{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို လမ်းပေါ်ထွက် ကန့်ကွက်ကြတဲ့ ၆ ရက်မြောက်နေ့မှာ ရန်ကုန်မြို့ရောက် တိုင်းရင်းသား လူနည်းစုတွေလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်လာကြပါတယ်။ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုအတွင်း တိုင်းရင်းသား ၁၆ မျိုး စုစည်းပြီး စစ်အာဏာရှင်စနစ်နဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ် အခြေခံဥပဒေ ဖျက်သိမ်းရေးတို့ကိုလည်း တောင်းဆိုခဲ့ကြတာပါ။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ကိုယ်တိုင်သတင်းသွားယူခဲ့တဲ့ VOA မြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြထားပါတယ်။
ရန်ကုန်မြို့ရောက် တိုင်းရင်းသားလူမျိုး ၁၆ မျိုးဟာ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အထွေထွေသပိတ်ကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းပြီး ဒီနေ့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြတာပါ။ လက်ရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အထွေထွေသပိတ်ကော်မတီက ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့အခြေအနေကို နာဂတိုင်းရင်းသားလူငယ်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကိုခါးနူးက VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“အခုလောလောဆယ်က ကရင်အမျိုးသားနေ့ဖြစ်သလို ကရင်အမျိုးသားတွေက ဦးဆောင်ပြီးတော့ မြေနီကုန်းကနေ ရွှေဂုံတိုင်ထိ ချီတက် ဆန္ဒပြတာဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက်က စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဖျက်သိမ်းဖို့ရယ်။ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေဖျက်သိမ်းဖို့၊ နောက်ပြီးတော့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနစ် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ဖို့ရယ်နဲ့ နောက်ဆုံးတော့ မတရားဖမ်းဆီးခံ ပြည်သူများအားလုံး လွှတ်ပေးဖို့အတွက် ကျနော်တို့ တောင်းဆိုပြီးတော့ ချီတက် ဆန္ဒပြတာဖြစ်ပါတယ်။”
ရန်ကုန်မြို့ရောက် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးတွေဟာ မနက်၈နာရီမှာ မြေနီကုန်း ပဒုမ္မာပန်းခြံမှာ စုဝေးဟောပြောကြပြီးနောက် ရွှေဂုံတိုင်ကို ချီတက်ခဲ့ကြရာမှာ လူဦးရေ တစ်သောင်း လောက် ပါဝင်မယ်လို့ စီစဉ်သူတွေက ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။ ပဒုမ္မာပန်းခြံဟောပြောပွဲမှာတော့ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တုန်းက အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လည်းဖြစ် လက်ရှိ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးက ကရင်တိုင်းရင်းသားရေးရာ ဝန်ကြီးအဖြစ် ရွေးခြယ်ခံထားရတဲ့ စူစန်နာ လှလှစိုးလည်း ဟောပြောခဲ့ပါတယ်။
“ပြီးခဲ့တဲ့ အစိုးရခေတ်မှာလည်း ကျမဟာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တစ်ယောက်အနေနဲ့ ၅နှစ်လုံးလုံး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၀၈ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေအောက်မှာ ကျမတို့ ဘာမှ လုပ်ခွင့်မရခဲ့ပါဘူး။ ကျမတို့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ တောင်းဆိုမှုဟာ ၂၀၀၈အောက်မှာပဲ မှေးမှိန် ပျောက်ကွယ်ခဲ့ရတာ ကျမရဲ့ ကိုယ်တွေ့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကျမတို့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံဖျက်သိမ်းရေးကိုလည်း ရဲရဲဝံဝံထောက်ခံပါတယ်လို့ ပြောလိုပါတယ်။”
ရခိုင်တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးကလည်း ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံကြောင့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး အဟန့်အတားတွေ ကြုံနေရတဲ့အခြေအနေကို အလေးထား ပြောသွားပါတယ်။
“အခု လက်ရှိ အနိုင်ရပါတီအနေနဲ့လည်းပဲ အခု ကျမတို့ တော်လှန်ရေးကာလမှာလည်းပဲ ကတိပြုရမယ့်အချက်တွေရှိပါတယ်။ ကျမတို့ ဒီ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်ကို လုံး၀ ပြန်ဝင်လို့ မရပါဘူး။ အဲဒါ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါကိုလည်းပဲ ကျမ ဒီနေရာမှာ ထပ်လောင်းပြောချင်ပါတယ်ရှင်။”
ကချင်တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးကလည်း ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးအတွက် အားလုံးပါဝင်ဖို့ တိုက်တွန်းသွားပါတယ်။
“ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ လူမျိုးများကြား ငြိမ်းချမ်းစွာအတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ဖို့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ပေါ်ပေါက်လာရေးဟာ အလွန်ကို အရေးကြီးလှပါတယ်။ ကျနော်တို့ ကချင်လူမျိုးများဟာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကတိပေးခဲ့တဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ပေါ်ပေါက်ရေးကို နှစ်ပေါင်း ၆၀ တောင်းဆိုနေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အာဏာရှင်စနစ်ဖျက်သိမ်းရေး၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့နည်းကို အမြန်အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ဖို့ ဗမာ မိတ်ဆွေများအနေနဲ့လည်း လက်ခံပေးကြဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ ”
ဒီကနေ့ တက်ရောက်လာတဲ့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု ၁၆ စုကတော့ ကချင်၊ ကရင်၊ ချင်း၊ ရခိုင်၊ ရှမ်း၊ ဗမာ၊ လီဆူး၊ နာဂ၊ ဝ၊ ပအိုဝ်း၊ တအန်း(ပလောင်)၊ ကတူး၊ ဒိုင်နက်၊ မြို၊ အင်းသား၊ မရမာကြီး၊ သက်တို့ဖြစ်ကြပြီး ဟိန္ဒူဘာသာဝင် တမီးလ်လူမျိုးနဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် တွေလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။
...........................................
