(Zawgyi/Unicode)
တောင်တန်းဒေသမှာ ပရဟိတ ပညာရေးလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်နေတဲ့ တအာင်းပညာရေးအင်စတီကျူ့ဟာ COVID-19 ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားချိန် လှူဒါန်းတာတွေ လျော့ကျလာတာကြောင့် ကျောင်းပေါင်း ၅၀ကျော်ဟာ ဆက်လက် လည်ပတ်ဖို့ အခက်အခဲတွေနေပြီး ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ကျောင်းသားတွေ ပညာသင်ကြားခွင့် ဆုံးရှုံးနိုင်တဲ့အခြေအနေကို ကိုမိုးဇော် တင်ပြပါမယ်။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း လားရှိုးမြို့မှာ အခြေစိုက်ထားတဲ့ တအာင်းပညာရေးအင်စတီကျူ့ ဟာ ဝေးလံတဲ့ကျေးရွာတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသတွေက ကျောင်းမတက်နိုင်တဲ့ ကလေးငယ်တွေအတွက် ကိုယ်ထူကိုယ်ထ စာသင်ကျောင်းတွေ ဖွင့်လှစ်နေတဲ့ အဖွဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအဖွဲ့ဟာ အရင်နှစ်တွေက အလှူရှင်တွေ၊ စေတနာဝန်ထမ်းတွေ၊ NGO ခေါ် အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေ ပူးပေါင်းပြီး စာသင်ကျောင်း ၅၀ ဖွင့်လှစ်ထားတာပါ။
လောလောဆည် ကမ္ဘာနဲ့ အဝှမ်းဖြစ်ပွားနေတဲ့ COVID-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် အလှူရှင်တွေ ကျပ်တည်းလာတာကြောင့် ကျောင်းတွေ ဆက်လက် လည်ပတ်ဖို့ အခက်အခဲဖြစ်လာကြောင်း တအာင်းပညာရေး အင်စတီကျူ့ ရဲ့ ဦးဆောင် အဖွဲ့ဝင် ဦးတိက္ခဉာဏက VOA ကို မိန့်ကြားပါတယ်။
“ အရင်တုန်းကဆိုရင်တော့ဦးပဉ္ဖင်းတို့ ပြင်ပက အလှူရှင်တွေက များတယ်လေ။ ဒီ ဆရာ၊ ဆရာမ လစာတို့ ၊ စာရေးကရိယာတွေပေါ့လေ။ ဒီနှစ်အတောအတွင်းဆိုရင်တော့ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်တဲ့အနေအထားမျိုးမရှိဘူးလေ။ အဲလိုဖြစ်နေတာ။ ဥပမာ- သြဂုတ်လမှာ စဖွင့်မယ် ဆိုရင်တော့ ဒီ ၂လ၊ ၃လအတွင်းတော့ ဖြေရှင်းနိုင်သေးတယ်။ ပညာသင်နှစ်အကုန်ထိ ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်ဖို့က မလွယ်ဘူး အဲလိုဖြစ်နေတာ။ အလွန်လိုအပ်တာက ဆရာ၊ ဆရာမတွေ လစာပဲ။ လစာဆိုလည်း ဦးပဉ္ဖင်းတို့ အများကြီးပေးတာမဟုတ်ဘူး။ မုန့်ဖိုးသဘောမျိုးပဲ ဥပမာ- ဆရာ၊ ဆရာမ တစ်ယောက်ကို အများဆုံးမှ တစ်သိန်း နှစ်သောင်း အဲလိုအနေအထားမျိုးနဲ့ ပေးတာ။ အဲဒီဟာကို အခက်အခဲကြုံနေရတယ်ပေါ့။ ဆရာ၊ ဆရာမ အင်အားကလည်း များတာကိုး။”
