မြန်မာစစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှု Cornell တက္ကသိုလ်မှာ သုံးသပ်

{{Zawgyi/Unicode}}

ကုလသမဂ္ဂစင်မြင့်မှာ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားတွေ အထိုက်အလျောက် နေရာယူထားနိုင်ပေမယ့် ထိရောက်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေရရှိဖို့ ဒီထက်ပို စွမ်းဆောင်နိုင်ဖို့လိုနေတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောလိုက်ပါတယ်။ ကော်နယ်တက္ကသိုလ်ရဲ့ အရှေ့တောင်အာရှရေးရာအစီအစဉ်ကကျင်းပတဲ့ မြန်မာပြည်က စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုအခြေအနေ သုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲမှာ အခုလိုပြောတာပါ။ ဒီဆွေးနွေးပွဲအကြောင်းကို ကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ ကိုငြိမ်းချမ်းအေးက တင်ပြပေးထားပါတယ်။

အမေရိကန်ရဲ့ အိုင်ဗွီလိဂ် ထိပ်တန်းအဆင့်မြင့်တက္ကသိုလ်တခုဖြစ်တဲ့ နယူးယောက်ပြည်နယ်ထဲက ကော်နယ်တက္ကသိုလ်မှာကျင်းပတဲ့ မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့က ဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာ့အရေးအပေါ် ကမ္ဘာကအာရုံစိုက် အရေးယူဆောင်ရွက်နေတဲ့ အခြေအနေ၊ အိမ်နီးချင်းနဲ့ဒေသတွင်း နိုင်ငံတွရဲ့ရပ်တည်ချက်တွေကို အကျယ်တဝင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြတာပါ။

ကုလမှာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်နေရာ ဆက်ရှိနေလို့ အဓိက အစည်းအဝေးတွေ၊ နိုင်ငံချင်းသီးသန့်ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ မြန်မာ့အရေး ပြောဆိုဆွေးနွေးနေရတဲ့လမ်းကြောင်းရှိနေပြီး ဒါဟာ မြေပြင်မှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို နိုင်ငံတကာသိရှိစေလို့ အကျိုးရှိ‌တယ်လို့ ပွဲမှာ ဆွေးနွေးကြပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂမှာ စစ်တပ်ကိုယ်စားလှယ်ကို လုံးဝလက်မခံနိုင်တာကိုသိနေလို့ စစ်အုပ်စုဘက်ကလွှတ်တဲ့သူကို အသိအမှတ်မပြုတာ အားလုံးသဘောတူပေမယ့် တပြိင်တည်းမှာ တချို့နိုင်ငံတွေက သွေးတိုးစမ်းတဲ့အနေနဲ့ လက်ရှိ ကိုယ်စားလှယ်နေရာကိုလှစ်ဟထားဖို့ ကြိုးစားတာမျိုးတွေရှိတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ရှင်းပြပါတယ်။

“ကုလသမဂ္ဂ နယူးယောက်မှာရှိတဲ့သံတမန်တွေ၊ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုကို အပြည့်ထောက်ခံနေတဲ့ အမေရိကန်အပါအဝင် နိုင်ငံတွေရဲ့ ပြတ်ပြတ်သားသားရပ်တည်ပေးထားတဲ့အတွက်ကြောင့် အခုလိုမျိုးလက်ရှိ ရှိနေတဲ့ ပုံစံအတိုင်းပဲ ဆက်သွားနေရတာမျိုးရှိပါတယ်။ ဒါ‌ပေမယ့် ဒါဟာ ကျနော်တို လိုချင်တဲ့ဟာတော့ မဟုတ်သေးဘူး။ ကျနော်တို့လိုချင်တာက ပြည်သူတွေက အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ ပြည်သူတွေကလက်ခံထားတဲ့ ဒီ NUG အစိုးရရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့ တက်ရောက်ပြောဆိုခြင်းပုံစံမျိုးတွေကိုပဲ လိုချင်တဲ့အတွက်ကြောင့် အဲဒီ အဆင့်ရအောင် ဆက်ကြိုးစားသွားဖို့ လိုပါတယ်။”

