(Zawgyi / Unicode)
ကမ္ဘာတလွှား တင်းမာမှုတွေ တိုးလာနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က တနလာၤနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပြီး စစ်ရဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ အကျိုးဆက်တွေကိုလည်း သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ နိုင်ငံတွေ အနေနဲ့ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် ရှိကြဖို့နဲ့ ပြန်လည် ဆွေးနွေးကြဖို့လည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေရဲ့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ သတင်းထောက် Margaret Besheer သတင်းပေးပို့ထားတာကို မသိင်္ဂ ီထိုက် ပြောပြပေးမှာပါ။
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေး တင်းမာမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတိပေးချက်နဲ့ နှစ်သစ်ကို အစပြုလိုက်ပါတယ်။ ဒီ တင်းမာမှုတွေဟာဆိုရင် အခု ရာစုနှစ် အတွက် အမြင့်ဆုံး အခြေအနေကို ရောက်နေပြီး ဆက်ပြီးလည်း ကြီးထွားလာနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အကြီးအကဲက ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
“နျူးကလီးယား လက်နက် မပြန့်ပွားရေး ကိစ္စ ပင်လျင် အာမခံချက် မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီ တင်းမာမှု အခြေအနေကြီးကြောင့် ကြိုတင်မှန်းဆ မရနိုင်တဲ့ အကျိုးဆက်တွေ၊ သိပ်ပြီး ကြီးမားတဲ့ မှားယွင်း တွက်ဆမှုတွေနဲ့ အတူ နိုင်ငံတွေ အနေနဲ့ ခန့်မှန်းရခက်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ပိုပြီး ပိုပြီး ဖြစ်လာစေပါတယ်။”
အမေရိကန်နဲ့ အီရန် အစိုးရကြား အခြေအနေတွေကို ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်က တိုက်ရိုက် ရည်ညွှန်း မပြောပေမယ့်လည်း အမေရိကန်ရဲ့ မောင်းသူမဲ့ ဒရုန်းယာဉ်နဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အီရတ်ကို ရောက်ရှိနေခဲ့တဲ့ အီရန် စစ်တပ် ထိပ်တန်း အရာရှိ တဦး သေဆုံးခဲ့ရတာကြောင့် ဒီကိစ္စက ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အဓိက စဉ်းစားမယ့် အချက်ဆိုတာကတော့ သေချာပါတယ်။
“လက်တလော ဖြစ်နေတဲ့ တကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ တင်းမာမှုတွေ များလာနေတာကို အကြီးအကျယ် စိုးရိမ်ပြီး ကျနော် စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။ ကမ္ဘာတလွှားက ဦးစီး ဦးဆောင် အစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေ နဲ့လည်း ကျနော် မပြတ် ဆက်သွယ်နေပါတယ်။ ကျနော် ပြောချင်တာကတော့ ရိုးရှင်းပါတယ်။ တင်းမာမှုတွေ ထပ်မဖြစ်စေဘဲ ရပ်ကြပါ။ အစွမ်းကုန် တည်ငြိမ် အေးဆေးအောင် ကျင့်ကြံပါ။ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေ ပြန်စပါ။ နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ပြန်လည် ဆန်းသစ်ပါ။”
ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က ၂၀၁၅ အီရန် နျူးကလီးယား သဘောတူညီချက်ကို အခိုင်အမာ ထောက်ခံသူ ဖြစ်ပြီး ဒီသဘောတူညီချက်ကို လိုက်နာကြဖို့လည်း သက်ဆိုင်သူ အားလုံးကို တစိုက်မတ်မတ် တိုက်တွန်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာဘဲ ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး သိပ္ပံနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အဖွဲ့ UNESCO ရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်နဲ့ UNESCO ဆိုင်ရာ အီရန် သံအမတ်ကြီးတို့လည်း ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ကြပါတယ်။
အီရန် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Qassem Soleimani သတ်ဖြတ်ခံရမှု အတွက် အီရန်က အမေရိကန်ကို လက်တုံ့ပြန်ရင် အီရန်နိုင်ငံတွင်းက ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ် ဒေသတွေ အပါအဝင် ပစ်မှတ်တွေကို အမေရိကန် စစ်တပ်က တိုက်ခိုက်မယ်လို့ သမ္မတ Donald Trump ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးဖို့ အခုလို တွေ့ဆုံကြတာပါ။
အမေရိကန်ဘက်က ဒီလို လုပ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါဟာ လက်ရှိ နိုင်ငံတကာ သဘောတူညီချက်တွေကို ချိုးဖောက်ရာ ရောက်ကြောင်း၊ ဒါ့အပြင် ရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်တွေကို ဖျက်ဆီးတဲ့ လုပ်ရပ်ကို ရှုတ်ချတဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေး ကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုလည်း ချိုးဖောက်ရာ ရောက်မှာ ဖြစ်ကြောင်း UNESCO အကြီးအကဲက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
.................
