(Zawgyi / Unicode)
ချင်းပြည်နယ် ကန်ပက်လက်မြို့မှာ ချင်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ (CDF) နဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တို့အကြား တနင်္ဂနွေနေ့ညက တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီယန္တရား ရပ်စေဖို့လို့ဆိုပြီး မတူပီမြို့ထဲ စက်သုံးဆီသယ်ဆောင်လို့ မရအောင်လည်း CDF အဖွဲ့က တားဆီးနေပါတယ်။ မြို့ခံတွေ မရှိသလောက်ဖြစ်နေတဲ့ ထန်တလန်မြို့မှာတော့ စနေ၊ တနင်္ဂနွေ ၂ ရက်လုံး မီးလောင်ခဲ့ပါတယ်။ ခုလို ချင်းပြည်နယ်ဘက်က အခြေအနေတွေအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မခင်ဖြူထွေး ပြောပြပါမယ်။
စစ်တပ်နဲ့ ချင်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ (CDF) တို့အကြား စစ်ရေးပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ချင်းပြည်နယ်ထဲက ကန်ပက်လက်မြို့မှာ ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့ ညနေက စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ကန်ပက်လက် ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ (CDF-Kanpetlet) တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ နာရီနဲ့ချီကြာတဲ့ တိုက်ပွဲအကြောင်း မြို့ခံတဦးက ခုလိုပြောပါတယ်။
“မနေ့က တိုက်ပွဲဖြစ်သေးတယ်။ တိုက်ပွဲက ညနေပိုင်းပေါ့နော်၊ ၃ နာရီလောက်က ၄ နာရီအချိန်လောက် ဖြစ်တယ်။ ဟိုဘက်က စစ်တပ်ဘက်က တယောက်ကျတယ်။ မနေ့က နေ့ခင်းပိုင်းမှာ ရန်ကုန်မှာပေါ့နော်၊ ကားနဲ့တိုက်ပြီးမှ သပိတ်စစ်ကြောင်းကို ဖြိုတာတို့ဘာတို့ သွေးကြွေးဆပ်တယ် ဆိုပြီးမှပဲ CDF ကန်ပက်လက်က သတင်းထုတ်ပြန်ထားတယ်။”
တနင်္ဂနွေနေ့ မနက်ပိုင်းက ရန်ကုန်မြို့ ကြည့်မြင်တိုင်မှာ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး သပိတ်စစ်ကြောင်းကို စစ်တပ်က ကားနဲ့ အတင်းဝင်တိုက် ဖမ်းဆီးခဲ့တာကို လက်တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ CDF-Kanpetlet က တိုက်ခိုက်တာလို့ ဆိုပါတယ်။
ကန်ပက်လက် အထက်တန်းကျောင်းမှာ စခန်းချထားတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ကို ချင်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ (CDF) ဘက်က ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်နဲ့ ၄ ရက်နေ့တုန်းကလည်း နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