မြန်မာ စစ်တပ်ကို အစိုးရလိုကို လုံးဝမသတ်မှတ်ထားလို့ သူ့အတွက်တော့ NUG ပြည်သူ့အစိုးရပဲရှိတယ်လို့လည်း သံအမတ်ကြီးက ပြောပါတယ်။

မြန်မာ့အရေး နိုင်ငံတကာဖိအားနဲ့ပတ်သက်လို့တော့ ဆွေးနွေးသူတဦးဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေးအင်စတီကျု (USIP) ရဲ့ အကြီးတန်း အကြံပေးလည်းဖြစ်၊ မြန်မာပြည်မှာ အရင် စစ်အစိုးရခေတ် သံအမတ်ကြီးတာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးခဲ့တဲ့ Ms. Priscilla Clapp က မြန်မာ့အရေးဟာ ယူကရိန်းနဲ့ မတူနိုင်လို့ အထူးသဖြင့် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံတွေရဲ့တုံ့ပြန်မှုကမတူညီနိုင်ဘူးလို့ ထောက်ပြပါတယ်။ ယူကရိန်းအရေးက ဥရောပက အနောက်မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုရှိနေလို့ အာရုံစိုက်မှုတွေပိုများနိုင်ပေမယ့် မြန်မာ့အရေးမှာလည်း အမေရိကန်အပါအဝင် တိုက်တွန်းလုပ်ဆောင်တာတွေ ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

တဘက်မှာလည်း တရုတ်နဲ့ရုရှားလို ဗီတိုအာဏာသုံးနိုင်တဲ့ နိုင်ငံတွေက စစ်အုပ်စုနဲ့ လက်တွဲနေလို့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက လက်တွေ့ထိရောက်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချနိုင်ဖို့ ဘယ်လောက် မျှော်လင့်နိုင်မလဲဆိုတဲ့တဲ့ ဗွီအိုအေရဲ့ သီးသန့် မေးမြန်းချက်ကိုတော့ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကိုက အခုလို ဖြေပါတယ်။

“လူတွေက အမြဲတမ်း စိုးရိမ်ထိတ်လန့်စွာ နေနေရတယ်။ ကြောက်ရွံ့စွာ နေ နေ ရတယ်။ ဒါတွေကို ရပ်တန့်ဖို့ဆိုရင် လေယာဉ်တွေ၊ ဗုံးကြဲတာတွေမလုပ်နိုင်အောင် Jet Fuel (ဂျက်လေယာဉ်ဆီ) တွေ ရပ်ကိုရပ်ပစ်ရမယ်။ နောက်ပြီးတော့ လက်နက်ရောင်းချမှုကို လုံးဝ ရပ်တန့်ရမယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်တပ်ရဲ့ Missionary တွေ လည်ပတ်နိုင်ဖို့အတွက်က ငွေရေးကြေးရေး စီးဆင်းမှုတွေ ရှိနေတဲ့အတွက်ကြောင့် လည်ပတ်နေတာပါ။ ဒါတွေကို ရပ်တန့်နိုင်တဲ့လမ်းတွေကို ရှာနိုင်တယ်ဆိုရင် ဒါဟာ ကျနော်တို့ အမြင်ပေါ့နော်၊ ပြည်သူတွေအမြင်ကတော့ အသေးလေးပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ဒါတွေကတော့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အချက်အလက်တွေလို့တော့ သုံးသပ်ပါတယ်။”

