(Zawgyi / Unicode)
ဒီကနေ့ လွိုင်ကော်မြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ ကယားပြည်နယ်နေ့ အခမ်းအနားကို တက်ရောက်လာတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် က တိုင်းရင်းသားတွေကြား စည်းလုံး ညီညွတ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ အခမ်းနားအပြီးမှာ လူထုဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်ခဲ့တဲ့ အပြင် ကရင်နီပြည် လူငယ်အင်အားစုနဲ့လည်း သီးခြားတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။
ဒီသတင်းအပြည့်အစုံကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြထားပါတယ်။
ဒီကနေ့ကျင်းပတဲ့ ၅၈ကြိမ်မြောက် ကယားပြည်နယ်နေ့ အခမ်းအနားကို နိုင်ငံတော် သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်က သဝဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့သလို နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကလည်း ကိုယ်တိုင်ပါဝင် တက်ရောက်ခဲ့တာပါ။
ဒီအခမ်းအနားမှာ အမှာစကားပြောကြားခဲ့တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က မြန်မာပြည်လို တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ ရှိတဲ့နိုင်ငံအတွက် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးဟာ သိပ်ကို အရေး ပါတာကြောင့် စည်းလုံးညီညွတ်ကြဖို့ တိုက်တွန်း ခဲ့ပါတယ်။
“ ကျမတို့နိုင်ငံဟာ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်လို့ ဒီနိုင်ငံဟာ တည်တံ့ ခိုင်မြဲဖို့၊ အေးချမ်းဖို့၊ သာယာဖို့၊ တိုးတက်ဖို့ဆိုလို့ရှိရင် တိုင်းရင်းသားအချင်းချင်းကြားမှာ ညီညွှတ်ဖို့ အင်မတန်မှ အရေးကြီးပါတယ်။ ညီညွတ်မှုဆိုတာလည်း စိတ်ဓါတ်ထဲက ငြိမ်းချမ်းရေးလိုပဲ စိတ်ထဲကနေ စတဲ့ ကိစ္စပါ။ ညီညွတ်မှုရှိဖို့ဆိုရင် တန်းတူညီမျှမှုရှိရမယ်။ မိတ်ဆွေ နှစ်ဦးဆိုတာ မိတ်ဆွေလို့ ခေါ်နိုင်ဖို့အတွက် နှစ်ဘက်စလုံးမှာ ညီညီမျှမျှ ရှိရမယ်။ တဘက်က အများကြီး အခွင့်အရေးရနေလို့ရှိရင် နှစ်ဦးဟာ ညီညီမျှမျှ မိတ်ဆွေ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကျမတို့ရဲ့နိုင်ငံဟာ တကယ်ပဲ တိုင်းရင်းသားများအချင်းချင်းမှာ ညီညွတ်ဖို့ ပြေလည်ဖို့ ဆိုရင် တန်းတူညီမျှမှုရဖို့ လိုတယ်။ တန်းတူညီမျှမှုရသင့်သလို ရနေတယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်ကလည်း ခိုင်မာလာဖို့ လိုပါတယ်။ ”
နိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရေရှည် ထိန်းနိုင်မယ့် ဖက်ဒရယ် စနစ်ဆီ ကို စည်းလုံးညီညွတ်မှုနဲ့ ဦးတည်သွားနေ တယ်လို့လည်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ တရားဥပဒေအရ ကျမတို့ဟာ အားလုံးညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ မျှမျှတတနေနိုင်အောင်လို့ ထိန်းထားပေးနိုင်တဲ့စနစ်မို့လို့ ကျမတို့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ဦးတည်တာပါ။ ကျမတို့ ဒီမိုကရေစီကို ဦးတည်တယ်။ ပြည်သူလူထုရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ကာကွယ်ဖု့ိ၊ ပြည်သူလူထု့ တာဝန်သိစိတ်တွေကို မြှင့်တင်ဖို့၊ ပြည်သူလူထုသာလျှင် ပြည်သူလူထုရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို