ပြည်လုံးကျွတ်သန်းခေါင်စာရင်းကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့မှာ တပြိုင်တည်းကောက်ယူဖို့ စစ်ကောင်စီဘက်က ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ပြီးမှ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ တွက်ဆမှုတွေလည်းရှိနေပါတယ်။ စစ်ကောင်စီကဘက်ကတော့ နေရာအနှံ့ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့သာ ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ တုံ့ပြန်ပါတယ်။ ရန်ကုန်ကပေးပို့လာတဲ့သတင်းကို အခြေခံပြီး မစုမြတ်မွန်က ပြောပြမှာပါ။
တနိုင်ငံလုံး သန်းခေါင်းစာရင်းကောက်ခံမှုကို ရှေ့နှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှာ စတင်ကောက်ခံသွားမယ်လို့ နိုင်ငံပိုင်းသတင်းစာတွေမှာ ဖော်ပြခဲ့ပြီးနောက် ရွေးကောက်ပွဲ နောက်ဆုတ်သွားမလားဆိုတဲ့ သုံးသပ်မှုတွေ ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာပါ။ အရေးပေါ်ကာလသက်တမ်း တိုးမြှင့်ဖို့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေး အစည်းအဝေးမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေး လူဦးရေစာရင်းတွေ မှန်ကန်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်နေသေးတယ်လို့ စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောဆိုခဲ့တာမို့ အခုလို သုံးသပ်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၂၄ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ပြီးမှ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမှာလားလို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းကို ဗွီအိုအေက မေးတဲ့အခါ သူက အခုလို တုန့်ပြန် ပါတယ်။
“ကျနော်တို့အနေနဲ့ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေနဲ့က ဦးတည်ချက်တွေ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ရှိပါတယ်။ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ ပါပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဦးတည်ဆောင်ရွက်တာသည် ပြည်သူလူထုဘဝ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး၊ ပြီးရင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ဦးတည်မယ်ဆိုတာ ပါပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေ ဦးတည်နေတာသည် ခုနပြောတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကိုနေရာ တော်တော်များများမှာ ပျံ့ပျံ့နှံ့နှံလုပ်နိုင်ဖို့ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတရပ်လုံး ပါဝင်နိုင်ဖို့ အမြဲဦးတည်ဆောင် ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။”
စစ်ကောင်စီဘက်က ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ပြုလုပ်မယ်လို့ ကြေညာထားပေမဲ့ ဘယ်တော့လဲဆိုတာ အတိအကျပြောခြင်း မရှိသေးပါဘူး ရွေးကောက်ပွဲအတွက် အချိန်ဇယား ဘယ်လိုသတ်မှတ်ထားသလဲလို့ စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရကို ဗွီအိုအေက အကြိမ်ကြိမ် မေးပေမယ့် ရှင်းရှင်းလင်း လင်းပြန်ဖြေတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ လက်ရှိမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်တဲ့အနေနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ်အရ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ မှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားဖို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က အချိန် ၂ လ ပေးထားပါတယ်။ ဒါတွေပြီးစီးသွားမှသာ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် အဆင့်ဆင့် ပြင်ဆင်စရာရှိတာတွေ ပြင်ဆင်မယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ လတ်တလောမှာ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေသစ်အရ ရှိရင်းစွဲ နိုင်ငံရေးပါတီ ၉၀ ကျော်မှာ ပါတီ ၁၉ ခုသာ မှတ်ပုံတင်ထားပါသေးတယ်။ ပါတီတွေဘက်ကတော့ ကော်မရှင်ဘက်က ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သတ်လို့ ဘယ်လိုမှ ပြောဆိုလာတာ မရှိသေးသလို သူတို့အနေနဲ့ ပါတီရပ်တည်နိုင်ရေးသာ အခုချိန် ဦးတည်လုပ်ဆောင်နေရ ချိန်သာဖြစ်နေတယ်လို့ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုကျော်လင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ အခုဘာမှ မသိသေးပါဘူး။ တရားဝင်လဲ ဘာမှမထုတ်ပြန်တော့ မသိဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သတ်လို့လည်း ကော်မရှင်ဘက်က ဘာမှမထုတ်ပြန်သေးဘူး။ တရားဝင်မပြောတော့ မသိပါဘူး။ ကျနော်တို့ပါတီဘက်ကတော့ ပြည်ထောင်စုအဆင့် သွားနိုင်ဖို့ ပုံစံ (ဇ) စုဆောင်းရေး လုပ်နေရတာပေါ့လေ။ ကျနော်တို့ကတော့ ခုပါတီရပ်တည်နိုင်ရေးအတွက်ဘဲ စဉ်းစားလုပ်နေပါတယ်။”
စစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ လတ်တလော တည်ငြိမ်ရေးကို ဦးတည်လုပ်နေတယ်လို့သာ ပြောဆိုသလို တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ပြည်လုံးကျွတ် သန်းခေါင်စာရင်းကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့မှာ တပြိုင်တည်းကောက်ယူဖို့ စစ်ကောင်စီဘက်က ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရက ပြောပါတယ်။
၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့ ညသန်း ခေါင်ယံအချိန်ကို သန်းခေါင်စာရင်း ရည်ညွှန်းချိန်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး အဲဒီနောက်တစ်နေ့ အောက်တိုဘာလ ၁ရက်နေ့ကနေ ၁၅ ရက်နေ့အထိ စုစုပေါင်း ၁၅ ရက်ကြာ ကောက်ယူသွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခတွေအများအပြား ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နေရာတွေမှာ သန်းခေါင်းစာရင်းကို ဘယ်လို ကောက်ယူသွားမယ်ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်လို့လည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပါဘူး။ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ခြင်း၊ စာရင်းကောက်ယူခြင်း၊ စာရင်းပြုစုခြင်းနဲ့ အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ခြင်း စတဲ့ လုပ်ငန်း ၄ ရပ်ကို ပြင်ဆင် လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ပြောပါတယ်။ အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ကနေ ၂၀၂၆ ခုနှစ် မတ်လအထိ စုစုပေါင်း ၅၄ လကြာ ရည်မှန်းလုပ်ဆောင်နေတယ်လို့လည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဦးမြင့်ကြိုင်က ပြောဆိုထားပါတယ်။
{Unicode}
သနျးခေါငျစာရငျးကောကျပွီးမှ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမှာလား
ပွညျလုံးကြှတျသနျးခေါငျစာရငျးကို ၂၀၂၄ ခုနှဈ အောကျတိုဘာ ၁ ရကျနေ့မှာ တပွိုငျတညျးကောကျယူဖို့ စဈကောငျစီဘကျက ပွငျဆငျနပေါတယျ။ သနျးခေါငျစာရငျးကောကျပွီးမှ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပနိုငျတယျဆိုတဲ့ တှကျဆမှုတှလေညျးရှိနပေါတယျ။ စဈကောငျစီကဘကျကတော့ နရောအနှံ့ရှေးကောကျပှဲကငြျးပဖို့သာ ပွငျဆငျနတေယျလို့ တုံ့ပွနျပါတယျ။ ရနျကုနျကပေးပို့လာတဲ့သတငျးကို အခွခေံပွီး မစုမွတျမှနျက ပွောပွမှာပါ။
တနိုငျငံလုံး သနျးခေါငျးစာရငျးကောကျခံမှုကို ရှေ့နှဈ အောကျတိုဘာ ၁ ရကျမှာ စတငျကောကျခံသှားမယျလို့ နိုငျငံပိုငျးသတငျးစာတှမှော ဖောျပွခဲ့ပွီးနောကျ ရှေးကောကျပှဲ နောကျဆုတျသှားမလားဆိုတဲ့ သုံးသပျမှုတှေ ထှကျပေါျလာခဲ့တာပါ။ အရေးပေါျကာလသကျတမျး တိုးမွှင့ျဖို့ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့က ကငြျးပခဲ့တဲ့ နိုငျငံတောျကာကှယျရေးနဲ့ လုံခွုံရေး အစညျးအဝေးမှာ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပနိုငျရေး လူဦးရစောရငျးတှေ မှနျကနျအောငျ လုပျဆောငျဖို့ လိုအပျနသေေးတယျလို့ စဈကောငျစီအကွီးအကဲ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျက ပွောဆိုခဲ့တာမို့ အခုလို သုံးသပျကွတာဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ၂၀၂၄ သနျးခေါငျစာရငျးကောကျပွီးမှ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမှာလားလို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျ ဇောျမငျးထှနျးကို ဗှီအိုအကေ မေးတဲ့အခါ သူက အခုလို တုန့ျပွနျ ပါတယျ။