R2P (Responsibility to Protect) လို့ ခေါ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂတပ်ဖွဲ့၊ နိုင်ငံတကာစစ်တပ်တွေ စစ်ရေးအရဝင်ရောက်ဖြေရှင်းတဲ့နည်း၊ No Fly Zone လို့ ခေါ်တဲ့ “လေယာဉ်မပျံသန်းရဇုန်” (no fly zone) သတ်မှတ်နိုင်ရေးနဲ့ နယ်စပ်ဖြတ် ကျော်အကူအညီတွေ တိုက်ရိုက်ပေးနိုင်ဖို့ စတာတွေကို ကုလစင်မြင့်ထက်မှာ အမြဲတမ်း ဆက်လက် တိုက်တွန်းတောင်းဆိုနေမယ်လို့လည်း ဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောပါတယ်။ ဒါတွေ ဖြစ်လာနိုင်ဖို့က နိုင်ငံတကာရေးရာ နိုင်ငံရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီအခြေအနေအပေါ်မူတည်နေပြီး အဲဒီထဲမှာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့ပေးနိုင်ဖို့က ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုရှိနိုင်တယ် ဆိုပါတယ်။ ဒီလို နိုင်ငံတကာ နည်းလမ်း၊ ဖိအားတွေနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ အသက်ကို ကယ်တင်နိုင်မယ်လို့ ဦးကျော်မိုးထွန်းက ထောက်ပြပါတယ်။

ကော်နယ်တက္ကသိုလ်စကားဝိုင်းလို နိုင်ငံတကာက အာရုံစိုက် အလေးထားတဲ့ စင်မြင့်တွေကနေလည်း မြန်မာ့အရေးကို အမြဲမပြတ်တိုက်တွန်းတာ၊ သုတေသနစာတမ်းတွေထုတ်တာမျိုးကလည်း မူဝါဒ ဖော်ဆောင်သူတွေကို တိုက်ရိုက် ရောက်နိုင်တယ်လို့ ဆွေးနွေးသူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

အခု ဆွေးနွေးပွဲကို ဦးဆောင်မေးခွန်းတွေမေးပြီး စီစဉ် တင်ဆက်ပေးတဲ့ ကော်နယ်လ်တက္ကသိုလ်က ဒေါ်မေစပယ်ဖြူကလည်း ကော်နယ်လ်ရဲ့အရှေ့တောင် အာရှ အစီအစဉ် Southeast Asia Program က မြန်မာပြည်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ ရင်းမြစ်တွေရှိသလို စိတ်ဝင်စားမှုလည်းရှိတဲ့အပြင် ဒီလို အထင်ကရတက္ကသိုလ်တွေက အစိုးရရဲ့ မူဝါဒတွေ၊ ဥပဒေတွေ ပြဌာန်းချက်တွေ အပေါ် သက်ရောက်လို့ ဒီလို ဆွေးနွေးပွဲတွေက အကျိုးရှိတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။

“ကော်နယ်လ်က အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ မူဝါဒတွေကို အကြံပြုနိုင်စွမ်းတဲ့ တက္ကသိုလ်လည်း ဖြစ်တယ်၊ ဒီနေ့ Panel ဆွေးနွေးပွဲကနေထွက်လာတဲ့ မူဝါဒဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုတွေ၊ အကြံပြုချက်‌တွေက ကျောင်းသားတွေ၊ ကျောင်းသားဟောင်းတွေ ကော်နယ် Community တခုတည်းတင်မကဘူး၊ အမေရိကန်အစိုးရ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့သူတွေအထိကို အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိစေဖို့အတွက်တော့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။”

ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေး ဒုဝန်ကြီး ဦးမိုးဇော်ဦးကလည်း ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး မြန်မာ့အရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ ဖြေရှင်းဖို့ နိုင်ငံတကာက ကြိုးစားရာမှာ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေက အင်မတန် အရေးကြီးပြီး စစ်တပ်ရဲ့ ဖိနှိပ်မှုဒဏ်ခံလူထုအတွက် အကျိုးရှိပေမယ့် ဒါတွေရဲ့ ရင်းခံအကြောင်းဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာဖြေရှင်းဖို့က ပိုအရေးကြီးလို့ အာဆီယံနဲ့ နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ ဒါကို အလေးပေးဆောင်ရွက်ဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။ ဒ့ါ ပြင် နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်တွေကို စစ်အုပ်စုနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံလုပ်ဆောင်တာက ထိရောက်မှုအားနည်းပြီး NUG အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေ၊ အောက်ခြေက ကွန်ရက်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်မှသာ အားလုံးလွှမ်းခြုံထိရောက်နိုင်မယ်လို့ လည်း ဦးမိုးဇော်ဦးက ထောက်ပြသွားပါတယ် ခင်ဗျာ။

Embed share

မြန်မာစစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှု Cornell တက္ကသိုလ်မှာ သုံးသပ်

by ဗွီအိုအေသတင်းဌာန

Embed share

The code has been copied to your clipboard.

The URL has been copied to your clipboard

---

No media source currently available

0:00 0:05:54 0:00

တိုက်ရိုက် လင့်ခ်

• 128 kbps | MP3
• 32 kbps | MP3
• 64 kbps | MP3

သီးခြားခွဲထုတ်၍ နားဆင်နိုင်ပါသည်။

============

{{Unicode}}

မွနျမာစဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေးလှုပျရှားမှု Cornell တက်ကသိုလျမှာ သုံးသပျ

ကုလသမဂ်ဂစငျမွင့ျမှာ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီဘကျတောျသားတှေ အထိုကျအလြောကျ နရောယူထားနိုငျပမေယ့ျ ထိရောကျတဲ့ဆုံးဖွတျခကြျတှရေရှိဖို့ ဒီထကျပို စှမျးဆောငျနိုငျဖို့လိုနတေယျလို့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာအမွဲတမျးကိုယျစားလှယျ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးက ပွောလိုကျပါတယျ။ ကောျနယျတက်ကသိုလျရဲ့ အရှေ့တောငျအာရှရေးရာအစီအစဉျကကငြျးပတဲ့ မွနျမာပွညျက စဈအာဏာရှငျစနဈ ဆန့ျကငြျရေးလှုပျရှားမှုအခွအေနေ သုံးသပျဆှေးနှေးပှဲမှာ အခုလိုပွောတာပါ။ ဒီဆှေးနှေးပှဲအကွောငျးကို ကိုယျတိုငျတကျရောကျခဲ့တဲ့ ကိုငွိမျးခမြျးအေးက တငျပွပေးထားပါတယျ။

အမရေိကနျရဲ့ အိုငျဗှီလိဂျ ထိပျတနျးအဆင့ျမွင့ျတက်ကသိုလျတခုဖွဈတဲ့ နယူးယောကျပွညျနယျထဲက ကောျနယျတက်ကသိုလျမှာကငြျးပတဲ့ မတျလ ၂၇ ရကျနေ့က ဆှေးနှေးပှဲမှာ မွနျမာ့အရေးအပေါျ ကမ်ဘာကအာရုံစိုကျ အရေးယူဆောငျရှကျနတေဲ့ အခွအေနေ၊ အိမျနီးခငြျးနဲ့ဒသေတှငျး နိုငျငံတှရဲ့ရပျတညျခကြျတှကေို အကယြျတဝင့ျ ဆှေးနှေးခဲ့ကွတာပါ။

ကုလမှာ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အမွဲတမျးကိုယျစားလှယျနရော ဆကျရှိနလေို့ အဓိက အစညျးအဝေးတှေ၊ နိုငျငံခငြျးသီးသန့ျဆှေးနှေးပှဲတှမှော မွနျမာ့အရေး ပွောဆိုဆှေးနှေးနရေတဲ့လမျးကွောငျးရှိနပွေီး ဒါဟာ မွပွေငျမှာ ဖွဈပကြျနတောတှကေို နိုငျငံတကာသိရှိစလေို့ အကြိုးရှိ‌တယျလို့ ပှဲမှာ ဆှေးနှေးကွပါတယျ။