{{Unicode}}
မွနျမာစဈတပျက အာဏာသိမျးတာကို လမျးပေါျထှကျ ကန့ျကှကျကွတဲ့ ၆ ရကျမွောကျနေ့မှာ ရနျကုနျမွို့ရောကျ တိုငျးရငျးသား လူနညျးစုတှလေညျး ပူးပေါငျးပါဝငျလာကွပါတယျ။ ဆန်ဒပွလှုပျရှားမှုအတှငျး တိုငျးရငျးသား ၁၆ မြိုး စုစညျးပွီး စဈအာဏာရှငျစနဈနဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှဈ အခွခေံဥပဒေ ဖကြျသိမျးရေးတို့ကိုလညျး တောငျးဆိုခဲ့ကွတာပါ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ကိုယျတိုငျသတငျးသှားယူခဲ့တဲ့ VOA မွနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွထားပါတယျ။
ရနျကုနျမွို့ရောကျ တိုငျးရငျးသားလူမြိုး ၁၆ မြိုးဟာ တိုငျးရငျးသားလူမြိုးမြား အထှထှေသေပိတျကောျမတီကို ဖှဲ့စညျးပွီး ဒီနေ့ ဆန်ဒပွပှဲမှာ ပူးပေါငျးပါဝငျခဲ့ကွတာပါ။ လကျရှိ တိုငျးရငျးသားလူမြိုးမြား အထှထှေသေပိတျကောျမတီက ဆောငျရှကျခဲ့တဲ့အခွအေနကေို နာဂတိုငျးရငျးသားလူငယျတဈဦးဖွဈတဲ့ ကိုခါးနူးက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“အခုလောလောဆယျက ကရငျအမြိုးသားနေ့ဖွဈသလို ကရငျအမြိုးသားတှကေ ဦးဆောငျပွီးတော့ မွနေီကုနျးကနေ ရှှဂေုံတိုငျထိ ခြီတကျ ဆန်ဒပွတာဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့ရဲ့ ဘုံသဘောတူညီခကြျက စဈအာဏာရှငျစနဈ ဖကြျသိမျးဖို့ရယျ။ ၂၀၀၈ အခွခေံဥပဒဖေကြျသိမျးဖို့၊ နောကျပွီးတော့ ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီနဈ ပွညျထောငျစုတညျဆောကျဖို့ရယျနဲ့ နောကျဆုံးတော့ မတရားဖမျးဆီးခံ ပွညျသူမြားအားလုံး လှှတျပေးဖို့အတှကျ ကနြောျတို့ တောငျးဆိုပွီးတော့ ခြီတကျ ဆန်ဒပွတာဖွဈပါတယျ။”
ရနျကုနျမွို့ရောကျ တိုငျးရငျးသားလူမြိုးတှဟော မနကျ၈နာရီမှာ မွနေီကုနျး ပဒုမ်မာပနျးခွံမှာ စုဝေးဟောပွောကွပွီးနောကျ ရှှဂေုံတိုငျကို ခြီတကျခဲ့ကွရာမှာ လူဦးရေ တဈသောငျး လောကျ ပါဝငျမယျလို့ စီစဉျသူတှကေ ခန့ျမှနျးထားကွပါတယျ။ ပဒုမ်မာပနျးခွံဟောပွောပှဲမှာတော့ ၂၀၁၅ ခုနှဈတုနျးက အမြိုးသားလှှတျတောျကိုယျစားလှယျလညျးဖွဈ လကျရှိ ရနျကုနျတိုငျးဒသေကွီးက ကရငျတိုငျးရငျးသားရေးရာ ဝနျကွီးအဖွဈ ရှေးခွယျခံထားရတဲ့ စူစနျနာ လှလှစိုးလညျး ဟောပွောခဲ့ပါတယျ။