အခက်အခဲကြုံရနိုင်တဲ့ ကျောင်းတွေနဲ့ ကျောင်းသား ဦးရေ အခြေအနေကိုလည်း အခုလို ဆက်ပြီး မိန့်ကြားပါတယ်။
“ ကျောင်းက ကျောင်းဟောင်းက ၅၀ပေါ့။ ဒီနှစ် အသစ်နောက်ထပ် ၃၀ထပ်ဖွင့်မယ် ဆိုတော့ ကျောင်းက ၈၀။ ဆရာ၊ ဆရာမ ဦးရေ ခန့်မှန်းခြေက အဟောင်းရော အသစ်ရော တစ်ကျောင်းကို နှစ်ယောက်နှုန်းနဲ့ပဲ တွက် ကြည့်လို့ ရတယ်။ ဆရာ၊ ဆရာမ အင်အား ၁၆၀လောက်ရှိမယ်။ ဒါကိုယ်ထူကိုယ်ထ ကျောင်းက ဆရာ၊ ဆရာမတွေပဲ ပြောသေးတာပေါ့။ ဦးပဉ္ဖင်းတို့ ဖွင့်ထားတဲ့ ပရဟိတ ဘော်ဒါဆောင်က တစ်ကျောင်းကို ၅ယောက်နှုန်းနဲ့ တွက်ရင်ပဲ ပရဟိတဘော်ဒါဆောင်က ၅ခု။ ဦးပဉ္ဖင်းတို့ တစ်ဘက်တလမ်းကနေ ပံ့ပိုးပေးတဲ့ ဘက ကျောင်းကလည်း ၃ခုရှိတာကိုး။ ကလေးဦးရေက ဒီနှစ်ဖွင့်မယ့် ကျောင်းနဲ့ပါ ပေါင်းလိုက်လို့ရှိရင် ကလေးဦးရေက တစ်သောင်းနီးပါးလောက် ဖြစ်သွားမှာ။”
ဒီကျောင်းတွေ ဆက်လက် လည်ပတ်နိုင်ဖို့အတွက် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ အလှူရှင်တွေကို ပါဝင် လှူဒါန်းဖို့ နှိုးဆော်ပြန်ကြားကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားပြီး လုံလောက်တဲ့ အကူအညီတွေ မရဘူးဆိုရင် ကလေးတွေဟာ ပညာသင်ကြားခွင့် ဆုံးရှုံးမယ်အခြေအနေရှိကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
COVID-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် ဘော်ဒါဆောင်ထားရှိတဲ့ ပုဂ္ဂလိက ကိုယ်ပိုင်အထက်တန်းကျောင်းတွေ၊ ဘော်ဒါဆောင်တွေနဲ့ ဘာသာရပ်သင်ကိုယ်ပိုင်သင်တန်းကျောင်းတွေကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခွင့် မပြုကြောင်း COVID-19 ကာကွယ်၊ ကုသ၊ ထိန်းချုပ်ရေး အမျိုးသားအဆင့်ဗဟိုကော်မတီက ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနကို အကြောင်းကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီအခြေအနေကြောင့် တောင်တန်းဒေသက အလယ်တန်းနဲ့ အထက်တန်းကျောင်းမရှိတဲ့ ကျေးရွာတွေက ကလေးတွေဟာ မြို့ကြီးတွေမှာ ဆက်လက်ပညာသင်ကြားဖို့ အခက်အခဲရှိခဲ့ပါတယ်။
လားရှိုးမြို့ တအန်းပညာရေးဘော်ဒါဆောင်ကနေ တက်ရောက်နေတဲ့ ကျောင်းသားတွေကတော့ ပြင်ပမှာ နေထိုင်ဖို့ အခက်အခဲရှိနေတာကြောင့် ဘော်ဒါဆောင်မှာပဲ လတ်တလော လက်ခံထားနေရတယ်လို့ ဘော်ဒါအုပ် မိုင်းတင်အောင်က ပြောပါတယ်။