ကုလသမဂ်ဂမှာ စဈတပျကိုယျစားလှယျကို လုံးဝလကျမခံနိုငျတာကိုသိနလေို့ စဈအုပျစုဘကျကလှှတျတဲ့သူကို အသိအမှတျမပွုတာ အားလုံးသဘောတူပမေယ့ျ တပွိငျတညျးမှာ တခြို့နိုငျငံတှကေ သှေးတိုးစမျးတဲ့အနနေဲ့ လကျရှိ ကိုယျစားလှယျနရောကိုလှဈဟထားဖို့ ကွိုးစားတာမြိုးတှရှေိတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးက ရှငျးပွပါတယျ။

“ကုလသမဂ်ဂ နယူးယောကျမှာရှိတဲ့သံတမနျတှေ၊ ဒီမိုကရစေီလှုပျရှားမှုကို အပွည့ျထောကျခံနတေဲ့ အမရေိကနျအပါအဝငျ နိုငျငံတှရေဲ့ ပွတျပွတျသားသားရပျတညျပေးထားတဲ့အတှကျကွောင့ျ အခုလိုမြိုးလကျရှိ ရှိနတေဲ့ ပုံစံအတိုငျးပဲ ဆကျသှားနရေတာမြိုးရှိပါတယျ။ ဒါ‌ပမေယ့ျ ဒါဟာ ကနြောျတို လိုခငြျတဲ့ဟာတော့ မဟုတျသေးဘူး။ ကနြောျတို့လိုခငြျတာက ပွညျသူတှကေ အသိအမှတျပွုထားတဲ့ ပွညျသူတှကေလကျခံထားတဲ့ ဒီ NUG အစိုးရရဲ့ ကိုယျစားလှယျအနနေဲ့ တကျရောကျပွောဆိုခွငျးပုံစံမြိုးတှကေိုပဲ လိုခငြျတဲ့အတှကျကွောင့ျ အဲဒီ အဆင့ျရအောငျ ဆကျကွိုးစားသှားဖို့ လိုပါတယျ။”

မွနျမာ စဈတပျကို အစိုးရလိုကို လုံးဝမသတျမှတျထားလို့ သူ့အတှကျတော့ NUG ပွညျသူ့အစိုးရပဲရှိတယျလို့လညျး သံအမတျကွီးက ပွောပါတယျ။

မွနျမာ့အရေး နိုငျငံတကာဖိအားနဲ့ပတျသကျလို့တော့ ဆှေးနှေးသူတဦးဖွဈတဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေးအငျစတီကြု (USIP) ရဲ့ အကွီးတနျး အကွံပေးလညျးဖွဈ၊ မွနျမာပွညျမှာ အရငျ စဈအစိုးရခတျေ သံအမတျကွီးတာဝနျထမျးဆောငျဖူးခဲ့တဲ့ Ms. Priscilla Clapp က မွနျမာ့အရေးဟာ ယူကရိနျးနဲ့ မတူနိုငျလို့ အထူးသဖွင့ျ အနောကျအုပျစုနိုငျငံတှရေဲ့တုံ့ပွနျမှုကမတူညီနိုငျဘူးလို့ ထောကျပွပါတယျ။ ယူကရိနျးအရေးက ဥရောပက အနောကျမဟာမိတျနိုငျငံတှကေို တိုကျရိုကျခွိမျးခွောကျမှုရှိနလေို့ အာရုံစိုကျမှုတှပေိုမြားနိုငျပမေယ့ျ မွနျမာ့အရေးမှာလညျး အမရေိကနျအပါအဝငျ တိုကျတှနျးလုပျဆောငျတာတှေ ရှိတယျလို့ ဆိုပါတယျ။

