[Zawgyi/Unicode]
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအဝန်း လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကြိုတင်မဲတွေ ဒီကနေ့ပဲ စပေးနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မမေခက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက် ရွေးကောက်ပွဲနေ့မှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မဲမပေးနိုင်သူတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံအဝန်း ကြိုတင်မဲတွေ စပေးနေရာမှာ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် တို့ဟာလည်း မဲဆန္ဒနယ်ပြင်ပမှာ ရောက်ရှိနေသူတွေအဖြစ် နေပြည်တော်မှာ မဲပေးခဲ့ကြတာပါ။ ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲရုံးမှာ ကြိုတင်မဲပေးခဲ့တဲ့ သမ္မတဦးဝင်းမြင့်ကတော့ လူထုထောက်ခံမှုကို ယုံကြည်ကြောင်း မဲပေးအပြီးမှာပဲ သတင်းထောက်တွေကို ပြောသွားပါတယ်။
"ပြည်သူတွေကတော့ ယုံကြည်အားကိုးပြီးသားပါ။ ပြည်တွေအပေါ်မှာ ကျနော်တို့က ယုံကြည်မှု အပြည့်ရှိပါတယ်။ ပြည်သူတွေကလည်း ကျနော်တို့ကို ယုံကြည်မှုအပြည့်ရှိတယ်လို့ယုံကြည်ထားပါတယ်။"
ရန်ကုန်တိုင်း အပါအဝင် ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေကြောင့် အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ထားတဲ့ နေရာတွေမှာ အသက် ၆၀ နဲ့အထက် မဲဆန္ဒရှင်တွေ၊ နာမကျန်းဖြစ်နေသူတွေ၊ ကပ်ရောဂါကာလ သက်ဆိုင်ရာမဲဆန္ဒနယ်မြေ ပြင်ပမှာ ရောက်နေသူတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲနေ့မှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မဲမပေးနိုင်တဲ့ နိုင်ငံဝန်ထမ်းတွေပါ ကြိုတင်မဲတွေ စပေးနေကြတာပါ။
တကျော့ပြန်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ စတင်ခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာလည်း မဲဆန္ဒနယ်မြေ တော်တော်များများ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ပေမဲ့ စစ်တွေမြို့တော်လို နေရာမျိုးမှာတော့ နိုင်ငံဝန်ထမ်းတွေနဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေ ကြိုတင်မဲတွေ စပေးနေကြပါတယ်။
ကပ်ရောဂါကာလ ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ စည်းကမ်းတွေကြား ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ အဆင်မပြေမှုတွေ ရှိတယ်လို့ ပြောသူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ စစ်ကိုင်းမြို့ တကောင်းရပ်ကွက်က အသက် ၇၅ နှစ်အရွယ် ဦးအောင်ကိုကတော့ အရင်ရွေးကောက်ပွဲတွေနဲ့ မတူတဲ့ အခက်အခဲတချို့နဲ့ ကြုံခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"ကွာခြားတယ်။ အစီအစဉ်က နည်းနည်းအဆင်သိပ်ပြီး မပြေဘူး။ ဒုတိယအကြိမ်ပေးရတာလောက် အဆင်မပြေဘူး။ ဒီပုံစံတိုင်းဆိုရင်.. ရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးတွေမှာ မဲပေးတာကတော့ အဆင်မပြေဘူး။ လူတွေက ရှုပ်ရှက်ခတ်တယ်။ မဲထုတ်ရတာနဲ့ နယ်မြေ ၁၊ ၂၊ ၄ ပေါင်းထားတော့ အသက်ကြီးတဲ့သူတွေ ခက်တယ်။ အတွေ့အကြုံရှိတော့ ကျနော်တို့က အဆင်ပြေတယ်။ အတွေ့အကြုံ မရှိသူတွေက ခက်မယ်။"