တနင်္ဂနွေနေ့က တိုက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီဘက်က အတည်မပြုနိုင်သေးပေမယ့် ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်နဲ့ ၄ ရက်က ပစ်ခတ်မှုရှိခဲ့တဲ့ အကြောင်းတော့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။ ခုလို စစ်တပ်နဲ့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့ ချင်းပြည်နယ်ထဲမှာ စစ်တပ်ရဲ့ ယန္တရားလည်ပတ်မှု ရပ်တန့်စေဖို့အတွက် ချင်းပြည်နယ် မတူပီမြို့ကို စက်သုံးဆီ သယ်ယူလို့မရအောင် ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ မတူပီ (CDF-Matupi) က ပိတ်ပင်တားဆီးနေပါတယ်။ လက်ရှိ မတူပီမြို့အတွင်း စက်သုံးလောင်စာဆီတွေကလွဲလို့ ကျန်တဲ့ကုန်တွေကိုပဲ ပေးသယ်တဲ့အကြောင်း မတူပီမြို့ခံ ကိုဆလိုင်းက ခုလိုပြောပါတယ်။
“လူငယ်အဖွဲ့ကတော့ ပထမ ဒုတိယသယ်တဲ့ကားကတော့ ချခိုင်းတယ်၊ အကုန်လုံး ပြန်ထွက်တယ်လို့။ စက်သုံးဆီသယ်လာတဲ့ ကားတွေက အကုန်လုံး ထွက်သွားတယ်တဲ့။ ဥပမာ ကုန်မာတို့ ဆန်တို့ နောက်ပြီးတော့ အထုပ်အပိုး အဲဒီပါတဲ့ကားတွေဟာ အကုန်လုံးရောက်တယ်။ ဒီမှာ ဒီ တီးတိန်ကို။”
ပခုက္ကူဘက်က သယ်ဆောင်လာတဲ့ လောင်စာဆီတွေကို CDF အဖွဲ့ကနေ စိစစ်နေပြီး တီးတိန်ဘက်ကို တင်သွင်းခွင့်မပြုဘဲ ရိက္ခာအသုံးဆောင် ပစ္စည်းတွေကိုသာ သယ်ဆောင်ခွင့်ပြုနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို စက်သုံးဆီတွေ ပိတ်ပင်မှု ရက်ရှည်လာရင် ဒေသခံတွေ ထိခိုက်လာလိမ့်မယ်လို့ ကိုဆလိုင်းက ပြောပါတယ်။
“ကုန်ဈေးနှုန်းတက်မှာပေါ့။ ပြည်သူတွေ အတိဒုက္ခရောက်တော့မှာ။”
စစ်တပ်နဲ့ ချင်းပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ခဲ့ပြီး အကြိမ်ကြိမ် မီးလောင်နေတဲ့ ထန်တလန်မြို့မှာလည်း စနေ၊ တနင်္ဂနွေ ၂ ရက်လုံး မီးလောင်ခဲ့တယ်လို့ ထန်တလန်မြို့ခံက ပြောပါတယ်။
“ညတုန်းက လောင်တဲ့ဟာတော့လောင်တယ် သေချာတယ်။ လောင်တဲ့ဟာနဲ့ အိမ်ခြေ ဘယ်လောက်ဘယ်လောက် ဆိုတဲ့ဟာ အတိအကျ သတင်းမရသေးလို့။ စနေနေ့ည လောင်သွားတဲ့ဥစ္စာက ၁၉ အိမ်နဲ့ အဲဒီ (UPC) United Pentecostal Church ဘုရားကျောင်း ပါသွားတယ်။”