တဘကျမှာလညျး တရုတျနဲ့ရုရှားလို ဗီတိုအာဏာသုံးနိုငျတဲ့ နိုငျငံတှကေ စဈအုပျစုနဲ့ လကျတှဲနလေို့ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီက လကျတှေ့ထိရောကျတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျတှခေနြိုငျဖို့ ဘယျလောကျ မြှောျလင့ျနိုငျမလဲဆိုတဲ့တဲ့ ဗှီအိုအရေဲ့ သီးသန့ျ မေးမွနျးခကြျကိုတော့ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးကိုက အခုလို ဖွပေါတယျ။

“လူတှကေ အမွဲတမျး စိုးရိမျထိတျလန့ျစှာ နနေရေတယျ။ ကွောကျရှံ့စှာ နေ နေ ရတယျ။ ဒါတှကေို ရပျတန့ျဖို့ဆိုရငျ လယောဉျတှေ၊ ဗုံးကွဲတာတှမေလုပျနိုငျအောငျ Jet Fuel (ဂကြျလယောဉျဆီ) တှေ ရပျကိုရပျပဈရမယျ။ နောကျပွီးတော့ လကျနကျရောငျးခမြှုကို လုံးဝ ရပျတန့ျရမယျ။ အထူးသဖွင့ျ စဈတပျရဲ့ Missionary တှေ လညျပတျနိုငျဖို့အတှကျက ငှရေေးကွေးရေး စီးဆငျးမှုတှေ ရှိနတေဲ့အတှကျကွောင့ျ လညျပတျနတောပါ။ ဒါတှကေို ရပျတန့ျနိုငျတဲ့လမျးတှကေို ရှာနိုငျတယျဆိုရငျ ဒါဟာ ကနြောျတို့ အမွငျပေါ့နောျ၊ ပွညျသူတှအေမွငျကတော့ အသေးလေးပဲ ရှိပါသေးတယျ။ ဒါတှကေတော့ ဖွဈနိုငျခွရှေိတဲ့ အခကြျအလကျတှလေို့တော့ သုံးသပျပါတယျ။”

R2P (Responsibility to Protect) လို့ ခေါျတဲ့ ကုလသမဂ်ဂတပျဖှဲ့၊ နိုငျငံတကာစဈတပျတှေ စဈရေးအရဝငျရောကျဖွရှေငျးတဲ့နညျး၊ No Fly Zone လို့ ခေါျတဲ့ “လယောဉျမပြံသနျးရဇုနျ” (no fly zone) သတျမှတျနိုငျရေးနဲ့ နယျစပျဖွတျ ကြောျအကူအညီတှေ တိုကျရိုကျပေးနိုငျဖို့ စတာတှကေို ကုလစငျမွင့ျထကျမှာ အမွဲတမျး ဆကျလကျ တိုကျတှနျးတောငျးဆိုနမေယျလို့လညျး ဦးကြောျမိုးထှနျးက ပွောပါတယျ။ ဒါတှေ ဖွဈလာနိုငျဖို့က နိုငျငံတကာရေးရာ နိုငျငံရေးနဲ့ လုံခွုံရေးကောငျစီအခွအေနအေပေါျမူတညျနပွေီး အဲဒီထဲမှာ နယျစပျဖွတျကြောျ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ အထောကျအပံ့ပေးနိုငျဖို့က ဖွဈနိုငျခွေ ပိုရှိနိုငျတယျ ဆိုပါတယျ။ ဒီလို နိုငျငံတကာ နညျးလမျး၊ ဖိအားတှနေဲ့ ပွညျသူတှရေဲ့ အသကျကို ကယျတငျနိုငျမယျလို့ ဦးကြောျမိုးထှနျးက ထောကျပွပါတယျ။

