[Zawgyi/Unicode]
ကရင်ပြည်နယ်၊ ဖာပွန်မြို့နယ်၊ ပိုလိုထကျေးရွာက အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို ပစ္စည်းလုယက်၊ သတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်သားနှစ်ဦးကို အရေးယူပေးဖို့ KNU Concerned Group အပါဝင်ကရင်အဖွဲ့အစည်းတွေ တောင်းဆိုတဲ့သတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်က ပြောပြပေးပါမယ်။
ဖါးပွန်ခရိုင်မှာ မြန်မာစစ်တပ်တပ်သား နှစ်ဦးကနေ ပစ်သတ်ခဲ့တဲ့ ဒေသခံအမျိုးသမီး နော်မုနော် သေဆုံးမှုမှာ တရားမျှတမှုရရှိရေးအတွက် ကရင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအပါအဝင် ကရင်အဖွဲ့အစည်းတွေကနေ တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။
ပစ္စည်းလုယူ သတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တဲ့ တပ်မတော်သားနှစ်ဦးကို ထိရောက်စွာ အရေးယူပေးဖို့တောင်းဆိုကြောင်း KNU Concerned Group ပြောခွင့်ရ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး KNU ဒုဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ပဒိုနော်စီဖိုးရာစိန်က ပြောပါတယ်။
“ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်ပေါ့နော်။ ဗမာစစ်တပ်နှစ်ဦးကတော့ ဒီအမျိုးသမီးဆိုင်ကို သွားတာရှိတယ်။ ပြီးတော့သူရဲ့ ဆွဲကြိုးတွေကို လုယူပြီးတော့ သူပစ်သတ်ပြီးတော့ ထွက်ပြေးသွားဖြစ်တယ်ပေါ့လေ။ ဒီလိုဖြစ်ပျက်တာဟာ ကျမတို့ လုံးဝလက်မခံဘူး။ ဒါကို လုံးဝကန့်ကွက်တယ်လို့ ကျမတို့ ထုတ်ပြန်ထားတာ။ ဘာမှမပြစ်မရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတယောက်ကို ဒီလိုပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်တာမျိုးဟာ ဒါ လက်ခံနိုင်စရာမရှိဘူး။ ကျူးလွန်တဲ့လူတွေကိုတော့ ထိရောက်စွာအရေးယူဖို့ လိုအပ်နေတယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့က ဖာပွန်မြို့နယ်၊ ပိုလိုထာကျေးရွာနေ အသက် ၄၀ နှစ် အရွယ် နော်မုနော်ဆိုသူ အမျိုးသမီးကို အမှတ် (၈) စစ်ကွပ်ကဲရေးဌာနချုပ် (စကခ) လက်အောက်ခံ ခမရ-၄၀၉ တပ်ရင်းက တပ်မတော်သား နှစ်ဦးက ပစ်သတ်ခဲ့ပြီး လက်ဝတ်ရတနာတွေကိုလုယူတဲ့ဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။
မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့ မတရား ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၊ အကြောင်းမဲ့ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ အဓမ္မပြုကျင့်မှုတွေအပြင် ပြည်သူလူထုတွေရဲ့ ပစ္စည်းဥစ္စာတွေကို အတင်းအဓမ္မရယူခြင်းများ ရပ်တန့်သွားနိုင်ရေးနဲ့ ထိရောက်စွာအရေးယူ တားဆီးဟန့်တားနိုင်ရေးအတွက် Amnesty International (AI) နှင့် Human Right Watch စတဲ့ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းကနေ ဝင်ရောက်စုံစမ်းဖို့ တောင်းဆိုကြောင်းကိုလည်း ပဒိုနော်စီဖိုးရာစိန်ကပြောပါတယ်။