အကောင်းဆုံး ကာကွယ်နိုင်မယ်ဆိုတာကို ကျမတို့ ယုံကြည်လို့။ ကျမတို့ ဖက်ဒရယ်ကို ဦးတည်တယ်။ ဖက်ဒရယ်သာလျှင် ကျမတို့လို တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ ရေရှည်ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မယ်၊ ရေရှည်တည်ငြိမ်ရေး၊ ရေရှည် တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး ယုံကြည်မှုပေါ်မှာ အခြေခံတဲ့ တိုးတက်ရေးကို ဖြစ်စေနိုင်မယ်ဆိုပြီး ကျမတို့ ဖက်ဒရယ်ကို ဦးတည်တာဖြစ်ပါတယ်။ ”
အခမ်းအနားပြီးနောက်မှာတော့ ပြည်နယ်ခမ်းမမှာ လူထုတွေ့ဆုံပွဲ တွေ ကျင်းပခဲ့သလို ကရင်နီပြည် လူငယ်များ အင်အားစုနဲ့ လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က သီးသန့်တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်မှာ ဒေသခံ လူငယ်တွေနဲ့ ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်သူတွေကြား ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ် တည်ဆောက်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပဋိပက္ခ ကြီးကြီးမားမား ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီတွေ့ဆုံပွဲမှာ ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ်ကိစ္စ အပြင် ကယားပြည်နယ်က တပ်သိမ်းမြေကိစ္စ၊ အဖမ်းဆီးခံ နေရတဲ့ တောင်သူများကိစ္စ နဲ့ လူငယ်များဆိုင်ရာ မူဝါဒကိစ္စရပ်တွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ကရင်နီပြည်လူငယ်များ အင်အားစုရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ခွန်းသောမတ်စ်က ပြောပါတယ်။
“ နံပတ်တစ်ကိစ္စဖြစ်တဲ့ တောင်သူကိစ္စတွေကတော့ သူ့အနေနဲ့ ဒီ လွိုင်ကော်ကနေ ပြန်သွားပြီးတာနဲ့ သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနနဲ့ တိုင်ပင်ပြီးတော့ တရားစွဲဆိုခံရတဲ့ တောင်သူအရေးကို ရှေ့နေချုပ်ရုံးနဲ့ တိုင်ပင်ပြီးတော့ ကူညီဆောင်ရွက်သွားမယ်ဆိုတဲ့ဟာတော့ ပြောသွားတယ်ပေါ့။ နံပတ်နှစ်ကိစ္စဖြစ်တဲ့ ကြေးရုပ်ကိစ္စကတော့ တိတိကျကျ ခုနက တောင်သူကိစ္စလိုမျိုး ပြောသွားတာမျိုး မရှိပါဘူးဗျ။ ကြေးရုပ်ကိစ္စကတော့ ပြဿနာတွေကိုတော့ ပြေလည်ခိုင်းစေချင်တယ်။ သို့သော် ဘယ်လို ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ကြမလဲ။ ဘယ်သူတွေပါမလဲဆိုတာတိတိကျကျ ပြောသွားတာမျိုးတော့ မရှိဘူး။ နံပတ်သုံးအချက် လူငယ်ရေးရာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စ ကျနော်တို့ ပြည်နယ်မှာကတော့ Youth Center တွေ တည်ဆောက်မယ်ဆိုတာကတော့ မှတ်တမ်းအဖြစ်နဲ့ပဲ ပြန်ပြီးတော့ ပြောသွားတာရှိတယ်။ အခြေအနေကတော့ ရှင်းရှင်းပြောရရင်တော့ ကျေနပ်မှု သိပ်မရှိဘူးပေါ့နော်။”
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ကရင်နီပြည်နယ် လူငယ်အင်အားစုတွေနဲ့ တွေ့ဆုံပြီးနောက်မှာ ရပ်မိရပ်ဖတွေနဲ့ လည်း တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ကို ပြည်နယ်အစိုးရက စီစဉ်ခဲ့ပေမဲ့ တွေ့ဆုံပွဲမှာ ဆွေးနွေးဖို့ အချိန်များများ မရနိုင်တာကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီတချို့က တက်ရောက်တာ မရှိခဲ့ကြောင်း ကယန်းအမျိုးသားပါတီ ဥက္ကဌ ခွန်းဘီတူးက ပြောပါတယ်။
................
