(Zawgyi / Unicode)
COVID-19 ရောဂါကြောင့် လတ်တလောမှာ အလုပ်သမား ၂ သိန်းခွဲကျော်လောက် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားရတယ်လို့ အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီးက ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အလုပ်လက်မဲ့တွေကို အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရေးကိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ရှာဖွေလုပ်ဆောင်ပေးနေတယ်လို့ သူက ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို မမေခ တင်ပြပေးထားပါတယ်။
COVID-19 ကပ်ရောဂါ အရှိန်မြင့်လာတဲ့ မတ်လလောက်ကစပြီး နေရပ်ပြန်လာတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေဟာ စာရင်းအရဆို ပြန်လာသူ ၁၁၀,၀၀၀ ရှိတယ်လို့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနဘက်က ပြောပါတယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ ထိုင်း၊ ကိုရီးယား၊ မလေးရှား၊ ဂျပန် ဒီနိုင်ငံတွေကပြန်လာတဲ့ တရားဝင်စာရင်းရော လက်ရှိ တရုတ် အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကပါ ပြန်ဝင်လာတဲ့စာရင်း ဖြစ်တယ်လို့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။
လက်ရှိ ပြည်တွင်းမှာ ပိတ်သွားရတဲ့ စက်ရုံ အလုပ်ရုံကြီး အခု ၃၀၀ လောက်ရှိကာ လုပ်ငန်းအသေးတွေပါ ပေါင်းမယ်ဆိုရင် လုပ်ငန်းပေါင်း ၆,၀၀၀ နီးပါး ပိတ်ခဲ့ရတယ်လို့ အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးမြင့်ကြိုင်က ဒီကနေ့ နေပြည်တော်မှာလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အခုလို ပြောဆိုလိုက်တာပါ။ ပိတ်လိုက်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေအတွက် ပြည်တွင်းမှာ အလုပ်သမား ၁ သိန်းခွဲလောက် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရပြီး ပြန်လာသူတွေနဲ့ပါ ပေါင်းရင် အလုပ်လက်မဲ့ဦးရေ ၂ သိန်းခွဲလောက် ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ဒီလူတွေအတွက် အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေပေးနေတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဦးမြင့်ကြိုင်က ခုလိုပြောပြပါတယ်။
“အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားတဲ့ အလုပ်သမားတွေ အလုပ်ရရှိဖို့ သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေတွေမှာ စာရင်းသွင်းထားတယ်။ နောက် သူတို့ ပြန်ဝင်လာတဲ့အချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို ကောက်ထားတယ်။ အင်နဲ့အားနဲ့ ပါဝင် ဆောင်ရွက်ရတဲ့ လုပ်ငန်းကြီးတွေ စီစဉ်နေတာရှိပါတယ်။ ဥပမာ ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့၊ လယ်ဆည်ဝန်ကြီးဌာနတို့၊ ဒီလုပ်ငန်းတွေမှာလည်း အလုပ်သမားတွေ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်အောင် ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။ ပြန်လာတဲ့ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ Skills တွေကို မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး အလုပ်အကိုင်ပြပွဲတွေမှာ လိုအပ်နေတဲ့ အလုပ်ရှင်တွေနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး အလုပ်ရရှိရေး ဆောင်ရွက်တယ်။
“ပြည်ပကို အလုပ်လုပ်လိုတယ်၊ ပြည်ပရောက် အလုပ်သမားအနေနဲ့ တောင်းခံလာတဲ့ နေရာတွေကိုလည်း လေကြောင်းလိုင်း အဆင်ပြေတဲ့ပေါ် မူတည်ပြီးတော့ လွှတ်ဖို့ ကျနော်တို့ စီစဉ်နေတယ်။ ထိုင်းလိုနိုင်ငံတွေ ပြန်မလွှတ်ချင်ဘူး၊ သူတို့ဆီမှာပဲ ဗီဇာသက်တမ်းတိုးပေးပါ၊ စီအိုင်လက်မှတ် ထုတ်ပေးပါဆိုလည်း ဟိုမှာ သွားထုတ်ပေးဖို့ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ နည်းမျိုးစုံနဲ့ အလုပ်လက်မဲ့တွေ ပပျောက်သွားအောင် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ဖြေကြားလိုပါတယ်။”
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဘက်က ကိုဗစ်ကာလ ဖြေလျော့မှုတွေ လုပ်ဆောင်လာရင် မြန်မာလုပ်သားတွေ အဆင်သင့် ပြန်ပို့ပေးနိုင်အောင် ပြင်ဆင်ပေးထားသလို ကိုဗစ်မဖြစ်ခင်ကတည်းက ရထားတဲ့ အလုပ်ခေါ်စာတွေကိုလည်း အခုအချိန်မှာ ပြန်လည်အကျုံးဝင်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်လို့ အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးမျိုးအောင်က ပြောပါတယ်။
“အဓိကစေလွှတ်နေတာက ထိုင်း၊ မလေးရှား။ နှစ်နိုင်ငံလုံးက ဒီချိန်ထိ ထိုင်းဆိုလည်း ဒီဇူလိုင်လကုန်ထိ ပိတ်တယ်ဆိုတဲ့သဘော လုပ်ထားတယ်။ မလေးရှားဆိုလည်း ဩဂုတ်လကုန်ထိ လုပ်ထားတယ်။ ကိုဗစ်မဖြစ်ခင်မှာ Demand Letter တွေ ရထားပြီးသားရှိတယ်၊ သူတို့ အလုပ်ခေါ်စာတွေ ရပြီးသားဟာတွေကို ဒီမှာ အကုန်လုံး အဆင်သင့်ပြင်ထားတယ်။ အခြေအနေကောင်းတာနဲ့ လွှတ်မယ်။ အဲတော့ အလုပ်သမား ဘယ်လိုစေလွှတ်နိုင်မလဲဆိုတာ သူတို့ပေါ်မှာလည်း မူတည်တယ်။”
အလုပ်ရုံတွေ ပိတ်သိမ်းလိုက်လို့ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားသူတွေနဲ့ ယာယီ လုပ်ငန်းခွင် ရပ်နားထားလို့ အထောက်အပံ့ မဲ့နေသူတွေရှိနေပြီး ဒီထဲက အထည်ချုပ် အလုပ်သမားတွေအတွက် ဥရောပသမဂ္ဂကနေ မြန်မာကျပ်ငွေ ၈ ဘီလီယံနီးပါး ညီမျှတဲ့ ယူရိုငွေ ၅ သန်း လျာထား ထောက်ပံ့ပေးနေပါတယ်။ အစိုးရဘက်ပိုင်းမှာတော့ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားတဲ့ အလုပ်သမားတွေကို သီးခြား ထောက်ပံ့ပေးနေတာမျိုး မရှိဘဲ အခုထုတ်ပေးနေတဲ့ လူမှုဖူလုံရေးကြေး ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကိုပဲ ပေးတယ်လို့ အလုပ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။