ထန်တလန်မြို့မှာ တိုက်ပွဲတွေ စဖြစ်ခဲ့ချိန်တည်းက မြို့ခံတွေ ဘေးလွတ်ရာ ထွက်ပြေးခဲ့ကြတာမို့ အခုဆို မြို့ထဲမှာ နေသူ မရှိသလောက် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် မီးလောင်ကျွမ်းမှုမှာ ဘယ်လောက် ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့သလဲဆိုတာ မသိနိုင်ပါဘူး။ အခုတခေါက် မီးလောင်တာနဲ့ဆို ထန်တလန်မြို့မှာ မီးလောင်ကျွမ်းမှုဟာ စုစုပေါင်း ၁၁ ကြိမ်ဖြစ်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
“မနေ့ညကဟာနဲ့ ရေတွက်ရင် ၁၁ ကြိမ်ပေါ့နော်။ မီးလောင်မှု အခြေအနေက၊ အားလုံးပေါင်းမှာ ၅၀၀ ကျော်ပေါ့နော။ အဓိကကတော့ သူတို့က မီးရှို့တာပေါ့နော်။ စစ်သားဘက်က။”
ထန်တလန်မြို့မှာ ပထမတကြိမ် မီးအကြီးအကျယ် လောင်ကျွမ်းမှုတုန်းကတော့ သူတို့လက်ချက် မဟုတ်ဘူးလို့ စစ်ကောင်စီက ငြင်းဆန်ခဲ့ပါတယ်။
စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီက ထန်တလန်မြို့ အိမ်တွေကို ပထမအကြိမ် မီးရှို့ခဲ့လို့ မြို့နေလူထု အများစုဟာ စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့ကစပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကို ထွက်ပြေးသွားခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်တပ်က ဖေဖော်ဝါရီလမှာ အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် ချင်းပြည်နယ်ထဲက မင်းတပ်၊ ကန်ပက်လက်၊ ဟားခါး၊ ထန်တလန်၊ မတူပီ၊ ဖလမ်း စတဲ့မြို့နယ်မှာ ဒေသခံ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ပေါ်ပေါက်လာပြီး စစ်တပ်နဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။ စစ်ပွဲပဋိပက္ခကြောင့် ဒေသခံပြည်သူ သောင်းနဲ့ချီဟာ အိုးအိမ်ကိုစွန့်ခွာပြီး ဘေးလွတ်ရာနဲ့ အိန္ဒိယနယ်စပ်ဘက်ကို တိမ်းရှောင်နေကြရပါတယ်။
-----------------------
(Unicode)
ခငြျး ကနျပကျလကျမွို့မှာ CDF နဲ့ စဈကောငျစီတပျတှေ တိုကျပှဲဖွဈ
ခငြျးပွညျနယျ ကနျပကျလကျမွို့မှာ ခငြျးကာကှယျရေးအဖှဲ့ (CDF) နဲ့ စဈကောငျစီတပျတို့အကွား တနငျ်ဂနှနေေ့ညက တိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ စဈကောငျစီယန်တရား ရပျစဖေို့လို့ဆိုပွီး မတူပီမွို့ထဲ စကျသုံးဆီသယျဆောငျလို့ မရအောငျလညျး CDF အဖှဲ့က တားဆီးနပေါတယျ။ မွို့ခံတှေ မရှိသလောကျဖွဈနတေဲ့ ထနျတလနျမွို့မှာတော့ စနေ၊ တနငျ်ဂနှေ ၂ ရကျလုံး မီးလောငျခဲ့ပါတယျ။ ခုလို ခငြျးပွညျနယျဘကျက အခွအေနတှေအေကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မခငျဖွူထှေး ပွောပွပါမယျ။
