဖွဈတယျဆိုတော့ ဒီဟာက ပွလေညျမှု ရရှိနိုငျစရာအကွောငျး တစုံတရာ ရှိနိုငျပါသလား။ တိုငျးရငျးသားအငျအားစုတှဟော စဈတပျနဲ့ NLD အစိုးရကွားမှာ စေ့စပျပေးနိုငျတဲ့ တတိယအငျအားစုမြား ဖွဈလာနိုငျစရာ အကွောငျးရှိပါသလား။ အဲဒါကို မြှောျလင့ျတယျဆိုရငျ စိတျကူးယဉျလှနျရာ ကွမလား။
ဖွေ ။ ။ လောလောဆယျအနအေထားမှာတော့ စဈကောငျစီကလညျး သူ့အာဏာတညျမွဲမှုကို ဦးစားပေးနတေဲ့ကာလ ဖွဈတယျ။ ပွညျတှငျးက ဆန့ျကငြျနတေဲ့ ဒီမိုကရကျတဈအငျအားစုတှကေလညျး အပွတျအသတျ တိုကျခိုကျမယျဆိုတဲ့ ရညျရှယျခကြျ၊ ပိုငျဖွတျခကြျတှနေဲ့ တိုကျခိုကျနတေဲ့ အခြိနျမှာတော့ လောလောဆယျမှာ စေ့စပျဆှေးနှေးရေး ဖွဈနိုငျဖို့က မဖွဈနိုငျပါဘူး။ စေ့စပျဆှေးနှေးရေးကာလက တကယျတော့ ကြောျသှားခဲ့ပါပွီ။ အဲဒီတော့ လောလောဆယျ စေ့စပျဆှေးနှေးရေး မဖွဈနိုငျပါဘူး။ နောကျတဈခုကတော့ လကျရှိအခွအေနမှော တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအငျအားစုတှကေ ပွညျမအငျအားစုနှဈခုကွားမှာ စေ့စပျညှိနှိုငျးဖို့ကတော့ ကနြော့ျအမွငျ ဖွဈနိုငျလိမ့ျမယျလို့ မမွငျပါဘူး။
