စစ်ကောင်စီနဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်AAအဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲ အကြီးအကျယ်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်က စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှူတွေနဲ့ ကျန်းမာရေးအခက်ကြုံနေရတယ်လို့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေကပြောပါတယ်။ ပလက်ဝမြို့ နယ်တွင်း စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်း ၅ခုအထိရှိပြီး WFP က ဆန်ရိက္ခာ အနည်းငယ်ထောက်ပံ့နေပေမယ့် စားဝတ်နေရေးခက်ခဲနေဆဲဖြစ်တယ်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေက ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့သတင်း ကိုစည်သူပြောပြမှာပါ။
စစ်ကောင်စီနဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့အကြား လူသားချင်းစားနာထောက်ထားတဲ့အနေနဲ့ အပစ်ရပ်ထားတယ်လို့ဆိုပေမယ့်၊ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ခဲ့တဲ့ ချင်းပြည်နယ်က ပလက်ဝမြို့နယ်မှာ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ မရရှိကြဘူးလို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေက ပြောပါတယ်။
ပလက်ဝမြို့ပေါ်က ဘောလုံးကွင်းစစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာဆိုရင်လည်း ဒီလအတွင်း WFPက စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့တာတွေမရှိသေးတာကြောင့် စားဝတ်နေရေးအခက်ကြုံနေရတယ်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် အမျိုးသားတဦးကပြောပါတယ်။
“ ပလက်ဝမြို့နယ် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေက စားနပ်ရိက္ခာမဖူလုံဖြစ်နေတယ်၊ WFPကလဲ ဘယ်နေ့ပေးမယ်ဆိုတာလဲ အဖြေလဲမလာဘူးမသိဘူး။ အလုပ်အကိုင်တွေလဲ အဆင်မပြေဘူး ဟိုသွား ဒီသွားကလဲ အဆင်မပြေဘူး၊ သူများဆီမှာ ဝါးခုတ်ထင်းခုတ်တွေလဲ အဆင်မပြေဘူး၊ အခက်အခဲတော်တော်ကြုံတွေ့နေရပါတယ် ကျနော်တို့ ဒုက္ခသည်တွေက။”
ပလက်ဝမှာလက်ရှိတိုက်ပွဲတွေ ရပ်တန့်ထားတယ်ဆိုပေမယ့် သွားရေးလာရေးအတွက် လမ်းပန်းဆက်သွယ် ရေးခက်ခဲသလို နေရာတော်တော်များများမှာ နှစ်ဖက်လက်နက်ကိုင်တပ်စွဲထားတာပါ။ အဲလို တပ်ဂိတ်တွေမှာ စစ်ဆေးမှုတွေရှိတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့ရေးအခက်ကြုံကြရတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ပလက်ဝမြို့ပေါ်က စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေကို ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ WFP က ဆန်ရိက္ခာထောက်ပံ့တာတွေရှိပေမယ့် လုံလောက်မှုမရှိသလို၊ မထောက်ပံ့တဲ့လတွေလဲ ရှိတာကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေအနေနဲ့ဖြစ်သလို ရှာကြံစားသောက်နေရတယ်လို့ ဘောလုံးကွင်းစစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းက ဒုက္ခသည်တဦးကပြောပါတယ်။