------------------------------
(Unicode)
ကိုဗဈကွောင့ျ မွနျမာအလုပျလကျမဲ့ အရအေတှကျ ၂ သိနျးခှဲကြောျပွီ
COVID-19 ရောဂါကွောင့ျ လတျတလောမှာ အလုပျသမား ၂ သိနျးခှဲကြောျလောကျ အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈသှားရတယျလို့ အလုပျသမား၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနဲ့ ပွညျသူ့အငျအား ဝနျကွီးဌာန ဒုတိယဝနျကွီးက ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ အလုပျလကျမဲ့တှကေို အလုပျအကိုငျ ရှာဖှရေေးကိုလညျး အတတျနိုငျဆုံး ရှာဖှလေုပျဆောငျပေးနတေယျလို့ သူက ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို မမခေ တငျပွပေးထားပါတယျ။
COVID-19 ကပျရောဂါ အရှိနျမွင့ျလာတဲ့ မတျလလောကျကစပွီး နရေပျပွနျလာတဲ့ မွနျမာရှှေ့ပွောငျးလုပျသားတှဟော စာရငျးအရဆို ပွနျလာသူ ၁၁၀,၀၀၀ ရှိတယျလို့ အလုပျသမားဝနျကွီးဌာနဘကျက ပွောပါတယျ။ အစိုးရအနနေဲ့ ထိုငျး၊ ကိုရီးယား၊ မလေးရှား၊ ဂပြနျ ဒီနိုငျငံတှကေပွနျလာတဲ့ တရားဝငျစာရငျးရော လကျရှိ တရုတျ အပါအဝငျ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှကေပါ ပွနျဝငျလာတဲ့စာရငျး ဖွဈတယျလို့အလုပျသမားဝနျကွီးဌာနက ပွောပါတယျ။
လကျရှိ ပွညျတှငျးမှာ ပိတျသှားရတဲ့ စကျရုံ အလုပျရုံကွီး အခု ၃၀၀ လောကျရှိကာလုပျငနျးအသေးတှပေါ ပေါငျးမယျဆိုရငျ လုပျငနျးပေါငျး ၆,၀၀၀ နီးပါး ပိတျခဲ့ရတယျလို့ အလုပျသမား၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနဲ့ ပွညျသူ့အငျအား ဝနျကွီးဌာန ဒုတိယဝနျကွီး ဦးမွင့ျကွိုငျက ဒီကနေ့ နပွေညျတောျမှာလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ အခုလို ပွောဆိုလိုကျတာပါ။ ပိတျလိုကျတဲ့ လုပျငနျးတှအေတှကျ ပွညျတှငျးမှာ အလုပျသမား ၁ သိနျးခှဲလောကျ အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈခဲ့ရပွီး ပွနျလာသူတှနေဲ့ပါ ပေါငျးရငျ အလုပျလကျမဲ့ဦးရေ ၂ သိနျးခှဲလောကျ ရှိတယျလို့ ပွောပါတယျ။
ဒီလူတှအေတှကျ အလုပျအကိုငျ ရှာဖှပေေးနတောနဲ့ ပတျသကျလို့ ဦးမွင့ျကွိုငျက ခုလိုပွောပွပါတယျ။
“အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈသှားတဲ့ အလုပျသမားတှေ အလုပျရရှိဖို့ သကျဆိုငျရာ နယျမွတှေမှော စာရငျးသှငျးထားတယျ။ နောကျ သူတို့ ပွနျဝငျလာတဲ့အခြိနျမှာ သူတို့ရဲ့ ကြှမျးကငြျမှုတှကေို ကောကျထားတယျ။ အငျနဲ့အားနဲ့ ပါဝငျ ဆောငျရှကျရတဲ့ လုပျငနျးကွီးတှေ စီစဉျနတောရှိပါတယျ။ ဥပမာ ဆောကျလုပျရေးဝနျကွီးဌာနတို့၊ လယျဆညျဝနျကွီးဌာနတို့၊ ဒီလုပျငနျးတှမှောလညျး အလုပျသမားတှေ ပါဝငျဆောငျရှကျနိုငျအောငျ ညှိနှိုငျး ဆောငျရှကျပေးနပေါတယျ။ ပွနျလာတဲ့ အလုပျသမားတှရေဲ့ ကြှမျးကငြျတဲ့ Skills တှကေို မှတျတမျးတငျထားပွီး အလုပျအကိုငျပွပှဲတှမှော လိုအပျနတေဲ့ အလုပျရှငျတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးပွီး အလုပျရရှိရေး ဆောငျရှကျတယျ။
“ပွညျပကို အလုပျလုပျလိုတယျ၊ ပွညျပရောကျ အလုပျသမားအနနေဲ့ တောငျးခံလာတဲ့ နရောတှကေိုလညျး လကွေောငျးလိုငျး အဆငျပွတေဲ့ပေါျ မူတညျပွီးတော့ လှှတျဖို့ ကနြောျတို့ စီစဉျနတေယျ။ ထိုငျးလိုနိုငျငံတှေ ပွနျမလှှတျခငြျဘူး၊ သူတို့ဆီမှာပဲ ဗီဇာသကျတမျးတိုးပေးပါ၊ စီအိုငျလကျမှတျ ထုတျပေးပါဆိုလညျး ဟိုမှာ သှားထုတျပေးဖို့ ဆောငျရှကျနပေါတယျ။ နညျးမြိုးစုံနဲ့ အလုပျလကျမဲ့တှေ ပပြောကျသှားအောငျ ဆောငျရှကျနကွေောငျး ဖွကွေားလိုပါတယျ။”
အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှဘေကျက ကိုဗဈကာလ ဖွလြေော့မှုတှေ လုပျဆောငျလာရငျ မွနျမာလုပျသားတှေ အဆငျသင့ျ ပွနျပို့ပေးနိုငျအောငျ ပွငျဆငျပေးထားသလို ကိုဗဈမဖွဈခငျကတညျးက ရထားတဲ့ အလုပျခေါျစာတှကေိုလညျး အခုအခြိနျမှာ ပွနျလညျအကြုံးဝငျနိုငျဖို့ ကွိုးစားနတေယျလို့ အလုပျသမား၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနှင့ျ ပွညျသူ့အငျအား ဝနျကွီးဌာန အမွဲတမျးအတှငျးဝနျ ဦးမြိုးအောငျက ပွောပါတယျ။
“အဓိကစလှေှတျနတောက ထိုငျး၊ မလေးရှား။ နှဈနိုငျငံလုံးက ဒီခြိနျထိ ထိုငျးဆိုလညျး ဒီဇူလိုငျလကုနျထိ ပိတျတယျဆိုတဲ့သဘော လုပျထားတယျ။ မလေးရှားဆိုလညျး ဩဂုတျလကုနျထိ လုပျထားတယျ။ ကိုဗဈမဖွဈခငျမှာ Demand Letter တှေ ရထားပွီးသားရှိတယျ၊ သူတို့ အလုပျခေါျစာတှေ ရပွီးသားဟာတှကေို ဒီမှာ အကုနျလုံး အဆငျသင့ျပွငျထားတယျ။ အခွအေနကေောငျးတာနဲ့ လှှတျမယျ။ အဲတော့ အလုပျသမား ဘယျလိုစလှေှတျနိုငျမလဲဆိုတာ သူတို့ပေါျမှာလညျး မူတညျတယျ။”
အလုပျရုံတှေ ပိတျသိမျးလိုကျလို့ အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈသှားသူတှနေဲ့ ယာယီ လုပျငနျးခှငျ ရပျနားထားလို့ အထောကျအပံ့ မဲ့နသေူတှရှေိနပွေီး ဒီထဲက အထညျခြုပျ အလုပျသမားတှအေတှကျ ဥရောပသမဂ်ဂကနေ မွနျမာကပြျငှေ ၈ ဘီလီယံနီးပါး ညီမြှတဲ့ ယူရိုငှေ ၅ သနျး လြာထား ထောကျပံ့ပေးနပေါတယျ။ အစိုးရဘကျပိုငျးမှာတော့ အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈသှားတဲ့ အလုပျသမားတှကေို သီးခွား ထောကျပံ့ပေးနတောမြိုး မရှိဘဲ အခုထုတျပေးနတေဲ့ လူမှုဖူလုံရေးကွေး ၄၀ ရာခိုငျနှုနျးကိုပဲ ပေးတယျလို့ အလုပျသမားတှကေ ပွောပါတယျ။