ဒီတကြိမ်ရွေးကောက်ပွဲကို ကပ်ရောဂါကာလအတွင်းမှာ ကျင်းပမှာဖြစ်တာကြောင့် ကြိုတင်မဲပေးသူတွေ သိသိသာသာ များလိမ့်မယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း သက်ကြီးပိုင်းတွေ အပါအဝင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ရသူတွေ ကြိုတင်မဲပေးတဲ့ နေရာမှာ အခက်အခဲတွေ ရှိနေတာကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲနေ့ဟာ ကြီးမားတဲ့ စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်နိုင်တယ်လို့လည်း မွန်ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က ဦးမောင်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
"သက်ကြီးရွယ်အိုတွေမှာ တန်းဆီရတာမို့ အခက်အခဲတွေတော်တော်ရှိတယ်။ မလိုအပ်ဘဲ လူများတာတွေ ရှိတယ်။ တချိူ့တွေမှာ မဲပေးတဲ့ အသိပညာ အားနည်းတော့ကြာတယ်။ မိနစ် ၂၀ လောက် ကြာတယ်။ စောင့်ကြည့်တာ ၉ နာရီကနေ ၃ နာရီထိ ကို ၁၀၀ ကျော်ပဲပြီးတယ်။ အဲဒီတော့ တကယ်မဲကြီးပေးတဲ့နေ့မှာ ခက်ခဲနိုင်တယ်။"
ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကတော့ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု အန္တရာယ်ကာကွယ်ရေး အစီအမံတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ ကြိုတင်လေ့ကျင့် ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အမှားအယွင်းတွေ ကြုံရမယ်ဆိုရင်လည်း ဖြေရှင်းနိုင်အောင် ကြိုးစားမှာဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးခင်မောင်ဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ဆီမှာ တရားဝင် official အနေနဲ့တော့ ဒီလို အချက်အလက်တွေ ရောက်တာမျိုးတော့ မရှိသေးပါဘူး။ ကျနော်တို့ ရုံးမှာလည်း ရှိပါတယ်။ မြေပြင်မှာ ဖြစ်လည်း သက်ဆိုင်ရာကော်ခွဲတွေက ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။ ရုံးချုပ်က ဆုံးဖြတ်ပေးဆိုလည်း ရုံးချုပ်ကိုရောက်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ကိစ္စတွေလည်း ကျနော်တို့ အဆုံးအဖြတ် ပေးပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အစောပိုင်းကကိစ္စကို ကျနော်တို့ဥပဒေနဲ့အညီ ညွှန်ကြားလုပ်ဆောင်ပြီးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေက ပြေလည်အောင် ကော်ခွဲအဆင့်ဆင့်က ဥပဒေနဲ့ အညီဆောင်ရွက်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ တနိုင်ငံလုံးဆောင်ရွက်တာမှာ ဒီလိုလေးတွေတော့ အငြင်းပွားသလိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ပြောတာဆိုတာလေးတွေတော့ ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့က ဥပဒေနဲ့ အညီဆောင်ရွက်ပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။"
နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၉၀ ကျော်နဲ့ တသီးပုဂ္ဂလလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမှာဖြစ်ပြီး မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၃၇ သန်းကျော် ရှိမယ်လို့လည်း ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း လွတ်လပ်မျှတတဲ့ အခြေအနေတွေ မရှိဘူးဆိုပြီး ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း ၆ ခုက မဲဆန္ဒနယ်မြေတချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ့်အစီအစဉ်ကို ပယ်ဖျက်ထားတာကြောင့် ခန့်မှန်းခြေမဲဆန္ဒရှင် ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကျော်လောက် မဲပေးခွင့် ဆုံးရှုံးမယ့် အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