ကရင်ငြိမ်းချမ်းရေး အထောက်အကူပြုကွန်ရက် အစီအစဉ်တာဝန်ခံ နော်ဝါးခူရှီးကတော့ NCA အပစ်ရပ်လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ KNU ဒေသဘက်မှာ ဒီလို လုပ်ရပ်ကျူးလွန်တာမဖြစ်သင့်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“ဒါက အဖြစ်သင့်ဘူးနော်။ အခုကဒီ ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်တဲ့ကာလမှာ KNU လည်း NCA ထိုးထားတယ်။ ကျမတို့ ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဒီတရားဝင်ကျူးလွန်ခွင့်ပေးထားတဲ့စနစ်က ရှိတာကြာနေပြီးပေါ့နော်။ စနစ်ကြောင့် အပြစ်ရှိတဲ့ စစ်သားစစ်တပ်တွေဟာ သူတို့ အပြစ်မပေးဘူးဆိုတော့ ဒီလိုမျိုးဆက်ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။”
KNU - ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး တပ်မဟာ ၅ ဘက်ကလည်း ဒီဖြစ်စဉ်အပေါ် စုံစမ်းဖော်ထုတ် အရေးယူပေးဖို့ ကရင်ပြည်နယ် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေး ကော်မတီ (JMC-S) ကို ဇူလိုင်လ ၁၈ ရက်နေ့မှာ တိုင်ကြားစာပေးပို့ထားပါတယ်။
တပ်မတော်ဘက်ကတော့ ပြစ်မှုကျူးလွန်ထားတဲ့ စစ်သည်တွေကို အရေးယူသွားမယ်လို့ တပ်မတော်ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
“သူတို့ရဲ့လုပ်ဆောင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ အရေးယူသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပဏာမစစ်ကြောစစ်ဆေးချက်အရတော့ မှန်တယ်လို့ သိရတာပေါ့နော်။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးအရေးယူဆောင်ရွက်သွားပါမယ်။”
လက်ရှိပြစ်မှု ကျူးလွန်ထားတဲ့ တပ်သားအဆင့်ရှိ သန်းစိုးလွင်နှင့် ဟိန်းမင်းထက်တို့ နှစ် ဦးကို ဘီးလင်းတပ်နယ် စစ်ဘက်အချုပ်မှာ ချုပ်နှောင်ထာပြီး ပဏာမ စုံစမ်းဖော်ထုတ်ချက်အရ ပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံတဲ့အတွက် စစ်စည်းကမ်းအရဥပဒေနှင့်အညီ ထိရောက်စွာအရေးယူရန်အတွက် အမြန်ဆုံး စစ်ဆေးအရေးယူ ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ဇူလိုင် ၂၀ ရက်နေ့မှာ တပ်မတော်ကနေ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
တရားခံစစ်သည် နှစ် ဦးထွက်ပြေး၊ ပျောက်ဆုံးနေခြင်းနဲ့ မှုခင်းဖြစ်စဉ်အား သက်ဆိုင်ရာအထက်ဌာနတွေထံ အချိန်နှင့် တပြေးညီ သတင်းမပို့ခဲ့တဲ့ စခန်းမှတာဝန်ရှိသူတွေကိုလည်း စစ်တရားရုံးရဲ့ စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်အတိုင်း စစ်စည်းကမ်းအရ ထိရောက်စွာ အရေးယူသွားမယ်လို့လည်း ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့က ဖာပွန် ခရိုင်ဒေသ အရေးပေါ်ကူညီထောက်ပံ့ပေးရေး အဖွဲ့မှ စောအိုမူးဟာလည်း လယ်မူ ပလောဒေသကို သွားရောက် အကူအညီပေးတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်ပြီးရွာအပြန်မှာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ပစ်ခတ်မှုခံရပြီး သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။