စဈတပျနဲ့ ခငြျးကာကှယျရေးအဖှဲ့ (CDF) တို့အကွား စဈရေးပဋိပက်ခ ဖွဈပှားနတေဲ့ ခငြျးပွညျနယျထဲက ကနျပကျလကျမွို့မှာ ဒီဇငျဘာ ၅ ရကျ တနငျ်ဂနှနေေ့ ညနကေ စဈကောငျစီတပျနဲ့ ကနျပကျလကျ ကာကှယျရေးအဖှဲ့ (CDF-Kanpetlet) တို့ တိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ နာရီနဲ့ခြီကွာတဲ့ တိုကျပှဲအကွောငျး မွို့ခံတဦးက ခုလိုပွောပါတယျ။
“မနေ့က တိုကျပှဲဖွဈသေးတယျ။ တိုကျပှဲက ညနပေိုငျးပေါ့နောျ၊ ၃ နာရီလောကျက ၄ နာရီအခြိနျလောကျ ဖွဈတယျ။ ဟိုဘကျက စဈတပျဘကျက တယောကျကတြယျ။ မနေ့က နေ့ခငျးပိုငျးမှာ ရနျကုနျမှာပေါ့နောျ၊ ကားနဲ့တိုကျပွီးမှ သပိတျစဈကွောငျးကို ဖွိုတာတို့ဘာတို့ သှေးကွှေးဆပျတယျ ဆိုပွီးမှပဲ CDF ကနျပကျလကျက သတငျးထုတျပွနျထားတယျ။”
တနငျ်ဂနှနေေ့ မနကျပိုငျးက ရနျကုနျမွို့ ကွည့ျမွငျတိုငျမှာ စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး သပိတျစဈကွောငျးကို စဈတပျက ကားနဲ့ အတငျးဝငျတိုကျ ဖမျးဆီးခဲ့တာကို လကျတုံ့ပွနျတဲ့အနနေဲ့ CDF-Kanpetlet က တိုကျခိုကျတာလို့ ဆိုပါတယျ။
ကနျပကျလကျ အထကျတနျးကြောငျးမှာ စခနျးခထြားတဲ့ စဈကောငျစီတပျကို ခငြျးကာကှယျရေးအဖှဲ့ (CDF) ဘကျက ပဈခတျတိုကျခိုကျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ဒီဇငျဘာ ၃ ရကျနဲ့ ၄ ရကျနေ့တုနျးကလညျး နှဈဖကျပဈခတျမှုတှေ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။
တနငျ်ဂနှနေေ့က တိုကျပှဲနဲ့ ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီဘကျက အတညျမပွုနိုငျသေးပမေယ့ျ ဒီဇငျဘာ ၃ ရကျနဲ့ ၄ ရကျက ပဈခတျမှုရှိခဲ့တဲ့ အကွောငျးတော့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောခဲ့ပါတယျ။ ခုလို စဈတပျနဲ့ တိုကျပှဲတှဖွေဈနတေဲ့ ခငြျးပွညျနယျထဲမှာ စဈတပျရဲ့ ယန်တရားလညျပတျမှု ရပျတန့ျစဖေို့အတှကျ ခငြျးပွညျနယျ မတူပီမွို့ကို စကျသုံးဆီ သယျယူလို့မရအောငျ ခငြျးကာကှယျရေးတပျဖှဲ့ မတူပီ (CDF-Matupi) က ပိတျပငျတားဆီးနပေါတယျ။ လကျရှိ မတူပီမွို့အတှငျး စကျသုံးလောငျစာဆီတှကေလှဲလို့ ကနြျတဲ့ကုနျတှကေိုပဲ ပေးသယျတဲ့အကွောငျး မတူပီမွို့ခံ ကိုဆလိုငျးက ခုလိုပွောပါတယျ။
“လူငယျအဖှဲ့ကတော့ ပထမ ဒုတိယသယျတဲ့ကားကတော့ ခခြိုငျးတယျ၊ အကုနျလုံး ပွနျထှကျတယျလို့။ စကျသုံးဆီသယျလာတဲ့ ကားတှကေ အကုနျလုံး ထှကျသှားတယျတဲ့။ ဥပမာ ကုနျမာတို့ ဆနျတို့ နောကျပွီးတော့ အထုပျအပိုး အဲဒီပါတဲ့ကားတှဟော အကုနျလုံးရောကျတယျ။ ဒီမှာ ဒီ တီးတိနျကို။”