“ကနြောျတို့အနနေဲ့ နိုငျငံတောျစီမံအုပျခြုပျရေးကောငျစီအနနေဲ့က ဦးတညျခကြျတှေ ရှေ့လုပျငနျးစဉျတှေ ရှိပါတယျ။ ရှေ့လုပျငနျးစဉျတှမှော ပါပွီးသား ဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့အနနေဲ့ ဦးတညျဆောငျရှကျတာသညျ ပွညျသူလူထုဘဝ တညျငွိမျအေးခမြျးရေး၊ ပွီးရငျ လမျးပနျးဆကျသှယျရေး ဦးတညျမယျဆိုတာ ပါပွီးဖွဈပါတယျ။ ဒါတှေ ဦးတညျနတောသညျ ခုနပွောတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကိုနရော တောျတောျမြားမြားမှာ ပြံ့ပြံ့နှံ့နှံလုပျနိုငျဖို့ တိုငျးရငျးသားပွညျသူတရပျလုံး ပါဝငျနိုငျဖို့ အမွဲဦးတညျဆောငျ ရှကျလကြျရှိပါတယျ။”
စဈကောငျစီဘကျက ရှေးကောကျပှဲတဈရပျပွုလုပျမယျလို့ ကွညောထားပမေဲ့ ဘယျတော့လဲဆိုတာ အတိအကပြွောခွငျး မရှိသေးပါဘူး ရှေးကောကျပှဲအတှကျ အခြိနျဇယား ဘယျလိုသတျမှတျထားသလဲလို့ စဈကောငျစီ ပွောခှင့ျရကို ဗှီအိုအကေ အကွိမျကွိမျ မေးပမေယ့ျ ရှငျးရှငျးလငျး လငျးပွနျဖွတော မရှိခဲ့ပါဘူး။ လကျရှိမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ပွငျဆငျတဲ့အနနေဲ့ နိုငျငံရေးပါတီမြား မှတျပုံတငျခွငျးဥပဒသေဈအရ နိုငျငံရေးပါတီတှေ မှတျပုံတငျလြှောကျထားဖို့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက အခြိနျ ၂ လ ပေးထားပါတယျ။ ဒါတှပွေီးစီးသှားမှသာ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ အဆင့ျဆင့ျ ပွငျဆငျစရာရှိတာတှေ ပွငျဆငျမယျလို့ ထုတျပွနျထားပါတယျ။ လတျတလောမှာ နိုငျငံရေးပါတီမြား မှတျပုံတငျခွငျးဥပဒသေဈအရ ရှိရငျးစှဲ နိုငျငံရေးပါတီ ၉၀ ကြောျမှာ ပါတီ ၁၉ ခုသာ မှတျပုံတငျထားပါသေးတယျ။ ပါတီတှဘေကျကတော့ ကောျမရှငျဘကျက ရှေးကောကျပှဲနဲ့ပတျသတျလို့ ဘယျလိုမှ ပွောဆိုလာတာ မရှိသေးသလို သူတို့အနနေဲ့ ပါတီရပျတညျနိုငျရေးသာ အခုခြိနျ ဦးတညျလုပျဆောငျနရေ ခြိနျသာဖွဈနတေယျလို့ ပွညျသူ့ပါတီက ကိုကြောျလငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ အခုဘာမှ မသိသေးပါဘူး။ တရားဝငျလဲ ဘာမှမထုတျပွနျတော့ မသိဘူး။ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ပတျသတျလို့လညျး ကောျမရှငျဘကျက ဘာမှမထုတျပွနျသေးဘူး။ တရားဝငျမပွောတော့ မသိပါဘူး။ ကနြောျတို့ပါတီဘကျကတော့ ပွညျထောငျစုအဆင့ျ သှားနိုငျဖို့ ပုံစံ (ဇ) စုဆောငျးရေး လုပျနရေတာပေါ့လေ။ ကနြောျတို့ကတော့ ခုပါတီရပျတညျနိုငျရေးအတှကျဘဲ စဉျးစားလုပျနပေါတယျ။”
စဈကောငျစီဘကျကတော့ လတျတလော တညျငွိမျရေးကို ဦးတညျလုပျနတေယျလို့သာ ပွောဆိုသလို တဈနိုငျငံလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ ပွညျလုံးကြှတျ သနျးခေါငျစာရငျးကို ၂၀၂၄ ခုနှဈ အောကျတိုဘာ ၁ ရကျနေ့မှာ တပွိုငျတညျးကောကျယူဖို့ စဈကောငျစီဘကျက ပွငျဆငျနတေယျလို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရက ပွောပါတယျ။
၂၀၂၄ ခုနှဈ စကျတငျဘာလ ၃၀ ရကျနေ့ ညသနျး ခေါငျယံအခြိနျကို သနျးခေါငျစာရငျး ရညျညှှနျးခြိနျအဖွဈ သတျမှတျထားပွီး အဲဒီနောကျတဈနေ့ အောကျတိုဘာလ ၁ရကျနေ့ကနေ ၁၅ ရကျနေ့အထိ စုစုပေါငျး ၁၅ ရကျကွာ ကောကျယူသှားမယျလို့ ပွောပါတယျ။
အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ပဋိပက်ခတှအေမြားအပွား ဖွဈပေါျနတေဲ့ နရောတှမှော သနျးခေါငျးစာရငျးကို ဘယျလို ကောကျယူသှားမယျဆိုတာနဲ့ ပတျသကျလို့လညျး ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မသိရသေးပါဘူး။ ကွိုတငျပွငျဆငျခွငျး၊ စာရငျးကောကျယူခွငျး၊ စာရငျးပွုစုခွငျးနဲ့ အစီရငျခံစာထုတျပွနျခွငျး စတဲ့ လုပျငနျး ၄ ရပျကို ပွငျဆငျ လုပျဆောငျနတေယျလို့ စဈကောငျစီက ပွောပါတယျ။ အဲဒီလုပျငနျးစဉျတှကေို ၂၀၂၁ ခုနှဈ အောကျတိုဘာလ ကနေ ၂၀၂၆ ခုနှဈ မတျလအထိ စုစုပေါငျး ၅၄ လကွာ ရညျမှနျးလုပျဆောငျနတေယျလို့လညျး စဈကောငျစီရဲ့ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနဲ့ ပွညျသူ့အငျအားဝနျကွီးဌာန ဝနျကွီး ဦးမွင့ျကွိုငျက ပွောဆိုထားပါတယျ။