“ ဘော်ဒါဆောင်ကနေ ကျောင်းသားတွေ လက်ခံထားတဲ့အနေအထား။ ကျနော်တို့ကလည်း ဒီ အစိုးရထုတ်ပြန်တဲ့အပေါ်မှာ အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်။ ဘာကြောင်လဲဆိုရင်တော့ ဒီအနီးအနားမှာရှိတဲ့ ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားတွေ မဟုတ်တဲ့အတွက်ကြောင့်၊ တခြားမြို့နယ်က လာတဲ့ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ပြန်လွှတ်ဖို့လည်း အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ ဒီ အစိုးရကျောင်းကလည်း ကျောင်းဖွင့်နေပြီဆိုတော့ တခြားနေရာထားဖို့ဆိုတာ အခက်အခဲဖြစ်နေလို့၊ ယာယီအနေနဲ့ပဲ လက်ခံထားလိုက်တယ်။ တချို့ကလည်း ကျောင်းစတက်နေပြီ။ တချို့ကလည်း သူက တစ်ပတ်ခြားတက်ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် နောက် တစ်ပတ်မှပဲ တက်ရတဲ့အနေအထားဖြစ်နေတာပေါ့။”
ပုဂ္ဂလိက ပညာရေး ကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးရေးကွန်ရက်ကတော့ ဘော်ဒါဆောင်ထားရှိတဲ့ ပုဂ္ဂလိက ကိုယ်ပိုင် အထက်တန်းကျောင်းတွေ၊ ဘော်ဒါဆောင်တွေနဲ့ ဘာသာရပ်သင်ကိုယ်ပိုင်သင်တန်းကျောင်းတွေကို ကျန်းမာရေးသတ်မှတ်ချက်နဲ့အညီ ပြန်ဖွင့်ခွင့်ပေးဖို့ အတွက် တောင်းဆိုထားပါတယ်။
ဒီလ ၂၁ရက်နေ့မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းက အထက်တန်းကျောင်းတွေ စတင်ဖွင့်ခွင့်ပေးခဲ့ပြီး ကျန်အဆင့်တွေကိုတော့ လာမယ် သြဂုတ်လ အကုန်ပိုင်းလောက်မှ ဖွင့်လှစ်ဖွယ် ရှိနေတာပါ။
..............
(Unicode)
တောငျတနျးဒသေမှာ ပရဟိတ ပညာရေးလုပျငနျး ဆောငျရှကျနတေဲ့ တအာငျးပညာရေးအငျစတီကြူ့ဟာ COVID-19 ကပျရောဂါဖွဈပှားခြိနျ လှူဒါနျးတာတှေ လြော့ကလြာတာကွောင့ျ ကြောငျးပေါငျး ၅၀ကြောျဟာ ဆကျလကျ လညျပတျဖို့ အခကျအခဲတှနေပွေီး ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ ကြောငျးသားတှေ ပညာသငျကွားခှင့ျ ဆုံးရှုံးနိုငျတဲ့အခွအေနကေို ကိုမိုးဇောျ တငျပွပါမယျ။
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး လားရှိုးမွို့မှာ အခွစေိုကျထားတဲ့ တအာငျးပညာရေးအငျစတီကြူ့ ဟာ ဝေးလံတဲ့ကြေးရှာတှနေဲ့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခဖွဈပှားရာဒသေတှကေ ကြောငျးမတကျနိုငျတဲ့ ကလေးငယျတှအေတှကျ ကိုယျထူကိုယျထ စာသငျကြောငျးတှေ ဖှင့ျလှဈနတေဲ့ အဖှဲ့ ဖွဈပါတယျ။