“ပွီးခဲ့တဲ့ အစိုးရခတျေမှာလညျး ကမြဟာ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ တဈယောကျအနနေဲ့ ၅နှဈလုံးလုံး တာဝနျထမျးဆောငျခဲ့တယျ။ ဒါပမေဲ့ ၂၀၀၈ဖှဲ့စညျးပုံဥပဒအေောကျမှာ ကမြတို့ ဘာမှ လုပျခှင့ျမရခဲ့ပါဘူး။ ကမြတို့ တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ တောငျးဆိုမှုဟာ ၂၀၀၈အောကျမှာပဲ မှေးမှိနျ ပြောကျကှယျခဲ့ရတာ ကမြရဲ့ ကိုယျတှေ့ပဲ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတော့ ကမြတို့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံဖကြျသိမျးရေးကိုလညျး ရဲရဲဝံဝံထောကျခံပါတယျလို့ ပွောလိုပါတယျ။”
ရခိုငျတိုငျးရငျးသား ကိုယျစားလှယျတဈဦးကလညျး ၂၀၀၈ ခုနှဈ ဖှဲ့စညျးပုံကွောင့ျ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေး အဟန့ျအတားတှေ ကွုံနရေတဲ့အခွအေနကေို အလေးထား ပွောသှားပါတယျ။
“အခု လကျရှိ အနိုငျရပါတီအနနေဲ့လညျးပဲ အခု ကမြတို့ တောျလှနျရေးကာလမှာလညျးပဲ ကတိပွုရမယ့ျအခကြျတှရှေိပါတယျ။ ကမြတို့ ဒီ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒအေောကျကို လုံး၀ ပွနျဝငျလို့ မရပါဘူး။ အဲဒါ အရေးကွီးပါတယျ။ ဒါကိုလညျးပဲ ကမြ ဒီနရောမှာ ထပျလောငျးပွောခငြျပါတယျရှငျ။”
ကခငြျတိုငျးရငျးသား ကိုယျစားလှယျတဈဦးကလညျး ဖကျဒရယျပွညျထောငျစုတညျဆောကျရေးအတှကျ အားလုံးပါဝငျဖို့ တိုကျတှနျးသှားပါတယျ။
“ပွညျထောငျစုမွနျမာနိုငျငံမှာရှိတဲ့ လူမြိုးမြားကွား ငွိမျးခမြျးစှာအတူ ယှဉျတှဲနထေိုငျဖို့ ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီပွညျထောငျစု ပေါျပေါကျလာရေးဟာ အလှနျကို အရေးကွီးလှပါတယျ။ ကနြောျတို့ ကခငြျလူမြိုးမြားဟာ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးကတိပေးခဲ့တဲ့ ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီပွညျထောငျစု ပေါျပေါကျရေးကို နှဈပေါငျး ၆၀ တောငျးဆိုနခေဲ့ခွငျးဖွဈပါတယျ။ အာဏာရှငျစနဈဖကြျသိမျးရေး၊ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးရဲ့နညျးကို အမွနျအကောငျအထညျဖောျနိုငျဖို့ ဗမာ မိတျဆှမြေားအနနေဲ့လညျး လကျခံပေးကွဖို့ တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။ ”
ဒီကနေ့ တကျရောကျလာတဲ့ တိုငျးရငျးသားလူမြိုးစု ၁၆ စုကတော့ ကခငြျ၊ ကရငျ၊ ခငြျး၊ ရခိုငျ၊ ရှမျး၊ ဗမာ၊ လီဆူး၊ နာဂ၊ ဝ၊ ပအိုဝျး၊ တအနျး(ပလောငျ)၊ ကတူး၊ ဒိုငျနကျ၊ မွို၊ အငျးသား၊ မရမာကွီး၊ သကျတို့ဖွဈကွပွီး ဟိန်ဒူဘာသာဝငျ တမီးလျလူမြိုးနဲ့ အစ်စလာမျဘာသာဝငျ တှလေညျး ပူးပေါငျးပါဝငျခဲ့ကွပါတယျ။