တငျးမာမှု အကြိုးဆကျ ကုလအကွီးအကဲ သတိပေး
(Unicode)
ကမ်ဘာတလှှား တငျးမာမှုတှေ တိုးလာနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က တနလာၤနေ့မှာ ပွောကွားလိုကျပွီး စဈရဲ့ ဆိုးရှားတဲ့ အကြိုးဆကျတှကေိုလညျး သတိပေးလိုကျပါတယျ။ နိုငျငံတှေ အနနေဲ့ တညျတညျငွိမျငွိမျ ရှိကွဖို့နဲ့ ပွနျလညျ ဆှေးနှေးကွဖို့လညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။ ဗှီအိုအရေဲ့ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ သတငျးထောကျ Margaret Besheer သတငျးပေးပို့ထားတာကို မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ပွောပွပေးမှာပါ။
ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က ပထဝီဝငျ နိုငျငံရေး တငျးမာမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး သတိပေးခကြျနဲ့ နှဈသဈကို အစပွုလိုကျပါတယျ။ ဒီ တငျးမာမှုတှဟောဆိုရငျ အခု ရာစုနှဈ အတှကျ အမွင့ျဆုံး အခွအေနကေို ရောကျနပွေီး ဆကျပွီးလညျး ကွီးထှားလာနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ အကွီးအကဲက ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
“နြူးကလီးယား လကျနကျ မပွန့ျပှားရေး ကိစ်စ ပငျလငြျ အာမခံခကြျ မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီ တငျးမာမှု အခွအေနကွေီးကွောင့ျ ကွိုတငျမှနျးဆ မရနိုငျတဲ့ အကြိုးဆကျတှေ၊ သိပျပွီး ကွီးမားတဲ့ မှားယှငျး တှကျဆမှုတှနေဲ့ အတူ နိုငျငံတှေ အနနေဲ့ ခန့ျမှနျးရခကျတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျတှေ ပိုပွီး ပိုပွီး ဖွဈလာစပေါတယျ။”
အမရေိကနျနဲ့ အီရနျ အစိုးရကွား အခွအေနတှေကေို ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျက တိုကျရိုကျ ရညျညှှနျး မပွောပမေယ့ျလညျး အမရေိကနျရဲ့ မောငျးသူမဲ့ ဒရုနျးယာဉျနဲ့ တိုကျခိုကျမှုကွောင့ျ အီရတျကို ရောကျရှိနခေဲ့တဲ့ အီရနျ စဈတပျ ထိပျတနျး အရာရှိ တဦး သဆေုံးခဲ့ရတာကွောင့ျ ဒီကိစ်စက ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ အဓိက စဉျးစားမယ့ျ အခကြျဆိုတာကတော့ သခြောပါတယျ။
“လကျတလော ဖွဈနတေဲ့ တကမ်ဘာလုံး ဆိုငျရာ တငျးမာမှုတှေ မြားလာနတောကို အကွီးအကယြျ စိုးရိမျပွီး ကနြောျ စောင့ျကွည့ျနပေါတယျ။ ကမ်ဘာတလှှားက ဦးစီး ဦးဆောငျ အစိုးရ တာဝနျရှိသူတှေ နဲ့လညျး ကနြောျ မပွတျ ဆကျသှယျနပေါတယျ။ ကနြောျ ပွောခငြျတာကတော့ ရိုးရှငျးပါတယျ။ တငျးမာမှုတှေ ထပျမဖွဈစဘေဲ ရပျကွပါ။ အစှမျးကုနျ တညျငွိမျ အေးဆေးအောငျ ကငြ့ျကွံပါ။ ဆှေးနှေးညှိနှိုငျးမှုတှေ ပွနျစပါ။ နိုငျငံတကာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုကို ပွနျလညျ ဆနျးသဈပါ။”
ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က ၂၀၁၅ အီရနျ နြူးကလီးယား သဘောတူညီခကြျကို အခိုငျအမာ ထောကျခံသူ ဖွဈပွီး ဒီသဘောတူညီခကြျကို လိုကျနာကွဖို့လညျး သကျဆိုငျသူ အားလုံးကို တစိုကျမတျမတျ တိုကျတှနျးနတော ဖွဈပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာဘဲ ကုလသမဂ်ဂ ပညာရေး သိပ်ပံနဲ့ ယဉျကြေးမှု အဖှဲ့ UNESCO ရဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျနဲ့ UNESCO ဆိုငျရာ အီရနျ သံအမတျကွီးတို့လညျး ပွငျသဈနိုငျငံ ပါရီမွို့တောျမှာ တှေ့ဆုံခဲ့ကွပါတယျ။
အီရနျ ဗိုလျခြုပျကွီး Qassem Soleimani သတျဖွတျခံရမှု အတှကျ အီရနျက အမရေိကနျကို လကျတုံ့ပွနျရငျ အီရနျနိုငျငံတှငျးက ယဉျကြေးမှု အမှအေနှဈ ဒသေတှေ အပါအဝငျ ပဈမှတျတှကေို အမရေိကနျ စဈတပျက တိုကျခိုကျမယျလို့ သမ်မတ Donald Trump ရဲ့ ခွိမျးခွောကျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး ဆှေးနှေးဖို့ အခုလို တှေ့ဆုံကွတာပါ။
အမရေိကနျဘကျက ဒီလို လုပျလာမယျဆိုရငျတော့ ဒါဟာ လကျရှိ နိုငျငံတကာ သဘောတူညီခကြျတှကေို ခြိုးဖောကျရာ ရောကျကွောငျး၊ ဒါ့အပွငျ ရှေးဟောငျး ယဉျကြေးမှု အမှအေနှဈတှကေို ဖကြျဆီးတဲ့ လုပျရပျကို ရှုတျခတြဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈက ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေး ကောငျစီ ဆုံးဖွတျခကြျကိုလညျး ခြိုးဖောကျရာ ရောကျမှာ ဖွဈကွောငျး UNESCO အကွီးအကဲက ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
