(Zawgyi/Unicode)
အာဖရိကတိုက် မြောက်ပိုင်းက အာရပ်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ မော်ရိုကို နိုင်ငံက အစ္စရေးလ်နဲ့ ပုံမှန် ဆက်ဆံရေးလုပ်ခဲ့ပြီလို့ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြာသပတေးနေ့က ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
“ဒီနေ့က သမိုင်းဝင် တိုးတက်မှုရရှိတဲ့ နေ့ဖြစ်ကြောင်း၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မိတ်ဆွေ အစ္စရေးလ်နဲ့ မော်ရိုကို ဘုရင့်နိုင်ငံတို့ သံတမန် ဆက်ဆံရေး အပြည့်အဝ ထူထောင်ဖို့ သဘောတူခဲ့ကြပြီလို့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တိုးတက်မှုကြီး ဖြစ်ကြောင်း” သမ္မတ ထရမ့်က တွစ်တာမှာ ရေးပါတယ်။
အမေရိကန်တို့ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှုနဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ လေးလအတွင်း အစ္စရေးလ်နိုင်ငံနဲ့ သံတမန် ဆက်ဆံရေး ထူထောင်တဲ့ အာရပ် နိုင်ငံတွေထဲ မော်ရိုကိုက စတုတ္ထမြောက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာတာပါ။
မော်ရိုကိုနိုင်ငံထဲ ဆယ်စုနှစ်နဲ့ချီ အငြင်းပွားနေတဲ့ အနောက်ဆာဟာရဒေသအပေါ် မော်ရိုကိုနိုင်ငံက အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ဆိုင်မှု ရှိကြောင်း သမ္မတ ထရမ့်က သဘောတူလိုက်အပြီးမှာ အခု သဘောတူညီချက် ထွက်ပေါ်လာတာပါ။ အိမ်နီးချင်း အယ်လ်ဂျီးရီးယား နိုင်ငံက ထောက်ခံအားပေးနေတဲ့ အဲဒီ ဒေသက မော်ရိုကိုနိုင်ငံနေ ခွဲထွက်ဖို့ ကြိုးစားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အနောက် ဆာဟာရ နယ်မြေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားနေမှုအပေါ် ရေရှည်တည်တံ့ပြီး တရားမျှတတဲ့အဖြေရရှိဖို့က မော်ရိုကိုက ကမ်းလှမ်းထားတဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ် အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံပေးဖို့ပဲ ဖြစ်တယ်လို့ သမ္မတ အိမ်ဖြူတော်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပါရှိပါတယ်။
မော်ရိုကိုနိုင်ငံကလည်း အစ္စရေးလ်နဲ့ သံတမန် ဆက်ဆံရေး ပြန်လည် စတင်မှာ ဖြစ်ကြောင်း ကြာသပတေးနေ့မှာပဲ အတည်ပြု ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ အနောက်ဆာဟာရဒေသအပေါ် မော်ရိုကိုရဲ့ အချုပ်အခြာ အာဏာရှိမှုအပေါ်အမေရိကန်တို့က အသိအမှတ် ပြု တာကို လည်း သမိုင်းဝင် ဆုံးဖြတ်ချက်အဖြစ် ချီးကျူးလိုက်ပါတယ်။
သမ္မတ ထရမ့်နဲ့ မော်ရိုကို ဘုရင်Mohammed VIတို့ တယ်လီဖုန်းကတဆင့် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးပြီးတဲ့နောက် အစ္စရေးလ်နဲ့ သံတမန် ဆက်ဆံရေးပြန်စမယ်ဆိုတာကို မော်ရိုကို ဘုရင်က ပြောကြောင်း မော်ရိုကို နန်းတော်က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
မော်ရိုကိုနဲ့ အစ္စရေးလ်တို့အကြား ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွေမှာ ဆက်သွယ်ရေးရုံးတွေကိုTel Avivနဲ့ Rabatမြို့တွေမှာ အပြန်အလှန်ထား ရှိခဲ့ ပေမယ့် ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှာ ပိတ်ပစ်ခဲ့ကြပါတယ်။
...........