ပခုက်ကူဘကျက သယျဆောငျလာတဲ့ လောငျစာဆီတှကေို CDF အဖှဲ့ကနေ စိစဈနပွေီး တီးတိနျဘကျကို တငျသှငျးခှင့ျမပွုဘဲ ရိက်ခာအသုံးဆောငျ ပစ်စညျးတှကေိုသာ သယျဆောငျခှင့ျပွုနတော ဖွဈပါတယျ။ အခုလို စကျသုံးဆီတှေ ပိတျပငျမှု ရကျရှညျလာရငျ ဒသေခံတှေ ထိခိုကျလာလိမ့ျမယျလို့ ကိုဆလိုငျးက ပွောပါတယျ။
“ကုနျဈေးနှုနျးတကျမှာပေါ့။ ပွညျသူတှေ အတိဒုက်ခရောကျတော့မှာ။”
စဈတပျနဲ့ ခငြျးပွညျသူ့ကာကှယျရေးအဖှဲ့တှေ တိုကျပှဲတှဖွေဈခဲ့ပွီး အကွိမျကွိမျ မီးလောငျနတေဲ့ ထနျတလနျမွို့မှာလညျး စနေ၊ တနငျ်ဂနှေ ၂ ရကျလုံး မီးလောငျခဲ့တယျလို့ ထနျတလနျမွို့ခံက ပွောပါတယျ။
“ညတုနျးက လောငျတဲ့ဟာတော့လောငျတယျ သခြောတယျ။ လောငျတဲ့ဟာနဲ့ အိမျခွေ ဘယျလောကျဘယျလောကျ ဆိုတဲ့ဟာ အတိအကြ သတငျးမရသေးလို့။ စနနေေ့ည လောငျသှားတဲ့ဥစ်စာက ၁၉ အိမျနဲ့ အဲဒီ (UPC) United Pentecostal Church ဘုရားကြောငျး ပါသှားတယျ။”
ထနျတလနျမွို့မှာ တိုကျပှဲတှေ စဖွဈခဲ့ခြိနျတညျးက မွို့ခံတှေ ဘေးလှတျရာ ထှကျပွေးခဲ့ကွတာမို့ အခုဆို မွို့ထဲမှာ နသေူ မရှိသလောကျ ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မီးလောငျကြှမျးမှုမှာ ဘယျလောကျ ပကြျစီးဆုံးရှုံးခဲ့သလဲဆိုတာ မသိနိုငျပါဘူး။ အခုတခေါကျ မီးလောငျတာနဲ့ဆို ထနျတလနျမွို့မှာ မီးလောငျကြှမျးမှုဟာ စုစုပေါငျး ၁၁ ကွိမျဖွဈတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။
“မနေ့ညကဟာနဲ့ ရတှေကျရငျ ၁၁ ကွိမျပေါ့နောျ။ မီးလောငျမှု အခွအေနကေ၊ အားလုံးပေါငျးမှာ ၅၀၀ ကြောျပေါ့နော။ အဓိကကတော့ သူတို့က မီးရှို့တာပေါ့နောျ။ စဈသားဘကျက။”
ထနျတလနျမွို့မှာ ပထမတကွိမျ မီးအကွီးအကယြျ လောငျကြှမျးမှုတုနျးကတော့ သူတို့လကျခကြျ မဟုတျဘူးလို့ စဈကောငျစီက ငွငျးဆနျခဲ့ပါတယျ။
စကျတငျဘာလ ၁၈ ရကျနေ့မှာ စဈကောငျစီက ထနျတလနျမွို့ အိမျတှကေို ပထမအကွိမျ မီးရှို့ခဲ့လို့ မွို့နလေူထု အမြားစုဟာ စကျတငျဘာ ၁၉ ရကျနေ့ကစပွီး အိန်ဒိယနိုငျငံ မီဇိုရမျပွညျနယျကို ထှကျပွေးသှားခဲ့ကွပါတယျ။ စဈတပျက ဖဖေောျဝါရီလမှာ အာဏာသိမျးခဲ့ပွီးနောကျ ခငြျးပွညျနယျထဲက မငျးတပျ၊ ကနျပကျလကျ၊ ဟားခါး၊ ထနျတလနျ၊ မတူပီ၊ ဖလမျး စတဲ့မွို့နယျမှာ ဒသေခံ ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှေ ပေါျပေါကျလာပွီး စဈတပျနဲ့ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတောပါ။ စဈပှဲပဋိပက်ခကွောင့ျ ဒသေခံပွညျသူ သောငျးနဲ့ခြီဟာ အိုးအိမျကိုစှန့ျခှာပွီး ဘေးလှတျရာနဲ့ အိန်ဒိယနယျစပျဘကျကို တိမျးရှောငျနကွေရပါတယျ။