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံနဲ့ ဆန်ဒပွကရငျနီလူငယျမြားတှေ့ဆုံခဲ့
(Unicode)
ဒီကနေ့ လှိုငျကောျမွို့မှာ ကငြျးပတဲ့ ကယားပွညျနယျနေ့ အခမျးအနားကို တကျရောကျလာတဲ့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ က တိုငျးရငျးသားတှကွေား စညျးလုံး ညီညှတျကွဖို့ တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။ အခမျးနားအပွီးမှာ လူထုဆှေးနှေးပှဲတကျရောကျခဲ့တဲ့ အပွငျ ကရငျနီပွညျ လူငယျအငျအားစုနဲ့လညျး သီးခွားတှေ့ဆုံ ဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ။
ဒီသတငျးအပွည့ျအစုံကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွထားပါတယျ။
ဒီကနေ့ကငြျးပတဲ့ ၅၈ကွိမျမွောကျ ကယားပွညျနယျနေ့အခမျးအနားကို နိုငျငံတောျ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျက သဝဏျလှှာပေးပို့ခဲ့သလို နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကလညျး ကိုယျတိုငျပါဝငျ တကျရောကျခဲ့တာပါ။
ဒီအခမျးအနားမှာ အမှာစကားပွောကွားခဲ့တဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက မွနျမာပွညျလို တိုငျးရငျးသားပေါငျးစုံ ရှိတဲ့နိုငျငံအတှကျ စညျးလုံးညီညှတျရေးဟာ သိပျကို အရေး ပါတာကွောင့ျ စညျးလုံးညီညှတျကွဖို့ တိုကျတှနျး ခဲ့ပါတယျ။
“ ကမြတို့နိုငျငံဟာ တိုငျးရငျးသားပေါငျးစုံနဲ့ ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ နိုငျငံတဈခုဖွဈလို့ ဒီနိုငျငံဟာ တညျတံ့ ခိုငျမွဲဖို့၊ အေးခမြျးဖို့၊ သာယာဖို့၊ တိုးတကျဖို့ဆိုလို့ရှိရငျ တိုငျးရငျးသားအခငြျးခငြျးကွားမှာ ညီညှှတျဖို့ အငျမတနျမှ အရေးကွီးပါတယျ။ ညီညှတျမှုဆိုတာလညျး စိတျဓါတျထဲက ငွိမျးခမြျးရေးလိုပဲ စိတျထဲကနေ စတဲ့ ကိစ်စပါ။ ညီညှတျမှုရှိဖို့ဆိုရငျ တနျးတူညီမြှမှုရှိရမယျ။ မိတျဆှေ နှဈဦးဆိုတာ မိတျဆှလေို့ ခေါျနိုငျဖို့အတှကျ နှဈဘကျစလုံးမှာ ညီညီမြှမြှ ရှိရမယျ။ တဘကျက အမြားကွီး အခှင့ျအရေးရနလေို့ရှိရငျ နှဈဦးဟာ ညီညီမြှမြှ မိတျဆှေ မဖွဈနိုငျပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ကမြတို့ရဲ့နိုငျငံဟာ တကယျပဲ တိုငျးရငျးသားမြားအခငြျးခငြျးမှာ ညီညှတျဖို့ ပွလေညျဖို့ ဆိုရငျ တနျးတူညီမြှမှုရဖို့ လိုတယျ။ တနျးတူညီမြှမှုရသင့ျသလို ရနတေယျဆိုတဲ့ ယုံကွညျခကြျကလညျး ခိုငျမာလာဖို့ လိုပါတယျ။ ”
နိုငျငံရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးကို ရရှေညျ ထိနျးနိုငျမယ့ျ ဖကျဒရယျ စနဈဆီ ကို စညျးလုံးညီညှတျမှုနဲ့ ဦးတညျသှားနေ တယျလို့လညျး ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