“ စားဝတ်နေရေးကတော့ ဘယ်လိုရှိမလဲ WFPက တစ်လကို ဆန် ၆ပြည်လောက် ပေးတယ်၊ နောက်အပြင်မှာ အငှားလိုက်ပြီးတော့ ဖြစ်သလို ရှာစားကြတယ်၊ အခုလမှာတော့ ဘာမှ မရ ဆန်လဲမရ ငွေဘာညာလဲမရ၊ တခြားက လှူမယ့်အလှူရှင်လဲ မရှိဘူးဆိုတော့၊လက်ရှိမှာတော့ အခက်အခဲရှိပါတယ်၊ နည်းနည်းပါးပါး ရှိတဲ့သူတွေကလဲ ပါလာတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ထုခွဲရောင်းချပြီးတော့ စားကြပါတယ်။”
စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ စားနပ်ရိက္ခာအပြင် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေလဲရှိနေတယ်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကပြောပါတယ်။ ဆေးဝါးသယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ချက်တွေကြောင့် ဆေးဝါးရှားပါးလာပြီး ဆေးကုသဖို့ မတတ်နိုင်ကြဘူးလို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တဦးကပြောပါတယ်။
“ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ကျနော်တို့တော်တော်အခက်ကြုံနေရတယ်၊ ဆေးရုံဆေး ခန်းသွားဖို့လဲ အဆင်မပြေဘူး၊ မြို့ပေါ်က ဆိုင်ပိုင်ရှင်တွေ ကုမ္ဗဏီပိုင်ရှင် တွေကတော့ အဆင်ပြေတယ် ကျနော်တို့ဒုက္ခသည်တွေက ဘယ်သူမှအဆင်မပြေဘူး၊ ဆေးတခါးထိုးရင် ၇ထောင် ၈ထောင်နဲ့ တစ်နေ့ကို သုံးလေးထောင်တောင်ရှာမရဘူး။ ဟင်းသီးဟင်းရွက် ဝယ်စားဖို့တောင် ဒုက္ခကြုံနေရတယ်။”
လက်ရှိမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်AAအဖွဲ့တို့ နှုတ်ကတိနဲ့ အပစ်ရပ်ထားကြတယ်ဆိုပေမယ့် အချိန်မရွေးတိုက်ပွဲတွေ ပြန်ဖြစ်လာနိုင်တာကိုစိုးရိမ်ပြီး၊ ပလက်ဝမြို့ပေါ်က စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ နေထိုင်တဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအနေနဲ့ နေရပ်ပြန်ဖို့ခက်ခဲနေကြပါတယ်။
{Unicode}
ပလကျ၀ ဒုက်ခသညျစခနျးမြား စားနပျရိက်ခာအခကျကွုံ
ဇနျနဝါရီ ၂၅၊ ၂၀၂၃ (ဗှီအိုအေ၊မွနျမာ)
စဈကောငျစီနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျAAအဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲ အကွီးအကယြျဖွဈပှားခဲ့တဲ့ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့နယျက စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော စားနပျရိက်ခာပွတျလပျမှူတှနေဲ့ ကနြျးမာရေးအခကျကွုံနရေတယျလို့ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှကေပွောပါတယျ။ ပလကျဝမွို့ နယျတှငျး စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျး ၅ခုအထိရှိပွီး WFP က ဆနျရိက်ခာ အနညျးငယျထောကျပံ့နပေမေယ့ျ စားဝတျနရေေးခကျခဲနဆေဲဖွဈတယျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေ ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့သတငျး ကိုစညျသူပွောပွမှာပါ။
စဈကောငျစီနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့တို့အကွား လူသားခငြျးစားနာထောကျထားတဲ့အနနေဲ့ အပဈရပျထားတယျလို့ဆိုပမေယ့ျ၊ တိုကျပှဲတှဖွေဈခဲ့တဲ့ ခငြျးပွညျနယျက ပလကျဝမွို့နယျမှာ လူသားခငြျးစာနာမှုအကူအညီတှေ မရရှိကွဘူးလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေ ပွောပါတယျ။