KNU - ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးဟာ မြန်မာအစိုးရနဲ့ NCA အပစ်ရပ်လက်မှတ်ရေးထိုးထားပေမဲ့ ဖါးပွန်ခရိုင်ဘက်မှာတော့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွါးနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အထူးသဖြင့် ဒေသအတွင်း လမ်းဖေါက်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ KNU ဖါပွန်ခရိုင်တပ်မဟာ ၅ တပ်ဖွဲ့တို့အကြား စစ်ရေးတင်းမာနေသလို ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံရွာသားတွေ စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်နေရတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
လူသတျမှုစှဲခကြျနဲ့ မွနျမာစဈသားနှဈဦး တပျမတောျဖမျးဆီးအရေးယူ
ကရငျပွညျနယျ၊ ဖာပှနျမွို့နယျ၊ ပိုလိုထကြေးရှာက အမြိုးသမီးတဈဦးကို ပစ်စညျးလုယကျ၊ သတျဖွတျမှုကြူးလှနျခဲ့တဲ့ မွနျမာစဈသားနှဈဦးကို အရေးယူပေးဖို့ KNU Concerned Group အပါဝငျကရငျအဖှဲ့အစညျးတှေ တောငျးဆိုတဲ့သတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုနိုငျကှနျးအိနျက ပွောပွပေးပါမယျ။
ဖါးပှနျခရိုငျမှာ မွနျမာစဈတပျတပျသား နှဈဦးကနေ ပဈသတျခဲ့တဲ့ ဒသေခံအမြိုးသမီး နောျမုနောျ သဆေုံးမှုမှာ တရားမြှတမှုရရှိရေးအတှကျ ကရငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးမြားအပါအဝငျ ကရငျအဖှဲ့အစညျးတှကေနေ တောငျးဆိုခဲ့တာပါ။
ပစ်စညျးလုယူ သတျဖွတျမှု ကြူးလှနျတဲ့ တပျမတောျသားနှဈဦးကို ထိရောကျစှာ အရေးယူပေးဖို့တောငျးဆိုကွောငျး KNU Concerned Group ပွောခှင့ျရ ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံးKNU ဒုဥက်ကဋ်ဌဟောငျး ပဒိုနောျစီဖိုးရာစိနျက ပွောပါတယျ။
“ဇူလိုငျလ ၁၆ ရကျပေါ့နောျ။ ဗမာစဈတပျနှဈဦးကတော့ ဒီအမြိုးသမီးဆိုငျကို သှားတာရှိတယျ။ ပွီးတော့သူရဲ့ ဆှဲကွိုးတှကေို လုယူပွီးတော့ သူပဈသတျပွီးတော့ ထှကျပွေးသှားဖွဈတယျပေါ့လေ။ ဒီလိုဖွဈပကြျတာဟာ ကမြတို့ လုံးဝလကျမခံဘူး။ ဒါကို လုံးဝကန့ျကှကျတယျလို့ ကမြတို့ ထုတျပွနျထားတာ။ ဘာမှမပွဈမရှိတဲ့ အမြိုးသမီးတယောကျကို ဒီလိုပဈခတျသတျဖွတျတာမြိုးဟာ ဒါ လကျခံနိုငျစရာမရှိဘူး။ ကြူးလှနျတဲ့လူတှကေိုတော့ ထိရောကျစှာအရေးယူဖို့ လိုအပျနတေယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ဇူလိုငျလ ၁၆ ရကျနေ့က ဖာပှနျမွို့နယျ၊ ပိုလိုထာကြေးရှာနေ အသကျ ၄၀ နှဈ အရှယျ နောျမုနောျဆိုသူ အမြိုးသမီးကို အမှတျ (၈) စဈကှပျကဲရေးဌာနခြုပျ (စကခ) လကျအောကျခံ ခမရ-၄၀၉ တပျရငျးက တပျမတောျသား နှဈဦးက ပဈသတျခဲ့ပွီး လကျဝတျရတနာတှကေိုလုယူတဲ့ဖွဈစဉျ ဖွဈပှားခဲ့တာပါ။
မွနျမာ့တပျမတောျရဲ့ မတရား ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှု၊ အကွောငျးမဲ့ သတျဖွတျခွငျး၊ အဓမ်မပွုကငြ့ျမှုတှအေပွငျ ပွညျသူလူထုတှရေဲ့ ပစ်စညျးဥစ်စာတှကေို အတငျးအဓမ်မရယူခွငျးမြား ရပျတန့ျသှားနိုငျရေးနဲ့ ထိရောကျစှာအရေးယူ တားဆီးဟန့ျတားနိုငျရေးအတှကျ Amnesty International (AI) နှင့ျ Human Right Watch စတဲ့ နိုငျငံတကာ အဖှဲ့အစညျးကနေ ဝငျရောကျစုံစမျးဖို့ တောငျးဆိုကွောငျးကိုလညျး ပဒိုနောျစီဖိုးရာစိနျကပွောပါတယျ။