ဒီအဖှဲ့ဟာ အရငျနှဈတှကေ အလှူရှငျတှေ၊ စတေနာဝနျထမျးတှေ၊ NGO ခေါျ အစိုးရမဟုတျတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ဒသေခံပွညျသူတှေ ပူးပေါငျးပွီး စာသငျကြောငျး ၅၀ ဖှင့ျလှဈထားတာပါ။
လောလောဆညျ ကမ်ဘာနဲ့ အဝှမျးဖွဈပှားနတေဲ့ COVID-19 ကပျရောဂါကွောင့ျ အလှူရှငျတှေ ကပြျတညျးလာတာကွောင့ျ ကြောငျးတှေ ဆကျလကျ လညျပတျဖို့ အခကျအခဲဖွဈလာကွောငျး တအာငျးပညာရေး အငျစတီကြူ့ ရဲ့ ဦးဆောငျ အဖှဲ့ဝငျ ဦးတိက်ခဉာဏက VOA ကို မိန့ျကွားပါတယျ။
“ အရငျတုနျးကဆိုရငျတော့ဦးပဉ်ဖငျးတို့ ပွငျပက အလှူရှငျတှကေ မြားတယျလေ။ ဒီ ဆရာ၊ ဆရာမ လစာတို့ ၊ စာရေးကရိယာတှပေေါ့လေ။ ဒီနှဈအတောအတှငျးဆိုရငျတော့ ထောကျပံ့ပေးနိုငျတဲ့အနအေထားမြိုးမရှိဘူးလေ။ အဲလိုဖွဈနတော။ ဥပမာ- သွဂုတျလမှာ စဖှင့ျမယျ ဆိုရငျတော့ ဒီ ၂လ၊ ၃လအတှငျးတော့ ဖွရှေငျးနိုငျသေးတယျ။ ပညာသငျနှဈအကုနျထိ ရရှေညျရပျတညျနိုငျဖို့က မလှယျဘူး အဲလိုဖွဈနတော။ အလှနျလိုအပျတာက ဆရာ၊ ဆရာမတှေ လစာပဲ။ လစာဆိုလညျး ဦးပဉ်ဖငျးတို့ အမြားကွီးပေးတာမဟုတျဘူး။ မုန့ျဖိုးသဘောမြိုးပဲ ဥပမာ- ဆရာ၊ ဆရာမ တဈယောကျကို အမြားဆုံးမှ တဈသိနျး နှဈသောငျး အဲလိုအနအေထားမြိုးနဲ့ ပေးတာ။ အဲဒီဟာကို အခကျအခဲကွုံနရေတယျပေါ့။ ဆရာ၊ ဆရာမ အငျအားကလညျး မြားတာကိုး။”
အခကျအခဲကွုံရနိုငျတဲ့ ကြောငျးတှနေဲ့ ကြောငျးသား ဦးရေ အခွအေနကေိုလညျး အခုလို ဆကျပွီး မိန့ျကွားပါတယျ။
“ ကြောငျးက ကြောငျးဟောငျးက ၅၀ပေါ့။ ဒီနှဈ အသဈနောကျထပျ ၃၀ထပျဖှင့ျမယျ ဆိုတော့ ကြောငျးက ၈၀။ ဆရာ၊ ဆရာမ ဦးရေ ခန့ျမှနျးခွကေ အဟောငျးရော အသဈရော တဈကြောငျးကို နှဈယောကျနှုနျးနဲ့ပဲ တှကျ ကွည့ျလို့ ရတယျ။ ဆရာ၊ ဆရာမ အငျအား ၁၆၀လောကျရှိမယျ။ ဒါကိုယျထူကိုယျထ ကြောငျးက ဆရာ၊ ဆရာမတှပေဲ ပွောသေးတာပေါ့။ ဦးပဉ်ဖငျးတို့ ဖှင့ျထားတဲ့ ပရဟိတ ဘောျဒါဆောငျက တဈကြောငျးကို ၅ယောကျနှုနျးနဲ့ တှကျရငျပဲ ပရဟိတဘောျဒါဆောငျက ၅ခု။ ဦးပဉ်ဖငျးတို့ တဈဘကျတလမျးကနေ ပံ့ပိုးပေးတဲ့ ဘက ကြောငျးကလညျး ၃ခုရှိတာကိုး။ ကလေးဦးရကေ ဒီနှဈဖှင့ျမယ့ျ ကြောငျးနဲ့ပါ ပေါငျးလိုကျလို့ရှိရငျ ကလေးဦးရကေ တဈသောငျးနီးပါးလောကျ ဖွဈသှားမှာ။”