ပလကျဝမွို့ပေါျက ဘောလုံးကှငျးစဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာဆိုရငျလညျး ဒီလအတှငျး WFPက စားနပျရိက်ခာထောကျပံ့တာတှမေရှိသေးတာကွောင့ျ စားဝတျနရေေးအခကျကွုံနရေတယျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ အမြိုးသားတဦးကပွောပါတယျ။
“ ပလကျဝမွို့နယျ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေ စားနပျရိက်ခာမဖူလုံဖွဈနတေယျ၊ WFPကလဲ ဘယျနေ့ပေးမယျဆိုတာလဲ အဖွလေဲမလာဘူးမသိဘူး။ အလုပျအကိုငျတှလေဲ အဆငျမပွဘေူး ဟိုသှား ဒီသှားကလဲ အဆငျမပွဘေူး၊ သူမြားဆီမှာ ဝါးခုတျထငျးခုတျတှလေဲ အဆငျမပွဘေူး၊ အခကျအခဲတောျတောျကွုံတှေ့နရေပါတယျ ကနြောျတို့ ဒုက်ခသညျတှကေ။”
ပလကျဝမှာလကျရှိတိုကျပှဲတှေ ရပျတန့ျထားတယျဆိုပမေယ့ျ သှားရေးလာရေးအတှကျ လမျးပနျးဆကျသှယျ ရေးခကျခဲသလို နရောတောျတောျမြားမြားမှာ နှဈဖကျလကျနကျကိုငျတပျစှဲထားတာပါ။ အဲလို တပျဂိတျတှမှော စဈဆေးမှုတှရှေိတာကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာထောကျပံ့ရေးအခကျကွုံကွရတယျလို့ဆိုပါတယျ။
ပလကျဝမွို့ပေါျက စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှကေို ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာအဖှဲ့ WFP က ဆနျရိက်ခာထောကျပံ့တာတှရှေိပမေယ့ျ လုံလောကျမှုမရှိသလို၊ မထောကျပံ့တဲ့လတှလေဲ ရှိတာကွောင့ျ ဒုက်ခသညျတှအေနနေဲ့ဖွဈသလို ရှာကွံစားသောကျနရေတယျလို့ ဘောလုံးကှငျးစဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးက ဒုက်ခသညျတဦးကပွောပါတယျ။
“ စားဝတျနရေေးကတော့ ဘယျလိုရှိမလဲ WFPက တဈလကို ဆနျ ၆ပွညျလောကျ ပေးတယျ၊ နောကျအပွငျမှာ အငှားလိုကျပွီးတော့ ဖွဈသလို ရှာစားကွတယျ၊ အခုလမှာတော့ ဘာမှ မရ ဆနျလဲမရ ငှဘောညာလဲမရ၊ တခွားက လှူမယ့ျအလှူရှငျလဲ မရှိဘူးဆိုတော့၊လကျရှိမှာတော့ အခကျအခဲရှိပါတယျ၊ နညျးနညျးပါးပါး ရှိတဲ့သူတှကေလဲ ပါလာတဲ့ ပစ်စညျးတှကေို ထုခှဲရောငျးခပြွီးတော့ စားကွပါတယျ။”
စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော စားနပျရိက်ခာအပွငျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ အခကျအခဲတှလေဲရှိနတေယျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေပွောပါတယျ။ ဆေးဝါးသယျယူခှင့ျ ကန့ျသတျခကြျတှကွေောင့ျ ဆေးဝါးရှားပါးလာပွီး ဆေးကုသဖို့ မတတျနိုငျကွဘူးလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတဦးကပွောပါတယျ။
“ ကနြျးမာရေးနဲ့ ပတျသတျပွီး ကနြောျတို့တောျတောျအခကျကွုံနရေတယျ၊ ဆေးရုံဆေး ခနျးသှားဖို့လဲ အဆငျမပွဘေူး၊ မွို့ပေါျက ဆိုငျပိုငျရှငျတှေ ကုမ်ဗဏီပိုငျရှငျ တှကေတော့ အဆငျပွတေယျ ကနြောျတို့ဒုက်ခသညျတှကေ ဘယျသူမှအဆငျမပွဘေူး၊ ဆေးတခါးထိုးရငျ ၇ထောငျ ၈ထောငျနဲ့ တဈနေ့ကို သုံးလေးထောငျတောငျရှာမရဘူး။ ဟငျးသီးဟငျးရှကျ ဝယျစားဖို့တောငျ ဒုက်ခကွုံနရေတယျ။”
လကျရှိမှာ စဈကောငျစီနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျAAအဖှဲ့တို့ နှုတျကတိနဲ့ အပဈရပျထားကွတယျဆိုပမေယ့ျ အခြိနျမရှေးတိုကျပှဲတှေ ပွနျဖွဈလာနိုငျတာကိုစိုးရိမျပွီး၊ ပလကျဝမွို့ပေါျက စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော နထေိုငျတဲ့ ဒုက်ခသညျတှအေနနေဲ့ နရေပျပွနျဖို့ခကျခဲနကွေပါတယျ။