သမ်မတနဲ့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ကွိုတငျမဲပေး
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျ အပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံအဝနျး လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲအတှကျ ကွိုတငျမဲတှေ ဒီကနေ့ပဲ စပေးနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မမခေက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျ ရှေးကောကျပှဲနေ့မှာ အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ မဲမပေးနိုငျသူတှေ အပါအဝငျ နိုငျငံအဝနျး ကွိုတငျမဲတှေ စပေးနရောမှာ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျ တို့ဟာလညျး မဲဆန်ဒနယျပွငျပမှာ ရောကျရှိနသေူတှအေဖွဈ နပွေညျတောျမှာ မဲပေးခဲ့ကွတာပါ။ ဇမ်ဗူသီရိမွို့နယျ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ အဖှဲ့ခှဲရုံးမှာ ကွိုတငျမဲပေးခဲ့တဲ့ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျကတော့ လူထုထောကျခံမှုကို ယုံကွညျကွောငျး မဲပေးအပွီးမှာပဲ သတငျးထောကျတှကေို ပွောသှားပါတယျ။
"ပွညျသူတှကေတော့ ယုံကွညျအားကိုးပွီးသားပါ။ ပွညျတှအေပေါျမှာ ကနြောျတို့က ယုံကွညျမှု အပွည့ျရှိပါတယျ။ ပွညျသူတှကေလညျး ကနြောျတို့ကို ယုံကွညျမှုအပွည့ျရှိတယျလို့ယုံကွညျထားပါတယျ။"
ရနျကုနျတိုငျး အပါအဝငျ ကိုဗဈရောဂါ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ အိမျပွငျမထှကျဖို့ အမိန့ျထုတျထားတဲ့ နရောတှမှော အသကျ ၆၀ နဲ့အထကျ မဲဆန်ဒရှငျတှေ၊ နာမကနြျးဖွဈနသေူတှေ၊ ကပျရောဂါကာလ သကျဆိုငျရာမဲဆန်ဒနယျမွေ ပွငျပမှာ ရောကျနသေူတှနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲနေ့မှာ အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ မဲမပေးနိုငျတဲ့ နိုငျငံဝနျထမျးတှပေါ ကွိုတငျမဲတှေ စပေးနကွေတာပါ။
တကြော့ပွနျကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ စတငျခဲ့တဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာလညျး မဲဆန်ဒနယျမွေ တောျတောျမြားမြား ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျပမေဲ့ စဈတှမွေို့တောျလို နရောမြိုးမှာတော့ နိုငျငံဝနျထမျးတှနေဲ့ သကျကွီးပိုငျးတှေ ကွိုတငျမဲတှေ စပေးနကွေပါတယျ။
ကပျရောဂါကာလ ကန့ျသတျခကြျတှနေဲ့ စညျးကမျးတှကွေား ကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲမှာ အဆငျမပွမှေုတှေ ရှိတယျလို့ ပွောသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။ စဈကိုငျးမွို့ တကောငျးရပျကှကျက အသကျ ၇၅ နှဈအရှယျ ဦးအောငျကိုကတော့ အရငျရှေးကောကျပှဲတှနေဲ့ မတူတဲ့ အခကျအခဲတခြို့နဲ့ ကွုံခဲ့ရတယျလို့ ပွောပါတယျ။
"ကှာခွားတယျ။ အစီအစဉျက နညျးနညျးအဆငျသိပျပွီး မပွဘေူး။ ဒုတိယအကွိမျပေးရတာလောကျ အဆငျမပွဘေူး။ ဒီပုံစံတိုငျးဆိုရငျ.. ရပျကှကျ အုပျခြုပျရေးမှူးရုံးတှမှော မဲပေးတာကတော့ အဆငျမပွဘေူး။ လူတှကေ ရှုပျရှကျခတျတယျ။ မဲထုတျရတာနဲ့ နယျမွေ ၁၊ ၂၊ ၄ ပေါငျးထားတော့ အသကျကွီးတဲ့သူတှေ ခကျတယျ။ အတှေ့အကွုံရှိတော့ ကနြောျတို့က အဆငျပွတေယျ။ အတှေ့အကွုံ မရှိသူတှကေ ခကျမယျ။"