ကောျနယျတက်ကသိုလျစကားဝိုငျးလို နိုငျငံတကာက အာရုံစိုကျ အလေးထားတဲ့ စငျမွင့ျတှကေနလေညျး မွနျမာ့အရေးကို အမွဲမပွတျတိုကျတှနျးတာ၊ သုတသေနစာတမျးတှထေုတျတာမြိုးကလညျး မူဝါဒ ဖောျဆောငျသူတှကေို တိုကျရိုကျ ရောကျနိုငျတယျလို့ ဆှေးနှေးသူတှကေ သုံးသပျပါတယျ။

အခု ဆှေးနှေးပှဲကို ဦးဆောငျမေးခှနျးတှမေေးပွီး စီစဉျ တငျဆကျပေးတဲ့ ကောျနယျလျတက်ကသိုလျက ဒေါျမစေပယျဖွူကလညျး ကောျနယျလျရဲ့အရှေ့တောငျ အာရှ အစီအစဉျ Southeast Asia Program က မွနျမာပွညျအရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး လုပျပေးနိုငျတဲ့ ရငျးမွဈတှရှေိသလို စိတျဝငျစားမှုလညျးရှိတဲ့အပွငျ ဒီလို အထငျကရတက်ကသိုလျတှကေ အစိုးရရဲ့ မူဝါဒတှေ၊ ဥပဒတှေေ ပွဌာနျးခကြျတှေ အပေါျ သကျရောကျလို့ ဒီလို ဆှေးနှေးပှဲတှကေ အကြိုးရှိတယျလို့ မွငျပါတယျ။

“ကောျနယျလျက အမရေိကနျအစိုးရရဲ့ မူဝါဒတှကေို အကွံပွုနိုငျစှမျးတဲ့ တက်ကသိုလျလညျး ဖွဈတယျ၊ ဒီနေ့ Panel ဆှေးနှေးပှဲကနထှေကျလာတဲ့ မူဝါဒဆိုငျရာ ဆှေးနှေးမှုတှေ၊ အကွံပွုခကြျ‌တှကေ ကြောငျးသားတှေ၊ ကြောငျးသားဟောငျးတှေ ကောျနယျ Community တခုတညျးတငျမကဘူး၊ အမရေိကနျအစိုးရ လကျရှိလုပျနတေဲ့သူတှအေထိကို အကြိုးသကျရောကျမှု ရှိစဖေို့အတှကျတော့ မြှောျလင့ျထားပါတယျ။”

ဒီဆှေးနှေးပှဲမှာ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ NUG ရဲ့ နိုငျငံခွားရေး ဒုဝနျကွီး ဦးမိုးဇောျဦးကလညျး ပါဝငျဆှေးနှေးခဲ့ပွီး မွနျမာ့အရေးနဲ့ပတျသကျလို့ ဖွရှေငျးဖို့ နိုငျငံတကာက ကွိုးစားရာမှာ လူသားခငြျးစာနာမှုအကူအညီတှကေ အငျမတနျ အရေးကွီးပွီး စဈတပျရဲ့ ဖိနှိပျမှုဒဏျခံလူထုအတှကျ အကြိုးရှိပမေယ့ျ ဒါတှရေဲ့ ရငျးခံအကွောငျးဖွဈတဲ့ နိုငျငံရေးပွူနာဖွရှေငျးဖို့က ပိုအရေးကွီးလို့ အာဆီယံနဲ့ နိုငျငံတကာအနနေဲ့ ဒါကို အလေးပေးဆောငျရှကျဖို့ တိုကျတှနျးပါတယျ။ ဒ့ါ ပွငျ နိုငျငံတကာအနနေဲ့ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉျတှကေို စဈအုပျစုနဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံလုပျဆောငျတာက ထိရောကျမှုအားနညျးပွီး NUG အပါအဝငျ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့တှေ၊ အောကျခွကေ ကှနျရကျတှနေဲ့ ခြိတျဆကျဆောငျရှကျမှသာ အားလုံးလှှမျးခွုံထိရောကျနိုငျမယျလို့ လညျး ဦးမိုးဇောျဦးက ထောကျပွသှားပါတယျ ခငျဗြာ။