“ တရားဥပဒအေရ ကမြတို့ဟာ အားလုံးညီညီညှတျညှတျနဲ့ မြှမြှတတနနေိုငျအောငျလို့ ထိနျးထားပေးနိုငျတဲ့စနဈမို့လို့ ကမြတို့ ဖကျဒရယျစနဈကို ဦးတညျတာပါ။ ကမြတို့ ဒီမိုကရစေီကို ဦးတညျတယျ။ ပွညျသူလူထုရဲ့ အခှင့ျအရေးတှကေို ကာကှယျဖု့ိ၊ ပွညျသူလူထု့ တာဝနျသိစိတျတှကေို မွှင့ျတငျဖို့၊ ပွညျသူလူထုသာလြှငျ ပွညျသူလူထုရဲ့ အကြိုးစီးပှားကို အကောငျးဆုံး ကာကှယျနိုငျမယျဆိုတာကို ကမြတို့ ယုံကွညျလို့။ ကမြတို့ ဖကျဒရယျကို ဦးတညျတယျ။ ဖကျဒရယျသာလြှငျ ကမြတို့လို တိုငျးရငျးသားလူမြိုးပေါငျးစုံ နဲ့ ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ နိုငျငံတဈခုရဲ့ ရရှေညျငွိမျးခမြျးရေးကို ထိနျးသိမျးနိုငျမယျ၊ ရရှေညျတညျငွိမျရေး၊ ရရှေညျ တဈဦးနဲ့ တဈဦး ယုံကွညျမှုပေါျမှာ အခွခေံတဲ့ တိုးတကျရေးကို ဖွဈစနေိုငျမယျဆိုပွီး ကမြတို့ ဖကျဒရယျကို ဦးတညျတာဖွဈပါတယျ။ ”
အခမျးအနားပွီးနောကျမှာတော့ ပွညျနယျခမျးမမှာ လူထုတှေ့ဆုံပှဲ တှေ ကငြျးပခဲ့သလို ကရငျနီပွညျ လူငယျမြား အငျအားစုနဲ့ လညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက သီးသန့ျတှေ့ဆုံခဲ့ပါတယျ။ ကယားပွညျနယျမှာ ဒသေခံ လူငယျတှနေဲ့ ပွညျနယျ အုပျခြုပျသူတှကွေား ဗိုလျခြုပျကွေးရုပျ တညျဆောကျရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ပဋိပက်ခ ကွီးကွီးမားမား ရှိနတော ဖွဈပါတယျ။
ဒီတှေ့ဆုံပှဲမှာ ဗိုလျခြုပျကွေးရုပျကိစ်စ အပွငျ ကယားပွညျနယျက တပျသိမျးမွကေိစ်စ၊ အဖမျးဆီးခံ နရေတဲ့ တောငျသူမြားကိစ်စ နဲ့ လူငယျမြားဆိုငျရာ မူဝါဒကိစ်စရပျတှကေို ဆှေးနှေးခဲ့ကွောငျး ကရငျနီပွညျလူငယျမြား အငျအားစုရဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ခှနျးသောမတျဈက ပွောပါတယျ။
“ နံပတျတဈကိစ်စဖွဈတဲ့ တောငျသူကိစ်စတှကေတော့ သူ့အနနေဲ့ ဒီ လှိုငျကောျကနေ ပွနျသှားပွီးတာနဲ့ သကျဆိုငျရာဝနျကွီးဌာနနဲ့ တိုငျပငျပွီးတော့ တရားစှဲဆိုခံရတဲ့ တောငျသူအရေးကို ရှေ့နခြေုပျရုံးနဲ့ တိုငျပငျပွီးတော့ ကူညီဆောငျရှကျသှားမယျဆိုတဲ့ဟာတော့ ပွောသှားတယျပေါ့။ နံပတျနှဈကိစ်စဖွဈတဲ့ ကွေးရုပျကိစ်စကတော့ တိတိကကြြ ခုနက တောငျသူကိစ်စလိုမြိုး ပွောသှားတာမြိုး မရှိပါဘူးဗြ။ ကွေးရုပျကိစ်စကတော့ ပွူနာတှကေိုတော့ ပွလေညျခိုငျးစခေငြျတယျ။ သို့သောျ ဘယျလို ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျကွမလဲ။ ဘယျသူတှပေါမလဲဆိုတာတိတိကကြြ ပွောသှားတာမြိုးတော့ မရှိဘူး။ နံပတျသုံးအခကြျ လူငယျရေးရာနဲ့ပတျသကျတဲ့ကိစ်စ ကနြောျတို့ ပွညျနယျမှာကတော့ Youth Center တှေ တညျဆောကျမယျဆိုတာကတော့ မှတျတမျးအဖွဈနဲ့ပဲ ပွနျပွီးတော့ ပွောသှားတာရှိတယျ။ အခွအေနကေတော့ ရှငျးရှငျးပွောရရငျတော့ ကြနေပျမှု သိပျမရှိဘူးပေါ့နောျ။”
ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဟာ ကရငျနီပွညျနယျ လူငယျအငျအားစုတှနေဲ့ တှေ့ဆုံပွီးနောကျမှာ ရပျမိရပျဖတှနေဲ့ လညျး တှေ့ဆုံခဲ့ပါတယျ။ နိုငျငံရေးပါတီတှနေဲ့ တှေ့ဆုံဖို့ကို ပွညျနယျအစိုးရက စီစဉျခဲ့ပမေဲ့ တှေ့ဆုံပှဲမှာ ဆှေးနှေးဖို့ အခြိနျမြားမြား မရနိုငျတာကွောင့ျ နိုငျငံရေးပါတီတခြို့က တကျရောကျတာ မရှိခဲ့ကွောငျး ကယနျးအမြိုးသားပါတီ ဥက်ကဌ ခှနျးဘီတူးက ပွောပါတယျ။