ဒီတကွိမျရှေးကောကျပှဲကို ကပျရောဂါကာလအတှငျးမှာ ကငြျးပမှာဖွဈတာကွောင့ျ ကွိုတငျမဲပေးသူတှေ သိသိသာသာ မြားလိမ့ျမယျလို့လညျး ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး သကျကွီးပိုငျးတှေ အပါအဝငျ ကွိုတငျမဲပေးခှင့ျရသူတှေ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့ နရောမှာ အခကျအခဲတှေ ရှိနတောကွောင့ျ ရှေးကောကျပှဲနေ့ဟာ ကွီးမားတဲ့ စိနျခေါျမှု ဖွဈနိုငျတယျလို့လညျး မှနျပွညျနယျရှေးကောကျပှဲ လေ့လာစောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့က ဦးမောငျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။
"သကျကွီးရှယျအိုတှမှော တနျးဆီရတာမို့ အခကျအခဲတှတေောျတောျရှိတယျ။ မလိုအပျဘဲ လူမြားတာတှေ ရှိတယျ။ တခြိူ့တှမှော မဲပေးတဲ့ အသိပညာ အားနညျးတော့ကွာတယျ။ မိနဈ ၂၀ လောကျ ကွာတယျ။ စောင့ျကွည့ျတာ ၉ နာရီကနေ ၃ နာရီထိ ကို ၁၀၀ ကြောျပဲပွီးတယျ။ အဲဒီတော့ တကယျမဲကွီးပေးတဲ့နေ့မှာ ခကျခဲနိုငျတယျ။"
ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျကတော့ ကပျရောဂါကူးစကျမှု အန်တရာယျကာကှယျရေး အစီအမံတှနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပဖို့ ကွိုတငျလေ့ကငြ့ျ ပွငျဆငျထားတယျလို့ ပွောဆိုထားပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲမှာ အမှားအယှငျးတှေ ကွုံရမယျဆိုရငျလညျး ဖွရှေငျးနိုငျအောငျ ကွိုးစားမှာဖွဈကွောငျး ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ ဦးခငျမောငျဦးက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့ဆီမှာ တရားဝငျ official အနနေဲ့တော့ ဒီလို အခကြျအလကျတှေ ရောကျတာမြိုးတော့ မရှိသေးပါဘူး။ ကနြောျတို့ ရုံးမှာလညျး ရှိပါတယျ။ မွပွေငျမှာ ဖွဈလညျး သကျဆိုငျရာကောျခှဲတှကေ ဖွရှေငျးဆောငျရှကျပေးပါတယျ။ ရုံးခြုပျက ဆုံးဖွတျပေးဆိုလညျး ရုံးခြုပျကိုရောကျပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ကိစ်စတှလေညျး ကနြောျတို့ အဆုံးအဖွတျ ပေးပွီး ဖွဈပါတယျ။ အစောပိုငျးကကိစ်စကို ကနြောျတို့ဥပဒနေဲ့အညီ ညှှနျကွားလုပျဆောငျပွီးလညျးဖွဈပါတယျ။ ဒါတှကေ ပွလေညျအောငျ ကောျခှဲအဆင့ျဆင့ျက ဥပဒနေဲ့ အညီဆောငျရှကျနတောဖွဈပါတယျ။ တနိုငျငံလုံးဆောငျရှကျတာမှာ ဒီလိုလေးတှတေော့ အငွငျးပှားသလိုပဲဖွဈဖွဈ၊ ပွောတာဆိုတာလေးတှတေော့ ရှိလာနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့က ဥပဒနေဲ့ အညီဆောငျရှကျပေးမှာဖွဈပါတယျ။"
နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲမှာတော့ နိုငျငံရေးပါတီပေါငျး ၉၀ ကြောျနဲ့ တသီးပုဂ်ဂလလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျကွမှာဖွဈပွီး မဲပေးခှင့ျရှိသူ ၃၇ သနျးကြောျ ရှိမယျလို့လညျး ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး လှတျလပျမြှတတဲ့ အခွအေနတှေေ မရှိဘူးဆိုပွီး ပွညျနယျနဲ့ တိုငျး ၆ ခုက မဲဆန်ဒနယျမွတေခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပမယ့ျအစီအစဉျကို ပယျဖကြျထားတာကွောင့ျ ခန့ျမှနျးခွမေဲဆန်ဒရှငျ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကြောျလောကျ မဲပေးခှင့ျ ဆုံးရှုံးမယ့ျ အခွအေနမှော ရှိနပေါတယျ။