အစ်စရေးနဲ့ မောျရိုကိုနိုငျငံအကွား သံတမနျဆကျဆံရေး တညျဆောကျ
(Unicode)
အာဖရိကတိုကျ မွောကျပိုငျးက အာရပျနိုငျငံ တဈနိုငျငံဖွဈတဲ့ မောျရိုကို နိုငျငံက အစ်စရေးလျနဲ့ ပုံမှနျ ဆကျဆံရေးလုပျခဲ့ပွီလို့ အမရေိကနျ သမ်မတ ဒေါျနယျထရမ့ျက ကွာသပတေးနေ့က ကွညောလိုကျပါတယျ။
“ဒီနေ့က သမိုငျးဝငျ တိုးတကျမှုရရှိတဲ့ နေ့ဖွဈကွောငျး၊ ကြှနျတောျတို့ရဲ့ မိတျဆှေ အစ်စရေးလျနဲ့ မောျရိုကို ဘုရင့ျနိုငျငံတို့ သံတမနျ ဆကျဆံရေး အပွည့ျအဝ ထူထောငျဖို့ သဘောတူခဲ့ကွပွီလို့ အရှေ့အလယျပိုငျး ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ တိုးတကျမှုကွီး ဖွဈကွောငျး” သမ်မတ ထရမ့ျက တှဈတာမှာ ရေးပါတယျ။
အမရေိကနျတို့ ကွားဝငျဆောငျရှကျပေးမှုနဲ့ လှနျခဲ့တဲ့ လေးလအတှငျး အစ်စရေးလျနိုငျငံနဲ့ သံတမနျ ဆကျဆံရေး ထူထောငျတဲ့ အာရပျ နိုငျငံတှထေဲ မောျရိုကိုက စတုတ်ထမွောကျနိုငျငံ ဖွဈလာတာပါ။
မောျရိုကိုနိုငျငံထဲ ဆယျစုနှဈနဲ့ခြီ အငွငျးပှားနတေဲ့ အနောကျဆာဟာရဒသေအပေါျ မောျရိုကိုနိုငျငံက အခြုပျအခွာအာဏာပိုငျဆိုငျမှု ရှိကွောငျး သမ်မတ ထရမ့ျက သဘောတူလိုကျအပွီးမှာ အခု သဘောတူညီခကြျ ထှကျပေါျလာတာပါ။ အိမျနီးခငြျး အယျလျဂြီးရီးယား နိုငျငံက ထောကျခံအားပေးနတေဲ့ အဲဒီ ဒသေက မောျရိုကိုနိုငျငံနေ ခှဲထှကျဖို့ ကွိုးစားနတော ဖွဈပါတယျ။
အနောကျ ဆာဟာရ နယျမွနေဲ့ပတျသကျပွီး အငွငျးပှားနမှေုအပေါျ ရရှေညျတညျတံ့ပွီး တရားမြှတတဲ့အဖွရေရှိဖို့က မောျရိုကိုက ကမျးလှမျးထားတဲ့ ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျ အဆိုပွုခကြျကို ထောကျခံပေးဖို့ပဲ ဖွဈတယျလို့ သမ်မတ အိမျဖွူတောျရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ပါရှိပါတယျ။
မောျရိုကိုနိုငျငံကလညျး အစ်စရေးလျနဲ့ သံတမနျ ဆကျဆံရေး ပွနျလညျ စတငျမှာ ဖွဈကွောငျး ကွာသပတေးနေ့မှာပဲ အတညျပွု ကွညောလိုကျပါတယျ။ အနောကျဆာဟာရဒသေအပေါျ မောျရိုကိုရဲ့ အခြုပျအခွာ အာဏာရှိမှုအပေါျအမရေိကနျတို့က အသိအမှတျ ပွု တာကို လညျး သမိုငျးဝငျ ဆုံးဖွတျခကြျအဖွဈ ခြီးကြူးလိုကျပါတယျ။
သမ်မတ ထရမ့ျနဲ့ မောျရိုကို ဘုရငျMohammed VIတို့ တယျလီဖုနျးကတဆင့ျ ဆကျသှယျဆှေးနှေးပွီးတဲ့နောကျ အစ်စရေးလျနဲ့ သံတမနျ ဆကျဆံရေးပွနျစမယျဆိုတာကို မောျရိုကို ဘုရငျက ပွောကွောငျး မောျရိုကို နနျးတောျက ကွညောခကြျ ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
မောျရိုကိုနဲ့ အစ်စရေးလျတို့အကွား ၁၉၉၀ ခုနှဈတှမှော ဆကျသှယျရေးရုံးတှကေိုTel Avivနဲ့ Rabatမွို့တှမှော အပွနျအလှနျထား ရှိခဲ့ ပမေယ့ျ ၂၀၀၀ ပွည့ျနှဈမှာ ပိတျပဈခဲ့ကွပါတယျ။