ကရငျငွိမျးခမြျးရေး အထောကျအကူပွုကှနျရကျ အစီအစဉျတာဝနျခံ နောျဝါးခူရှီးကတော့ NCA အပဈရပျလကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ KNU ဒသေဘကျမှာ ဒီလို လုပျရပျကြူးလှနျတာမဖွဈသင့ျဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“ဒါက အဖွဈသင့ျဘူးနောျ။ အခုကဒီ ငွိမျးခမြျးရေး တညျဆောကျတဲ့ကာလမှာ KNU လညျး NCA ထိုးထားတယျ။ ကမြတို့ ပွနျကွည့ျမယျဆိုရငျ ဒီတရားဝငျကြူးလှနျခှင့ျပေးထားတဲ့စနဈက ရှိတာကွာနပွေီးပေါ့နောျ။ စနဈကွောင့ျ အပွဈရှိတဲ့ စဈသားစဈတပျတှဟော သူတို့ အပွဈမပေးဘူးဆိုတော့ ဒီလိုမြိုးဆကျဖွဈနတောပေါ့နောျ။”
KNU - ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး တပျမဟာ ၅ ဘကျကလညျး ဒီဖွဈစဉျအပေါျ စုံစမျးဖောျထုတျ အရေးယူပေးဖို့ ကရငျပွညျနယျ ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျစဲရေးဆိုငျရာ ပူးတှဲစောင့ျကွည့ျရေး ကောျမတီ (JMC-S) ကို ဇူလိုငျလ ၁၈ ရကျနေ့မှာ တိုငျကွားစာပေးပို့ထားပါတယျ။
တပျမတောျဘကျကတော့ ပွဈမှုကြူးလှနျထားတဲ့ စဈသညျတှကေို အရေးယူသှားမယျလို့ တပျမတောျပွောခှင့ျရ ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
“သူတို့ရဲ့လုပျဆောငျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ အရေးယူသှားမှာဖွဈပါတယျ။ ပဏာမစဈကွောစဈဆေးခကြျအရတော့ မှနျတယျလို့ သိရတာပေါ့နောျ။ ဒါနဲ့ ပတျသကျပွီးအရေးယူဆောငျရှကျသှားပါမယျ။”
လကျရှိပွဈမှု ကြူးလှနျထားတဲ့ တပျသားအဆင့ျရှိ သနျးစိုးလှငျနှင့ျ ဟိနျးမငျးထကျတို့ နှဈ ဦးကို ဘီးလငျးတပျနယျ စဈဘကျအခြုပျမှာ ခြုပျနှောငျထာပွီး ပဏာမ စုံစမျးဖောျထုတျခကြျအရ ပွဈမှုကြူးလှနျခဲ့ကွောငျး ဝနျခံတဲ့အတှကျ စဈစညျးကမျးအရဥပဒနှေင့ျအညီ ထိရောကျစှာအရေးယူရနျအတှကျ အမွနျဆုံး စဈဆေးအရေးယူ ဆောငျရှကျသှားမယျလို့ ဇူလိုငျ ၂၀ ရကျနေ့မှာ တပျမတောျကနေ သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
တရားခံစဈသညျ နှဈ ဦးထှကျပွေး၊ ပြောကျဆုံးနခွေငျးနဲ့ မှုခငျးဖွဈစဉျအား သကျဆိုငျရာအထကျဌာနတှထေံ အခြိနျနှင့ျ တပွေးညီ သတငျးမပို့ခဲ့တဲ့ စခနျးမှတာဝနျရှိသူတှကေိုလညျး စဈတရားရုံးရဲ့ စဈဆေးတှေ့ရှိခကြျအတိုငျး စဈစညျးကမျးအရ ထိရောကျစှာ အရေးယူသှားမယျလို့လညျး ဖေါျပွထားပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ဧပွီလ ၅ ရကျနေ့က ဖာပှနျ ခရိုငျဒသေ အရေးပေါျကူညီထောကျပံ့ပေးရေး အဖှဲ့မှ စောအိုမူးဟာလညျး လယျမူ ပလောဒသေကို သှားရောကျ အကူအညီပေးတဲ့ လုပျငနျးတှေ လုပျဆောငျပွီးရှာအပွနျမှာ မွနျမာစဈတပျရဲ့ ပဈခတျမှုခံရပွီး သဆေုံးသှားခဲ့ပါတယျ။
KNU - ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံးဟာ မွနျမာအစိုးရနဲ့ NCA အပဈရပျလကျမှတျရေးထိုးထားပမေဲ့ ဖါးပှနျခရိုငျဘကျမှာတော့ တိုကျပှဲတှဖွေဈပှါးနဆေဲ ဖွဈပါတယျ။
အထူးသဖွင့ျ ဒသေအတှငျး လမျးဖေါကျလုပျနတေဲ့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ KNU ဖါပှနျခရိုငျတပျမဟာ ၅ တပျဖှဲ့တို့အကွား စဈရေးတငျးမာနသေလို ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံရှာသားတှေ စဈဘေးတိမျးရှောငျနရေတဲ့ အခွအေနမှော ရှိနပေါတယျ။