ဒီကြောငျးတှေ ဆကျလကျ လညျပတျနိုငျဖို့အတှကျ ပွညျတှငျး၊ ပွညျပ အလှူရှငျတှကေို ပါဝငျ လှူဒါနျးဖို့ နှိုးဆောျပွနျကွားကွောငျး ထုတျပွနျထားပွီး လုံလောကျတဲ့ အကူအညီတှေ မရဘူးဆိုရငျ ကလေးတှဟော ပညာသငျကွားခှင့ျ ဆုံးရှုံးမယျအခွအေနရှေိကွောငျးလညျး ဖောျပွထားပါတယျ။
COVID-19 ကပျရောဂါကွောင့ျ ဘောျဒါဆောငျထားရှိတဲ့ ပုဂ်ဂလိက ကိုယျပိုငျအထကျတနျးကြောငျးတှေ၊ ဘောျဒါဆောငျတှနေဲ့ ဘာသာရပျသငျကိုယျပိုငျသငျတနျးကြောငျးတှကေို ပွနျလညျဖှင့ျလှဈခှင့ျ မပွုကွောငျး COVID-19 ကာကှယျ၊ ကုသ၊ ထိနျးခြုပျရေး အမြိုးသားအဆင့ျဗဟိုကောျမတီက ပညာရေးဝနျကွီးဌာနကို အကွောငျးကွားခဲ့ပါတယျ။
ဒီအခွအေနကွေောင့ျ တောငျတနျးဒသေက အလယျတနျးနဲ့ အထကျတနျးကြောငျးမရှိတဲ့ ကြေးရှာတှကေ ကလေးတှဟော မွို့ကွီးတှမှော ဆကျလကျပညာသငျကွားဖို့ အခကျအခဲရှိခဲ့ပါတယျ။
လားရှိုးမွို့ တအနျးပညာရေးဘောျဒါဆောငျကနေ တကျရောကျနတေဲ့ ကြောငျးသားတှကေတော့ ပွငျပမှာ နထေိုငျဖို့ အခကျအခဲရှိနတောကွောင့ျ ဘောျဒါဆောငျမှာပဲ လတျတလော လကျခံထားနရေတယျလို့ ဘောျဒါအုပျ မိုငျးတငျအောငျက ပွောပါတယျ။
“ ဘောျဒါဆောငျကနေ ကြောငျးသားတှေ လကျခံထားတဲ့အနအေထား။ ကနြောျတို့ကလညျး ဒီ အစိုးရထုတျပွနျတဲ့အပေါျမှာ အခကျအခဲဖွဈနတေယျ။ ဘာကွောငျလဲဆိုရငျတော့ ဒီအနီးအနားမှာရှိတဲ့ ကြောငျးသူ၊ ကြောငျးသားတှေ မဟုတျတဲ့အတှကျကွောင့ျ၊ တခွားမွို့နယျက လာတဲ့ ကြောငျးသူကြောငျးသားတှေ ဖွဈတယျဆိုတော့ ပွနျလှှတျဖို့လညျး အခကျအခဲဖွဈတယျ။ ပွီးတော့ ဒီ အစိုးရကြောငျးကလညျး ကြောငျးဖှင့ျနပွေီဆိုတော့ တခွားနရောထားဖို့ဆိုတာ အခကျအခဲဖွဈနလေို့၊ ယာယီအနနေဲ့ပဲ လကျခံထားလိုကျတယျ။ တခြို့ကလညျး ကြောငျးစတကျနပွေီ။ တခြို့ကလညျး သူက တဈပတျခွားတကျရတာ ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ နောကျ တဈပတျမှပဲ တကျရတဲ့အနအေထားဖွဈနတောပေါ့။”
ပုဂ်ဂလိက ပညာရေး ကဏ်ဍဖှံ့ဖွိုးရေးကှနျရကျကတော့ ဘောျဒါဆောငျထားရှိတဲ့ ပုဂ်ဂလိက ကိုယျပိုငျ အထကျတနျးကြောငျးတှေ၊ ဘောျဒါဆောငျတှနေဲ့ ဘာသာရပျသငျကိုယျပိုငျသငျတနျးကြောငျးတှကေို ကနြျးမာရေးသတျမှတျခကြျနဲ့အညီ ပွနျဖှင့ျခှင့ျပေးဖို့ အတှကျ တောငျးဆိုထားပါတယျ။
ဒီလ ၂၁ရကျနေ့မှာတော့ မွနျမာနိုငျငံတဝှမျးက အထကျတနျးကြောငျးတှေ စတငျဖှင့ျခှင့ျပေးခဲ့ပွီး ကနြျအဆင့ျတှကေိုတော့ လာမယျ သွဂုတျလ အကုနျပိုငျးလောကျမှ ဖှင့ျလှဈဖှယျ ရှိနတောပါ။
