ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္မတုိင္ခင္မွာပဲ ရခုိင္ျပည္နယ္ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ပုိမုိႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch က တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနေတြကုိ လတ္တေလ ကုိင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြဟာ လုံေလာက္မႈ မရွိဘူးလုိ႔လည္း HRW အဖဲြ႔က ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ အဖဲြ႔၀င္ေတြရဲ႕ ခရီးစဥ္မတုိင္ခင္ ေသာၾကာေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြကုိ ကုိယ္တုိင္သြားေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ ေမခက အျပည့္အစုံကုိ ေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲ တေက်ာ့ျပန္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြအတြင္း ျမန္မာလုံၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ အားရေက်နပ္စရာ မရွိတဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ဒီထက္ပုိ ႀကိဳးပမ္းဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း HRW အမႈေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး မစၥတာ Kenneth Roth က တုိက္တြန္းလုိက္တာပါ။
"အခုလိုမ်ိဳးဒါနဲ႔႔ပတ္သတ္လို႔ ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီကေျဖရွင္းျခင္းမရွိလာလို႔ ဘာျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔လူသတ္မွႈနဲ႔ျပစ္ဒဏ္ မခံစားရသလို ျဖစ္လာတယ္။ ျပစ္ဒဏ္မခံရဘဲျဖစ္ေနရင္ ျပစ္ဒဏ္ခံရသူေတြက တရားမမွ်တရာေရာက္သလို ဒါေတြက ဆက္လက္ျဖစ္ေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကဘာမွမလုပ္တာကို အင္မတန္စိတ္ပ်က္လ်က္ရွိပါတယ္။က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာမွာက်ဴးလြန္ခဲ့တာေတြအတြက္ ႏိုင္ငံတကာခံုရံုးတင္ ဖို႔၊ ၿပီးရင္ တခ်ိဳ႕သူေတြကို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈနဲ႔ လက္နက္တင္သြင္းတာပိတ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔လိုခ်င္ပါတယ္။"
ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က ဆုိးရြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေ ဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး မရွိခဲ့သလုိ၊ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဗီတုိအာဏာသုံးခြင့္ရွိတဲ့ အၿမဲတမ္း အဖဲြ႔၀င္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ပ်က္ကြက္မႈေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း သူက ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရဘက္အေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္ကို ထြက္ေျပးေအာင္ဖိအားေတြေပးခဲ့တာေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ကာ အဓမၼျပဳက်င့္ တာ၊အစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့တာေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကိုခံဖို႔ကို လည္းတိုက္တြန္းသြားပါေသးတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသားေပးဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းသြားတဲ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ တြင္း မွာလြတ္လပ္စြာသြားခြင့္ ေပးဖို႔လည္းေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပန္လည္လက္ခံဖို႔ေဆာင္ရြက္ေနတာမွာလည္း မလိုလားအပ္တဲ့ စစ္ေဆးမႈေတြရွိေနတာက ျပန္လာေစဖို႔ ေႏွာင့္ေႏွးေစတဲ့အျပင္ ျပန္လာႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္တာမွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အတြက္ တန္းတူအခြင့္အေရးနဲ႔လံုၿခံဳမႈမေပးႏိုင္တာေတြေၾကာင့္ ၾကန္႔ၾကာမႈေတြ ျဖစ္ေစတယ္လို႔မစၥတာ Kenneth Roth ကဆိုပါတယ္။
HRW က အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖြဲ႔က Richard Weir ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္ပဋိ ပကၡအတြင္းမွာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ေနမႈေတြနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ဘဂၤလားေဒရွ္ေရာက္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆီကို သြားေရာက္ေမးျမန္း ၿပီး ျပဳစုထားၿပီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က က်ဴးလြန္မႈေတြကို ေရွာင္ရွားေနတာမ်ိဳးမလုပ္သင့္ဘူးလို႔ေဝဖန္လိုက္ပါတယ္။
ဘယ္ေလာက္ထိ ျပစ္မႈက်ဳးလြန္ခဲ့သလဲ၊ က်ဴဳးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈ အေရအတြက္ ဆိုတာနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ဗီြအိုေအကေမးျမန္းတဲ့အခါ Richard Weir က
"က်ေနာ္တို႔က ေနရာအားလံုးကို သြားေရာက္ခြင့္ မရေသးပါဘူး။ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ် အခြင့္အေရးက်ဴးလြန္ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကိုလည္းမသိခဲ့ရပါဘူး။ ဒါက ျမန္မာအစိုးရက ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ်ကို ကမာၻက မသိေစခ်င္လို႔ပါ ။"
ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ အခုအခ်ိန္အထိ Human Rights Watch အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာဘက္က စြပ္စြဲေနမႈေတြကို ျငင္းဆန္ထားၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ကိုဘဂၤလားေဒရွ္ ဘက္ကို ထြက္ေျပးေအာင္ဖိအားေတြေပးခဲ့တာေတြမရွိခဲ့သလို စြပ္စြဲေနသလို အဓမၼျပဳက်င့္တာ၊ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္တာေတြ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ျငင္းဆန္ထားဆဲပါ။
ရခိုင္ေဒသတြင္းမွာ ေစာင့္ၾကည္႔ေလ့လာဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ Human Rights Watch အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရတာေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈထားတယ္လို႔ အစိုးရဘက္က ေဝဖန္ထားတာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ Human Rights Watch ရဲ႕ေစာင့္ၾကည္႕ေနမႈကို ဗီြအိုေအက ေမးျမန္းတာမွာ မစၥတာ Kenneth Roth က
"ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူအားလံုးကို က်ေနာ္တို႔အာရံုစိုက္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အဓိကေျပာခ်င္တာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ ကိုဖြင့္ေပးလိုက္ပါ။ ၿပီးရင္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ကိုလဲဖြင့္ေပးပါ။ ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူအားလံုး ဘယ္သူ႔ကိုမဆို ေျပာခြင့္ေပးပါ။ ဘယ္သူကတာဝန္ေတြရွိသလဲဆိုတာက ေတာ့ က်ဴးလြန္သူေတြ အေျမာက္အျမားရွိခဲ့တာပါ၊ ရခိုင္လူထုထဲက လူတခ်ိဳ႕လည္းပါပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဓိကတာဝန္ရွိတာက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကပါလို႔ အခုလိုျဖစ္လာတာပါ။"
ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ အစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြ ကေတာ့ ႏုိ္င္ငံတကာက စြပ္စဲြေနသလုိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မရွိေၾကာင္း ျငင္းဆန္ထားသလုိ၊ ျမန္မာစစ္တပ္ အရာရွိတခ်ဳိ႕ အပါအ၀င္ က်ဳးလြန္သူေတြကုိ အျပစ္ေပး အေရးယူတာေတြရွိေၾကာင္း တုံ႔ျပန္ထားၾကပါတယ္။
